تهران در گذشته روستایی وسیع بین ری و کوهپایه‌های البرز بود و این قریه در زمان شاه طهماسب صفوی با توجه به نزدیکی آن به حرم عبدالعظیم حسنی(ع) و وجود باغهای خوش آب و هوا، برای دیگر شاهان این سلسله جنبه تفریحی و ییلاقی داشت اما با گسترش شهر نشینی در ایران به پایتخت سلسله قاجاریه تبدیل شد و از آن زمان تا به امروز اتفاقات تلخ و شیرینی بسیاری را به خود دیده است.

طهران برای اولین بار در سال ۱۱۶۴ خورشیدی با تاج گذاری آغامحمدخان قاجار به طور رسمی به عنوان پایتخت معرفی و پس از آن با توجه به خاص بودنش(مرکزیت، وجود آب کافی و سیاسی خاص) همچنان پویا و مورد توجه است.

شواهد تاریخی نشان می‌دهد در ۱۴ مهرماه سال ۱۲۸۶ خورشیدی در اولین دوره مجلس شورای ملی بعد از مشروطیت، تهران جایگاه خود را به عنوان دارالخلافه و پایتخت ایران تثبیت کرد.

کمیسیون فرهنگی آن زمان شورای شهر تهران به مناسبت دویست و سی‌امین سال تاسیس پایتخت، پیشنهاد طرح یک فوریتی روز تهران را مصوب کرد و شورای فرهنگ عمومی کشور در تیرماه ۱۳۹۵ این روز را در تقویم ملی گنجاند.

طبق گزارشهای متولیان شهری و میراث فرهنگی بیش از سه هزار اثر تاریخی واجد ارزش، ثبتی و تک پلاک‌های ارزشمند در استان تهران شناسایی شده‌ است که مالکیت آنها یا در اختیار مردم بوده یا اینکه تحت نظر نهادهای مدیریت شهری، ارگان های مختلفی دولتی و حاکمیتی قرار دارند که می‌طلبد برای حفظ آن، همه پای کار باشند تا بتوان میراث‌دار خوبی برای نسل آینده این سرزمین باشیم.

با این توصیف، تهران امروزی هم اینک به ۲۲ منطقه شهری تقسیم بندی شده است تا با توجه به اصالت این آثار، میراث ناشناخته پایتخت برای شهروندانش به گونه‌ای دیگر بازگو شود.

تهران مختص به یک روز نیست

مدیر روابط عمومی میراث فرهنگی استان تهران در این زمینه با بیان اینکه باید روز تهران را بیشتر ارج نهاد و برای رشد و الگو سازی آن تلاش دوچندانی داشت، گفت: باید تورگردانان از ظرفیت های بی بدیل تهران برای شناسایی ابعاد فرهنگی پایتخت به شهروندان بهره ببرند.

مهدی وحیدی با اشاره به اینکه تهران مختص یک روز و یک دوره نبوده بلکه باید با واکاوی اطلاعات و ماهیت کلی آن را به علاقمندان معرفی کرد، تاکید کرد: درصدد هستیم با همکاری میراث فرهنگی و با رعایت پروتکل های بهداشتی هرچند وقت یکبار یک رویداد را برای معرفی جاذبه های پایتخت به شهروندان ارائه کنیم.

این تهران شناس گفت: هم اینک تهران با قدمت شاخص خود آثار و فرهنگ متنوعی را از دوره سنت تا مدرنیته در دل خود جا داده و نیازمند است تا رسانه ها برای معرفی آنها اقدامی اساسی کنند.

به گفته وی، در حال حاضر بیش از ۲هزار بنای شاخص (قدیمی تا معاصر) در سطح استان تهران وجود دارد که این ظرفیت می تواند با همکاری تورگردانان، اصحاب رسانه و دانشجویان گردشگری برای عموم بیشتر شناخته‌ شود.

فضای تهران باید انسان محور شود

مسئول واحد مرمت سازمان زیباسازی شهرداری تهران نیزدر این راستا به خبرنگار ایرنا گفت: همه ساله برای گرامیداشت آیین های اینچنینی نمایشگاه متعدد عکس، بازدید از موزه های به صورت نیمه بها و رایگان، تورهای تهرانگردی، جشنواره ها و بازدید از کتابخانه ها برپا می شود اما به نظر می رسد این موارد برای معرفی بیشتر تهران اندک است.

افشین جوبه با بیان اینکه فضاهای متعدد بکر فراوانی در سطح شهر وجود دارند که نیازمند توجه بیشتر است، خاطر نشان کرد: باید با چنین رویکردی فضاهای شهر تهران را انسان محور کنیم چرا که این رویکرد می تواند در سالیان متمادی پیش رو جاذبه گردشگری را برای مردم بیفزاید.

وی با بیان اینکه هر سال اگر ۲طرح به مناسبت هفته تهران بازسازی و گشایش یابد می توان بستر لازم را برای حضور شهروندان را مهیا کرد، گفت: بسیاری از میادین و اماکن تفریحی در پایتخت قابلیت فرامنطقه‌ای دارند که باید با تغییر رویکرد، محیط های منطقه ای و محله ای را برای گردشگری مردم فراهم کرد.

