نوشته‌ها

عایق بندی بنای معبد آناهیتا در کازرون برای جلوگیری از نفوذ آب

 مدیر داخلی مجموعه بیشاپور شهرستان کازرون از عایق‌بندی معبد آناهیتا در مجموعه جهانی بیشاپور این شهرستان خبر داد و اظهار داشت: این اثر تاریخی به‌منظور جلوگیری از نفوذ آب به سقف دالان‌های آن عایق‌بندی شده است.

  محمد صالح‌  پور دست روز سه شنبه در گفتگو  با خبرنگار ایرنا گفت: عایق‌بندی سقف بنا زیر نظر اداره‌ کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی فارس با نظارت مستقیم کارشناسان مربوطه با شیب‌ بندی و مصالح گل و آهک در مدت‌ زمان سه هفته انجام‌ شده است.

مسئول اداره میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی شهرستان کازرون نیز به خبرنگار ما گفت: این بنا به‌ صورت مکعبی است که هر یک از اضلاع آن قریب ۱۴ متر است و از سنگ‌هایی حجاری‌شده با ابعاد مختلف و بدون ملاط به‌ صورت دو جداره ساخته‌ شده است که به‌ وسیله بست‌های آهنی به یکدیگر قفل و بند شده‌اند.

محمدجواد جوکاری اضافه کرد: معبد آناهیتا فاقد سقف مسطح بوده است، این معبد را در عمق ۶ متری از زمین‌های اطراف خود ساخته‌اند تا آب رودخانه شاپور به درون آن سرازیر شود معبد بیشاپور سمبل یک پرستشگاه آب است و می‌توان آن را جایگاه نوازش آب دانست یعنی تنها عنصری از عناصر چهارگانه که به الهه ناهید منسوب است.

جوکاری گفت: سمبل حیوانی این رب‌النوع به شکل گاوی است که در اطراف معبد، به‌ صورت قرینه یکدیگر قرار گرفته‌اند، این معبد نه‌تنها ازنظر معماری بلکه ازنظر رعایت دستگاه‌های تنظیم و تقسیم و کنترل آب نیز فوق‌العاده زیبا و شگفت‌انگیز است.

مسول میراث فرهنگی کازرون همچنین در پاسخ به این سوال خبرنگار ایرنا که چندی قبل  برخی شهروندان نسبت به رویش گیاهان  در نیایشگاه معبد آناهیتا انتقاد کرده بودند گفت: چندی پیش موضوع رویش گیاهان در نیایشگاه آناهیتای بیشاپور خبرساز شد ، پس از عایق بندی سقف دالان ها، عملیات تخصصی حذف گیاهان از دیواره نیایشگاه نیز با روش‌های خاصی که به بنا آسیب نزند، در دستور کار قرار گرفت.

جوکاری اضافه کرد: نیایشگاه آناهیتا تنها یکی از بخش‌های دیدنی مجموعه جهانی بیشاپور است و این شهر تاریخی علاوه بر آناهیتا، شامل بخش‌هادی دیدنی دیگری همچون ستون‌های یادبود، تالار صد ستون، تالار والرین و سایر بخش ها است.

وی ادامه داد : تا کنون کمتر از ۱۰ درصد از شهر تاریخی بیشاپور کاوش و زیر خاک  درآمده و ۹۰ درصد از این آثار باشکوه و تاریخی همچنان مدفون در خاک است. کمبود اعتبار و بودجه مهمترین مانع پیش رو برای حفظ و کاوش های باستان شناسی در بیشاپور است.

شهرستان کازرون در فاصله ۱۲۰ کیلومتری جنوب غرب شیراز در استان فارس قرار دارد.

منبع:ایرنا

لرزه کرونا بر ستون‌های معبد آناهیتا

 ترکش خسارت‌های جبران‌ناپذیر کرونا علاوه بر کرمانشاه،قلب صنعت گردشگری غرب کشور، به معبد آناهیتا نیز اصابت کرده و ستون‌های استوار آن را به لرزه انداخته است.

به گزارش ایرنا، اواخر سال ۹۸ و ورود ویروس کرونا به کشورمان، هیچکس باور نمی‌کرد این میهمان ناخوانده جا خوش کرده و ساکن دیارمان شود، اما کرونا آرام آرام، کوچه‌به‌کوچه، شهربه‌شهر به هر جایی که دلش ‌خواست سر زد و جان ده‌ها هزار نفر را گرفت.

سال ۱۳۹۹ سال سختی برای گردشگری کشور و کنگاور بود؛ در سالی که گذشت حوزه خدمات سفر و گردشگری در میان صنایع مختلف بیشترین آسیب را از شیوع و همه‌گیری ویروس کرونا دید. کاهش ۹۴ درصدی ورود گردشگر خارجی، تعطیلی تاسیسات گردشگری، بیکاری و خانه‌نشینی راهنمایان سفر، زیان بیش از ۲۲ هزار میلیارد تومانی صنعت گردشگری در سال ۹۹، میراثی بود که کرونا برای ثبت در تاریخ صنعت گردشگری ایران بر جای گذاشت.

