جمشید حمزه زاده رئیس جامعه هتلداران ایران درباره رزروهای نوروزی هتل در سال ۱۴۰۰ به خبرنگار مهر گفت: هتل‌های کشور از هم اکنون رزروهای نوروزی خود را آغاز کرده‌اند. این رزروها بدون هیچ محدودیتی در همه شهرهای ایران انجام می‌شود.

وی افزود: ستاد کرونا محدودیت‌های بین شهری با خودروی شخصی را اعلام کرده است اما سفرهای ریلی و هوایی همچنان انجام می‌شود. اکنون همه هتل‌ها در همه شهرهای کشور فعال هستند مگر آنکه مدیر هتلی بخواهد فعلاً فعالیت نکند مانند برخی از هتل‌های شهر مشهد که مالک تصمیم گرفته فعلاً مهمان نپذیرد اما ستاد کرونا اعلام نکرده تعطیل شود. در واقع ستاد کرونا هتل‌های هیچ شهری را تعطیل نکرده است.

وی افزود: کنسلی رزروهای عید نوروز با سال گذشته تفاوت‌هایی دارد. سال پیش به دلیل شیوع ویروس کرونا و اعلام تعطیلی هتل‌های همه شهرهای کشور توسط ستاد مبارزه با این بیماری، هتل‌ها مبلغ کنسلی مسافران را پرداخت کردند. اما امسال مسافر با علم به شیوع کرونا اقدام به رزرو هتل می‌کند. بنابراین اگر اتاقی را کنسل کند تابع دستورالعمل و شیوه نامه رزرو مراکز اقامتی خواهد بود و بر اساس آن باید جریمه کنسلی را بپردازد. مگر اینکه ستاد کرونا اعلام کند، هتل‌های یک شهری تعطیل شود. در آن صورت هم باید جلسه‌ای برگزار شده و تصمیم گیری شود. البته ما امیدوار هستیم در عید ۱۴۰۰ هیچ شهری و در پی آن هیچ هتلی تعطیل نشود.

افزایش نرخ نداریم

رئیس جامعه هتلداران ایران همچنین درباره افزایش نرخ اتاق هتل‌ها در عید ۱۴۰۰ گفت: هیچ افزایش نرخی نخواهیم داشت و همه هتل‌های کشور با همان نرخ سال ۹۹ اقدام به رزرو کرده‌اند.

حمزه زاده افزود: به دلیل شیوع ویروس کرونا بیشتر هتل‌ها متضرر شده‌اند حتی خیلی از آنها اکنون نیز از جیب شأن هزینه اداره هتل را می‌پردازند. دولت نیز در این زمینه حمایتی نکرده است، بسته‌های حمایتی اعلام شده از سوی دولت نه تنها سودی نداشته بلکه آسیب ما را بیشتر هم کرده است. به طور مثال اعلام کردند که هتل‌ها شامل امهال مالیاتی می‌شوند و این امهال از اسفند تا اردیبهشت خواهد بود. به این معنی که می‌توان مالیات را قسط بندی کرد اما اکنون نه تنها این اتفاق نیفتاده بلکه با گذشت چند ماه باید ۱۰ درصد جریمه به دلیل ندادن مالیات بپردازیم. قطعاً اگر می‌دانستیم چنین اتفاقی خواهد افتاد هیچ وقت امهال مالیاتی را نمی‌پذیرفتیم. غیر از آن سازمان تأمین اجتماعی بابت امهال بیمه کارکنان دو درصد جریمه برای هتل‌ها در نظر گرفته است. این همان حمایت دولت از بخش خصوصی است!

وزارت بهداشت برای اسکان بیماران در هتل‌ها احساس نیاز نکرد

وی درباره پذیرش بیماران کرونایی در هتل‌ها که قرار بود در هماهنگی با وزارت بهداشت انجام شود، نیز گفت: با وزارت بهداشت جلساتی در این باره داشتیم قرار شد فهرست هتل‌هایی که اعلام آمادگی کرده‌اند بیماران کرونایی را بپذیرند، به آنها ارائه کنیم. این کار انجام شد اما بعد از انجام مدتی آنها اعلام نیاز نکردند و هیچ هتلی میزبان بیماران کرونایی نبود.

