نوشته‌ها

حروف برنزی سه‌بعدی که موزه هنری پراگ را در آغوش گرفتند

در مرکز شهر تاریخی پراگ، یک بنای فرهنگی مشهور در حال تغییر و تحول مدرن است. پس از بازسازی گسترده، چیزی که زمانی پست ترانسفورماتور Zenger بود، به فضای جدید Kunsthalle Praha برای هنر و فرهنگ تبدیل خواهد شد.

راه اندازی موزه اساطیر و افسانه‌ها در دالاهو

رئیس گروه موزه‌ها و اموال منقول اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کرمانشاه، از برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی موزه اساطیر، افسانه‌ها و فرهنگ عامه شهرستان دالاهو در شهر کرندغرب خبر داد.

اکرم طهماسبی با اعلام این خبر اظهار کرد: این موزه با هدف معرفی باورهای اساطیری،  افسانه‌ای و آئین‌های سنتی جاری در منطقه دالاهو راه‌اندازی می‌شود.

وی تصریح کرد: حفظ و حراست از این گنجینه‌های کهن و انتقال آن به نسل‌های آینده و نیز ملموس کردن این فرهنگ برای بازدید کنندگان از فرهنگ‌ها و مناطق دیگر ایران می‌تواند در ایجاد همدلی و استحکام وحدت فرهنگی برای پیشرفت منطقه موثر باشد.

رئیس گروه موزه‌ها و اموال منقول اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کرمانشاه،  افزود: این موزه از دل میراث ناملموس خارج شده و گردشگری منطقه را شکوفا می‌کند.

طهماسبی گفت: در بخش‌های مختلف این موزه معرفی اساطیر و قصه‌های اسطوره‌ای جاری در فرهنگ منطقه دالاهو از طریق تصاویر و بازسازی قصه‌ها به وسیله عروسک‌های حرفه‌ای مثل قصه اژدها و سراب کرند، قصه کاوه آهنگر و قصه‌هایی از این قبیل که در این شهرستان رواج دارد، انجام می‌شود.

وی ادامه داد: در یک بخش از این موزه طلسم‌ها، اشیا و نمادهای مربوط به دامپروری، کشاورزی و زندگی روزمره مردم منطقه به نمایش در می‌آید.

رئیس گروه موزه‌ها و اموال منقول اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کرمانشاه،  گفت: در بخش دیگری آئین‌های تقویمی و مناسبتی مانند پنجه و تار، گهواره وه کول، شاه ماران و از این قبیل افسانه‌ها از طریق تصویر، نمایش و فیلم ارایه می‌شود.

وی افزود: صیانت، حفاظت و انتقال داشته‌های فرهنگی هر منطقه به آیندگان وظیفه سنگینی است که بار مسئولیت آن امروز بر دوش همه ماست.

طهماسبی در ادامه با بیان اینکه خوشبختانه حضور بخش خصوصی در استان کرمانشاه در ایجاد موزه‌های موضوعی رو به رونق است، گفت: موزه اساطیر، افسانه‌ها و فرهنگ عامه دالاهو توسط انجمن گردشگری پایدار دال در خواست شده که قرار است در بافت تاریخی شهر کرند دایر شود.

منبع:ایسنا

رونمایی از اختراع موزه‌ای در ایران

نخستین اختراع موزه‌ای ایران در موزه ارامنه تهران رونمایی شد. این اختراع به هوشمندسازی موزه‌ها کمک می‌کند.

به گزارش ایسنا، این اختراع پس از ١١ ماه از زمان ایده‌پردازی، گذراندن مراحل آزمایشی و همچنین پس از کسب دو مدال طلا از مسابقات جهانی اختراعات، با حضور اسقف اعظم ارامنه، رییس ایکوم ایران (کمیته موزه‌ها) و معاون پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، در موزه ارامنه تهران رونمایی شد.

این سیستم که موزه‌ها را در برابر لرزش، رطوبت، نور، دما و حشرات پایش و محافظت می‌کند توسط محمودرضا گرجی و سالار بصیری و با ایده‌پردازی مرجان حاجی‌رحیمی اختراع شده که تا کنون از مسابقه اختراعات سوئیس و ترکیه موفق به کسب مدال طلا شده است.

احمد محیط طباطبایی، رییس ایکوم ایران در مراسم رونمایی از این سیستم که تنها در موزه ارامنه آزمایش شده است، توضیح داد: فناوری موزه‌ها در دنیا معمولا در عالی‌ترین سطح است، اینک در کشور ما به رغم محدودیت‌ها و وضعیت کشور، چند جوان موفق شده‌اند اختراعی در این راستا داشته باشند. پس از موفقیت در مسابقه اختراعات سوئیس به حسب وظیفه در کمیته ملی موزه‌ها، این مخترعان جوان را به موزه ارامنه معرفی کردم.

او افزود: ما دنبال موزه‌ای با فضایی کوچک در عین حال با تنوع آثار از فلز تا کاغذ و پارچه بودیم و موزه ارامنه مناسبت‌ترین گزینه بود، چون هم کتاب‌های چاپ سنگی دارد و هم لباس و فلز. این سیستم با سرمایه شخصی مخترعان مراحل آزمایشی را با موفقیت در این موزه گذرانده و امروز رسماً رونمایی می‌شود تا دیگر موزه‌ها هم با استفاده از این سیستم هوشمند شوند.

شاهمرادی، مدیر موزه ارامنه و قلی‌نژاد، معاون فناوری پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری نیز در سخنانی ‌درباره حفاظت بیشتر از میراث فرهنگی با اجرای چنین پروژه‌هایی ابراز امیدواری کردند.

محمودرضا گرجی، یکی از مخترعان توضیح داد که این سیستم به هوشمندسازی و محافظت از آثار موزه‌ها کمک خواهد کرد. در طرح آزمایشی پنج ویترین نسخ خطی، چاپی، ظروف نقره و فلزی، تابلوهای نقاشی و مخزن انتخاب شده که براساس گزارش‌های سیستم، نتیجه دستگاه‌ها تاکنون مثبت بوده است.

سالار بصیری، مخترع دیگر این دستگاه از این‌که در پیوند دو حوزه متفاوت میراث فرهنگی و فناوری، تکنولوژی‌ای برای محافظت از میراث فرهنگی پدید آمده است، ابراز خوشحالی کرد و گفت: در نتیجه اجرای این پروژه موفق شدیم شرایط ویترین‌ها و مخازن را امن نگه داریم و درصدد رفع نقایص اختراع برآییم.

