این ساختمان که در ابتدا بین سال‌های 1555 و 1561 میلادی برای بزرگداشت یک فتح نظامی ساخته شده بود، همچنان سالانه هزاران بازدیدکننده را به سوی خود و در میدان سرخ معروف مسکو جذب می‌کند.

ایوان واسیلیویچ (1530-1584)، نخستین تِزار روسیه، در سال 1555 میلادی پس از تسخیر خانات مستقل قازان توسط روسیه، دستور ساخت کلیسای جامع را صادر کرد. شهرت ایوان به عنوان یک رهبر ظالمانه و سختگیر باعث محبوبیت وی شد. در حقیقت، در برخی از داستان‌های ساخت کلیسای جامع گفته شده که ایوان، معمار یا معماران بی‌نام را کور کرد تا هرگز بنای دیگری مانند آن ساخته نشود.

طرح کلیسای جامع در حدود یک کلیسای عظیم مرکزی به نام شفاعت بنا شده است. چهار کلیسای بزرگ مانند نقاط قطب‌نما در اطراف هسته مرکزی چیده شده‌اند و چهار کلیسای کوچکتر به صورت مورب قرار گرفته‌اند. با وجود گروه‌بندی سیستماتیک این کلیساها، کلیسای جامع نامتقارن است و بسته به نقطه برتری تغییر شکل می‌دهد. سپس دهمین کلیسا به افتخار همنام خود، سنت ریحان، معروف به ریحان، در سال 1588 میلادی اضافه شد.

اگرچه امروزه کلیسای جامع سنت باسیل به دلیل پالت رنگی پر جنب و جوش خود شناخته شده است، اما نمای بیرونی رنگارنگ آن تا 200 سال پس از اتمام ساختارش به آن افزوده نشده بود. در حقیقت، اعتقاد بر این است که در ابتدا کلیسای جامع با گنبدهای طلایی به رنگ سفید رنگ‌آمیزی شده بود.

نام رسمی کلیسای جامع سنت باسیل، کلیسای جامع شفاعت مقدس‌ترین تئوتوکوس است. این نام از پیروزی تِزار ایوان مخوف بر سنگرهای تاتار، که در جشن شفاعت صورت گرفت، نشات می‌گیرد. البته کلیسای جامع Pokrovosky و کلیسای جامع تثلیث نیز نامیده شده است.

کلیسای جامع سنت باسیل مانند سایر بناهای تاریخی فرهنگی از چندین دوره مختلف تاریخ جهان، جان سالم به در برده است. در سال 1928 میلادی، این ساختمان توسط اتحاد جماهیر شوروی مصادره و به یک موزه سکولار تبدیل شد. دهه‌های بعد، در سال 1990 میلادی، کلیسای جامع به عنوان میراث جهانی یونسکو در کنار کرملین و میدان سرخ شناخته شد.

این ساختمان از آن زمان به هدف اصلی خود بازگشت و به عنوان یک کلیسا شروع به کار کرد. از سال 1997 میلادی نیز به عنوان کلیسای جامع ارتدکس با خدمات هفتگی خدمت می‌کند.