منبع:خبرگزاری مهر

به گزارش خبرنگار ایمنا، هزاران سال است که در یک روز خاص و برای یک اتفاق خاص در سرزمینی که فلات ایران نامیده می‌شود، جشنی برپا می‌شود از جنس نو شدن، یکی شدن و تغییر به سمت پیروزی و به‌روزی، تغییر از سرما و سفیدی به طراوت و سرسبزی. ماندگاری این نوروز باستانی جزء عجایب تاریخ ایران است، این سرزمین در چهارراه شرق به غرب و جنوب به شمال کره زمین قرار دارد و بیگانگان بارها بر سرش تاخته‌اند و گاهی تحت تاثیر کشورگشایی‌های حاکمان خودش قرار گرفته اما آنچه پایدار از دل تاریخ به دنیای مدرن این سرزمین رسیده، همین جشن نوروز است.

برای ریشه یابی نوروز باید به سراغ جشن سال نو بابلی‌ها یعنی “زگموک” رفت. تمدن بابِل در جنوب میان رودان در بازه تاریخی اوایل هزاره دوم پیش از میلاد تا اوایل هزاره اول پیش از میلاد به عنوان باشکوه‌ترین تمدن دنیای باستان شناخته می‌شود که در نهایت کوروش هخامنشی پایتخت آن را فتح کرد. جشن سال نو بابلی‌ها در ابتدای بهار و با تشریفات خاصی برگزار می‌شد و حتی کمبوجیه، پسر کوچک کوروش در زمان برگزاری این جشن به سرزمین بابل سفر می‌کرده است. به گواه صاحب نظران جشن زگموک ریشه در دوران سومری‌ها دارد.

به این ترتیب بر اساس شواهد موجود می‌توان گفت که ریشه‌های نوروز به تمدن‌های بین النهرین باز می‌گردد. در آسیای میانه و بخش‌هایی از آسیای غربی دو عید آفرینش در اوایل پاییز و عید رستاخیزی که در آغاز بهار، برگزار می‌شده‌است. بعدها دو عید پاییزی و بهاری به یک عید تبدیل گردیده و در ابتدای بهار جشنی برای نکوهش این ایاد برپا می‌گشته. با در نظر گرفتن تمام این ریشه‌ها و اضافه کردن نمادهای مذهبی دین زرتشت، در عهد هخامنشیان عید کامل به نام نوروز برای جشن گرفتن سال نو شکل گرفت.

ایرانیان از دوران باستان توانایی بالایی در علم نجوم و اخترشناسی داشتند و جز معدود ملت‌های دارای تقویم بودند. رصد ستاره‌ها توسط نیاکان ما باعث شد تا آن‌ها نقطه‌ای به نام اعتدال بهاری و یا به عبارتی نقطه‌ای که روز و شب با هم برابر می‌شوند را پیدا کنند. این نقطه و این روز نوید آغاز فصل بهار و کشت و زرع را می‌داد. به همین دلیل آن را نو روز نام نهادند و پس از جشن و شادی و سرور به کار و تلاش مشغول شدند. در نهایت روز هرمز (اولین روز هر ماه) فروردین ماه از پیش از تاریخ این سرزمین روز میمون شناخته شد.

علی بلوک‌باشی درباره رابطه ایرانیان و  ایجاد گاه‌شماری به سنگی به نام “سنگ اندازه‌گیری” که درست در میان چهار ستون کاخ شورا و کاخ جمشید در تخت جمشید است اشاره کرده است. این سنگ اندکی اُریب در زمین کار گذاشته شده است و موقعیت کل صفۀ تخت جمشید را نسبت به کوهی نشان می‌دهد که تخت جمشید در پایش قرار گرفته است و خورشید به هنگام طلوع از پشت آن سر برمی‌آورد. این سنگ یک ساعت آفتابی گاهنما است که شادروان یحیی ذکاء راز و رمز و کارکرد آن را در نشان دادن برآمدن و طلوع خورشید در روز اول نوروز در آغاز فروردین می‌داند.