این کارشناس حوزه مرمت با بیان اینکه با ایجاد این فضاهای محله محور می توان بسیاری از اطلاعات عمومی، سنت ها، آداب، مدرنیته، رسوم و صنایع دستی ناشناخته را بهتر معرفی کرد، افزود: برخی پیوستگی ها در فضای شهری را می توان با همکاری ارگان های مختلف دولتی و خصوصی گسترده کرد و سوابق و تاریخچه تهران را در اختیار شهروندان قرار داد.

جوبه یکی از معضلات و آسیب های تهران را مربوط به توسعه فرهنگ آپارتمان نشینی دانست و گفت: باید با اعتبارات مختلف بستر لازم را برای توسعه فضاهای گردشگری ارتقا داد و در چند سال آینده چهره شهر را دگرگون کرد.

وی توضیح داد: هفته گردشگری، روز تهران و بسیاری از مناسبت ها مربوط به یک زمان خاص نبوده است بلکه باید شهرداری برای احیای فضاهای بکر به مکان های تفریحی-گردشگری تلاش کند.

به گفته این مسئول شهری، در این راستا می توان با بهره گیری از تجربه شهرهای اصفهان، شیراز، قزوین و تبریز استفاده کرد و حتی رویدادهای بین المللی برای شناسایی تهران برگزار کرد.

۲هزار و ۲۵۰هکتار بافت تاریخی در قلب پایتخت

مدیر بافت تاریخی شهرداری تهران هم در این رابطه گفت: ۲هزار و ۲۵۰هکتار از حصار ناصری و طهماسبی در مناطق ۱۱ و ۱۲ پایتخت واقع شده که توجه به این ظرفیت می تواند به گردشگر پذیری و غنای پایتخت بیفزاید.

ابوالفتح شادمهری با اشاره به اینکه جایگاه تاریخی تهران پس از اصفهان و شیراز در کشور خاص و ویژه است، افزود: با برنامه های رویداد محور در این فضا می توان تاریخ پایتخت را در ابعاد زمانی تا مدرنیته امروز به عموم مردم معرفی کرد.

وی با بیان اینکه روز تهران در سال ۱۲۸۶ توسط مظفرالدین شاه قاجار مصوب شد، گفت: با توجه به موقعیت های موجود می توان از ظرفیت دانشگاه ها، سازمان های مردم نهاد، مدیریت شهری و ارگان های دولتی شاخصه های شهر تهران را از زوایای پنهان و نهان آشکار کرد.

مدیر بافت تاریخی شهرداری تهران اضافه کرد: در تهران حدود ۲هزار و ۲۰۰ ساختمان تاریخی شامل کاخ ها، موزه ها، فرهنگسراها، خانه های مسکونی و بافت و محوطه های تاریخی شناسایی شده که می تواند با کاربری های جدید و فرهنگی از تخریب آنها جلوگیری کرد.

شادمهری بیان کرد: یکی از برنامه های مهم مدیریت شهری حفاظت از این بناهای شاخص و تاریخی بوده که با کاربری های جدید فرهنگی، پذیرایی و اقامتی زمینه و بستر احیای آنها در پایتخت دوچندان شده است.

وی با اشاره به اینکه برای احیای این بناهای شاخص، قانون حفظ و مرمت بناهای تاریخی در سال ۱۳۹۸ توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده است، خاطر نشان کرد: با ارایه تسهیلات و جلب سرمایه گذار می توان مرمت این بناها را آغاز کرد.

به گفته مدیر بافت تاریخی شهرداری تهران، در حال حاضر یک هزار و ۳۰۰ بنا و مکان رویداد در سامانه تهران مپ http://map.tehran.ir بارگذاری و در دسترس عموم قرار گرفته است.

شادمهری خاطرنشان کرد: بیشترین بناهای واجد ارزش تاریخی تهران در محدوده مناطق یک، ۱۱، ۱۲ و ۲۰ شهری قرار دارد.

واقعیت این است که تهران در نزد ایرانیان به رنگ خاکستری، شلوغی، آلودگی هوا و ترافیک سرسام آور مشهور است که می توان با شناسایی ظرفیت های گردشگری مدرن این کلانشهر مثل برج میلاد تا مدرنیته مثل کاخ های آن نسبت به تغییر این دیدگاه تلاش کرد.

منبع:ایرنا

همشهری آنلاین_فاطمه عسگرنیا:  هرچند تمام این ظرفیت‌ها در طول ۲ سال اخیر که ویروس کرونا به جان شهر افتاد، با فعالیت‌های یک‌خط ‌در میان و ضرورت رعایت پروتکل‌های بهداشتی و درمانی، از رونق افتادند و گردشگران و علاقه‌مندان به بازدید از این ظرفیت‌ها را حسرت به دل گذاشته‌اند. در این گزارش، سعی کردیم ضمن اشاره‌ای کوتاه به برخی از مهم‌ترین ظرفیت‌های گردشگری مناطق ۱۱ و ۱۲ پای درددل فعالان این بخش بنشینیم و ببینیم کرونا چه بر سر آنها آورده است.

بوی نوستالژی می‌آید. از تمام در و دیوارهای قدیمی که هنوز به سبک ۴۰ ‌ـ ۵۰ سال قبل معماری خاص خیابان جمهوری را به رخ می‌کشند، کافه‌هایی در دل خانه‌های قدیمی. اینجا می‌شود برای ساعتی نشست و سفر کرد در تونل زمان. می‌شود رفت به سال‌های دوری که از این پنجره‌های قدیمی صدای هیاهوی بچه‌های مدرسه به گوش می‌رسید.