معبد آناهیتا که بزرگترین تک بنای سنگی کشور است از این خسارت ها مستثنی نبود و ترکش های حمله این ویروس به جان آناهیتا نیز اصابت کرده است.

خسارت کرونا به ۲۶۰ هنرمند کنگاوری

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرستان کنگاور با بیان اینکه در بحران شیوع کرونا همه زنجیره گردشگری دچار آسیب شده است، گفت: در برهه‌ای از زمان و در اواخر اسفند ۹۹ با بهبود شرایط و فروکش کردن تب کرونا بر بهبود شرایط گردشگری در شهرستان امیدوار شدیم این در حالی بود که با اوج گرفتن بیماری در ایام نوروز امسال همه برنامه‌ریزی‌ها مجدد دچار چالش شد.

«محمدجواد عظیمی» در خصوص میزان خسارت‌های کرونا به حوزه میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، افزود: از ۱۰ رسته آسیب پذیر اعلام شده توسط هیات دولت، چهار رسته‌ مربوط به حوزه گردشگری و صنایع دستی است ولی بیشترین آسیب‌پذیری پس از شیوع ویروس کرونا مربوط به کاهش چشمگیر حضور گردشگران در معبد آناهیتا است.

وی با بیان اینکه با ادامه‌دار شدن دوره‌ بیماری و محدودیت‌های ناشی از آن، آسیب‌ها به فعالیت ۲۶۰ هنرمند و صنعتگر سطح شهرستان کنگاور هم بیشتر می‌شود، افرود: سال گذشته بحران کرونا موجب تعطیلی رستوران‌های بین راهی و رکود و کسادی مراکز تفریحی شد.

معبد آناهیتا یکی از معابد مهم جهان محسوب می‌شود

وی با بیان اینکه بنای عظیم موسوم به معبد آناهیتا در شهرستان کنگاور یکی از معابد مهم تاریخی جهان به شمار می‌رود، یادآور شد: این بنا با چند هزار سال قدمت نشان از تمدن کهن سرزمین ایران دارد.

عظیمی تاکید کرد: معبد آناهیتا در فضای وسیع و باز قرار دارد و تعداد گردشگران این مجموعه در نوروز ۱۴۰۰ به نسبت سالیان گذشته بسیار کاهش داشت به گونه ای که روز نخست فروردین امسال نسبت به سال های قبل از نظر حضور گردشگران به هیچ وجه قابل مقایسه نبود.

معبد آناهیتا، رتبه دوم گردشگران خارجی در استان کرمانشاه

مدیر پایگاه ملی آناهیتا نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: کرونا به عنوان بیماری و ویروسی که در تمام ساختارهای اجتماعی و اقتصادی جوامع هم تاثیرات منفی و هم مثبتی را به لحاظ عملکردی – رفتاری و تغییر در ساختار فکری جوامع جهانی ایجاد کرده بدون شک سبب تغییر رفتار گردشگری نیز شده است.

«مرتضی گراوند» با بیان اینکه معبد آناهیتا به عنوان یکی از مهمترین مکان های تاریخی فرهنگی در فلات ایران به خصوص شرق استان کرمانشاه محسوب می‌شود، اضافه کرد: این معبد از اهمیت بسیار بالایی برخوردار و همواره مورد توجه پژوهشگران و دوستداران میراث فرهنگی بوده و هست.

او شیوع و همه گیری ویروس کرونا در بازه زمانی یکساله را عاملی بر ممانعت های رفتاری توصیف می کند که طبیعتا صنعت گردشگری نیز به شدت تحت تاثیر ممانعت رفتاری این ویروس منحوس قرار گرفته است.

گراوند معتقد است طبق آمار، بازدیدهای داخلی از معبد آناهیتا تا قبل از شروع ویروس کرونا رتبه دوم گردشگری خارجی در استان و رشد ۸۰ درصدی نسبت به سنوات قبل را به لحاظ حضور گردشگران داخلی داشته است.

وی ادامه داد: روند روبه رشد و تاثیر گذار گردشگری کنگاور و تاثیرات مثبت آن در اقتصاد محلی متاسفانه با شیوع ویروس کرونا، متوقف شد.

در سال جاری با توجه به ویروس کرونا بسیاری از محوطه های ملی و جهانی با کاهش فزاینده ای  نسبت به حضور مسافران و گردشگر روبرو بودند.

به گفته این دانش آموخته دانشگاه تهران؛ آمار اعلام شده از سوی مدیران پایگاه های ملی و جهانی به روشنی گواه می دهند که گردشگری در مکان های تاریخی – فرهنگی تحت تاثیر مستقیم ویروس کرونا قرار گرفته‌اند.