مرجان حاجی‌رحیمی، ایده‌پرداز و عضو گروه پروژه اختراع سیستم هوشمندسازی موزه‌ها نیز گفت: اجرای این ایده حدود ١١ ماه زمان برده است. پروژه بعد از کسب مدل طلا از مسابقه اختراعات سوئیس اجرایی شد و امیدواریم گام مثبتی برای حفاظت از آثار تاریخی و موزه‌ای برداشته شود.

او گفت در جریان بررسی و تحقیق درباره شاخص‌ها و استاندارد حفاظت از آثار موزه‌ها دریافته که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی هیچ دستورالعملی برای حفاظت از اشیاء مختلف موزه‌ها ندارد و این استانداردها را از ایکوم دریافت کرده‌اند و در ادامه توضیح داد که شریط نگهداری هر ویترین براساس مواد داخل آن و استانداردهای موجود تنظیم شده است.

او همچنین گفت که این اختراع پیش از این در کشوری ثبت نشده و برای همین موفق شده در مسابقه فدراسیون جهانی مخترعان در سوئیس مدال طلا دریافت کند.

عضو گروه مخترعان سامانه هوشمندسازی موزه‌ها درباره مزیت استفاده از این سیستم و تفاوت آن با آن‌چه در موزه‌ها اجرا می‌شود، توضیح داد: در صورت استفاده از این سیستم، با توجه به حساسیت‌هایی که دستگاه روی لرزش، رطوبت، نور، دما و حتی قابلیت دفع حشرات موذی دارد، قطعا آن اتفاقی که چندی پیش برای آرشیو سازمان اوقاف افتاد و اسناد آن بر اثر نشت آب تخریب شد، تکرار نخواهد شد. این سیستم قابلیت اتصال به یک نرم‌افزار موبایلی را دارد که از هر جای دنیا به دو روش آفلاین و آنلاین، وضعیت نگهداری آثار موزه را اطلاع می‌دهد؛ مثلا همین حالا که در موزه ملی ایران، آثاری از موزه بوخوم آلمان درحال نمایش است، اگر از چنین سامانه‌ای استفاده می‌شد، مدیر موزه بوخوم می‌توانست از طریق یک نرم‌افزار، در جریان وضعیت نگهداری آثارشان در موزه ملی ایران قرار گیرد.

حاجی‌رحیمی اظهار کرد: نمونه این سیستم تا کنون در موزه‌های دیگر اجرا نشده است، سیستمی که موزه‌ها دارند همان دیتالاگر است که محدودیت‌هایی دارد، ولی سامانه موجود علاوه‌بر پایش، وضعیت را کنترل می‌کند.

او با بیان این‌که تمام هزینه‌های این اختراع حتی در مرحله اجرا شخصی تامین شده است، افزود: در زمان اجرا افزایش هزینه ارز و مقررات گمرک، بسیار اذیت‌کننده بود، اما در نهایت موفق شدیم از نهم آذرماه ۱۴۰۰ دستگاه‌ها را در ویترین‌ها نصب کنیم.

حاجی‌رحیمی درباره انتخاب موزه ارامنه برای آزمایش این اختراع، گفت: سایر موزه‌ها بروکراسی بسیار سخت و پیچیده‌ای دارند، درحالی که موزه ارامنه همکاری بسیار خوبی داشت، ما هم می‌خواستیم این دستگاه‌ها سریع‌تر در محیط موزه‌ای نصب شوند و نمی‌خواستیم وارد فرایند سخت و طولانی نامه‌نگاری شویم. علاوه‌بر این محیط موزه ارامنه با توجه به تنوع محصول، شرایط مناسبی برای این اختراع داشت که نتیجه هم خوب بوده است.

منبع:ایسنا

موزه هدایای مقام معظم رهبری میزبان چه آثاری است؟/۱/

موزه هدایای مقام معظم رهبری در ۲۲ بهمن سال ۱۳۷۳ شمسی، در طبقه همکف ساختمان گنجینه قرآن و نفایس حرم رضوی به مساحت ۴۰۰ متر مربع  فضای نمایشی، با حضور حضرت آیت‌الله واعظ طبسی نماینده ولی‌فقیه و تولیت آستان قدس رضوی و حضرت آیت‌الله محمدی گلپایگانی، رئیس دفتر مقام معظم رهبری بازگشایی شد.

این گنجینه شامل آثار هنری همچون تابلوهای خط و تذهیب، نقاشی، تابلوفرش، تراش روی شیشه، معرق چوب و صدف، سوزن دوزی، قلم‌زنی روی مس، انواع ظروف، ماکت‌ها، مدال‏‌ها و سکه است که توسط سران کشورهای خارجی، شخصیت‏‌های برجسته ایرانی و خارجی، هنرمندان و ارادتمندان به رهبر معظم انقلاب، آیت‌الله خامنه‏‌ای اهدا شده و ایشان این مجموعه‌ها را  در چندین مرحله به موزه آستان قدس رضوی اهدا کرده‌اند.

با توجه به کثرت، اهمیت  آثار و تأکید مسئولان بر نمایش حداکثر اشیاء اهدایی و با هدف افزایش رضایت‌مندی زائران و مجاوران همراه با ارتقاء کیفیت ارائه خدمات موزه به صورت مفهومی و مجازی در سال‌های ۱۳۸۸  و ۱۳۹۵ شمسی، گنجینه هدایای رهبری به مساحت ۱۳۱۴متر مربع فضای نمایشی توسعه یافت که در این فضا از فناوری جدید و دیجیتال نیز استفاده می‌شود.

برخی ازمحورهای اساسی نمایش آثار در موزه شامل انقلاب اسلامی، تقسیم‌بندی مفهومی و محتوایی، معرفی رهبر قرآنی، جهان‌شمولی مقام معظم رهبری، ارائه اینفوگرافیک‌های تصویری در خصوص دستاوردهای معنوی، سیاسی، فرهنگی، علمی و …. مقام معظم رهبری می‌شود.