شاید هم در گوشه این کافه که پنجره‌های رو به خیابان جمهوری دارد، بساط چای صاحبخانه کنار سماور زردرنگ برنجی روی میز کوچکی که با استکان‌های کمرباریک و قندان شیشه‌ای منقش به تصاویر پادشاهان قجری خودنمایی می‌کرده، همیشه به‌راه بوده و پیرزن و پیرمرد صاحبخانه روی مبل قدیمی مخملی‌شان لم می‌دادند و رفت‌وآمد مردم در خیابان را به تماشا می‌نشستند. کسی چه می‌داند؟ از هر رج دیوارهای آجری و قدیمی این خانه قدیمی می‌توانی قصه‌ای از زندگی مردم آن روزگار را برای خود روایت کنی. تبدیل خانه‌های قدیمی پایتخت به کافه‌هایی که این روزها پاتوق نسل من و شما شده، اتفاق خوبی است که این روزها در سایه خوش‌ذوقی عده‌ای از همین جوان‌های امروزی رخ می‌دهد.

• یکسال است چشم به راه رفتن کرونا هستیم

«زهرا فاموری» یکی از همین جوان‌های تهرانی است. او مدیر خانه فاموری است. خانه‌کافه‌ای که تقریباً یک سال قبل از شیوع کرونا افتتاح و قرار شد مامنی باشد برای هنرمندان استانی تا ضمن نمایش دستاوردهای هنری‌شان بتوانند چند روزی را در این خانه‌کافه اتراق کنند، بی‌آن‌که دغدغه اسکان داشته باشند.

قرار بود حیاط باصفای خانه محلی برای برگزاری نشست‌های علمی و هنری باشد، اما کرونا نگذاشت و حالا بالغ بر یک سال می‌شود که تمام برنامه‌های گردشگری این مجموعه چشم به راه کم شدن شر کرونا است. فاموری می‌گوید: «تهران ظرفیت گردشگری خوبی دارد. همه ما هم داشتیم خوب پیش می‌رفتیم، اما کرونا نگذاشت و از همه بدتر اینکه گروه اقتصادی فعال در حوزه گردشگری را طی این یک سال کسی ندید و برای جبران خسارتشان چاره‌ای اندیشیده نشد.»

• خیابانی با تنوع ظرفیت‌های گردشگری

منطقه ۱۲ تهران را باید گنجینه موزه‌های تاریخی ایران دانست. تنوع موزه‌هایی که در این منطقه وجود دارد همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده است، به‌خصوص که اکثر این خانه‌ها در خیابان سی تیر یا همان خیابان ادیان تهران واقع شده‌اند. در واقع، خود این خیابان هم برای خودش یک ظرفیت گردشگری است، چه آن زمان که کیوسک‌های غذا دایر بود و شب چراغانی خیابان و بوی خوش غذاهای محلی هر رهگذری را به سمت و سوی خیابان می‌کشاند، چه الان که به واسطه موزه‌ها و سکونت مریدان دین‌های متنوع در آن شهره عام و خاص است.

اگر به تعدادی از موزه‌های تاریخی و مهم این خیابان بخواهیم اشاره کنیم، می‌توانیم از موزه ملل یا همان موزه باستان، موزه اسناد مکتوب تاریخی و یا موزه ملک نام ببریم. البته موزه‌ها هم امسال از تعطیلی‌های‌گاه و بیگاه کرونایی در امان نبودند و به گفته مهدی یساولی، از فعالان حوزه گردشگری منطقه ۱۲، همین وضعیت باعث شد تا لطمه زیادی به بخش اقتصادی موزه‌ها وارد شود.

او می‌گوید: «صنعت گردشگری در شهر تهران یکی از منابع مهم درآمدی برای شهر محسوب می‌شود و می‌توان با رونق آن و توجه به این صنعت بخش قابل‌توجهی از اهداف و برنامه‌های توسعه شهری را پیش برد. کرونا و تعطیلی‌های ناشی از آن نشان داد که رکود صنعت گردشگری شادابی و سرزندگی را از شهر می‌گیرد.»

• شب‌های تهران در گردشگری جایی ندارد

«مهدی یساولی» یکی از برگزارکنندگان تورهای گردشگری در منطقه ۱۲ تهران است. او معتقد است در بخش گردشگری از شب‌های زیبای تهران غافل شده‌ایم. تهران در شب زنده و زیباست و باید با برنامه‌ریزی برای این بخش از این ظرفیت استفاده کرد.

او از ایجاد پیاده‌راه‌هایی مانند خیابان سی تیر در قلب تهران به‌عنوان یکی از راهکارهای اساسی توسعه و رونق گردشگری تهران در شب یاد می‌کند و می‌گوید: «ما مسیرهای پیاده‌راه زیادی در طول این سال‌ها در تهران ایجاد کرده‌ایم، اما نتوانسته‌ایم این مسیرها را به مردم معرفی کنیم، ضمن اینکه شیوع کرونا هم به خیلی از طرح‌ها فرصت خودنمایی و نمایش نداد.»