کرونا گردشگران معبد آناهیتا را ۶۰ درصد کاهش داد

گراوند با اشاره به اینکه در نوروز ۱۴۰۰ معبد آناهیتا با کاهش ۶۰ درصدی گردشگر همراه بود، تاکید کرد: در نوروز امسال حدود پنج هزار گردشگر داخلی از این مکان فرهنگی بازدید کردند.

مدیر پایگاه ملی معبد آناهیتا یادآور شد: علاوه بر آمار فوق حدود ۲ هزار و ۵۰۰ نفر رایگان از این اثر بازدید نمودند که عملا بخش بیشتر آنها مردمان محلی بودند.

وی اظهار داشت: حضور بدون بلیت مردمان محلی در راستای برنامه های معبد در توسعه مکان های تاریخی و با این رویکرد که مردمان محلی صاحبان اصلی این اثر تاریخی هستند، انجام شد و تلاش کردیم ارتباطی صمیمی و مستقیم با آنها داشته باشیم.

مهمترین برنامه های معبد آناهیتا در سال ۱۴۰۰

وی به برنامه های سال جاری پایگاه معبد آناهیتا اشاره کرد و توضیح داد: با توجه به برنامه های مدیریت پایگاه در خصوص جذب حداکثری گردشگری در این سازه بزرگ سنگی دوره تاریخی امیدواریم در سال ۱۴۰۰ با تخصیص اعتبار کافی جهت تحقق اهداف این پایگاه که از مهمترین آنها مرمت امتداد دیوار غربی، جنوب غربی، همچنین ساماندهی کامل ضلع جنوبی و تکمیل موزه باستان شناسی شرق استان است در دوران پسا کرونا با رشد حداکثری گردشگر در این مکان تاریخی روبرو خواهیم شد.

معبد آناهیتا با مساحتی بیش از ۲۵ هکتار در مرکز شهر کنگاور قرار دارد که برخی قدمت آن را به دوران اشکانی و عده ای نیز دوران ساسانی می دانند. این بنای منحصر به فرد در سال ۱۳۱۰ به شماره ۳۱ به ثبت آثار ملی ایران رسیده و از نیمه دهه هشتاد شمسی پرونده آن در فهرست ثبت جهانی یونسکو قرار دارد.

کنگاور با جمعیتی بالغ بر ۸۰ هزار نفر در ۹۴ کیلومتری شرق کرمانشاه قرار دارد. این شهرستان ۱۲۰ اثر تاریخی ثبت ملی و بیش از ۱۰۰ اثر واجد شرایط حفاظت دارد.

منبع:ایرنا

آشنایی با معبد آناهیتا در کنگاور – کرمانشاه

معبد آناهیتا در مرکز شهر کنگاور در مسیر همدان به کرمانشاه قرار دارد. این بنا روی تپه‌ای طبیعی ساخته شده است.

معبد آناهیتا متعلق به آناهیتا، الهه پاکی و محلی برای نیایش آب بوده که یکی از چهار عنصر مقدس و مورد احترام ایرانیان باستان است. آناهیتا ایزد بانوی آب‌های روان، زیبایی، فراوانی و برکت در دوران پیش از اسلام بوده است.

برخی از محققین، این بنا را کاخی ناتمام برای خسرو پرویز معرفی کرده‌اند. عده‌ای نیز زمان ساخت آن را به اواخر سده سوم و آغاز سده دوم قبل از میلاد و عده دیگر آن را به سده اول قبل از میلاد نسبت می‌دهند.

این معبد که برای استفاده از آب رودخانه شاپور در 6 متری زمین قرار دارد، به صورت مکعب است و دیوارهای این معبد از سنگ‌های بزرگی بنا شده اند که بین سنگ‌های حجاری شده هیچ ملاتی وجود ندارد و این سنگ‌ها توسط بست‌های آهنی به هم متصل شده اند.

این ب‍ن‍‍ا ب‍ر پ‍ش‍ت‍ه‌‌‌ا‌ی‌ ‌از ص‍خ‍ره‌ ق‍ر‌ار گ‍رف‍ت‍ه‌ که‌ د‌ار‌ا‌ی‌ 220م‍ت‍ر طول‌ و 210 م‍ت‍ر ‌ع‍رض‌ ‌اس‍ت‌ و ض‍خ‍‍ام‍ت‌ دی‍و‌ار م‍ح‍ی‍ط‍ی‌ ‌آن‌ به‌ 5/18 م‍ت‍ر م‍‍ی‌‌رسد.

در قسمت جنوبی بنا، پلکان دو طرفه‌ای به درازای 154 متر وجود دارد. هر دو تا پنج پله، در یک بلوک سنگی ایجاد شده است. تعداد سنگ پله‌ها در پلکان شرقی 26 پله و در پلکان غربی 21 پله است.