قالیچه محرابی گلدانی (شجره طیبه)

نقش این قالیچه، شجره طیبه را نشان می‏‌دهد که ریشه در گلدانی حامل آیات سوره کوثر دارد. ۱۴ عدد گل‌ آفتاب‌گردان و تعداد ۶۳ عدد برگ به تعداد سال‏‌های عمر شریف پیامبر(ص) ‌حامل اسماءالحسنی است. کتیبه‌های موجود در حاشیه نیز مزین به شعر شهریار با مطلع «علی ای همای رحمت تو چه آیتی خدا را / که به ما سوا فکندی همه سایه‌ هما را» است.

همچنین احادیثی از امام محمد باقر(ع) در باب عدالت، زینت‌دهنده فرم‏‌های لچکی بالای نقش محراب در متن قالیچه است. در قسمت بالای محراب صلوات و سلام خاص حضرت زهرا(س) و اولاد او نیز نقش بسته است.

این قالیچه در سال‌های معاصر توسط سیده فریده موسوی بافته شده و مرحوم حاج سید اباصلت موسوی زنجانی آن را اهدا کرده است. این قالیچه با تکنیک لول بافت، گره نامتقارن (فارسی)، دو پوده (پود زیرورو) و از جنس تار ابریشمی، پود پنبه‌ای و پرز ابریشمی در ابعاد ۸۲ در  ۱۴۸ سانتی‌متر در قم بافته شده است.

قالیچه لچک ترنج

این قالیچه در اندازه ۱۴۶×۲۱۸ سانتی‌متر با طرح لچک ترنج توسط استاد حبیبیان بافته شده است که در بافت آن از رنگ‏‌های کرمی، زرشکی، آبی، سبز و مشکی استفاده شده و این ترکیب فوق‏‌العاده‏ بر جذابیت نقش افزوده است.

همچنین در مرکز حاشیه فوقانی کتیبه‌ای با مضمون «ایران حبیبیان نایین» بافته شده است. تکنیک بافت این قالیچه شیوه لول بافت، گره نامتقارن (فارسی)، دو پوده (پود زیرورو) که از جنس تار و پود پنبه‌ای، پرز پشم و ابریشم بوده در دوره معاصر نایین بافته شده است.

 تابلوی قلم‌زنی مزین به تمثال امام خمینی

این اثر یک قاب بیضی شکل مسی در اندازه ۷۶ در۵/۹۶ سانتی‌متر است که داخل یک قاب طلایی رنگ قرار گرفته و دارای کتیبه‏‌هایی به شرح «بسم ‌الله الرحمن الرحیم یا ایتها النفس المطمئنه ارجعی الی ربک، راضیة مرضیة فادخلی فی عبادی و ادخلی جنتی صدق ‌الله العلی العظیم» و «وصیت من به همه آن است که با یاد خدای متعال به سوی خودشناسی و خودکفایی و استقلال، با همه ابعادش به پیش بروید، و بی‌تردید دست خدا با شماست. حضرت امام خمینی(ره)» است. این اثر توسط مهدی علمداری با تکنیک قلمزنی و جُنده‌کاری در ابعاد ۷۶ در ۵/۹۶ سانتی‌متر ساخته شده و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز آن را اهدا کرده است.

تابلوی نقاشی تمثال آیت‌الله خامنه‌ای

تابلوی نقاشی تمثال آیت‌الله خامنه‌ای در اندازه ۵/۳۶ در۵۴ سانتی‌متر با تکنیک رنگ و روغن توسط هنرمند سرحدی طراحی و اهدا شده است. این اثر با سبک رئالیسم و با بوم پارچه‌ای در سال ۱۳۷۲ هجری شمسی خلق شده است.

منبع:ایسنا

هراس‌ موزه‌ داران از فضای دیجیتالی موجب فاصله مردم از موزه‌ها می‌شود

 رئیس موزه ارتباطات در همایش صدسال موزه در ایران، موزه ارتباطات را پیشگام در زمینه فناوری‌های نوین دانست و گفت: یکی از دلایلی که مردم نمی‌توانند ارتباط خوبی با موزه ها برقرار کنند این است که موزه داران و دست اندرکاران آن از فضای دیجیتالی سازی بسیار هراس دارند و از آن فاصله می‌گیرند.

به گزارش گروه فرهنگی ایرنا از روابط عمومی شرکت ملی پست، “حسن عمیدی” رئیس موزه ارتباطات عصر شنبه در همایش «صد سال موزه در ایران» در سالن همایش های موزه ملی ایران افزود: امروز سازمان‌هایی موفق هستند که قادرند روندها و فعالیت‌های خود را با تغییر انطباق دهند. نوآوری و خلاقیت در استفاده از فناوری و رقابت پذیری باعث می ‌شود موزه ها جذابیت بیشتری پیدا کرده و در حالی که از منابع خود نیز به طور موثرتری استفاده می­‌کنند، عملکردهای خود را بهتر انجام دهند.

رئیس موزه ارتباطات با اشاره به لزوم دیجیتالی‌سازی فضا و محتوای موزه‌ها، گفت: یکی از دلایلی که مردم نمی‌توانند ارتباط خوبی با موزه ها برقرار کنند این است که موزه داران و دست اندرکاران آن از فضای دیجیتالی سازی بسیار هراس دارند و از آن فاصله می‌گیرند و مساله دیگر این است که شرایط برای انتقال مفاهیم برای تمام سنین مانند بچه‌ها، جوانان و نوجوانان نداریم.

وی ادامه داد: از آنجا که وظیفه موزه‌ها ثبت و نگهداری میراث فرهنگی است، هر چیزی که به سازماندهی و مدیریت آن کمک می‌کند می‌تواند مفید باشد و باید در این راستا از ظرفیت‌های نوین در حوزه فناوری و اپلیکیشن‌ها و نرم افزارهای مختلف بهره برداری کرد.

رئیس موزه ارتباطات با بیان اینکه فزونی حجم اطلاعات در موزه‌ها برای مخاطبان، نیازمند خلاصه‌سازی و ساده‌سازی است، افزود :باید با طبقه‌بندی اطلاعات و انتقال آنها از طریق فناوری‌های نو، رابطه اشیاء موزه و مخاطبان آن ارتقاء یابد.

وی با تاکید بر اینکه  امروز دیجیتالی سازی موزه‌ها گامی مهم برای معرفی اشیای موزه و استقبال مخاطبان است، گفت: موزه‌داران باید با آگاهی از این نوع تکنولوژی‌ها، تکنیک‌های جدیدی را برای ایجاد ارتباط با آثار موزه و مخاطبین برنامه ریزی کنند.

