سراب، چشمه آب‌گرم‌های درمانی در آذربایجان شرقی
شهرستان سراب به لحاظ واقع‌شدن در مسیر شهرهای شمالی و مسیر اتصال بین اروپا و آسیای میانه و از طرفی به علت دارا بودن طبیعت بکر در دامنه‌های بزقوش و سبلان از مهم‌ترین ظرفیت‌های آذربایجان شرقی محسوب می‌شود.
در نواحی مختلف آذربایجان شرقی انواع چشمه‌های معدنی آب گرم و سرد وجود دارد که مورد بهره‌برداری عموم مردم و سایر نواحی ایران است. در ناحیه سراب و بستان‌آباد ۱۴۹ چشمه و در ناحیه تبریز و آذرشهر ۱۴۱ چشمه وجود دارد.
تاریخچه آب‌درمانی یا «هیدروتراپی» که قدیمی‌ترین شیوه درمانی طبی نیز به حساب می‌آید به تمدن‌های مصر _ یونان و روم باستان بازمی‌گردد، به طوریکه درباریان مصر حوضچه‌هایی داشتند که به آب آن‌ها گل و گیاه و روغن‌های خاص اضافه کرده و تصور می‌کردند چشمه‌های آب‌گرم با بهبود روند گردش خون می‌تواند برای سلامت انسان مفید باشد.
آب‌های گرم درمانی، عامل مهم جذب گردشگر
شهرستان سراب به دلیل دارا بودن چندین چشمه آب گرم ویژه، شایستگی کسب عنوان شهر چشمه‌های آب گرم کشور را دارد.
آب‌های گرم و معدنی شهرستان سراب یکی از ظرفیت‌های ارزشمند گردشگری آن محسوب می‌شود و وجود یک کمربند آب گرم در دامنه بزقوش که از اسب فروشان شروع و تا اردها ادامه دارد یک ظرفیت عظیمی است که هم دارای منابع طبیعی و طبیعت بکر بوده و هم چندین آب‌گرم را در خود جای داده است.
آب‌های گرم اسب فروشان، الله حق، اردها، شالقون و جلده باخان همگی در دامنه بزقوش قرار گرفته‌اند.
چشمه‌های آب‌گرم اسب فروشان، آب‌گرم الله حق در دامنه کوه بزقوش و در یک کیلومتری چشمه اسب فروشان، چشمه معدنی شالقون، آب‌گرم اردها، آب‌گرم جلده باخان و آب‌گرم نرمیق را می‌توان از شناخته‌شده‌ترین چشمه‌های سراب عنوان کرد.
اسب فروشان آب‌گرمی که از دل کوه می‌جوشد
منطقه نمونه گردشگری اسب فروشان در ۲۲ کیلومتری جنوب سراب واقع شده است.
در این محدوده دو استخر مجزای مردانه و زنانه به ابعاد ۴×۸ متر به‌صورت بهداشتی احداث شده است. همچنین در راستای توسعه صنعت گردشگری در منطقه و رفاه حال مسافرین محترم زیرساخت‌های گردشگری توسط اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان شرقی احداث شده و به مرور در حال تکمیل و تجهیز است.
آب‌گرم اسب فروشان در روستایی به همین نام و در جنوب غربی شهرستان سراب در دامنه رشته‌کوه‌های بزقوش واقع شده است. آب آن که بین ۳۵ الی ۸۵ درجه حرارت دارد از کوه بزقوش که از کوه‌های آتشفشانی منطقه است سرچشمه می‌گیرد. آب این مجموعه خواص درمانی زیادی دارد و هرساله میزبان طیف وسیعی از گردشگران است.
آب‌گرم اسب فروشان مشرف به دره‌ای است که رودخانه‌ای در داخل آن و از کوه بزقوش سرچشمه می‌گیرد و در فاصله ۵۰۰ متری از این آب گرم آبشاری ۳ متری وجود دارد که تابستان و زمستان زیبایی‌های مخصوص به خود را دارد و هرساله میزبان گردشگران و کوهنوردان بسیاری است.
این آب‌گرم به دلیل داشتن آبی ولرم به مراتب لذت و آرامش بیشتری نسبت به سایر آب‌گرم‌های کشور حتی مانند سرعین برای گردشگران به ارمغان می‌آورد.
آب‌گرم روستای شالقون
شالقون از گردشگرپذیرترین روستاها در سطح منطقه است. طبیعت شالقون از اواخر خردادماه تا اواخر مردادماه به اوج زیبایی خود می‌رسد.
آب‌گرم معدنی و درمانی شالقون که از دل کوه و از لایه‌های ماگمای زیرزمین بیرون می‌آید و دمایی آب خروجی آن حدود ۵۰ درجه سانتی گراد است.
آب گرم اللّه حق
آب گرم اللّه حق در جنوب غربی دهکده‌ای به همین نام در شمال شرقی آب گرم سراب واقع شده است. این ناحیه دره‌ای، تقریباً شمالی – جنوبی است که نهر آبی در انتهای آن به طرف شمال جاری است. آب‌گرم در دو نقطه دامنه شرقی دره به فاصله چند متر از یکدیگر از زمین خارج می‌شود.
آب‌گرم معدنی الله حق در دامنه رشته‌کوه زیبا، سرسبز و خوش آب‌وهوای بزقوش، نزدیک روستای قدیمی و باستانی الله حق قرار دارد که دارای دو حوضچه زنانه و مردانه است و از آنجا که در دامنه کوه واقع‌شده کاملاً ییلاقی و خوش آب‌وهوا است و در فصول بهار و تابستان پذیرای مسافران از روستاها و شهرهای مختلف کشور عزیزمان است.
آب‌گرم الله حقی دارای خواص درمانی ارزشمندی برای امراضی چون رماتیسم، سنگ کلیه و آب آن بسیار اشتهاآور است.
شکر درق روستایی با لبنیات و عسل ناب در کنار جوشش آب گرم از دل کوهستان سرد، طبیعت زیبا و محیطی بکر و آرام زمینه را برای حضور گردشگران و زنبورداران در این منطقه فراهم آورده است.
عسل‌ها و لبنیات نابی که حاصل تلاش و همکاری انسان و طبیعت است در این منطقه به خوبی مشهود است.
آب‌گرم کوچکی هم که در این منطقه و در دل کوهستان نهفته است آرام‌بخش گردشگران و اهالی منطقه بعد از یک روز گردش در دل کوه و بعد از یک روز کاری در کوهستان است.
آب‌گرم جلده باخان سراب
آب‌گرم جلده باخان در حنوب شرقی شهر سراب و در نزدیکی روستای به نام نرمیق قرار دارد. مقدار دبی این چشمه بیش از ۵ لیتر بر ثانیه بوده و درجه حرارت آب آن بین ۳۵ تا ۷۵ درجه سانتی گراد در نوسان است. خاستگاه چشمه مذکور جوی و بروندوم آتشفشانی بوده و جزو آب‌های سولفات سدیک است.