به گزارش خبرنگار ایمنا، قزوین روزی روزگاری پر رونق ترین شهر ایران بوده است، شهری در دامنه‌های جنوبی زاگرس که در مسیر جاده ابریشم قرار داشت. پیشینه تاریخی این شهر به عصر ساسانیان بر می‌گردد و در زمان پادشاهی شاهپور دوران پر رونقی را پشت سر گذاشت. قزوین به دلیل قرار گرفتن در مسیر ارتباطی شرق به غرب و جنوب به شمال همواره از مراکز مهم فلات ایران در طول تاریخ بوده است.

این شهر در عصر سلجوقیان توسط مسلمانان شیعه و طغرل تصرف شد، وی در سال ۴۵۵ قمری درگذشت و بنا بر وصیتش سلیمان پسرش به جانشینی او برگزیده شد، اما سران لشکر که به حکومت یافتن آلب ارسلان پسر دیگر طغرل دلبستگی داشتند در قزوین جمع شده و خطبه پادشاهی را به نام وی خواندند. این رویدادها نشان از اهمیت قزوین در عصر سلجوقی دارد.

با این حال این شهر بیشترین توسعه را در دوران کوتاه ۵۷ ساله که به عنوان پایتخت صفویان برگزیده شده بود، تجربه کرد. اولین پایتخت صفویان تبریز بود، اما شاه طهماسب به دلیل نزدیکی تبریز به عثمانی و آسیب پذیر بودن این شهر، پایتخت را به قزوین انتقال داد. که پس از مدتی پایتختی از قزوین گرفته شد و به اصفهان رسید. با این حال همین سال‌های کم کافی بود تا صفویان گردی از هنر و معماری اصیل خود را بر این شهر بپاشند.

خیابان سپه

خیابان سپه قزوین نخستین خیابان طراحی‌شدهٔ ایران است که در دورهٔ صفوی در زمان پایتختی قزوین احداث شد. این خیابان را شاه طهماسب صفوی در شمال محله شهرستان قدیم یا حصار شاپور، همزمان با ایجاد جعفرآباد یعنی عمارت و خانه‌های دو طرف این خیابان و باغ سعادت آباد و عمارت دولتخانه و حرمسرا و باغ‌های شرقی و غربی عمارات صفوی احداث کرده است. نام خیابان هم از نام محله‌ای به نام این خیابان در هرات گرفته شده که شاه طهماسب در دوران ولیعهدی در آن شهر ساکن بود.

خیابان سپه قزوین را می‌توانید از اینجا مجازی بازدید کنید.

عالی قاپو و دولتخانه صفوی

مجموعه باغ صفوی (باغ سعادت آباد، باغ فرهنگی قزوین و ارگ طهماسبی) مربوط به دوره صفوی و دوره قاجار است که مابین خیابان هلال احمر و پیغمبریه، سبزه میدان و خیابان سپه واقع شده است. مجموعه باغ صفوی دارای بیش از شش هکتار وسعت بوده و از سردر عالی‌قاپو در شمال و ابتدای خیابان سپه آغاز شده و در انتها به محوطه کاخ چهل‌ستون قزوین اتصال می‌یابد و در طول مسیر خود با گذشتن از چندین حیاط و محوطه باز، می‌توانید از آثار و بقایای به‌جا مانده از دوره‌های مختلف صفوی، افشاریه، زندیه و قاجاریه را یکجا مشاهده نمائید.

این قسمت از شهر از زمان صفوی تا پهلوی مرکز اصلی توسعه شهر بوده و دولت‌هانه صفوی، اولین هتل و اولین سینما شهر همه و همه در این بخش از شهر قرار گرفته‌اند. در باغ‌های متوالی صفوی می‌توان مراکز مهم تصمیم گیری در تاریخ ایران آشنا شد و از اسناد و تصاویر قدیمی بازدید کرد.

مجموعه دولت‌خانه صفوی را از اینجا مجازی بازدید کنید.