جوی‌های سنگی آب رودخانه را میزان کرده و به طرز باشکوهی به آبگیری وسط معبد هدایت می‌شده. نوع تقسیم آب و جریان آب درون معبد یکی از شگفتی‌های مهندسی در آن دوران می‌باشد تا این عنصر مقدس را به زیباترین شکل ممکن به نمایش بگذارند.

در چهار طرف معبد دالان‌هایی تعبیه شده که در کف این آن‌ها جوی‌های آب به صورت رفت و برگشت آب را به وسط معبد هدایت می‌کرده.

در وسط معبد فضایی وجود دارد که آب از این جوی‌ها در آن جمع شده و استخر کوچکی حدوداً در ابعاد 10 در10 و عمق 20 سانتی متر را پر آب می‌کرده.

معبد آناهیتا

در دو طرف بالای معبد آناهیتا سر چهار گاو در هر طرف به صورت رو به روی یکدیگر قرار دارد که در زمان آبگیری این معبد عکس سر گاوها روی آب نقش می‌بسته است.

دی‍و‌ار م‍ح‍ی‍ط‍ی‌ ک‍ه‌ س‍ت‍ون‍‍‌ه‍‍ا ب‍ر ‌آن‌ و‌اق‍‍ع‌ ش‍ده‌ خ‍ود ‌از دو ق‍س‍م‍ت‌ ت‍ش‍ک‍ی‍ل‌ ش‍ده، ق‍س‍م‍ت‌ د‌اخ‍ل‍‍ی‌ ک‍ه‌ ب‍‍ا ‌اس‍ت‍ف‍‍اده‌ ‌از س‍ن‍گ‍‍‌ه‍‍ا‌ی‌ ق‍ل‍وه‌ و لاش‍ه‌ ب‍ه‌ ‌اب‍‍ع‍‍اد و ‌ان‍د‌ازه‌‌‌ه‍‍ا‌ی‌ م‍خ‍ت‍ل‍ف‌ و م‍لاط گ‍چ‌ س‍‍اخ‍ت‍ه‌ ش‍ده‌ و ق‍س‍م‍ت‌ خ‍‍ارج‍‍ی‌ ب‍ه‌ وس‍ی‍ل‍ه‌ ی‍ک‌ ردی‍ف‌ س‍ن‍گ‌ ت‍ر‌اش‌ ن‍م‍‍اس‍‍از‌ی‌ شده‌ ‌اس‍ت‌.

‌ارت‍ف‍‍ا‌ع‌ ‌ای‍ن‌ دی‍و‌ار ن‍ی‍ز ب‍‍ا ت‍وج‍ه‌ ب‍ه‌ ش‍ی‍ب‌ ص‍خ‍ره‌‌‌ا‌ی‌ ک‍ه‌ رو‌ی‌ ‌آن‌ ق‍ر‌ار گ‍رف‍ت‍ه‌ ‌اس‍ت‌ در ق‍س‍م‍ت‍‍‌ه‍‍ا‌ی‌ م‍خ‍ت‍ل‍ف‌ م‍ت‍‍غ‍ی‍ر ب‍وده‌ و ‌از چهار م‍ت‍ر ت‍‍ا 12م‍ت‍ر ‌اس‍ت‌ ک‍ه‌ ب‍‍ع‍ض‍‍ی‌ م‍ح‍ق‍ق‍ی‍ن‌ ب‍‍ا ‌اس‍ت‍ن‍‍اد ب‍ه‌ ب‍رخ‍‍ی‌ م‍ح‍‍اس‍ب‍‍ات‌ ‌ای‍ن‌ ‌ارت‍ف‍‍ا‌ع‌ ر‌ا در ض‍ل‍‍ع‌ ج‍ن‍وب‌ ‌غ‍رب‍‍ی‌ ت‍‍ا 18 م‍ت‍ر ت‍خ‍م‍ی‍ن‌ م‍‍ی‌‌زن‍ن‍د.

از دی‍گ‍ر ب‍خ‍ش‌‌‌ه‍‍ا و ‌ع‍ن‍‍اص‍ر ‌اص‍ل‍‍ی‌ ب‍ن‍‍ا‌ی‌ م‍‍ع‍ب‍د ‌آن‍‍ا‌ه‍ی‍ت‍‍ا‌ی‌ ک‍ن‍گ‍‍اور م‍‍ی‌‌ت‍و‌ان‌ ب‍ه‌ ص‍ف‍ه ‌آن‌ ‌اش‍‍اره‌ ک‍رد. ‌آن‍چ‍ه‌ ‌از ‌ای‍ن‌ ب‍خ‍ش‌ ب‍‍اق‍‍ی‌ م‍‍ان‍ده‌ و در ک‍‍اوش‌‌ه‍‍ا‌ی‌ ب‍‍اس‍ت‍‍ان‌‌ش‍ن‍‍اس‍‍ی‌ م‍ش‍خ‍ص‌ ش‍ده،‌ دی‍و‌ار‌ی‌ ‌اس‍ت‌ در ض‍ل‍ع‌ ج‍ن‍وب‍‍ی‌ ص‍خ‍ره‌ ک‍ن‍گ‍‍اور ک‍ه‌ در ب‍خ‍ش‌‌‌ه‍‍ا‌ی‌ ش‍رق‍‍ی‌ و ‌غ‍رب‍‍ی‌ ‌اطر‌اف‌ ص‍خ‍ره‌ ‌اث‍ر‌ی‌ ‌از ‌آن‌ ب‍ر ج‍‍ا‌ی‌ ن‍م‍‍ان‍ده‌ ‌اس‍ت‌.

