رشته خشکار

رشته خشکار یکی از شیرینی‌های سنتی رشت و استان گیلان است که بسیاری از زنان گیلانی این شیرینی خوشمزه را در خانه خود تهیه می‌کنند. رشته خشکار در واقع بریده‌های خمیری‌ شکلی است که در وسط آن مغز، هل، دارچین و ادویه‌جات ریخته شده و سپس در روغن برشته می‌شود؛ به همین علت چرب، شیرین و بسیار لذیذ است.

زیتون

زیتون از سوغاتی‌های معروف استان گیلان است. زیتون و فرآورده‌های آن دارای خواص درمانی بسیاری هستند و رشت، یکی از اصلی‌ترین منابع زیتون کشور به حساب می‌آید. زیتون، روغن زیتون و زیتون پرورده محصولاتی هستند که به عنوان سوغات رشت شناخته می‌شوند؛ این خوراکی خوشمزه و پرخاصیت در دو نوع سیاه و سبز کشت می‌شود و در کشور ما تنها زیتون سبز به طور طبیعی کاشته می‌شود.

ماهی سفید

غذاهای دریایی یکی از انواع غذاهای مغذی بوده که تازه بودن مواد آن بسیار بر طعم غذا تأثیرگذار است؛ ماهی سفید یکی از ماهی‌های شمال ایران و دریای خزر است که در رودخانه‌های استان گیلان به ‌وفور یافت می‌شوند. ماهی سفید مرغوب‌ترین ماهی شمال است و تیغ‌های زیادی دارد.

کلوچه فومن

کلوچه فومن از قدیمی‌ترین و خوشمزه‌ترین کلوچه‌های استان گیلان است؛ در شهر فومن گیلان نوعی کلوچه  مغزدار مخصوص پخت می‌شود که طرفداران زیادی دارد. این کلوچه را در تمام شهرهای گیلان می توان تهیه کرد، اما کلوچه‌پزی‌های اصلی در شهر فومن هستند؛ البته گفتنی است که زنان فومنی این کلوچه‌ها را در ابتدا برای مصارف شخصی می‌پخته‌اند.

پنیر سیاهمزگی

معمولا در سوپرمارکت‌ها انواع پنیر را پیدا می‌کنید، اما پنیر سیاهمزگی محصولی سنتی‌ست که در اصل در منطقه شفت تولید می‌شود. پنیر سیاهمزگی یکی از پنیرهای محبوب شهر رشت است؛ این پنیر را بدون گرفتن خامه از شیر درست می‌کنند و شیوه تهیه‌اش باعث می‌شود که این پنیر بسیار چرب و خوشمزه و مزه‌ آن با پنیر صبحانه کاملا متفاوت باشد.

چای و برنج رشت

برنج رشتی، شهرتش شاید به خارج از مرزهای ایران نیز رسیده باشد. با توجه به اینکه برنج مهمترین ماده غذایی ما ایرانیان است، برنج رشت را می‌توان به عنوان سوغات این شهر دانست. پس از برنج، یکی از معروف‌ترین خوراکی‌هایی که در رشت کشت می‌شود، چای است.

رب انار

رب انار، از سوغاتی‌های رشت است که در بسیاری از غذاهای شمالی استفاده می‌شود، فسنجان با رب انار یکی از غذاهای محبوب ما ایرانی‌ها است. رب انار دارای خاصیت‌های درمانی و دارویی زیادی است که می‌توان آن را در غذا و به صورت جداگانه مصرف کرد. رب انار ترش محلی گیلان بسیار طرفدار دارد و انواع رب انار ترش و ملس در این شهر تهیه می‌شود؛ بعضی از آن‌ها در کارخانه تولید شده‌  و برخی دیگر نیز به صورت رب محلی و خانگی تهیه می‌شوند.

نان برنجی

نان برنجی یا نان تیمیجان یکی از نان‌های خوشمزه محلی است که از آرد برنج تهیه می‌شود و گرد و نازک است. رشتی‌ها نان برنجی را با حلوا ارده مصرف می‌کنند و یکی از نان‌های لذیذ این منطقه است. نان برنجی را زنان با ذوق و هنرمند گیلانی مخصوصا برای عید و مهمانان خود پخت می‌کنند.

