گذری بر تاریخ هلند در موزه «ریکس»
موزه‌ها علاوه بر نگهداری کامل از آثار تاریخی، فرهنگی و هنری، در مورد آثار و شواهد به جای مانده از انسان و محیط زیست او نیز کنکاش می‌کند و از این جهت برای بهره‌وری معنوی و ایجاد ارتباط بین این آثار نقش مهمی دارد. موزه ریکس در هلند یکی از همین مجموعه‌هاست.
موزه ملی آمستردام که در خیابان کالورسترات هلند واقع شده، با نام موزه «ریکس» نیز شناخته می‌شود. این موزه یکی از اصلی‌ترین و بزرگترین مجموعه‌های ملی هنر و تاریخ هلند است و مردم آن را یک موزه ملی می‌دانند.
دولت هلند در سال ۱۷۹۵ تصمیم گرفت برای حراست از میراث ملی کشورش موزه‌ای در شهر لاهه بنا کند. آن زمان این موزه میزبان ۲۰۰ اثر هنری بود که بیشتر آن متعلق به شهروندان هلندی بود. از آنجایی که ساختمان ابتدایی این موزه در شهر لاهه توانایی میزبانی از آثار بیشتر را نداشت، دولت تصمیم گرفت مجموعه‌ای اختصاصی با هدف نگهداری دائمی از آثار ملی در شهر آمستردام تاسیس کند.
اینگونه بود که ساختمان این موزه برای همیشه به آمستردام منتقل و طراحی آن در سال ۱۸۷۶ به «پیر کایپریش» سپرده شد. گروه این معمار توانست مجموعه تکمیل شده موزه را در سال ۱۸۸۵ برای ارائه خدمات به علاقه‌مندان بازگشایی کند.
پیر کایپریش به عنوان معمار بنای این موزه، ساختمان آن را با ترکیبی از معماری عصر رنسانس و گوتیک طراحی کرد که البته مردم هلند آن را اثری کاملا غیر هلندی می‌دانستند.
با افزایش تعداد علاقه‌مندان و بازدیدکنندگان در دهه ۱۹۰۰ و پس از آن، موزه به علت برخورداری از امکانات غیرمدرن نیاز به بازسازی پیدا کرد و در حدود سال ۲۰۰۳ بود که برای مرمت و بازسازی به مدت ۱۰ سال تعطیل شد. البته در این بازسازی ساختار اصلی موزه تغییری پیدا نکرد اما برای به نمایش گذاشتن آثار، بخش‌های جداگانه‌ای طراحی و ساخته شده است.
رئیس موزه ریکس پس از نوسازی این بنا گفته است «در موزه جدید از میان دوره‌ها عبور می‌کنیم. هدف، ایجاد احساسی از زیبایی است که در رابطه با هنر هلندی و زمان آن باشد».
همانطور که گفته شد موزه ریکس پس از ۱۰ بازسازی در سال ۲۰۱۳ مجددا بازگشایی شد و علاقه‌مندان و گردشگران زیادی توانستند دوباره از مجموعه منحصر به فرد این موزه که شاهکاری از هنرهای دوران طلایی هلند در قرن ۱۷ است، دیدن کنند.
در این موزه حدود یک میلیون اثر هنری، اسناد و تندیس‌های بی نظیر، عتیقه‌جات گوناگون مانند مبلمان‌های قدیمی، سفال دلف، ظروف نقره، مدل‌های کشتی و خانه‌های عروسکی به نمایش گذارده شده و همین موارد است که باعث شهرت جهانی این مکان میان مردم شده است.
موزه ریکس میزبان آثار هنری و میراث ملی بسیاری از دوره‌های مختلف تاریخ است؛ برای مثال می‌توان به آثاری از دوران طلایی یونان که در طبقه دوم این موزه به نمایش درآمده است، اشاره کرد.
از دیگر ویژگی‌های موزه ملی هلند می‌توان به نمایش مجموعه آثار برجسته عصر طلایی هلند در سال‌های ۱۶۲۰ تا ۱۶۸۰ اشاره کرد. این موزه پس از بازسازی نیز تاریخ هنر از قرون وسطی تا قرن ۲۰ میلادی را برای بازدیدکنندگان روایت می‌کند.
یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد این موزه نمایش نقاشی‌های معروفی چون «نگهبان شب»، «زن شیردوش»، «زنی در حال نامه خواندن»، «آسیاب بادی در ویجیک بیج دوورستد» و «شهردار دلف و دخترش» است. هر کدام از این نقاشی‌ها اثر نقاشان معروفی چون رامبرانت، فرمیر، جودیت لیستر، آنتون ماو، وان روییشدال، جان آستین، جرارد دو و وون‌گوگ است.
یکی از نقاشی‌های این موزه که از آثار رامبراند است، اثر معروف «موعظه مسیح» نام دارد؛ در این تابلو مسیح جمعی از پیروان را موعظه می‌کند. برخی از کلام او مدهوش شده‌اند و برخی دیگر با بدگمانی و بی‌حوصلگی به او نگاه می‌کنند. این نقاشی از آثار سیاه قلم رامبراند است.
یکی دیگر از نقاشی‌هایی که در این موزه به نمایش درآمده و از شهرت بالایی میان هنرمندان این حوزه برخوردار است، «زن شیردوش» است؛ یوهانس فرمیر در این اثر از زندگی بومی و خانوادگی الهام گرفته و زنی قوی‌جثه را نشان می‌دهد که در آشپزخانه در حال کار است.
در حال حاضر علاقه‌مندان و بازدیدکنندگان از موزه رکس می‌توانند تماشاگر ۸۰۰۰ اثر به طور هم‌زمان در این مجموعه باشند که با قدم زدن در یک ورودی بزرگ از نوری که از سقف شیشه‌ای این موزه به داخل می‌تابد لذب برده و گذر تاریخ هلند را نظاره‌گر باشند.
نباید از یاد برد که این موزه میزبان یکی از قدیمی‌ترین و بزرگترین کتابخانه‌های هنر و تاریخ هلند به نام «کتابخانه کایپرز» است که بنای آن پس از نوسازی فضای موزه بدون تغییر به شکل، باقی مانده و در حال حاضر دانشمندان و دانشجویان زیادی از آن بهره می‌برند.