ض‍ل‍‍ع‌ ش‍م‍‍ال‍‍ی‌ ن‍ی‍ز‌ م‍ورد ک‍‍اوش‌ ق‍ر‌ار ن‍گ‍رف‍ت‍ه‌ و ت‍ن‍‍ه‍‍ا در ض‍ل‍‍ع‌ ج‍ن‍وب‍‍ی‌ ‌آن‌ دی‍و‌ار‌ی‌ ب‍‍ا ق‍طر 5/9م‍ت‍ر و طول‌ 93 ب‍ه‌ ص‍ورت‌ ی‍ک‌ س‍ک‍و ب‍‍اق‍‍ی‌ م‍‍ان‍ده که رو‌ی‌ ب‍ق‍‍ای‍‍ا‌ی‌ دی‍و‌ار ‌آث‍‍ار‌م‍رب‍وط ب‍ه‌ م‍‍ع‍م‍‍ار‌ی‌ ی‍ک‌ ح‍م‍‍ام‌ س‍ل‍ج‍وق‍‍ی‌ م‍ش‍خ‍ص‌ ‌اس‍ت‌.

م‍ص‍‍ال‍ح‌ ‌ع‍م‍ده‌ ‌ای‍ن‌ دی‍و‌ار ر‌ا س‍ن‍گ‌ ‌غ‍ی‍ر ح‍ج‍‍ار‌ی‌ ش‍ده‌ و ض‍خ‍ی‍م‍‍ی‌ ت‍ش‍ک‍ی‍ل‌ م‍‍ی‌‌د‌ه‍د ک‍ه‌ ب‍‍ا ‌اس‍ت‍ف‍‍اده‌ ‌از م‍لاط گ‍چ‌، رو‌ی‌ ‌ه‍م‌ ت‍ث‍ب‍ی‍ت‌ ش‍ده‌‌‌ان‍د.

‌آخ‍ری‍ن‌ ب‍خ‍ش‌ ‌از م‍‍ع‍م‍‍ار‌ی‌ ب‍ن‍‍ا‌ی‌ ک‍ن‍گ‍‍اور ر‌ا ب‍ق‍‍ای‍‍ا‌ی‌ م‍‍ع‍م‍‍ار‌ی‌ ف‍ر‌از ت‍پ‍ه‌ ت‍ش‍ک‍ی‍ل‌ م‍‍ی‌‌د‌ه‍د، ‌ای‍ن‌ ب‍خ‍ش‌ ش‍‍ام‍ل‌ دی‍و‌اره‌‌‌ا‌ی‌ ب‍ه‌ ق‍طر 6 م‍ت‍ر ‌اس‍ت‌ ک‍ه‌ م‍ح‍دوده‌‌‌ا‌ی‌ در ح‍دود ی‍ک‍ ه‍ز‌ار و 200م‍ت‍ر م‍رب‍‍ع‌ ر‌ا ش‍‍ام‍ل‌ م‍‍ی‌‌ش‍ود ک‍ه‌ در ج‍‍ه‍ت‌ ش‍رق‍‍ی‌ ‌غ‍رب‍‍ی‌ س‍‍اخ‍ت‍ه‌ ش‍ده‌ است.

به طور کلی در معبد آناهیتا ستون بندی بنا به صورت ردیفی و متوازی در جهار جنب محدوده ی خارجی بناست. در فضای میانی، صحن باز و بسیار بزرگ بر فراز سکویی محصور بین ستون ها و فضای کوچک مستطیل شکلی در راستای شرقی – غربی قرار دارد که ان هم با مجموعه ای از ردیف‌های ستون‌های کوتاه سنگی محصور می شده و به اعتقاد بسیاری از باستان شناسان فضای اصلی معبد بوده است.

ستون ها در این معبد بر خلاف آپاداناهای داریوش و پاسارگاد ساده و بدون تزیین، کوتاه و قطورند و غیر از یک ردیف گیلویی (بالشتک) چوبی سقف دیگری را (برخلاف آپادانا) تحمل نمی کرده است.

معبد آناهیتا

در تابستان سال ۱۳۴۷ برای نخستین‌بار هیئتی در تپه ناهید کنگاور به کاوش‌های باستان‌شناسی پرداخت.