بنابر تحقیق این دانشمند ایرانی، در آغاز نوروز سایۀ آفتاب سر ساعتی معین از ستیغ کوه بر روی این سنگ می‌افتد و خط شعاع خورشید از گوش‌های از سنگ که دارای عالمت کوچکی است تا مرکز دایرهای که بر روی سنگ حک شده است، نمایان می‌شود. در این هنگام، بنابر یافته‌ها شاه هخامنشی و بزرگان و همراهان او با طلوع خورشید و درخشش پرتو آن، نخستین روز از سال نو را جشن می‌گرفتند.

به عقیده بلوک باشی این سنگ گاهنما که بر آمدن خورشید و نخستین پرتو آن را در بامداد اول فروردین می‌نمود، ظاهراً باید در اواخر دورۀ پادشاهی داریوش کار گذاشته شده باشد، چون به سبب کاربرد گاهشماری‌های چندگانه در ایران باستان، زمان برپایی جشن نوروز در دورۀ هخامنشی میان دانشمندان ایرانی و ایران شناسان خارجی مورد اختلاف است. در اوایل دورە شاهنشاهی هخامنشی پیش از زمان وام‌گیری گاهشماری خورشیدی از مصر قدیم در ۴۸۵ پ.م، از میان فصول چهارگانه، بنا بر نظری نوروز را در مزداکدۀ امپراتوری هخامنشی نظری در آغاز پاییز و بنا بر نظری دیگر در آغاز تابستان جشن می‌گرفته‌اند. در اواخر پادشاهی داریوش بود که اعتدال بهاری در اول فروردین را نوروز و آغاز سال نو گرفتند.

بدین ترتیب نوروز در ایران باستان تقریباً به همان شکلی درآمد که امروزه نیز آن را جشن می‌گیریم. در زمان اشکانیان هم نوروز هر ساله با شور و شوق بسیار بیشتری میان مردم جشن گرفته می‌شد. در واقع می‌توان گفت در زمان اشکانیان نوروز جشنی همه‌گیر شد و تمام مردم در سرزمین تحت حاکمیت اشکانیان و حتی سرزمین‌های همسایه این آئین برگزار می‌شد. اشکانیان به دلیل فرم خاص حکومتی که داشتند، آزادی عمل مردم را بیشتر گذاشتند و هر منطقه به شیوه خاص خودش آئین نوروز را برگزار می‌کرد.

در زمان ساسانیان هم نوروز باشکوه و با برکت برگزار شد، علی‌رغم اینکه ساسانیان زرتشتی بودند اما نوروز به عنوان یک جشن ملی توسط همه اقوام ایرانی برپا می‌شد و از همان زمان نقطه مشترک تمام ایرانیان و یک جشن ملی کامل بود. در زمان ساسانی پنج روز اول فروردین به عنوان نوروز کوچک و در بین عامه مردم نکوهش می‌شده. نوروز بزرگ در ششم فررودین با داستانی از زرتشتیان گره خورده بود و پیروان این آئین به خصوص موبدان در این روز جشن‌های بزرگی می‌گرفته‌اند.

از زمان ایران باستان آئین‌های نوروزی مانند سبزه پرودن یا نو کردن لباس و خانه و غیره وجود داشته است. اما با گذر سالیان سال بسیاری از آئین‌های نوروزی مانند “کوسه برنشین”، “کوزه شکستن” و یا “میر نوروزی” از بین رفته‌اند و دیگر در کمتر جایی اجرا می‌شوند.

سال‌ها از ایران باستان و نوروز گذشت، در دوره اسلامی و در زمان سلطنت ملک شاه سلجوقی تقویم ایرانیان توسط خیام بازبینی شد. خیام چرخش زمین به دور خورشید را بر پایه رصدی که در رصدخانه بخارا، ری و نیمروز (زابل امروزی) انجام می‌دهد، چرخش زمین به دور خورشید را تا ۱۶ رقم اعشار محاسبه می‌کند. خیام موفق می‌شود با این پژوهش‌ها در سه اقلیم متفاوت دقیق‌ترین تقویم جهان که به تقویم جلالی مشهور است را به ثمر برساند. این تقویم به عنوان دقیق‌ترین تقویم دنیا همچنان بدون خطا کار می‌کند.

