بیشه دالان ؛ ظرفیتی مهم در رونق بوم‌گردی بروجرد
یکی از شاخص‌های مهم تالاب بیشه دالان بروجرد طبیعت‌گردی و اکوتوریسم است و در همین راستا احیای آن موردتوجه فعالان محیط‌زیست قرار گرفت، زیرا این جاذبه طبیعی ظرفیتی منحصربه‌فرد برای رونق بوم‌گردی در این شهرستان محسوب می‌شود.
تالاب بیشه دالان
به گزارش همشهری‌آنلاین به نقل از ایرنا، تالاب بیشه دالان که در زبان محلی به تالاب بیشه دالونه معروف است و زمانی حدود ۹۱۳ هکتار بود به‌مرور دستخوش تغییراتی اعم از تصرفات غیرقانونی، تغییر کاربری و خشک شدن قرار گرفت ولی احیای این تالاب و افتتاح پاسگاه محیط‌بانی این تالاب از بهمن ۹۸، می‌تواند در توسعه اکوتوریسم و طبیعت‌گردی شهرستان بروجرد مورداستفاده قرارگرفته و چشم‌اندازی امیدوارکننده ایجاد کند.
این تالاب در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر بروجرد و در دشت سیلاخور واقع‌شده که از جنبه‌های مختلفی اعم از زیست‌محیطی، اکوتوریسم و طبیعت‌گردی با توجه به اینکه زیستگاهی برای پرندگان مهاجر در فصولی از سال محسوب می‌شود اهمیت دارد علاوه بر این همین تالاب از حیث، پرورش ماهیان و جنبه کشاورزی می‌تواند موردتوجه باشد اما جنبه شاخص‌تر آن؛ طبیعت‌گردی و اکوتوریسم آن است که این روزها بیشتر موردتوجه فعالان محیط‌زیست قرار دارد و احیای آن را دنبال می‌کنند.
تالاب‌ها، جزء مناطق تحت مدیریت محیط‌زیست قرار دارند و اخیراً در استان لرستان اقداماتی باهدف جلوگیری از تهدیدها و حفاظت از تالاب‌ها، تالاب‌های لرستان به مناطق حفاظتی و شکارممنوع، ارتقا می‌یابند.
چنانچه تالاب‌ها جزو مناطق تحت مدیریت محیط‌زیست قرار گیرد از تصرفات در آن‌ها جلوگیری می‌شود و به‌منظور احیای تالاب‌ها باید؛ معیشت‌های جایگزین در تالاب‌ها انجام شود؛ معیشت‌های تخریبی تالاب‌ها به سمت معیشت جایگزین که تخریب کمتری دارد یا اصلاً تخریب ندارد مانند بوم گردی، پرنده‌نگری و استفاده از پتانسیل منطقه سوق داده شود.
مجله محیط زیست
بنا بر گفته نبی‌الله قائد رحمتی، معاون فنی اداره کل محیط‌زیست لرستان، طی دو سال اخیر به دلیل بارش‌های باران، وضعیت تالاب‌ها رضایت‌بخش است به‌طوری‌که برخی از آن‌ها در شرایط نرمال قرار دارند اما هنوز به شرایط اولیه نرسیده‌اند. برخی از تالاب‌ها که سال‌ها قبل به دلیل کمبود بارش‌ها، خشک‌شده بودند اما با بارش‌های اخیر این تالاب‌ها پرشده و برخی از آن‌ها در حال سرریزشان هستند.
وی با تأکید بر حفاظت از تالاب‌ها گفت: به‌منظور حفاظت از تالاب‌ها در برابر تصرفات غیرقانونی، محدوده تالاب‌ها به‌عنوان مناطق شکار و صید ممنوع مشخص‌شده است و با هماهنگی‌های انجام‌شده، تلاش داریم تا این مناطق به‌عنوان مناطق تحت حفاظت محیط‌زیست معرفی کنیم که بتوانیم قوانین حفاظتی را در این مناطق اعمال کنیم و حفاظت از تالاب‌ها به‌خوبی صورت گیرد.
رحمتی یادآور شد: در راستای اجرای این برنامه اقدامات لازم انجام‌شده و پرونده‌های این مناطق تکمیل‌شده تا تالاب‌های لرستان به مناطق حفاظتی شکارممنوع، ارتقا یابند.
معاون محیط‌زیست لرستان گفت: تالاب بیشه دالان بروجرد و تالاب خروسان ازنا به‌عنوان مناطق حفاظت‌شده در اختیار محیط‌زیست قرارگرفته‌اند و علاوه بر این تالاب‌ها، مطالعات تالاب تنور در نیز انجام‌شده که ارتقا یابد.
بیشه دالان یکی از مهم‌ترین تالاب‌های کوهستانی غرب کشور
بنا بر گفته مدیرکل حفاظت محیط‌زیست لرستان گفت: تالاب بیشه دالان یکی از مهم‌ترین تالاب‌های کوهستانی در لرستان و غرب کشور است که ازلحاظ اقتصادی، گردشگری، تأمین آب کشاورزی، جلوگیری از سیلاب و تثبیت ریز گردها برای بروجرد می‌تواند نقش مؤثری داشته باشد.