یکی از هفت ورودی و مهم‌ترین سرآغاز دولت خانه و باغ‌های صفوی، سر در عالی قاپو در خیابان سپه قزوین است. این بنا نخست در دوره شاه طهماسب ساخته شده و در زمان شاه عباس اول به صورت کنونی تغییر شکل یافته‌است. در دوران ناصر الدین شاه نیز، تعمیرات و اضافاتی صورت گرفت و در دوران پهلوی اول به علت اقامت پلیس در آنجا ابتدا نام “نظمیه” و سپس “شهربانی” در ترنج بالای سردر به خط عبدالعلی پزشکیان، معلم خط قزوینی، گچ‌بری گردید و در زمان پهلوی دوم قسمت اضافی بالای سردر را در زمان پهلوی دوم حذف نمودند.

سر در عالی قاپو در این لینک قابل بازدید است.

چهلستون قزوین

عمارت چهل ستون قزوین معروف به عمارت کلاه فرنگی بنایی است که تنها یک کوشک از آن باقی مانده و جز مجموعه کاخ‌های سلطنتی روزگار شاه طهماسب است. این عمارت در مرکز شهر قزوین و در میدان آزادی (سبزه میدان) قرار دارد و روزگاری مرکز فرمانروایان صفوی بوده است. پس از انتقال پایتخت از تبریز به قزوین، شاه طهماسب به معماران برگزیده کشور دستور داد تا باغی به شکل مربع در این شهر بسازند و در میان آن عمارت‌های عالی، تالار، ایوان‌ها و حوض‌های زیبا بنا کنند.

شاه طهماسب صفوی بنای این مرکز را از روی نقشه یک معمار ترک با شیوه شطرنجی خیلی کوچک ساخته است که دارای پنجره‌های چوبی بسیار ظریف و زیبا است. این بنا زیباترین اثر به جا مانده از عصر صفوی در قزوین است که مهم‌ترین جاذبه گردشگری این شهر هم محسوب می‌شود.

کاخ موزه چهلستون را می‌توان از اینجا بازدید مجازی کرد.

حمام قجر

“ساخت از لطف شاه حمامی… به لطافت قبول هر مقبل / چون یکی از درون برون آید… صحت عافیت بود تاریخ” اگر این بیت شعر به گوشتان آشنا می‌آید، حتماً تا کنون به حمام قجر رفته‌اید. حمام قجر یکی از کهن‌ترین و بزرگ‌ترین گرمابه‌های قزوین است که در سال ۱۰۵۷ هجری قمری به وسیله امیر گونه خان قاجار قزوینی از سرداران شاه عباس صفوی به دستورشاه ساخته شده و نخست “حمام شاهی” نام داشته است.

حمام از سه بخش اصلی سربینه، میاندر و گرمخانه و همچنین از دو قسمت مجزا جداگانه زنانه و مردانه تشکیل شده که در اصلی آن رو به جنوب باز می‌شود و با راه پله‌های مارپیچ به سربینه منتهی می‌گردد. سربینه بزرگ گرمابه که حوض زیبایی در وسط آن قرار دارد شش شاه‌نشین و طاق نما را در پلانی هشت ضلعی با راهرویی به گرمخانه پیوند می‌دهد. این گرمابه موزه در سال‌های اخیر با سرمایه گذاری اداره‌کل میراث فرهنگی و شهرداری قزوین به موزه مردم شناسی در سه بخش اقوام، آداب و رسوم و مشاغل تبدیل شده است.

حمام قجر قزوین از این لینک قابل بازدید مجازی است.

علاوه بر جاذبه‌های ذکر شده دیگر مکان‌های تاریخی قزوین مانند مسجد جامع، مجموعه سعدالسلطنه، مسجد النبی، سردار سردار مفخم، دروازه درب کوشک، موزه قزوین نیز امکان بازدید مجازی دارند.

منبع:ایمنا