پروفسور حسین متین، رییس کاوش‌ها و استاد باستان‌شناسی دانشگاه کافکاس، در این‌باره گفت: سنگ‌شکن زیتون استوانه‌ای که به تازگی پیدا شده، نشان می‌دهد که این مکان در قرن ششم محل تولید زیتون و مرکز تجارت بوده است.

کاوش در شهر باستانی دارا با قدمت 5 هزار ساله، واقع در منطقه اوغوز شهر ترکیه، در 30 کیلومتری مرکز شهر، با حمایت اداره کل میراث فرهنگی و موزه‌ها و همچنین انجمن تاریخی ترکیه، آژانس توسعه، دفتر فرمانداری ماردین و شهرداری کلانشهر ماردین انجام شده است.

در ادامه پروفسور متین گفت که یافته‌های متعلق به سازه‌های عمرانی نشان می‌دهد که ساختار مدنی دارا یک شهر پادگانی بسیار قوی بوده که از این نظر بسیار مهم است.

وی با اشاره به این‌که زمانی که آگورای شهر در حال ساخت بود، ابتدا یک تولیدی مغازه شکل ساخته شد، اظهار کرد: در آن زمان، مواد نمایشی مختلفی در اینجا وجود داشت. پس از قرن ششم تغییراتی در این محصولات ایجاد شد و مواد تولیدی نیز توسعه یافت. اینگونه می‌توانیم ماشین خردکن زیتون استوانه‌ای را که پیدا کردیم، تفسیر کنیم. ما همچنین می‌توانیم این را به زمان حال متصل کنیم، زیرا همانطور که امروز می‌دانیم دارا در منطقه‌ای است که تولید زیتون در آن وجود دارد.

اما نمونه‌ای از این در گذشته وجود دارد؛ زیتون‌ها را به این‌جا می‌آوردند و می‌شکستند و سپس در گونی بسته‌بندی کردهو به قسمت خردکن منتقل می‌کردند. به عبارت دیگر، در اینجا یک تولید ساختگی وجود داشت. همچنین ثابت می‌کند که این مکان یک مرکز بوده است، زیرا در برخی از قسمت‌های یافته شده سنگ‌شکن زیتون، شکاف‌هایی وجود دارد. در واقع پس از ترمیم این ترک‌ها، مطالب زیادی در مورد زندگی روزمره ارائه داده خواهد شد که می‌توان آن را با تابلوهای تبلیغاتی در سال آینده به نمایش گذاشت.در شهر باستانی دارا که توسط امپراتوری روم شرقی به منظور حفاظت از مرزهای خود در برابر امپراتوری ساسانی یا نوفارس تاسیس شده بود، کاوش‌ها و تحقیقات به مدت 34 سال انجام شده است.

ویرانه‌هایی که دارای مقبره‌های صخره‌ای باستانی هستند که قدمت آن‌ها به قرن پنجم پس از میلاد برمی‌گردد، با شهر معروف افسوس در ترکیه در دریای اژه مقایسه شده‌اند و به آن لقب «افسوس بین‌النهرین» داده‌اند.

این شهر که یک شهرک مهم در امتداد جاده معروف ابریشم است، به عنوان آخرین سنگر امپراتوری بیزانس در جنوب شرقی آناتولی عمل می‌کرد. همچنین در گورستان که در دوران رومیان در آن مراسم مذهبی برگزار می‌شد و صدها نفر در کنار هم دفن می‌شدند، یکی از محبوب‌ترین نقاط در محوطه باستانی به شمار می‌رود.