مدیرکل دفتر ارتباطات شرکت ملی پست در ادامه به نقش موزه ارتباطات در دیجیتالی‌سازی فرایندها پرداخت و گفت: موزه ارتباطات طی دو سال گذشته به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا در کشور و اهمیت خروج حداقلی مردم از خانه و تعطیلی موزه‌ها و اماکن تاریخی، در این دوران ابتکار عمل را در دست گرفت و با فراهم کردن مجموعه‌ای از شرایط، امکان بازدید غیرحضوری علاقه‌مندان و دوست‌داران فرهنگ و تاریخ کشور را فراهم آورد.

عمیدی با تاکید بر رویکرد مثبت موزه ملی ارتباطات در کمک به تقویت و زنده نگه‌داشتن موزه‌ها به عنوان نهادی فرهنگ‌ساز و نقش‌آفرین در معرفی تاریخ و فرهنگ کشور ، ادامه داد: در روزهای کرونایی موزه ارتباطات با پشتیبانی کمیته ملی موزه‌های ایران (ایکوم) با ارائه اینترنت رایگان به سایر موزه‌ها، علاوه بر اینکه امکان ایجاد تورهای بازدید مجازی و انتشار آن در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی فراهم شد، خود در این زمینه پیشتاز بود.

وی همچنین به همکاری در برگزاری تورهای مجازی۱۳ موزه ایران در نوروز ۹۹ اشاره کرد و گفت: این اقدام الگویی شد تا سایر موزه‌ها در صفحات اختصاصی خود در بستر شبکه‌های اجتماعی، برای ایجاد تورهای مجازی اقدام کنند.

رئیس موزه ارتباطات با اشاره به احیای هویت پست و نمادسازی از نوستالژی‌های پست با بازسازی اماکن تاریخی پست، راه‌اندازی اولین مرکز  پست-موزه-مدرسه دنیا در رشت، اولین پست موزه یزد و اولین خانه موزه تمبر ایران را در تبریز را از اقدام‌های یک سال گذشته برشمرد.

برگزاری جشنواره های مختلف از جمله کارت پستال، کاریکاتور پست و کرونا، سوخته نگاری و همکاری با کمیسیون ملی یونسکو در برگزاری جشن جهانی نوروز و برگزاری نمایشگاه تمبرهای مشترک با کشورها از جمله دیگر اقدام‌های موزه ارتباطات بود که وی از آنها نام برد.

رئیس موزه ارتباطات ادامه داد: همه این اقدام‌ها و تلاش این موزه موجب شد تا طی دو سال متوالی موزه ارتباطات به عنوان موزه برتر کشور بر اساس رای هیئت داوران کمیته ملی موزه های ایران انتخاب شود.

وی با اشاره به واکنش جمعی از اساتید ارتباطات به اقدام‌های این موزه، خاطرنشان کرد: رویدادها و فعالیت های موزه ارتباطات طی یکسال و نیم اخیر همواره مورد توجه مجامع بین‌المللی از جمله شورای راهبری موزه‌ها و اتحادیه جهانی پست قرارگرفته است.

منبع:ایرنا

نخستین موزه امریکایی که آثار باستانی بومی‌ را نمایش می‌دهد

نخستین موزه امریکایی‌ها (FAM) در اوکلاهما سیتی اکنون به‌طور رسمی برای عموم باز است که آثار فرهنگی و باستانی 39 کشور بومی و قبیله‌ای ساکن در ایالت اوکلاهاما را به نمایش درآورده و فرهنگ را در معماری و نمایشگاه‌های موزه گنجانده است.

آشنایی با موزه‌های نیشابور

هر شیء و اثر به نمایش گذاشته ‌شده در موزه یا نمایشگاه، زبان حالی دارد و با بیننده ارتباط برقرار می‌کند. با تعمق و تفکر می‌توان زبان حال این آثار را دریافت و از دیدگاه‌های مختلف آن را بررسی کرد.یکی از مهم‌ترین وظایف موزه برقراری ارتباط فرهنگی بازدیدکنندگان با اشیا به نمایش‌ گذاشته‌ شده در موزه است. در واقع باید کوشید تا همان ارتباط را که میان اثر و خالق آن وجود داشته را به نوعی دیگر به بازدیدکنندگان منتقل کرد که این موضوعی دور از دسترس نیست.نیشابور یکی از مهم‌ترین و پرآوازه‌ترین شهرهای تاریخی ادوار گذشته محسوب می‌شود که اماکن گردشگری و فرهنگی واقع در این شهر از جذابیت خاصی برخوردار است. همچنین موزه‌های گوناکونی در این شهر فعالیت دارد که گردشگران فراوانی با سلایق مختلف را به خود جذب می‌کند. در ادامه به معرفی تعدادی از این موزه‌ها می‌پردازیم.

سایت‌موزه شادیاخ

نیشابور در سال ۲۰۵ هجری قمری مرکز حکومت طاهریان بود و در همان روزها در شادیاخ عمارتی امیرنشین و منازلی برای سپاهیان بنا شد. از آن پس این منطقه دارالحکومه خراسان و محل اقامت امرا و پادشاهان شد که سرانجام با حمله مغول از میان رفت.

شادیاخ در جنوب‌ شرقی آرامگاه عطار با وسعت بیش از ۲۰۰ هزار متر مربع واقع شده و از سال ۱۳۷۸ مورد کاوش‌های باستان‌شناسی قرار گرفته است. این مکان یکی از سایت‌موزه‌های باستان‌شناسی در استان خراسان رضوی است که در آن آثار معماری و تعدادی از اسکلت‌های کشف‌ شده به نمایش در آمده است. شهر کهن نیشابور با وسعت بیش از ۴۵۰۰ هکتار در صدر اسلام دارای محلات متعددی بود که یکی از معروف‌ترین این محلات شادیاخ بوده است.

موزه باستان‌شناسی نیشابور

موزه باستان‌شناسی نیشابور در فضایی به وسعت ۷۰۰ متر در ضلع شرقی کاروان‌سرای شاه عباسی واقع در ضلع جنوب غربی میدان خیام نیشابور واقع شده است. این موزه نخستین مرتبه در سال ۱۳۷۴ همزمان با برگزاری کنگره جهانی بزرگ‌داشت روز ملی عطار نیشابوری با موضوع موزه محلی تأسیس شد. سپس در سال ۱۳۷۹ تجهیز و در سال ۱۳۹۷ بازپیرایی و بازگشایی شد.