پس از بررسی‌های اولیه مشخص شد که از مجموع تپه ، تقریباً حدود 53 هزار متر مربع به بنای تاریخی اختصاص دارد که به جز چند سر ستون شکسته و تعدادی حجاری‌های پراکنده در کنار کوره‌های آهک‌پزی که چند سال قبل از آن تعطیل شده بود چیز دیگری مشهود نیست.

اعضای هیئت عکس هوایی کنگاور را که در سال ۱۹۳۲ میلادی تهیه شده بود، پس از تعبیر و تفسیر و یافتن گرته و اثری از امتداد ابهام آمیز دیوار و صفه تاریخی مدفون، مورد استفاده قرار داد و موفق گردید بخشی از دیوار شرقی را در آن تشخیص داده و پس از کاوش، آن قسمت از صفه را از خاک ایام آزاد نماید.

با آغاز فعالیت‌های هیأت کاوش معبد آناهیتا در سال ۱۳۴۷ و پس از خرید و تخریب منازل مسکونی بالای تپه و اطراف آن نقشه و موقعیت مکانی این بنای تاریخی تهیه شد.

معبد آناهیتا در سال 1310 توسط وزرات فرهنگ و هنر با شماره 31 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

منبع:همشهری

آشنایی با معبد آناهیتا کنگاور – کرمانشاه

معبد آناهیتا در مرکز شهر کنگاور در مسیر همدان به کرمانشاه قرار دارد. این بنا روی تپه‌ای طبیعی ساخته شده است.

معبد آناهیتا متعلق به آناهیتا، الهه پاکی و محلی برای نیایش آب بوده که یکی از چهار عنصر مقدس و مورد احترام ایرانیان باستان است. آناهیتا ایزد بانوی آب‌های روان، زیبایی، فراوانی و برکت در دوران پیش از اسلام بوده است.

برخی از محققین، این بنا را کاخی ناتمام برای خسرو پرویز معرفی کرده‌اند. عده‌ای نیز زمان ساخت آن را به اواخر سده سوم و آغاز سده دوم قبل از میلاد و عده دیگر آن را به سده اول قبل از میلاد نسبت می‌دهند.

این معبد که برای استفاده از آب رودخانه شاپور در 6 متری زمین قرار دارد، به صورت مکعب است و دیوارهای این معبد از سنگ‌های بزرگی بنا شده اند که بین سنگ‌های حجاری شده هیچ ملاتی وجود ندارد و این سنگ‌ها توسط بست‌های آهنی به هم متصل شده اند.

این ب‍ن‍‍ا ب‍ر پ‍ش‍ت‍ه‌‌‌ا‌ی‌ ‌از ص‍خ‍ره‌ ق‍ر‌ار گ‍رف‍ت‍ه‌ که‌ د‌ار‌ا‌ی‌ 220م‍ت‍ر طول‌ و 210 م‍ت‍ر ‌ع‍رض‌ ‌اس‍ت‌ و ض‍خ‍‍ام‍ت‌ دی‍و‌ار م‍ح‍ی‍ط‍ی‌ ‌آن‌ به‌ 5/18 م‍ت‍ر م‍‍ی‌‌رسد.

در قسمت جنوبی بنا، پلکان دو طرفه‌ای به درازای 154 متر وجود دارد. هر دو تا پنج پله، در یک بلوک سنگی ایجاد شده است. تعداد سنگ پله‌ها در پلکان شرقی 26 پله و در پلکان غربی 21 پله است.

جوی‌های سنگی آب رودخانه را میزان کرده و به طرز باشکوهی به آبگیری وسط معبد هدایت می‌شده. نوع تقسیم آب و جریان آب درون معبد یکی از شگفتی‌های مهندسی در آن دوران می‌باشد تا این عنصر مقدس را به زیباترین شکل ممکن به نمایش بگذارند.

در چهار طرف معبد دالان‌هایی تعبیه شده که در کف این آن‌ها جوی‌های آب به صورت رفت و برگشت آب را به وسط معبد هدایت می‌کرده.

در وسط معبد فضایی وجود دارد که آب از این جوی‌ها در آن جمع شده و استخر کوچکی حدوداً در ابعاد 10 در10 و عمق 20 سانتی متر را پر آب می‌کرده.

در دو طرف بالای معبد آناهیتا سر چهار گاو در هر طرف به صورت رو به روی یکدیگر قرار دارد که در زمان آبگیری این معبد عکس سر گاوها روی آب نقش می‌بسته است.