حرف‌های یساولی درباره پهنه رودکی در منطقه ۱۱ شهرداری تهران هم صدق می‌کند، پهنه‌ای که قرار بود محلی برای دورهمی‌های اهالی فرهنگی و هنر و موسیقی باشد، حالا در سایه کرونا یک سالاست که میزبان سکوت محض در روزهای گرم و سرد سال است. «مهدی باقری»،

یکی از هنرمندان رشته تئاتر، می‌گوید: «با افتتاح پهنه رودکی و برگزاری یکی ‌ـ دو دوره نمایش‌های خیابانی و استقبال مردم از این برنامه‌ها دلمان قرص شد به برخورداری از فضایی برای دورهمی‌های هنری، اما الان یک سال می‌شود که به دلیل کرونا خبری از برگزاری برنامه‌های شاد و پیش‌بینی‌شده در پهنه رودکی نیست.» راست می‌گوید، پهنه را سکوت محض در بر گرفته و جز چند پیرمرد و پیرزن که عصرها خود را به نیمکت‌های بلوار رودکی می‌رسانند و در دورهمی دوستانه‌شان از هر دری سخنی می‌گویند، خبر دیگری نیست.

• هاستل‌ها بی‌مهمان

در همین منطقه ۱۱ هم جاذبه‌های گردشگری کم نیستند، مخصوصاً مهمانسراها و کافه‌هتل‌هایی که در آن شکل گرفته‌اند، مانند هاستل زی. خیلی‌ها معتقدند این‌هاستل در شاعرانه‌ترین خیابان تهران واقع شده است؛ خیابان فلسطین، مامن کافه‌ها و کتابفروشی‌ها و مراکز فرهنگی. ‌هاستل زی هم در یکی از خانه‌های نیمه‌ویرانه شهر متولد شد و حالا به یکی ازهاستل‌های زیبای شهر تبدیل شده و قرار بود میزبان مهمانان و گردشگران خارجی باشد.

«مهدی اعظامی»، از مدیران این مجموعه، می‌گوید: «منطقه ۱۱ یکی از مناطق پرجاذبه گردشگری تهران است و بافت قدیمی و معماری دلنشین بناهای آن همواره مورد توجه گردشگران خارجی و داخلی بوده است. به خاطر همین، ما مطمئن بودیم که با راه‌اندازی‌هاستل زی می‌توانیم هم یک جاذبه به جاذبه‌های گردشگری منطقه اضافه کنیم و هم بستر اسکان مهمانان خارجی را در منطقه فراهم کنیم. شاید باورتان نشود، اما تعداد تهرانی‌هایی که دوست دارند یک شب آرام و زیبا را درهاستل ما تجربه کنند کم نیست. فقط دعا کنید زودتر کرونا برود تا رونق به کسب و کار ما هم برگردد.»

گردشگری تهران قدیم امروز به واسطه شیوع بیماری کرونا حال و روز خوبی ندارد و فعالان این بخش امیدوارند با تسریع روند واکسیناسیون و کم شدن شر بیماری از سر جامعه دوباره چراغ صنعت گردشگری روشن شود.

منبع:همشهری

به گزارش ایرنا، تا اسم تهران به گوش می‌رسد اولین چیزی که در ذهن شنونده تداعی می‌شود ترافیک و صدای کَر کننده بوق خودروها است؛ این واقعیت را نمی‌شود منکر شد که تهران در سال‌های اخیر بسیار شلوغ و پر از دود و دَم و ترافیک شده اما اگر بخواهیم اماکن دیدنی شهر تهران را نام ببریم باید به ۱۰۰ها مکان اشاره کنیم که در این گزارش نمی‌گنجد.

خود همین موضوع بیانگر غنی بودن تهران در دارا بودن اماکن تاریخی و فرهنگی است؛ اماکنی که در پایتخت از دیرباز محلی برای گذارندن اوقات فراغت و در عین حال مراکز اقتصادی بوده‌اند.

از دید ناهمواری‌های طبیعی، تهران به ۲ ناحیهٔ دشتی و کوهپایه‌ایِ البرز تقسیم می‌شود و گسترهٔ کنونی آن از ارتفاع ۹۰۰ تا ۱۸۰۰ متری از سطح دریا امتداد یافته‌است. این شهر دارای اقلیم نیمه‌خشک است و در بیشتر سال‌ها، فصل زمستان نیمی از کل بارش‌های سالانهٔ تهران را تأمین می‌کند و تابستان نیز کم‌باران‌ترین فصل در تهران است.

پیشینهٔ زندگی در تهران به دوران نوسنگی برمی‌گردد و کاوش‌های باستان‌شناسی صورت‌گرفته در تهران، منجر به کشف اسکلت‌های هفت هزار ساله انسان و ابزارهای سنگی شده‌ است. در اوایل سدهٔ هفتم با ویرانی شهر ری و مهاجرت مردم آن به تهران، دانش تجارت، ساخت‌وساز و شهروندی مردم ری به این قصبه انتقال یافت.

در دوران صفوی بسیار بر اهمیت تهران افزوده شد اما سرچشمهٔ شکوفایی و پیشرفت این شهر، به پایتختی آن برمی‌گردد. آقامحمدخان قاجار، بنیان‌گذار دودمان قاجار که پس از بارها تلاش برای تصرف تهران بالاخره موفق به انجام این کار شد، در نوروز سال ۱۱۶۵، پس از سال‌ها جنگ با خاندان زند و مدعیان پادشاهی، تهران را پایتخت خواند.