در این موزه بیش از ۲۰۰ قطعه آثار تاریخی متعلق به محوطه‌های تاریخی نیشابور به نمایش درآمده است. این موزه از بخش‌های مختلفی از قبیل مسکوکات فلزی از دوره اشکانیان تا دوره ایلخانی، بخش اشیای سفالی از هزاره دوم پیش از میلاد تا دوره صفوی و بخش اشیای شیشه‌ای و سنگی تشکیل است. یکی از دیدنی‌های جذاب این موزه اسکلت مکشوفه از کاوش‌های باستان‌شناسی تپه برج نیشابور متعلق به هزاره چهارم پیش از میلاد است.

موزه مردم‌شناسی نیشابور(مجموعه حسین آقایی)

موزه مردم‌شناسی نیشابور در سال ۱۳۸۵ در زمینی به وسعت ۲۵۰۰ متر مربع در کیلومتر پنج جاده گردشگری بوژان که یکی از روستاهای جذاب برای گردشگری شهرستان و استان به شمار می‌رود، شکل گرفته است. این مجموعه به حسین آقایی تعلق دارد که مالک و بهره‌بردار موزه بوده و متولد نیشابور است.

در این موزه آثاری چون بافته‌های سنتی و پوشاک، انواع ظروف، فرش، خودروهای کلاسیک و مجموعه کم‌نظیری از انواع کرسی‌ها به نمایش درآمده است. در این مجموعه به منظور رفاه بیشتر بازدیدکنندگان و ماندگاری آن‌ها به ویژه اینکه در منطقه خوش آب‌وهوایی واقع شده، اقامتگاه بوم‌گردی نیز احداث شده است.

موزه آموزش و پرورش نیشابور

موضوع و هدف این موزه نمایش و معرفی فعالیت‌های آموزشی و تربیتی و آموزش‌ و پرورش شهرستان نیشابور است.

این موزه فعالیت خود را از سال ۱۳۹۴ آغاز کرده و در آن کلاس‌های درسی، عکس و تصاویر مرتبط با حوزه آموزش و پرورش و وسایل کاری دانش‌آموزان و معلمان در معرض دید عموم قرار گرفته است.

موزه قلب پروفسور حسین صادقی

موزه قلب پروفسور حسین صادقی در تاریخ ۱۶ آبان ۱۳۹۸ و به همت پروفسور صادقی و با همکاری بنیاد علمی و فرهنگی حکیم عمر خیام و شهرداری نیشابور افتتاح شده است.

این موزه با مساحت ۵۰۰ متر مربع در بخشی از بنای افلاک‌نمای خیام نیشابوری ایجاد شده و عملکرد قلب در بدن انسان را به صورت دیداری و شنیداری با کمک ماکت، مولاژ و تصاویر نمایش می‌دهد.

در تصاویر موجود در چند موضوع آناتومی، فیزیولوژی، امراض مادرزادی و اکتسابی و پیوند قلب ارائه شده است. بخش دیگری از موزه به «دل شناسی» اختصاص دارد و در حقیقت کارکرد ادبی واژه قلبیا دل در شعر فارسی که شامل اشعاری از حکیم فردوسی، حافظ و سعدی است، به شکل زیبایی خوشنویسی‌ شده و در معرض دید عموم قرار گرفته است.

پروفسور حسین صادقی، پزشک جراح و نام‌آور ایران، در بهمن ماه سال ۱۳۰۸ در روستای چکنه سرولایت نیشابور متولد شده است. او بورد تخصصی جراحی قلب و ریه را از دانشگاه لوزان دریافت کرده و مدت زیادی نیز عنوان رئیس بخش جراحی قلب و عروق و استاد دانشگاه لوزان را بر عهده داشته است.

همچنین در این مدت نوآوری‌های زیادی در جراحی و پیوند قلب داشته و عمل جراحی ۲ رئیس جمهور سوئیس را انجام داده و لوح تقدیر ابن‌سینا را در سال ۱۳۸۵ دریافت کرده است. از دیگر فعالیت‌های پروفسور صادقی می‌توان به ترجمه رباعیات خیام به ۲ زبان انگلیسی و فرانسوی اشاره کرد که چاپ و منتشر شده است.

منبع:

پهلوان، مهرآسا؛ ۱۳۹۸؛ کتاب موزه‌ها و مجموعه‌داران خراسان رضوی؛ انتشارات درج سخن

منبع:ایسنا

اهدای مدال قهرمانان وزنه‌برداری به موزه حرم حضرت معصومه (س)

مدیر کتابخانه موزه و مرکز اسناد حرم حضرت معصومه (س) از اهدای ۵ مدال توسط ورزشکاران قهرمان رشته ورزنه‌برداری به موزه حرم مطهر حضرت معصومه (س) به مناسبت ایام معصومیه خبر داد.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین علی فتح‌الله‌زاده مدیر کتابخانه موزه و مرکز اسناد حرم حضرت معصومه (س) عنوان کرد: پنج مدال توسط ورزشکاران قهرمان رشته وزنه‌برداری به موزه حرم مطهر حضرت معصومه (س) به مناسبت ایام معصومیه اهدا شده است.

وی افزود: علی داوودی قهران المپیک و جهان، مدال طلای قهرمانی آسیا در ازبکستان، جواد نادری قهرمان جهان و آسیا، مدال نقره قهرمانی جهان در بلاروس، محسن بیرانوند قهرمان جهان و آسیا، مدال نقره مسابقات قهرمانی آسیا، سعید علی‌حسینی قهرمان جهان و آسیا، مدال طلای قهرمانی باشگاه‌های آسیا در کره جنوبی و رضا عباسپور قهرمان جهان، مدال طلای قهرمانی جهان در عربستان را به موزه فاطمی اهدا کردند.

مدیر کتابخانه، موزه و مرکز اسناد حرم حضرت معصومه (س) ادامه داد: این قهرمان‌ها به همراه ۲۵ نفر از ورزشکاران رشته وزنه‌برداری در بازدید از موزه فاطمی متبرکات نفیسی از موزه حرم مطهر حضرت معصومه سلام‌الله علیها دریافت کردند و لوح یادبودی از طرف موزه به آن‌ها اهدا شد.