مهرداد فتحی بیرانوند بیان کرد: بعد از بررسی‌ها و برگزاری جلسات متعدد به این نتیجه منتهی شد که واگذاری حفاظت و نگهداری و احیای تالاب بیشه دالان در حوزه اختیارات محیط‌زیست باید قرار گیرد و مصوبه‌ای مبنی بر واگذاری این مدیریت نیز تصویب شد.
تأمین منافع مردم اولویت ما در احیای تالاب بیشه دالان
وی با اشاره به‌ضرورت احیای تالاب بیشه دالان و خروج آن از تصرفات غیرقانونی اضافه کرد: تأمین منافع مردم و افراد و جامعه محلی اولویت ما در احیای تالاب بیشه دالان است و مردم باید به این اطمینان برسند که اقدامات حفاظت محیط‌زیست در مورد احیای تالاب هیچ تعارض و منافاتی با منافع مردم ندارد.
فتحی بیرانوند افزود: اگر مردم به این باور برسند که محیط‌زیست حامی منافع آن‌هاست در برنامه‌های حفاظت از محیط‌زیست نیز مشارکت و همراهی بیشتری خواهند داشت، تجربه نشان داده است اگر مردم در کنار محیط‌زیست نباشند محیط‌زیست هم هیچ‌گاه حفظ و احیا نخواهد شد.
افزایش ۳۰ درصدی جمع‌آوری آب تالاب بیشه دالان
شیرزاد عالی نژاد رئیس اداره محیط‌زیست بروجرد گفت: با احداث پایگاه محیط‌بانی بیشه دالان، علاوه برگشت سیار که انجام می‌شود تعداد چهار نیرو محیط‌بان نیز در این پاسگاه مستقر هستند.
وی گفت: از اوایل مهر سال ۹۸، با هماهنگی اداره کل محیط‌زیست لرستان، بند انحرافی در اوایل خروجی تالاب ایجاد شد و اکنون به میزان ۲۰ تا ۳۰ درصد میزان جمع‌آوری آب تالاب بیشتر شده است.
رئیس محیط‌زیست شهرستان بروجرد گفت: تالاب بیشه دالان اکنون حدود ۴۰۰ هکتار است، زمانی این تالاب بیش از ۹۰۰ هکتار بوده است.
عالی نژاد بیان کرد: گردشگری در تالاب بیشه دالان یکی از موضوعات موردتوجه در این تالاب است که در این خصوص می‌توان به ماهی گری با قلاب و صنایع‌دستی ساخته‌شده از نیزارهای تالاب اشاره کرد.
وی افزود: رونق این شاخص از تالاب بیشه دالان می‌تواند در زندگی مردم روستاهای اطراف تالاب و تهیه صنایع‌دستی مؤثر واقع شود ولی عملاً تاکنون اقدامی انجام‌نشده اما این ظرفیت می‌تواند منجر به رونق اقتصادی افراد محلی شود.
رئیس محیط‌زیست بروجرد یادآور شد: بیشه دالان زیستگاه پرندگان مهاجر زیادی است و سالانه این پرندگان مهاجر مورد سرشماری قرار می‌گیرند.
مهم‌ترین گونه‌های حیوانی در تالاب بیشه دالان لرستان شامل مار، مرغابی، خرگوش، خرچنگ، لاک‌پشت، حواصیل، گرگ، شغال و سگ آبی است.
مهم‌ترین گیاهانی که در تالاب بیشه دالان در لرستان وجود دارد، شامل درختچه‌های گز و علفزارهایی مانند گرز و بوریا است. همچنین در این تالاب خانواده‌های جلبک سبز آبی مانند فیتوپلانگتون‌ها و پلانکتون‌ها مشاهده‌شده که مهم‌ترین گونه‌های آن‌ها کلادوسرا، کوپه پودا، روتیفرا، قاب بالان، دو بالان و یکروزه‌ها هستند.
از مزایای تالاب بیشه دالان، می‌توان به ارزش اقتصادی این اکوسیستم اشاره کرد؛ زیرا این تالاب نقش بسیار مهمی در بقای گونه‌های بی‌شماری از گیاهان و جانوران ایفا کرده است.
در استان لرستان ۱۴ تالاب و دریاچه گهر تحت حفاظت محیط‌زیست قرار دارند. تالاب بیشه دالان بروجرد، ظرفیت خوبی برای رونق صنعت گردشگری در حیطه اکوتوریسم در لرستان به شمار می‌رود.
اکوتوریسم یا بوم گردشگری یا طبیعت‌گردی، گونه‌ای از گردشگری است که در آن گردشگران برای دیدار از مناطق طبیعی بکر و دست‌نخورده جهان سفر می‌کنند؛ سفری مسئولانه به مناطقی طبیعی است که علاوه بر اینکه حافظ محیط‌زیست و باعث بهبود کیفیت زندگی مردم محلی هستند حداقل آسیب را به طبیعت و فرهنگ منطقه وارد می‌کند؛ بسیاری از کشورها بخش هنگفتی از درآمد خود را از بوم گردشگران خارجی تأمین می‌کنند.
منبع:همشهری آنلاین