دی‍و‌ار م‍ح‍ی‍ط‍ی‌ ک‍ه‌ س‍ت‍ون‍‍‌ه‍‍ا ب‍ر ‌آن‌ و‌اق‍‍ع‌ ش‍ده‌ خ‍ود ‌از دو ق‍س‍م‍ت‌ ت‍ش‍ک‍ی‍ل‌ ش‍ده، ق‍س‍م‍ت‌ د‌اخ‍ل‍‍ی‌ ک‍ه‌ ب‍‍ا ‌اس‍ت‍ف‍‍اده‌ ‌از س‍ن‍گ‍‍‌ه‍‍ا‌ی‌ ق‍ل‍وه‌ و لاش‍ه‌ ب‍ه‌ ‌اب‍‍ع‍‍اد و ‌ان‍د‌ازه‌‌‌ه‍‍ا‌ی‌ م‍خ‍ت‍ل‍ف‌ و م‍لاط گ‍چ‌ س‍‍اخ‍ت‍ه‌ ش‍ده‌ و ق‍س‍م‍ت‌ خ‍‍ارج‍‍ی‌ ب‍ه‌ وس‍ی‍ل‍ه‌ ی‍ک‌ ردی‍ف‌ س‍ن‍گ‌ ت‍ر‌اش‌ ن‍م‍‍اس‍‍از‌ی‌ شده‌ ‌اس‍ت‌.

‌ارت‍ف‍‍ا‌ع‌ ‌ای‍ن‌ دی‍و‌ار ن‍ی‍ز ب‍‍ا ت‍وج‍ه‌ ب‍ه‌ ش‍ی‍ب‌ ص‍خ‍ره‌‌‌ا‌ی‌ ک‍ه‌ رو‌ی‌ ‌آن‌ ق‍ر‌ار گ‍رف‍ت‍ه‌ ‌اس‍ت‌ در ق‍س‍م‍ت‍‍‌ه‍‍ا‌ی‌ م‍خ‍ت‍ل‍ف‌ م‍ت‍‍غ‍ی‍ر ب‍وده‌ و ‌از چهار م‍ت‍ر ت‍‍ا 12م‍ت‍ر ‌اس‍ت‌ ک‍ه‌ ب‍‍ع‍ض‍‍ی‌ م‍ح‍ق‍ق‍ی‍ن‌ ب‍‍ا ‌اس‍ت‍ن‍‍اد ب‍ه‌ ب‍رخ‍‍ی‌ م‍ح‍‍اس‍ب‍‍ات‌ ‌ای‍ن‌ ‌ارت‍ف‍‍ا‌ع‌ ر‌ا در ض‍ل‍‍ع‌ ج‍ن‍وب‌ ‌غ‍رب‍‍ی‌ ت‍‍ا 18 م‍ت‍ر ت‍خ‍م‍ی‍ن‌ م‍‍ی‌‌زن‍ن‍د.

از دی‍گ‍ر ب‍خ‍ش‌‌‌ه‍‍ا و ‌ع‍ن‍‍اص‍ر ‌اص‍ل‍‍ی‌ ب‍ن‍‍ا‌ی‌ م‍‍ع‍ب‍د ‌آن‍‍ا‌ه‍ی‍ت‍‍ا‌ی‌ ک‍ن‍گ‍‍اور م‍‍ی‌‌ت‍و‌ان‌ ب‍ه‌ ص‍ف‍ه ‌آن‌ ‌اش‍‍اره‌ ک‍رد. ‌آن‍چ‍ه‌ ‌از ‌ای‍ن‌ ب‍خ‍ش‌ ب‍‍اق‍‍ی‌ م‍‍ان‍ده‌ و در ک‍‍اوش‌‌ه‍‍ا‌ی‌ ب‍‍اس‍ت‍‍ان‌‌ش‍ن‍‍اس‍‍ی‌ م‍ش‍خ‍ص‌ ش‍ده،‌ دی‍و‌ار‌ی‌ ‌اس‍ت‌ در ض‍ل‍ع‌ ج‍ن‍وب‍‍ی‌ ص‍خ‍ره‌ ک‍ن‍گ‍‍اور ک‍ه‌ در ب‍خ‍ش‌‌‌ه‍‍ا‌ی‌ ش‍رق‍‍ی‌ و ‌غ‍رب‍‍ی‌ ‌اطر‌اف‌ ص‍خ‍ره‌ ‌اث‍ر‌ی‌ ‌از ‌آن‌ ب‍ر ج‍‍ا‌ی‌ ن‍م‍‍ان‍ده‌ ‌اس‍ت‌.

ض‍ل‍‍ع‌ ش‍م‍‍ال‍‍ی‌ ن‍ی‍ز‌ م‍ورد ک‍‍اوش‌ ق‍ر‌ار ن‍گ‍رف‍ت‍ه‌ و ت‍ن‍‍ه‍‍ا در ض‍ل‍‍ع‌ ج‍ن‍وب‍‍ی‌ ‌آن‌ دی‍و‌ار‌ی‌ ب‍‍ا ق‍طر 5/9م‍ت‍ر و طول‌ 93 ب‍ه‌ ص‍ورت‌ ی‍ک‌ س‍ک‍و ب‍‍اق‍‍ی‌ م‍‍ان‍ده که رو‌ی‌ ب‍ق‍‍ای‍‍ا‌ی‌ دی‍و‌ار ‌آث‍‍ار‌م‍رب‍وط ب‍ه‌ م‍‍ع‍م‍‍ار‌ی‌ ی‍ک‌ ح‍م‍‍ام‌ س‍ل‍ج‍وق‍‍ی‌ م‍ش‍خ‍ص‌ ‌اس‍ت‌.