وی گفت: این ۵ قهرمان رشته وزنه‌برداری ضمن اهدای مدال‌های خود درخواست خادمی افتخاری حضرت معصومه (س) را داشتند که درخواست‌شان به واحد مربوطه ارسال شد.

شایان‌ذکر است مراسم غبارروبی مضجع شریف حضرت معصومه (س) در شبستان حضرت زهرا (س) با حضور این ورزشکاران قهرمان و با سخنرانی یکی از کارشناسان مذهبی حرم مطهر برگزار شد.

منبع:ایسنا

از بی‌نظیرترین موزه وقف کشور چه می‌دانید؟

نام و مکانش برای همدانی‌ها آشناست، اینجا آدم را به روزهای دور می‌برد روزهای کودکی. آن وقت‌ها که با بزرگترها به مکانی که شبیه امروز نبود می‌آمدیم. بنایش کوچک‌تر بود و قدیمی‌تر. صمیمیت بزرگترها هم چاشنی روزهای قشنگی بود که دسته‌جمعی ساعاتی را با هم در این فضای معنوی می‌گذراندیم. حالا سال‌هاست از آن روزها می‌گذرد و من چرخی در فضا می‌زنم. همه چیز تغییر کرده است. بنای جدید چندین سال است جای بنای قدیمی را گرفته و بزرگ‌تر بودنش هم همیشه به چشم می‌آید.

اینجا آستان مقدس امامزاده عبدالله(ع) در میدانی به همین نام در شهر همدان است. شرح امامزادگان آرمیده در این مکان، پیشینه بنای قدیمی و ویژگی‌های بنای فعلی مجالی دیگر می‌طلبد اما اینجا سخن از طبقه زیرین این آستان معنوی است. شاید بسیاری از مردم این کهن‌شهر ندانند که در طبقه زیرین امامزاده یکی از بزرگترین موزه‌های ایران قرار دارد. این موزه یکی از بی‌نظیرترین موزه‌های وقف کشور است و با نام موزه وقف همدان شناخته می‌شود.

این موزه وسیع حرف‌های زیادی برای گفتن دارد و جاذبه‌های بسیاری برای دیدن اما تاکنون آن‌طور که باید شناسانده نشده است. علاقه شخصی به آثار تاریخی، موزه‌های مختلف و آشنایی با فرهنگ و هنر پیشینیان بهترین بهانه بود تا پای صحبت‌های مسئول جوان و خوش ذوق این موزه تخصصی بنشینم تا از فراز و نشیب مسیری که سال‌هاست در آن قدم می‌زند بشنوم.

خسرو محمدی که بانی موزه وقف همدان هم محسوب می‌شود، درباره راه‌اندازی این مکان فرهنگی به خبرنگار ایسنا می‌گوید: همدان یکی از شهرهایی است که مولفه اصلی ساختار شکل دهنده شهری فعلی و فرهنگ موجود در آن  متاثر از وقف بوده و این موضوع در معماری شهری و فرهنگ عمومی جامعه کاملا مشهود است.

موزه وقف مکانی برای شناخت فرهنگ اجتماعی مردم همدان

وی ادامه می‌دهد: اگر کسی بخواهد این تأثیر را بررسی و نسبت به آن شناخت پیدا کند به دقت و ابزارهایی نیاز دارد که به واسطه آن‌ها بتواند به این شناخت برسد، به عبارتی باید بگوییم مجموعه این ابزارها در موزه وقف بروز و ظهور پیدا کرده و به وسیله آثار موجود در موزه افراد به شناخت کافی در خصوص فرهنگ اجتماعی مردم همدان و واسطه‌گری وقف به فرهنگ بین انسان و اجتماع می‌رسند و اشیاء این نقش را بازی می‌کنند.

محمدی اضافه می‌کند: با این هدف که بتوانیم به تأثیر و تأثر وقف در فرهنگ اجتماعی همدان برسیم اقدام به جمع‌آوری، ساماندهی و سازماندهی اشیایی شد که در حال حاضر در موزه وقف موجود است و در واقع این آثار بخش کوچکی از کلیات این اشیا و آثار است. با این هدف و به منظور ایجاد مجموعه‌ای از آثار که بتواند به پرسش‌هایمان در مورد تأثیر وقف در فرهنگ اجتماعی مردم همدان پاسخ دهد اقدام به جمع‌آوری اشیا کردم و این اتفاق حدود ۱۰ سال پیش کلید خورد و تا به امروز نیز ادامه دارد.

مسئول موزه وقف همدان که باستان‌شناس خبره‌ای نیز هست، شرح می‌دهد: نمی‌دانیم چه حجم از آثار مرتبط با وقف در همدان وجود دارد و در کجاها هستند، طی سال‌های گذشته با پیگیری و فرهنگسازی، آثاری را به دست آورده و اهمیت آنها را برای مسئولان امر تبیین کرده و آنها را قانع می‌کردم در برخی موارد نیز بارها مأیوس می‌شدم چرا که هر چقدر تلاش می‌کردم مطلب در ذهن آن‌ها تأثیر کافی را نمی‌گذاشت اما در نهایت در سال ۹۷ کوشش‌ها به نتیجه رسید و موفق شدم این نگاه را نهادینه کنم که به موزه وقف نیاز داریم.

نسخه‌های خطی بهاءالملک سرآغاز شکل‌گیری موزه وقف

وی با ابراز امیدواری از گسترش موزه، درباره فرایند شکل‌گیری آن اظهار می‌کند:  شکل‌گیری موزه وقف با مجموعه نسخه‌های خطی بهاءالملک شروع شد که به زمان دانشجویی بنده و پیدا کردن موضوع پایان‌نامه دوره کارشناسی‌ام برمی‌گردد، در آن زمان وارد مجموعه موقوفه بهاءالملک در منطقه اعتمادیه شدم و هدفم معماری آن مجموعه بود و قصد داشتم روی معماری ساختمان آن کار کنم اما رفته رفته با کتابخانه شخصی بهاء‌الملک آشنا شدم و نسخه‌های خطی آنجا توجهم را جلب کرد.