کاخ گلستان، سندی زنده از تاریخ ایران

کاخ گلستان یکی از آثار جهانی ایران است که به‌لطف معماری و تزیینات منحصربه‌فرد، محلی ایده‌آل برای عکاسی و ثبت تصاویر زیبا به شمار می‌رود؛ این بنای ارزشمند در سال ۱۳۳۴ در فهرست آثار ملی ایران و در سال ۱۳۹۲ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

کاخ گلستان یکی از آثار جهانی ایران در فهرست میراث یونسکو است که به‌لطف معماری و تزیینات منحصربه‌فرد، محلی ایده‌آل برای عکاسی و ثبت تصاویر فوق‌العاده زیبا به شمار می‌رود؛ این بنای ارزشمند در سال ۱۳۳۴ در فهرست آثار ملی ایران و در سال ۱۳۹۲ در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.

علاوه بر این، وقوع رخدادهای تاریخی مهم در این محل آن را به سندی زنده از تاریخ ایران تبدیل کرده است؛ این مجموعه که از اماکن دیدنی تهران محسوب می‌شود، در بافت قدیمی شهر قرار دارد و به‌ راحتی می‌توان با وسایل حمل‌ونقل عمومی به آن دسترسی داشت و مسحور این همه زیبایی، تاریخ، معماری، فرهنگ و هنر ایران شد.

کاخ گلستان شامل مجموعه‌ای از بناهای تاریخی در استان تهران است که در زمان‌های مختلفی ساخته شده است. این کاخ به‌ لحاظ معماری و ارزش آثار هنری و تاریخی‌اش، یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی کشور به شمار می‌رود که در طول سال، شاهد حضور گردشگران داخلی و خارجی است.

این کاخ از بخش‌های مختلفی همچون ایوان تخت مرمر، تالار سلام، تالار آینه، تالار سفره‌خانه، خلوت کریمخانی، تالار برلیان، عمارت بادگیر، کاخ شمس العماره، تالار الماس و کاخ ابیض تشکیل می‌شود. ایوان تخت مرمر و خلوت کریمخانی متعلق به دوران کریمخان زند، قدیمی‌ترین بناهای مجموعه گلستان هستند.

جاهای دیدنی متعددی در اطراف کاخ گلستان وجود دارد که از آن جمله می‌توان به بازار تهران، قهوه‌خانه حاج علی درویش، سبزه میدان، خیابان ناصرخسرو، سرای روشن، کوچه مروی و دارالفنون اشاره کرد.

باارزش‌ترین خانه دنیا به روایت نویسندگان 

خانه موزه مقدم یکی دیگر از بناهای تاریخی به‌جامانده از اواخر دوره قاجار در تهران است و به یکی از بنیان‌گذاران دانشگاه هنر تهران و همسر فرانسوی‌اش تعلق داشته است. این اثر از نظر تاریخچه، معماری و اشیایی که در آن نگهداری می‌شود، ارزش بسیار بالایی دارد.

خانه موزه مقدم در محدوده میدان امام خمینی (ره) قرار دارد؛ وقتی در این محل قدم می‌زنید، اگر از قبل از محل این موزه آگاه نباشید، اصلا فکر نمی‌کنید چنین بنایی آنجا وجود دارد. همه ساختمان‌های اطراف آن از معماری معمولی و نسبتا جدیدی برخوردار است؛ اما به در ورودی موزه که می‌رسید همه چیز عوض می‌شود. با ورود به خانه، اولین چیزی که توجه شما را جلب خواهد کرد حوض و شمعدانی‌ها و استفاده بسیار زیاد، مناسب و زیبا از رنگ‌های شاد مانند فیروزه‌ای، آبی آسمانی و بنفش است.

این خانه لقب زیباترین و باارزش‌ترین خانه جهان را از دید بسیاری از نویسندگان و بازدیدکنندگان گرفته است. در طراحی و ساخت این خانه به اصول معماری ایرانی مانند حوض ایرانی، شیشه رنگی ایرانی و اصول فضاسازی باغ ایرانی توجه شده است.

ناصر خسرو، گشتی در طهران قدیم

این خیابان یک خیابان عادی نیست؛ قدم به قدم در ۲ سوی خیابان ناصرخسرو بناهایی‌ است که در دوران قدیم ساخته شده و حالا به عنوان میراثی پربازدید و ارزشمند، گردشگران زیادی را علاقه‌مند به بازدید از خود می‌کند.

اگر به کاوش در بناهای قدیمی شهر تهران علاقه دارید و برایتان جالب است که جاذبه‌های گردشگری تهران که قدمت زیادی دارند را ببینید، حتما به خیابان ناصر خسرو سر بزنید.

این خیابان یک خیابان عادی نیست؛ قدم به قدم در ۲ سوی خیابان ناصرخسرو بناهایی‌ است که در دوران قدیم ساخته شده و حالا به عنوان میراثی پربازدید و ارزشمند، گردشگران زیادی را علاقه‌مند به بازدید از خود می‌کند.

این خیابانِ تاریخی که زمان گذشته را برایتان به خوبی روایت می‌کند، از میدان امام خمینی (ره) (توپخانه قدیم) شروع و در خیابان پانزده خرداد تمام می‌شود. قدمت این خیابان به دوران ناصرالدین شاه قاجار و سال ۱۲۸۵ برمی‌گردد.

بناهای تاریخی بسیاری مانند شمس‌العماره و دارالفنون در این خیابان قرار دارند و جالب است بدانید که اولین داروخانه و چاپخانه تهران نیز در این خیابان بنا شد.