بدین ترتیب اعتدال بهاری با کمترین میزان خطا سنجیده شد و حتی زمان دقیق آغاز بهار نیز قابل محاسبه بود. آن چیزی که در تمام این تغییر و تحولات ثابت ماند یک رویداد ملی، یک اتفاق بزرگ ملی و عیدی برای تمام ایرانیان بود. میراث نوروز در دوران اسلامی، در عصر خلفای عباسی، در حمله مغول، در زمان صفویان و در تاریخ مدرن ایران دوام آورد و به مردم امروز رسید. ریشه یابی نوروز و نگاهی به پیشینه این جشن بزرگ ملی در فلات ایران که امروزه برگزاری آن گستره‌ای بیش از ۱۴ کشور را دربرمی گیرد، نشان می‌دهد که چگونه این جشن شکل گرفت، تکامل یافت و پایدار ماند.

منبع:ایمنا

حاجی فیروز شناخته‌ شده‌ترین چهره نمایشی است که در ایران پیام‌آور نوروز است. نوروز امسال که به سختی در حال عبور از پیچ تند کرونا هستیم، حاجی فیروزها هم کمتر ظاهر شدند و خبری از نمایش‌های خیابانی هرساله نبود. نمایش‌های که در پس و پیش گذرها و گاهی میدان‌ها، بداهه و بی هیچ مقدمه‌ای تنها با چهره‌های سیاه و لباس‌های  سرخ، آمدن بهار را بشارت می‌دادند.

دیروز هفتم فروردین گرامی‌داشت هنرهای نمایشی بوده است. چهره‌های نمایشی نوروزی، مهمان‌های دیرینه بهاری هستند که همین روزها در عرصه عمومی ظاهر می‌شوند و مژده آمدن نوروز را می دهند. نوروز امسال اما با هر سال توفیر زیادی داشت؛ چهره‌های نمایشی و قدیمی نوروز هم با مهمان ناخوانده غافلگیر شدند. پیام آوران نوروز که سالی یک بار با دایره زنگی و آواز، بهانه‌ای برای شادی و بذله‌گویی داشتند امسال از ترس کرونا کمتر در خیابان‌ها و گذرها دیده می‌شدند.

کارکترهای کهن نمایش‌های نوروزی

روز هنرهای نمایشی در آستانه بهار فرصتی برای گرامی‌داشت چهرهای نمایشی نوروزی به دست داده است. چهره‌هایی چون حاجی فیروز  و میرنوروزی که پیوندی ناگسستنی با نوروز و آمدن بهار دارند.

طلاییه رویایی، دانش آموخته پژوهش هنر و عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی در گفت و گو با ایرنا بیشتر از کارکترهای کهن نمایش‌های نوروزی می‌گوید: چهرهای نمایشی‌ای که پیک نوروزی‌اند و هنوز هم وجود دارند حاجی فیروزها هستند. حاجی فیروز و عروسک مبارک در خیمه شب بازی  تغییر شکل یافته همان«سیاه»در نمایش‌های سیاه بازی هستند.

اشاره رویایی به سیاه بازی همان نمایش های کمیک ایرانی معروف به «روحوضی» ست که درآن ارباب و غلامی  با آواز و موسیقی و با مایه هایی ازطنز به موضوعات اجتماعی و سیاسی می پردازند.

رویایی در ادامه با اشاره به چهره سیاه و لباس قرمز حاجی فیروز این شخصیت نمایشی را در پیوند با نمایش سیاه بازی،پیام آور صلح و شادی  خواند  و گفت: در نمایش‌های سیاه بازی شخصیت «سیاه» یک شخیت معترض و بذله گوست که بسیار باهوش، زیرک و هوشمند است.