محمدی ادامه می‌دهد: سال‌ها تلاش کردم تا به شناخت جامعی از موقوفه بهاءالملک، شخص بهاءالملک و آثار آن مجموعه برسم و با مطالعه نسخه‌های خطی، اهمیت آنها بیش از پیش برایم آشکار شد و در ابتدا مرمت آنها ضرورت و اولویت کار بود. سرانجام به این نتیجه رسیدم که مجموعه نیازمند نگهداری و نمایش دائمی است تا برای نسل‌های بعد به امانت گذاشته شود چرا که اگر آثار نگهداری نشوند در بهترین شرایط آسیب خواهند دید و در بدترین شرایط نابود خواهند شد.

وی می‌افزاید: بعد از آشنایی با مجموعه بهاءالملک و با ورودم به سازمان اوقاف و گرفتن مسئولیت‌های مختلف در این ارگان، اشیای بیشتری پیدا شد و با گرفتن مجوز موزه آن‌ها را در یک جا جمع‌آوری کردیم و سرانجام گنجینه‌ای به دست آمد که به نام موزه وقف شناخته می‌شود.

بالا رفتن سطح سواد جامعه، دلیلی برای گسترش موزه‌های تخصصی‌تر

وی بیان می‌کند: برای توسعه فرهنگ اجتماعی و حفظ میراث نهفته گذشتگان نیاز به موزه‌های تخصصی بیشتری داریم چراکه بعد از گذر از مرحله شناخت کلیات، که به وسیله‌های موزه‌های عمومی انجام می‌شود به دلیل بالا رفتن سطح سواد، جامعه نیازمند موزه‌های تخصصی‌تر و خردتر است تا نیاز مردم را تأمین کند و مردم بدانند در هر مقطع چه تحولاتی رخ داده است.

مسئول موزه وقف همدان ادامه می‌دهد: یک بخش این موضوع مربوط به خط‌کشی‌های تاریخی است و بخش دیگر مربوط به مسائلی مانند تأثیر فرهنگ وقف بر مردم، تأثیر اقلیم در معماری، پوشش و خلق‌وخوی بر مردم شهر همدان و این‌ها اجزایی هستند که در آینده باید به آن‌ها بپردازیم.

محمدی اضافه می‌کند: موزه وقف تلاش می‌کند تأثیر وقف را بر مردم همدان و تأثیر مردم همدان بر وقف را بررسی کند و این بده بستان فرهنگی و اقداماتی که مردم به صورت خودجوش انجام داده‌اند را طبقه‌بندی، مطالعه و مورد بررسی قرار دهد.

وی می‌افزاید: نتایج این تحقیقات منجر به شناخت ما از هویت شهری، مذهبی، دینی و درون مایه‌ اندیشه‌های مردم و میزان اعتقاد و باورشان به مسائل مختلف شده و آن‌ها را استخراج کرده و برای نسل بعد به امانت می‌گذارد و با این خرده داده‌ها و پیوند آن‌ها با یکدیگر این امر محقق می‌شود، به علاوه انتشار آنها باید با ابزارهای مختلف در قالب کتاب، خبر و فیلم تولید و بازنشر شود.

منبع:ایسنا

گنجینه‌ای از سکه‌های قدیمی در موزه آستان قدس رضوی

بخش سکه در موزه مرکزی آستان قدس رضوی، با نمایش مجموعه سکه‏‌های ایران در دوران پیش از اسلام و دوره اسلامی و همچنین سکه‏‌های سایر کشورهای جهان، مورد توجه بازدیدکنندگان، پژوهشگران تاریخ و باستان‌شناسی، مجموعه‌داران و علاقه‌مندان سکه‌شناسی قرار دارد. مجموعه سکه‏‌ها که تا سال ۱۳۸۷ شمسی در چند ویترین در کنار آثار تاریخی حرم مطهر به نمایش درآمده بود، در خرداد سال ۱۳۸۸ شمسی، از طبقه همکف موزه مرکزی به طبقه منهای‌ یک انتقال یافت و به این ترتیب گنجینه‏‌ای تخصصی و خاص برای نمایش این آثار ایجاد شد. اهمیت این آثار،  توسعه روزافزون این مجموعه را به دنبال داشته است.

سکه‏‌های ضرب چکشی موجود در این گنجینه که بخشی از آن‏ مربوط به میراث آستان قدس رضوی یا حاصل کشفیات اتفاقی در اماکن متبرکه و صحن‏‌ها بوده و بخش اعظم آن‌ها وقفی و اهدایی است، شامل نخستین سکه‏‌های جهان (سکه‌های شیر و گاومیش کرزوس، پادشاه ثروتمند لیدی)، سکه‏‌های مقدونی، سکه‌های ایران پیش از اسلام (دوران هخامنشی، سلوکی، شاهان پارس، اشکانی، الیمایی، خاراسن و ساسانی)، سکه‌های اسلامی، شامل سکه‌های عرب ساسانی، خلفای اموی و عباسی، سکه‌های سلسله‌های مختلف ایران مانند طاهریان، صفاریان، سامانیان، آل زیار، آل بویه، غزنویان، سلجوقیان، خوارزمشاهیان را در بر می‌گیرد.

همچنین سکه‌های ایلخانان مغول، سربداران، تیموریان، صفویان، افشاریه، زندیه و قاجاریه، سکه‌های حکام و دودمان‌های محلی شامل سکه‌های اسپهبدان طبرستان، امرای طبرستان، آل جلایر، آل مظفر، آل کیا، آق قویونلو، قراقویونلو، فرمانروایان بنی‌دلف، باینجور، علویان طبرستان، بنی سعلوکی، بنی‏کاکویه، غوریان، اتابکان، مرعشیان طبرستان (سادات حسینی مازندران)، امرای آل مشعشعیان و هم‌چنین سکه‌های هپتالیان، هندوسکایی، هندوپارتی، باختری، هون‏ها، شاهان ارمنستان، شاهان باختر، کوشانیان و سکه‏‌های امپراتوری روم شرقی(بیزانس) نیز در این مجموعه قرار دارد. علاوه بر این مجموعه، سکه‌های ضربِ ماشینیِ ایران در دوره‌های قاجار، پهلوی و جمهوری اسلامی و سایر کشورهای جهان در این گنجینه نمایش داده شده و مورد استقبال بازدیدکنندگان خارجی قرار گرفته است.