اگر به دنبال پیدا کردن جایی هستید که بورس لوازم و تجهیزات پزشکی، لوازم آرایشی و لوازم التحریر و دوربین باشد، ناصر خسرو دقیقا همان خیابان مد نظرتان است، اگر به آنجا رفتید از کوچه مروی که یکی از قدیمی‌ترین مراکز خرید و جزو دیدنی‌های تهران است نیز بازدید کنید.

کلیسای سرکیس مقدس، بزرگ‌ترین کلیسای تهران

بناهای مذهبی هر شهر و کشوری، از جمله مکان‌هایی‌ست که هر گردشگر یا شهروندی دوست دارد آنها را ببیند تا با بافت فرهنگی و آنچه بر آن سرزمین گذشته است آشنا شود.

برای مایی که در کشوری اسلامی زندگی می‌کنیم و اکثریت شهروندانمان مسلمان هستند، آشنایی با اقلیت‌های مذهبی‌ که در شهرهای مختلف زندگی می‌کنند جذابیت خاصی دارد؛ یکی از راه‌های آشنا شدن با این اقلیت‌ها رفتن به مکان‌های مذهبی‌شان است.

کلیسای سرکیس مقدس از جمله مکان‌های دیدنی تهران است که سال ۱۳۵۲ در خیابان کریم‌خانِ تهران افتتاح شد، این کلیسا با هزینه شخصی خیری ارمنی ساخته شده و معماری فوق‌العاده‌اش، حتما شما را چند دقیقه‌ای در خیابان خیره به خودش نگه می‌دارد.

این بنای تاریخی مذهبی به عنوان بزرگ‌ترین کلیسای تهران، معماری بی‌نظیری دارد که سبکِ معماری‌اش، به سبک قرون وسطی و عصر جدید ارمنستان است، حتی اگر به داخل این کلیسا نروید، یکبار که گذرتان به مرکز تهران افتاد، این بنای زیبا را در غروب آفتاب ببینید.

ابنیه تاریخی، مذهبی و فرهنگی زیادی در تهران وجود دارد که همانطور که در ابتدای گزارش گفتیم در این مقاله نمی‌شود به همه آنها پرداخت، اما اگر از اماکن تاریخی گذر کنیم و بخواهیم به مکان‌های تفریحی برای سپری کردن اوقات فراغت خود سری بزنیم می‌توانیم اول از خیابان ولیعصر شروع کنیم.

ولیعصر؛ خیابان چنارهای قدیمی

خیابان ولیعصر تهران یکی از شاهراه های ارتباطی در مسیر شمال به جنوب و برعکس آن در شهر تهران است و تا پیش از انقلاب اسلامی آن را با نام پهلوی می‌شناختند. خیابان ولیعصر به واسطه درختان چنارش نیز شهرت زیادی دارد، گرچه که در گذشته تعداد این درختان بسیار بیشتر از امروز بود.

خیابان ولیعصر تهران از جنوب پایتخت در میدان راه‌آهن آغاز و تا میدان تجریش در یکی از شمالی‌ترین نقاط شهر تهران در شمیرانات امتداد دارد. در طول خیابان ولیعصر مراکز فرهنگی و تجاری، پارک‌های عمومی بزرگ، رستوران‌ها و اماکن تفریحی و گردشگری زیادی وجود دارد.

نام خیابان ولیعصر تهران را به‌دلیل قدمت بالا و ظرفیت برجسته گردشگری‌اش در هفتم دی ماه سال ۱۳۹۰ در فهرست آثار ملی ایران ثبت کردند؛ از زمان‌ ساخت خیابان ولیعصر تاکنون این خیابان محل تفرج و گردش بوده است.

در سال ۱۳۱۸  سراسر خیابان از ۲ سوی آن با ۶۰ هزار درخت چنار پوشیده شد، اما اکنون تنها بیش از هشت هزار چنار در این خیابان باقی‌مانده‌است. با این همه فصل پاییز یکی از بهترین فصول برای پیاده روی در میان برگ‌های زرد ریخته شده در پیاده روهای این خیابان و لذت بردن از صدای دلنشین آن است.

بازار بزرگ در جنوب و بازار تجریش در شمال

کمتر امکان دارد که یک ایرانی تا به حال نام بازار بزرگ تهران را نشنیده باشد. بازار بزرگ تهران که آن را با نام «بازار تهران» یا «بازار ۱۵ خرداد» نیز می شناسند قلب تپنده اقتصادی و قطب حضور مردم نه تنها در شهر تهران بلکه از سایر شهرها است.

بازار تهران که در منطقه ۱۲ شهری قرار دارد، قدمت شکل گیری آن به دوران صفویه بر می گردد، گرچه بخش های مختلف آن در دوره های مختلف قاجار ساخته شد.

بازار تهران نه تنها از لحاظ اقتصادی، بلکه از نظر تاریخی و معماری نیز بسیار اهمیت قابل توجهی دارد؛ در بازار تهران خیلی از نیازها و مایحتاج خانواده‌ها در هر زمینه‌ای قابل تامین است.

البته بازار تنها مختص به خانواده‌ها و یا خرید مایحتاج نیست بلکه برای خرید اصناف مختلفی مانند خیاطان، مزون داران، آرایشگران و بسیاری از اصناف دیگر نیز متناسب است. لوازم آرایشی و خوراکی در کوچه مروی، پوشاک زنانه، مردانه و بچه گانه در راسته جعفری، طلا و جواهرات در راسته ی زرگرها و لوازم خانگی در بخش حاجب الدوله است.