درار یا دلار

درار یا دلار، چاشنی سبز رنگی است که همراه با ماست، خیار یا گوجه سبز مصرف می‌شود. این چاشنی شامل انواع سبزی خوش‌عطر خردشده است که با نمک مزه‌دار می‌شود.

دستباف‌های پشمی

پشم یکی از فرآورده‌های دامداری است و با توجه به این که دامداری در بسیاری از شهرها و روستاهای شمالی هنوز رواج دارد، محصولات پشمی نیز در این شهر بافته می‌شود. یکی از محبوب‌ترین دستباف‌های شهر رشت و ماسوله، پاپوش‌های رنگی است که طرفداران بسیاری دارد.

حصیربافی

حصیربافی در رشت و بسیاری از شهرهای شمالی به‌عنوان شغل اصلی افراد شناخته می‌شود. از جمله محصولات حصیربافی می‌توانیم به حصیر، زیرانداز، کلاه، ساک دستی و سبد اشاره کنیم. حصیرها از گیاهانی به نام‌های «سوف» و «نی» تهیه می‌شود و این گیاهان بیشتر در باتلاق‌ها رشد می‌کنند.

مرواربافی

مرواربافی یکی از رشته‌های صنایع‌دستی و از دسته سبدبافی در گیلان است؛ مروار نوعی چوب ترکه است که در منطقه سولقان در اطراف تهران کاشته و با استفاده از آن انواع سبدها بافته می‌شود. ظاهر محصولات سبدبافی شبیه به آثار بامبوبافی است و محصولات دیگری مانند سبد، کاسه، جای میوه، ساک پیک‌نیک و… با استفاده از این صنعت تولید می‌شود.

چموش دوزی

چموش نوعی کفش چرمی است که در شهرهای استان گیلان توسط هنرمندان این خطه بافته می‌شود. چموش انواع مختلفی دارد و یکی از پراستفاده‌ترین مدل‌های چموش، دارای بند بلندی است که به دور پا پیچیده می‌شود. چموش‌ها معمولا ساده و بدون رنگ تهیه می‌شدند و در گذشته برای رنگ کردن آن از رنگ‌های طبیعی استفاده می‌کرده‌اند.

رشتی دوزی

رشتی دوزی، همان قلاب‌دوزی است، اما به روش زنان رشتی. در رشتی دوزی از نخ‌های ابریشمی استفاده می‌کنند و با استفاده از آن طرح‌های زیبایی روی محصولات مصرفی طراحی می‌کنند.

چادرشب بافی

چادرشب پارچه‌ای دو متری است که در بسیاری از روستاهای رشت بافته می‌شود و از آن به‌ عنوان زیر سفره‌ای، زیرانداز و قرار دادن نان استفاده می‌شود. چادرشب‌ها رنگ‌های زیبایی دارند و با دستگاه خاصی به نام «پاچال» بافته می‌شوند.

منبع:ایسنا

سید هاشم موسوی در نشست تخصصی رشت پژوهی که با محوریت «بررسی سیاستگذاری مدیریت شهری رشت» برگزار شد، شهر رشت را نیازمند طراحی حسی دانست و اظهار کرد: با طراحی حسی می توانیم رشت را به شهری تبدیل کنیم که در آن فرهنگ بومی تجلی پیدا کند.

وی با بیان اینکه در طراحی حسی فرهنگ به مثابه اقتصاد تعبیر می شود، افزود: طراحی حسی شهر موجب می شود علاوه بر مردمی که در این شهر زندگی می کنند، گردشگران نیز لذت ببرند.

رئیس پژوهشکده گیلان شناسی دانشگاه گیلان، با تاکید بر لزوم استفاده از فرهنگ برای بهروزی اقتصادی مردم یک شهر، تصریح کرد: تقویت فرهنگ بومی می تواند برای شهر آورده و بهره وری داشته باشد.