آنچه در این گنجینه در صدر توجه زائران و بازدیدکنندگان قرار دارد، سکه‏‌های نقره یادبود ولایت‌عهدی امام رضا (ع) است که در زمان حیات آن حضرت و پس از شهادت ایشان در سال‌های ۲۰۲، ۲۰۳ و ۲۰۴ هـجری‌قمری در شهرهای سمرقند، اصفهان و محمدیه (شهر ری) ضرب شده‌اند. علاوه بر سکه‌ها، البسه سکه‌دوزی شده شامل کلاه و پول جلیقه مزین به سکه‌های دوران قاجار و پهلوی، زیورآلات تزیین‌شده به سکه‌های طلا، مدالیون‌های طلا و نقره کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و تعدادی از مدال‏‌های نمایشگاه‌های منطقه‏‌ای و بین‌المللی «تمبر و تاریخچه پستی» که توسط مجموعه‌داران مشهور تمبر ایران به این گنجینه اهدا شده، در این گنجینه  در معرض دید عموم قرار گرفته‌اند.

شِکل‏های نقره هخامنشیان

کوروش کبیر، بنیان‏‌گذار سلسله هخامنشیان (۵۳۰-۵۵۰ پیش از میلاد مسیح) پس از شکست کرزوس (آخرین پادشاه لیدی) و تسخیر شهر سارد، متوجه ضرب سکه در این نواحی شد و این کار را ادامه داد. نخستین سکه‏‌های ایران باستان با نقش پادشاهان هخامنشی، در زمان داریوش اول ضرب شده است. وی سکه‌های طلا به نام دَریک یا زَریک ( به وزن تقریبی ۵/۸ گرم) و سکه‏‌های نقره به نام سیکل یا شِکِل (به وزن تقریبی ۵/۵ گرم) و قطر ۵/۱۵ میلی‌متر را ضرب نمود. تصویر روی این سکه‏‌ها، پادشاه هخامنشی را با تیر و کمان یا نیزه نشان می‌دهد و پشت سکه‏‌ها نیز دارای یک فرورفتگی مستطیل‌شکل است.

تِترادِراخم نقره اسکندر سوم مقدونی

اسکندر سوم مقدونی کشورگشای اهل مقدونیه که در غرب به «اسکندر کبیر» و در ایران به «اسکندر گجسته» مشهور است، در سال ۳۳۱ قبل از میلاد، با شکست ارتش ایران به فرماندهی داریوش سوم، به سلطنت آخرین پادشاه از دودمان هخامنشیان پایان داد و ثروت و قلمرو عظیم هخامنشیان را از آن خود کرد. تصویر روی سکه نقره تترادراخمای (چهار درهمی) اسکندر سوم مقدونی، نیمرخ هرکول، پهلوان اسطوره‏‌ای یونان باستان را با کلاهی از پوست شیر و پشت سکه زئوس ( الهه بزرگ خدایان یونان باستان) و نام اسکندر به خط یونانی را نشان می‏‌دهد. این سکه با قطر ۶۵/۲۷ میلی‏‌متر و وزن ۸۲/۱۷ گرمی در این مجموعه قرار دارد.

دیگر تالار مرود توجه در این موزه تالار آثار اهدایی استاد محمود فرشچیان است. استاد محمود فرشچیان، هنرمند متعهد و استاد نقاشی ایرانی، در سال ۱۳۰۸ شمسی در اصفهان متولد شد. پدرش بازرگان فرش و مردی هنردوست بود و نقش مهمی در پرورش ذوق هنری او داشت. وی طی تحصیلات مقدماتی شاگرد استاد حاج میرزا آقا امامی، از جمله استادان سرآمد آن زمان در هنر تذهیب، قالی، گل و مرغ، طلااندازی و هنر بسیار اصیل و ارزشمند «سوخت و معرق» بود و با تحصیل در هنرستان هنرهای زیبای اصفهان، زیر نظر استاد عیسی بهادری، استاد نابغه و توانمند نقاشی قالی، مینیاتور، نقاشی رنگ و روغن، به فراگیری اصول و مبانی طراحی نقوش سنتی (نقشه قالی، تذهیب، مینیاتور) پرداخت.

در سال ۱۳۲۹ شمسی، پس از شش سال فعالیت، دیپلم عالی در هنر را کسب کرد. وی با جدیت تمام به مطالعه تاریخ و آثار تاریخی و هنرهای اصفهان پرداخت و حتی در طی دوره سربازی دست از خلق آثار هنری برنداشت و بسیار مورد تشویق قرار می‏‌گرفت. پس از انجام خدمت سربازی، برای بررسی و مطالعه هنر اروپا و آثار نقاشان بزرگ آن در موزه‏‌ها، به اروپا سفر کرد. در بازگشت به ایران در اداره‌کل هنر‏های زیبا مشغول به کار و پس از مدتی به مدیریت اداره هنرهای ملی و استادی هنر در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران منصوب شد.

از نظر محتوا و مضمون، آثار استاد عمدتا با الهام از ادبیات عرفانی و باورهای مذهبی ساخته و پرداخته شده‏‌اند. درخشش استاد بر تارک هنر ایران سبب شد نام ایشان در فهرست چهره‌های ماندگار ایران ثبت شود. از هنرهای ماندگار استاد می‌توان طراحی پنجمین ضریح مرقد مطهر امام رضا(ع) و طراحی ضریح  مرقد مطهر امام حسین(ع) را نام برد.

استاد محمود فرشچیان از سال ۱۳۶۹ تا ۱۳۹۷ شمسی، ۱۸ تابلو از آثار خود را به موزه آستان قدس رضوی اهدا کرده‌اند. این آثار تا سال ۱۳۸۸شمسی در بخش هنرهای تجسمی و از سال ۱۳۸۹  در ساختمان موزه قرآن و در تالاری که برای نمایش آثار استاد اختصاص یافت، در معرض نمایش قرار گرفته است.

اثر «پنجمین روز آفرینش» در اندازه ۷۰×۱۰۰ سانتی‏‌متر و در سال ۱۳۵۲ شمسی خلق شده است. این نقاشی با سبک نگارگری و تکنیک اکرلیک کشیده شده است که جنس آن از مقوای بدون اسید بوده و در سال ۱۳۶۹ به موزه آستان قدس رضوی اهدا شده است.

«عصر عاشورا» از دیگر آثار معروفی است که در سال ۱۳۵۵ شمسی طراحی و در سال ۱۳۶۹ به موزه آستان قدس رضوی اهدا شده است. این اثر با سبک نگارگری و تکنیک اکرلیک در اندازه ۹۸×۷۳ و با جنس مقوای بدون اسید خلق شده است.

منبع:ایسنا