لُب کلام در مورد بازار بزرگ تهران این است که اگر تا به حال آن را از نزدیک ندیده‌اید حتما یک روز از وقتتان را برای دیدن آن خالی کنید و به دالان‌های تو در تو، رستوران‌ها و ابنیه تاریخی آن سری بزنید و مطمئن باشید که پشیمان نخواهید شد.

بازار تجریش نمونه کوچک شده بازار بزرگ تهران در شمال پایتخت است و از نظر کالا و صنایع دستی تنوع بالایی دارد و در ضمن همه‌ نوع قیمتی در آن به چشم می‌خورد. این بازار که در قلب محله تاریخی تجریش و در نزدیکی امام‌زاده صالح (ع) قرار دارد، مانند بازارهای سنتی دارای حسینیه، مسجد و سوق‌های کوچک است.

همچنین، پاساژهای متعددی نظیر پاساژ قائم در مجاورت بازار تجریش ساخته شده است که می‌توانید ادامه گشت‌وگذار و خریدتان را در آن‌ها انجام دهید، علاوه بر این یک میدان سرپوشیده میوه و تره‌بار «گُوگَل» نیز در این محل فعالیت می‌کند که طرفداران زیادی بین گردشگران داخلی و خارجی دارد.

نفس کشیدن با خیال راحت در دربند و درکه

آخر هفته‌ها آدم دوست دارد بیشتر استراحت کند و این استراحت می‌تواند در خانه یا همراه خانواده و دوستان در محله‌های خوش آب و هوای تهران باشد. دربند و درکه به واسطه هوای پاک و رستوران‌هایشان از قدیم تا به امروز محلی برای در کردن خستگی یک هفته کاری از بدن بوده و هست.

وجه اشتراک این ۲ محل نیز این است که می‌توانید یک کوهنوردی لذت بخش را در دامنه کوه تجربه کنید و از هوای پاک آن لذت ببرید.

دربند، منطقه‌ای عالی با آب‌وهوای دلپذیر است که پایتخت‌نشینان زیادی برای فرار از شلوغی و ترافیک و آلودگی هوای شهر به این محل پناه می‌برند تا هم از چشم‌انداز فوق‌العاده زیبای آن لذت ببرند هم در یکی از رستوران‌های متعدد آن یک وعده غذای لذیذ نوش جان کنند.

اما این همه ماجرا نیست و بدون اینکه نیازی باشد از تهران فاصله بگیرند می‌توانند به کوه‌نوردی بپردازند و از هوای مطبوع و محیط دیدنی آن استفاده کنند؛ پیاده‌روی در مسیر سنگی دربند و عبور از کنار غذاخوری‌های گوناگون و دست‌فروشان و خوردن انواع آلو، لواشک، ترشک، باقالی و بلال همان چیزی است که جذابیتی دوچندان به دربند داده است.

دربند پیش از آنکه بخشی از تهران باشد، یک دهکده بود و امروزه از محله‌های قدیمی در شمال پایتخت به شمار می‌رود؛ خیابان دربند از میدان قدس (تجریش) در ارتفاع یک‌هزار و ۶۰۰ متری از سطح دریا آغاز می‌شود و در میدان سربند در ارتفاع یک‌هزار و ۸۰۰ متری از سطح دریا به پایان می‌رسد.

درکه یکی از محلات ییلاقی شمیرانات و جاذبه‌های گردشگری تهران است که در قسمت شمال غربی پایتخت قرار گرفته است؛ این محله ییلاقی در امتداد رودخانه‌ای به همین نام ایجاد شده و جذابیت‌های بسیار زیادی دارد.

درکه از سمت شمال به رشته کوه‌های توچال، از سمت جنوب به محله اوین، از شرق به اراضی دانشگاه شهید بهشتی و اوین و از غرب به بازارهای کوه توچال و سعادت آباد می‌رسد، این منطقه جزو منطقه یک شهرداری تهران محسوب می‌شود برای رفتن به درکه چند راه وجود دارد.

برای رسیدن به درکه می‌توان از سه راه اقدام‌ کرد: اول، وارد بزرگراه شهید چمران شده و پس از عبور خیابان‌های یمن و رشیدالدین فضل الله، وارد خیابان داودیان شوید تا بتوانید مسیر درکه را پیش بگیرید؛ مسیر دوم، وارد بزرگراه یادگار امام شده و در انتهای این بزرگراه، مسیر خیابان اوین را طی کنید تا از آنجا خود را به درکه برسانید و در آخر نیز از طریق خیابان ولیعصر یا خیابان شریعتی خود را به میدان تجریش برسانید و از آنجا وارد خیابان درکه شوید؛ البته این مسیر به دلیل آنکه در اکثر مواقع ترافیک است، توصیه نمی‌شود.

توچال و لذت اسکی در ایستگاه هفتم

تهران فقط شلوغی‌ و آلودگی‌ نیست و مجموعه توچال فرصتی ایده‌آل برای دورشدن از این همه هیاهو و تجربه طعم واقعی زندگی است.

مجموعه تفریحی توچال در نزدیکی شمال تهران قرار دارد و تفریح‌های متنوعی همچون تله کابین، پیست اسکی، تله‌سی‌یژ، سورتمه و بانجی جامپینگ را در خود جای داده است.

علاوه بر کوهنوری، اسکی و تله‌کابین که از تفریح‌های معروف توچال هستند فعالیت‌های مختلف دیگری از سورتمه سواری تا تیراندازی با کمان و واقعیت مجازی نیز در این مجموعه وجود دارد که می‌توان اوقاتی سراسر هیجان و لذت را تجربه کرد.

