زیبایی‌های مقبره بوذرجمهر قاینی از نگاه وزیر میراث فرهنگی
معماری ایرانی بنای مقبره بوذرجمهر قاینی آن قدر زیبا و چشم نواز است که پای صحبتش به صفحه وزیر میراث فرهنگی رسیده است.
شهرستان قائنات در شمال شرق استان خراسان جنوبی قرار گرفته است. این شهرستان از شمال به شهرستان‌های خواف و گناباد از استان خراسان رضوی، از غرب به شهرستان سرایان، از جنوب به شهرستان بیرجند و از شرق به شهرستان زیرکوه محدود شده است.
شهرستان قائنات، به محصولات نابش معروف است، زعفران و زرشکی که آوازه‌اش در دنیا پیچیده، اما در میان این مزیت‌های گردشگری و طبیعی، افراد بزرگی از این سرزمین می‌زیسته‌اند که نامشان در تاریخ ثبت شده است.
به گزارش ایسنا، در حاشیه جنوب این شهر و بر دامنه رشته‌کوه قهستان، مقبره‌ای قرار دارد که متعلق به یکی از عرفای نامدار و شاعران قرن چهارم و پنجم هجری قمری به نام بوذرجمهر قاینی است. بنای مقبره بوذرجمهر در قرن ۶ و ۷ هجری قمری به صورت چلیپایی و با معماری زیبایی ساخته شده است. بقعه آن چهار ایوانی است و گنبدی برفراز ایوان‌ها قرار دارد.
طاق ایوان‌ها به صورت کلیل اجرا شده اما جرز اصلی طاق‌ها به صورت نیمه بیضی باز کار شده و بعد با استفاده از پوشش کاذب به شکل کلیل درآمده است. برای تزئین داخلی بنا از گچ استفاده شده و نوع کاربندی پیشانی ایوان‌ها به شکل طاق‌نماهای جناقی است. تزئینات گچ‌کاری زیر گنبد نیز یکی از زیباترین بخش‌های این بنا محسوب می‌شود که لچکی‌های ۴ به ۸ آن مقرنس‌ها و گچ‌بری‌های خفیف و هنرمندانه‌ای دارد. در این مکان اتاق‌های بسیار جالبی دیده می شود که یکی از آن ها گنبد زیبایی دارد که با سنگ کار شده است.
مصالح اصلی به کار گرفته در ساخت این مقبره سنگ، گچ و آجر است و در پشت بقعه، صفحه‌ای ایجاد شده که بناهای جنبی مقبره روی آن ساخته شده‌اند. همچنین در کنار این مقبره درخت کهنسال بنه‌ای دیده می‌شود که حداقل ۷۰۰ سال از عمر آن می‌گذرد. اراضی کوهستانی همراه با دشت و چشم‌اندازهای مناسب در حومه شهر به منطقه بوذرجمهر جلوه خاصی بخشیده و برای میزبانی از مسافران آماده‌سازی شده است.
اما در مورد قسیم بن ابراهیم بن منصور معروف به بزرگمهر قائنی، وی سیاستمدار ادیب و عارف و شاعر اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم هجری قمری است که در دربار سلطان مسعود غزنوی خدمت می‌کرده، وی به زبان فارسی و عربی سخن می‌گفته و از وی اشعار و قصیده‌هایی به جای مانده که قصیده بهاریه او از شهرت خاصی برخوردار است.
بوذرجمهر بعد از مرگ سلطان محمود تا زمان فروپاشی حکومت غزنویان در دربار سلطان مسعود غزنوی به سر برد و در اواخر حکومت غزنویان از غزنه که پایتخت بود به قاین آمد و پس از مدتی در گذشت.
نوادگان بزرگمهر، خانواده «نوری ابوذری» هستند که اکثرا ساکن همین شهر هستند. پسوند خانوادگی «ابوذری» متعلق به این خانواده و برگرفته از نام بوذرجمهر است.
علی اصغر مونسان، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، شب گذشته در صفحه شخصی خود نوشت: مقبره بوذرجمهر یکی از عرفای نامدار، سیاستمداران و شاعران قرن چهارم و پنجم هجری‌قمری در ۵ کیلومتری جنوب قاین بر دامنه کوه ابوذر قرار دارد. این بنا از بناهای ساخته شده در قرن ۶ و ۷ هـجری قمری (دوره تیموری-صفوی) است؛ این بنا به شکل چلیپایی و با معماری زیبایی ساخته شده است، بقعه آن چهار ایوانی و گنبد بر فراز این ایوان‌ها استوار شده است.
وی افزود: تزئینات گچ‌بری زیر گنبد از زیباترین بخش‌های این بنا محسوب می‌شود. در پشت بقعه، صُفه‌ای ایجاد شده که بناهای جنبی مقبره روی آن بنا شده‌اند. در کنار مقبره بوذرجمهر درخت کهنسالی با عمر ۷۰۰ سال وجود دارد.
وقتی بر فراز این عمارت تاریخی می‌ایستی شهر قاین با تمام شکوهش، عارفانش و انسان‌هایی که در دل تاریخ همواره اثرگذار بوده‌اند، در مقابل دیدگانت خودنمایی می‌کند . این سرزمین با این عارفان هیچ گاه از نفس نمی‌افتد.
این بنا با شماره ۲۷۵۹ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و تحت حفاظت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری است.
منبع:ایسنا