م‍ص‍‍ال‍ح‌ ‌ع‍م‍ده‌ ‌ای‍ن‌ دی‍و‌ار ر‌ا س‍ن‍گ‌ ‌غ‍ی‍ر ح‍ج‍‍ار‌ی‌ ش‍ده‌ و ض‍خ‍ی‍م‍‍ی‌ ت‍ش‍ک‍ی‍ل‌ م‍‍ی‌‌د‌ه‍د ک‍ه‌ ب‍‍ا ‌اس‍ت‍ف‍‍اده‌ ‌از م‍لاط گ‍چ‌، رو‌ی‌ ‌ه‍م‌ ت‍ث‍ب‍ی‍ت‌ ش‍ده‌‌‌ان‍د.

‌آخ‍ری‍ن‌ ب‍خ‍ش‌ ‌از م‍‍ع‍م‍‍ار‌ی‌ ب‍ن‍‍ا‌ی‌ ک‍ن‍گ‍‍اور ر‌ا ب‍ق‍‍ای‍‍ا‌ی‌ م‍‍ع‍م‍‍ار‌ی‌ ف‍ر‌از ت‍پ‍ه‌ ت‍ش‍ک‍ی‍ل‌ م‍‍ی‌‌د‌ه‍د، ‌ای‍ن‌ ب‍خ‍ش‌ ش‍‍ام‍ل‌ دی‍و‌اره‌‌‌ا‌ی‌ ب‍ه‌ ق‍طر 6 م‍ت‍ر ‌اس‍ت‌ ک‍ه‌ م‍ح‍دوده‌‌‌ا‌ی‌ در ح‍دود ی‍ک‍ ه‍ز‌ار و 200م‍ت‍ر م‍رب‍‍ع‌ ر‌ا ش‍‍ام‍ل‌ م‍‍ی‌‌ش‍ود ک‍ه‌ در ج‍‍ه‍ت‌ ش‍رق‍‍ی‌ ‌غ‍رب‍‍ی‌ س‍‍اخ‍ت‍ه‌ ش‍ده‌ است.

به طور کلی در معبد آناهیتا ستون بندی بنا به صورت ردیفی و متوازی در جهار جنب محدوده ی خارجی بناست. در فضای میانی، صحن باز و بسیار بزرگ بر فراز سکویی محصور بین ستون ها و فضای کوچک مستطیل شکلی در راستای شرقی – غربی قرار دارد که ان هم با مجموعه ای از ردیف‌های ستون‌های کوتاه سنگی محصور می شده و به اعتقاد بسیاری از باستان شناسان فضای اصلی معبد بوده است.

ستون ها در این معبد بر خلاف آپاداناهای داریوش و پاسارگاد ساده و بدون تزیین، کوتاه و قطورند و غیر از یک ردیف گیلویی (بالشتک) چوبی سقف دیگری را (برخلاف آپادانا) تحمل نمی کرده است.

در تابستان سال ۱۳۴۷ برای نخستین‌بار هیئتی در تپه ناهید کنگاور به کاوش‌های باستان‌شناسی پرداخت.

پس از بررسی‌های اولیه مشخص شد که از مجموع تپه ، تقریباً حدود 53 هزار متر مربع به بنای تاریخی اختصاص دارد که به جز چند سر ستون شکسته و تعدادی حجاری‌های پراکنده در کنار کوره‌های آهک‌پزی که چند سال قبل از آن تعطیل شده بود چیز دیگری مشهود نیست.

اعضای هیئت عکس هوایی کنگاور را که در سال ۱۹۳۲ میلادی تهیه شده بود، پس از تعبیر و تفسیر و یافتن گرته و اثری از امتداد ابهام آمیز دیوار و صفه تاریخی مدفون، مورد استفاده قرار داد و موفق گردید بخشی از دیوار شرقی را در آن تشخیص داده و پس از کاوش، آن قسمت از صفه را از خاک ایام آزاد نماید.

با آغاز فعالیت‌های هیأت کاوش معبد آناهیتا در سال ۱۳۴۷ و پس از خرید و تخریب منازل مسکونی بالای تپه و اطراف آن نقشه و موقعیت مکانی این بنای تاریخی تهیه شد.

معبد آناهیتا در سال 1310 توسط وزرات فرهنگ و هنر با شماره 31 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

منبع:همشهری