توچال قله‌ای در شمال تهران و به ارتفاع سه هزار و ۹۶۲ متر است که بخشی از دامنه رشته‌کوه‌های البرز به حساب می‌آید؛ دامنه جنوبی توچال مجاور با شهر تهران و قله آن مشرف به این شهر است. این قله در جنوب منطقه کوهستانی البرز مرکزی قرار دارد که از شرق به قله‌های لزون، کلکچال و دارآباد و از غرب به قله شاه‌نشین و منطقه امام‌زاده داوود منتهی می‌شود.

پیست اسکی توچال از محبوب‌ترین پیست‌های اسکی پایتخت و نزدیک‌ترین پیست اسکی به تهران (پنج کیلومتری شمال شهر) به حساب می‌آید و از همین رو دیگر نیازی نیست پس از یک روز پرهیجان اسکی، مدت‌زمان زیادی را صرف رانندگی و برگشت به خانه کنید.

این پیست به‌خاطر ارتفاع بالا در ایستگاه هفتم که به سه هزار و ۵۰۰ متر بالاتر از سطح دریا می‌رسد، اولین پیست اسکی برفگیر کشور است که در سال‌های پربارش اغلب برای هشت ماه از سال قابل استفاده است؛ پیست اسکی توچال که یک هزار و ۲۰۰ متر طول دارد، از پایین قله توچال در ارتفاع سه هزار و ۸۵۰ متری شروع و در حوالی هتل در ارتفاع سه هزار و ۵۵۰ متری به پایان می‌رسد.

مشهورترین و پررفت‌وآمدترین پناهگاه‌ها و جان‌پناه‌های توچال به‌ترتیب از شرق به غرب دارآباد، کلک‌چال، شروین، شیرپلا، جان‌پناه قله توچال، امیری، هتل اوسون، ایستگاه پنجم تله کابین، اسپیدکمر و پلنگ‌چال هستند.

با توجه به شیب مناسب پیست، مکانی مناسب برای علاقه‌مندان به اسکی محسوب می‌شود. برای دسترسی به این پیست باید به ایستگاه هفتم تله کابین بروید و از حضور مجرب‌ترین مربیان اسکی و بهترین لوازم مدرسه اسکی نهایت لذت را ببرید.

این پیست علاوه بر یک تله اسکی، دارای یک تله سی‌یژ (دوپل مایر)، یک هتل و ۲ رستوران و مدت زمان استفاده از پیست یک روز از صبح تا بعد از ظهر است.

تهران و دریاچه مصنوعی آن

دریاچه چیتگر یا شهدای خلیج فارس، بزرگ‌ترین دریاچه مصنوعی ایران است که محلی ایده‌آل برای دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی، تفریح‌های سرگرم‌کننده، پیک‌نیک و شب‌گردی‌های خاطره‌انگیز به شمار می‌رود؛ ضمن اینکه تفریح و گردش در دریاچه چیتگر در هر چهار فصل سال امکان‌پذیر است.

پایتخت‌نشینان علاوه بر سفر به شهرهای شمالی که هزینه و وقت زیادی می‌طلبد، می‌توانند در مدت‌زمانی کوتاه به این دریاچه زیبا بروند و از طبیعت و تفریح‌های دریاچه چیتگر نهایت لذت را ببرند؛ این مجتمع گردشگری که در میان برج‌های غرب تهران قرار دارد، با نسیم خنکی که از دریاچه می‌وزد حس حضور در یکی از شهرهای ساحلی را در ذهن بازدیدکنندگان تداعی می‌کند.

دریاچه‌ چیتگر یا شهدای خلیج فارس به‌منظور تلطیف و کاهش آلودگی هوا در شمال غرب تهران ساخته شد و شامل امکانات مختلف تفریحی و رفاهی می‌شود که به‌دلیل نزدیکی به بسیاری از جاهای دیدنی تهران، روزانه افراد زیادی از آن دیدن می‌کنند. مساحت این دریاچه ۱۳۰ هکتار و در مجاورت آن نیز مجموعه‌ای تفریحی به بزرگی ۱۲۰ هکتار ساخته شده است.

در مجاورت این دریاچه می‌توانید در پیست‌های مخصوص دوچرخه سواری هم گردش و هم ورزش کنید یا در مسیری که برای پیاده‌روی در نظر گرفته شده است در هوای پاک ریه‌ها را جلا دهید؛ ماهی‌گیری و قایق سواری از دیگر تفریحات این مکان تفریحی است و در آخر می‌توانید از مراکز خرید و رستوران‌ها در مجموعه «بام‌لند» نیز دیدن کنید.

هرچه از اماکن تاریخی، فرهنگی و تفریحی تهران بگوییم کم گفته‌ایم، اما می‌توانیم برای روزهای تعطیل برنامه‌ریزی کنیم و همراه خانواده یا دوستان به یکی از جاذبه‌های دیدنی تهران برویم و از استرس روزهای کاری کم کنیم.

البته که به دلیل شیوع کرونا در ایران بسیاری از خانواده‌ها ترجیح می‌دهند در خانه بمانند که کار بسیاری خوبی است، اما اگر قصد بیرون رفتن را دارین حتما پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنید تا خاطره خوبی از گشت و گذار در پایتخت برایتان باقی بماند.

منبع:ایرنا