موسوی، با بیان اینکه طراحی حسی همه دستاوردها و تجارب فرهنگ بومی اعم از مزه، بو، صدا، ظاهر و حرکت را در شهر رشت پیکربندی می کند، گفت: در سایه این انتقال ادراک حسی، شهر تبدیل به فرهنگ بومی می شود و نه فقط چشم، بلکه گوشت و پوست ما از کالبد شهری لذت می برد.

وی با اشاره به علاقه عمیق شهروندان رشتی به فرهنگ بومی این شهر، خاطرنشان کرد: رشت باید از راه گردشگری اقتصاد خودش را سامان دهد و لذا اگر جذابیت های حسی شهر رشت در سایه اهتمام مدیران شهری به وقوع بپیوندد، می تواند گردشگران داخلی و خارجی را جذب کند.

عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان، تحقق گردشگری اقتصادی را در گرو طراحی حسی دانست و عنوان کرد: گردشگرانی که وارد رشت می شود باید بتوانند در این تجربه محیطی احساس زیبایی شناختی داشته باشند و همه حواسشان درگیر شود.

وی با بیان اینکه باید شهر رشت را از منظر مردم شناسی حسی ببینیم، اظهار کرد: در مردم شناسی حسی همه حواس پنجگانه انسان درگیر می شود، یعنی چشم با دیدن مناظر خوب و ظواهر شهر، بینی از بوییدن عطرهای مطبوع پیچیده شده در شهر، گوش از شنیدن صداها و نواهای گوش نواز، دهان با چشیدن مزه های دلچسب و لامسه از گشت و گذار در مکان های شهری لذت ببرد.

موسوی، کسب و جذب لذت را ویژگی گردشگر دانست و یادآور شد: دانستن از طریق حس کردن اتفاق می افتد و انسان جهان را از خلال ادراک حسی بدنش تجربه می کند لذا ادراک حسی صرفا ابزاری برای درک محیط فیزیکی نیست، بلکه واسطه انتقال ارزش های فرهنگی محسوب می شود.

رئیس پژوهشکده گیلان شناسی، شهرداری ها را نیازمند جامعه شناسی و مردم شناسی دانست و متذکر شد: مردم شناسی می تواند مدیران شهری را در توسعه بهتر، فرهنگی تر و مردمی تر برای گردشگران خارجی و داخلی یاری کند.

وی توسعه پایدار و سالم را منطبق با فرهنگ دانست و اظهار کرد: از منظر مردم شناسی کلیت فرهنگ جامعه می تواند خودش را به یک منظره دیدنی، یک خوراکی چشیدنی، یک موسیقی خاطره انگیز و یک بوی دل نواز تبدیل کند.

این مردم شناس، ورود به شهر رشت را ورود به یک اتمسفر فرهنگی دانست و گفت: بوی خاص غذا، صدای بازار سنتی و آوازهای شنیدنی در رشت می تواند یادآور یک فرهنگی بومی باشد که گردشگران را به سوی خودش می کشاند.

وی با بیان اینکه رشت در گذشته محصور در درخت بود و خانه ها هر کدام یک باغ کوچک محسوب می شدند، عنوان کرد: متاسفانه در شهری زندگی می کنیم که خانه ها بر درختان و باغ ها هجوم آورده اند لذا باید لباس فرهنگ را بر پیکر شهر بپوشانیم تا گردشگرانی که وارد رشت می شوند تاریخ آن را لمس کنند.

موسوی، با تاکید بر لزم تزیین شهر رشت با عناصر فرهنگ مادی و سنت های شفاهی اعم از گفتاری و رفتاری، یادآور شد: مدیران شهری به سمت طراحی حسی رشت گام بردارند و تلاش کنند گردشگران از فرهنگ بومی این شهر لذت ببرند.

به گزارش ایسنا، رضا علیزاده، جامعه شناس و عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان، فرهام زاهد، عضو شورای شهر رشت و مختار جباری، از فعالان فرهنگی استان گیلان نیز به بررسی سیاستگذاری مدیریت شهری رشت پرداختند.

منبع:ایسنا