کلنگ مدرنیته بر تن بنا‌ها‌ی کهن و اصیل
هر بخش از خانههای ایرانی با تفکر و دلیلی منطقی ایجاد می‌شده است. فضا‌ها‌ی اندرونی، بیرونی، هشتی، دالان حیاط، حوض، اتاق‌ها‌ی تابستانه و زمستانه، مطبخ، آب انبار و استفاده از مصالح بومی همه و همه اجزا‌ی اصلی و مهم به حساب می‌آمده‌اند.
اکنون که به واسطه پیشرفت تکنو‌لوژ‌ی گریز‌ی از شهر‌نشینی و اقتضائات آن وجود ندارد و به نا‌چار کلنگ مدرنیته بر تن بنا‌ها‌ی کهن و اصیل می‌نشیند و آن‌ها را به تلی از خاک تبدیل می‌کند و ساختمانی امروز‌ی جا‌ی آن را می‌گیرد، درست در جایی که تمام حس اصالت و خاطر‌ات ساکنان به دست فراموشی سپرده می‌شود، باید درنگی داشت و تجدید نظر کرد.
در میان همهمه نو‌آور‌ی بشر امروز‌ی و احداث پروژه‌ها‌ی ساختمانی مجهز به انواع امکانات لوکس هنوز هم افراد‌ی پیدا می‌شوند که دغدغه حفظ هنر و سنت‌ها‌ی گذشتگان این مرز و بوم را داشته و با اقدامات و طرح‌های کار‌برد‌ی، ارزش‌ها‌ی تاریخی و فرهنگی را حفظ کرده و گسترش می‌دهند.
در این میان مالکان خانه‌ها‌یی با قدمت بالا و معمار‌ی خاص با تغییر کار‌بر‌ی ملک خود آن را تبدیل به کافه‌کتاب یا کافه‌رستوران و خانه هنرمندان کرده‌اند که محلی برای گرد‌همایی هنرمندان شده است و برخی نیز با خرید املاک قدیمی آن‌ها را به فضایی فرهنگی و هنری از قبیل گالری و نمایشگاه آثار هنرمندان تبدیل کرده‌اند. هر چند اقداماتی از این دست موجب دلگرمی است و جا‌ی خرسند‌ی دارد اما نیاز‌مند توسعه و توجه بیشتر‌ی است تا همگام با سرعت تخریب و فروش بنا‌ها‌ی قدیمی به پیش رفت.
باز‌ساز‌ی اجزا‌ی مختلف بنا‌ها‌ی تاریخی و قدیمی روح اصالت را در آن‌ها احیا کرده و موجی از حس طراوت و تازگی را پراکنده می‌کند. تکمیل، تجهیز، طراحی و چیدمان سنتی با ارائه غذا‌ها‌ی ایرانی حسی نوستالژیک را القا می‌کند و مخاطبان بسیار‌ی را جذب کرده و نسل جدید را از نزدیک با تاریخ، آداب و رسوم کهن آشنا می‌کند.
حمایت از طرح‌های این چنینی از طرف مسئولان و نهاد‌ها‌ی مربوطه زمینه رشد مراکز‌ی از این دست را با ارائه تسهیلات و امکانات مجزا از قبیل صدور مجوز در کمترین زمان ممکن فراهم می‌کنند. پروژه‌ها‌ی این چنینی مزایا‌ی بسیار‌ی داشته که دو شاخصه مهم و اصلی یکی حفظ و احیا‌ی بنا در کنار ایجاد مراکز فرهنگی، هنری و تفریحی زمینه‌ساز رشد و بالندگی فرد‌ی و اجتماعی می‌شود.
خانه‌ها‌یی با معمار‌ی قدیمی و خاص هنوز هم در بعضی محله‌ها و بافت‌ها‌ی فرسوده باقی‌مانده و به حیات خود ادامه می‌دهند که یا در معرض تخریب و فروش قرار گرفته‌اند و یا نیاز‌مند رسیدگی جد‌ی هستند تا در صورت امکان بر‌رسی‌ها‌ی کار‌شناسی بر رو‌ی آن‌ها انجام شده و با ایجاد زیر‌ساخت‌ها شرایط برای تغییر کار‌بر‌ی فراهم شده و طرح مورد‌نظر توجیه اقتصاد‌ی نیز داشته باشد. در بعضی مواقع که بنا‌ی قدیمی با معمار‌ی زیبا و جلوه‌ای ماندگار به دلایلی به فروش گذاشته می‌شود در اکثر موارد خریدار آن را به قصد تخریب و ایجاد ساختمانی جدید تهیه می‌کند در صورتی که با ورود سرمایه‌گذار بخش خصوصی ممکن است مالک اولیه از فروش آن منصرف شده و با تغییر کار‌بر‌ی آن موافقت کند و این‌گونه موجب حفظ و احیا‌ی اثر شود.
امروزه در کوچه پس کوچه‌ها‌ی هر شهر‌ی تا چشم کار می‌کند آپارتمان جایگزین خانههای ویلایی شده که تا حد‌ی با فرهنگ ما نا‌هماهنگ است اگر خانه‌ای قدیمی با سبک معمار‌ی ایرانی از گذشتگان باقی‌مانده باشد کور‌سو‌ی امید‌ی است برای حفظ ارزش‌ها‌ی فرهنگی و تاریخی، به ویژه در شهر‌ها‌ی بزرگ و صنعتی که شاهد نا‌بود‌ی بنا‌هایی از این دست هستیم و تاثیر‌ات مدرنیته و تکنو‌لوژ‌ی قابل درک‌تر و ملموس‌تر است.
پیوند عمیق فرهنگی با ریشه‌ها‌ی ایرانی به آسانی قابل انقطاع نبوده و تلاش روز‌افزون دلسوز‌ان و فرهنگ‌دوستان دلیلی بر این مدعاست. اگر کمک و همفکر‌ی گروهی با طرح‌های اجرایی گرد هم بیایند آینده و راه نجات ابنیه تاریخی روشن است و توانایی مقابله با رشد معمار‌ی مدرن را هر چند در مقیاس کوچک خواهیم داشت.