نوشته‌ها

آشنایی با بقعه براءبن مالک- خوزستان

 بقعه براءبن مالک در استان خوزستان و در شهر شوشتر قرار دارد. براءابن مالک انصاری از صحابه پیامبر (ص) بوده که در جنگ شوشتر به شهادت رسیده است

این بقعه در شمال شهر شوشتر و مقابل ویرانه‌های قلعه سلاسل قرار دارد. این بقعه، قدیمی‌ترین مقبره اسلامی در شوشتر و شاید در ایران باشد.

بقعه براءبن مالک انصاری از صدر اسلام تا دوره صفویه دارای گنبد و بارگاهی بوده ولی از این پس رو به ویرانی گذاشت تا اینکه مهدی قلی خان شاملو از جانب شاه عباس حاکم شوشتر شد و آن را در سال 1003 تا 1006 قمری بازسازی کرد.

سپس در دوره قاجار در زمان محمدعلی میرزا دولتشاه، حاکم شوشتر فرزند فتحعلی شاه، در سال 1230 قمری بار دیگر تجدید بنا شد و علاوه بر آن سالیانه نیز یک‌صد تومان برای نگهداری آن مقرر گردید.

پس از انقلاب مشروطه بودجه مذکور قطع شد و بقعه برای چندمین بار رو به ویرانی گذاشت تا اینکه در دوره پهلوی به دست شیخ مهدی شرف الدین و کمک اهالی بار دیگر مورد بازسازی قرار گرفت. همچنین این بقعه در جنگ تحمیلی مورد اصابت بمب‌های دشمن قرار گرفت و آسیب فراوانی دید.

کل مساحت آستانه این بقعه 4740 متر مربع می باشد که همه ساله در روز عاشورا پذیرای دسته‌های سینه‌زنی و زنجیرزنی عزاداران حسینی است.

درون بقعه و گنبد داخلی؛ به سبک گنبدسازی دوران صفوی است. در بقعه به یک ایوان که به وسیله 3 در کوتاه به ایوان خارجی بقعه متصل است باز می‌شود. سردر ایوان خارجی دارای گچبری و نقاشی نفیس است. دیگر قسمت‌های بنا نیز تزئینات گچی؛ کاشیکاری و طاق‌های هلالی رومی دارد.

رنگ و سبک کاشی‌کاری مخلوطی از کاشی‌کاری قاجاری و تقلید از کاشی‌کاری اواخر عهد صفوی است و کلمات و نقوش الله – محمد – علی بر مستطیل‌هائی که در دور قاعده با خط مشکی بر زمینه آبی فیروزه‌ای مرقع شده است، منقوش است.

پنجره های نورگیر 8 عدد و درفاصله کتیبه‌ها به صورت هلالی طاق رومی قرار دارند و با کاشی مشبک ساخته شده اند. در دیواره شرقی بر پیشانی طاق‌ها و طاق‌نماها کاشی‌کاری با رنگ‌های مختلف و طرح‌های هندسی وجود دارد.

قبرستان نسبتا وسعی در کنار بقعه واقع است و در ورودی به قبرستان در ضلع غربی بقعه است و تاریخ قبرها تا زمان قاجار پیش می‌رود.

بقعه براء بن مالک در شهرستان شوشتر، خیابان شریعتی غربی، خیابان براءبن مالک قراردارد و در سال ۱۳۷۸ توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۲۴۴۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

منبع:همشهری