این پژوهشگر هنر می‌گوید چه مبارک در خیمه شب بازی و چه سیاه در در سیاه بازی موجودات هوشمند و درعین حال  انگار وجدان بیداری هستند که همه چیز را می‌دانند و می‌بینند و با طنز آنها را آشکار می کنند.رویایی، حاجی فیروز را هم در پیوند با «سیاه»و «مبارک » می‌داند که  در آستانه بهار پیام آور نوروز است وبا رقص و آواز در محله ها و روستاها  بشارت سال نو را می‌دهد. شخصیت دوست داشتنی‌ای که از نگاه او برای اینکه بار مسئولیت  این پیام شادی را برساند به درستی انتخاب شده است.

نمودی دیگر از کارناوال باختینی در میرنوروزی

این عضو هیات علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی با اشاره به آیین کهن «کوسه برنشین »در آستانه بهار از میرنوروزی به عنوان نمایشی دیگر از آیین‌های نوروزی یاد کرد و افزود:  نمایش دیگر که در مورد نوروز وجود دارد جشن میر نوروزی است که به اشکال مختلف و در جاهای مختلف برگزار شده است. میرنوروزی  یک جشن باستانی ست و به شکلی همتاهایی در تاریخ و در سراسر دنیا دارد. جشنی است که درآن برای دوره ای کوتاه همه چیز به هم می ریزد و جابه جا می شود.

وی با اشاره به میرنوروزی، به عنوان یکی از آیین های درحال فراموشی افزود: در میرنوروزی مثل همه نمایش‌های از این دست، یک جور در هم ریختگی طبقاتی و جایگاه اجتماعی وجود دارد؛ یعنی یک آدم عامی که به طور معمول هم از اقشار محروم جامعه بوده را چند روز به عنوان  پادشاه و امیر یک منطقه انتخاب می کنند و او هر حکمی را در این چند روز بدهد باید اجرا شود.

رویایی این شعر حافظ که «چو گل از غنچه بیرون آی، که بیش از چند روزی نیست حکم میر نوروزی» را یکی از استنادهایی می داند که به قدمت برگزاری میرنوروزی در ایران اشاره می کند.

وی در ادامه از تحلیل های دیگری می‌گوید که درباره میرنوروزی مطرح است: حکم کردن‌های میرنوروزی به طور معمول بر اساس این بوده که شادی و خنده باشد و بیشتر کسانی هم که به عنوان دست‌یاران میر انتخاب می‌شدند آدم‌های بذله گویی بودند اما تحلیل های دیگر هم وجود دارد.این در هم ریختگی به شکلی  گفتگوی «کارناوال باختینی» را  نشان می دهد که در ایران هم بوده است.

رویایی در این‌ باره افزود: در این جشن‌ها تمام قوانین از پیش تعیین شده به هم می‌ریخت  و از این به هم ریختگی یک آنارشی و اقتدارگریزی بوجود می‌آمد که برای مردم در نوروز مفرح بوده است.

وی پیام شادی‌بخش نوروز و بهار با روایت حاجی فیروز و میر نوروزی را در گستره فرهنگی ایران بزرگ بیشتر مختص ایران می بیند که در کمتر جایی در کشورهای گستره نوروز تا این حد جدی گرفته شده باشند. اما بر این باور است که وقتی از نوروز صحبت می کنیم در واقع از یک ایران بزرگ صحبت می کنیم که بنا به  شرایطی که در تاریخ بوجود آمده تکه تکه شده است و نوروز می تواند عامل وحدت ایران با کشورهایی مثل  تاجیکستان و افغانستان باشد.

نوروزخوانی و هنرهای نمایشی خیابانی

شاهین سپنتا پژوهشگر جشن‌هایی ایرانی بر این باور است که نوروزخوانی به سبک حاجی‌ فیروزیکی از نمونه‌های جذاب هنرهای نمایشی خیابانی در ایران است که نیازمند توجه و بازآفرینی بیشتر است.

وی در این‌ باره به خبرنگار ایرنا گفت:  حاجی فیروز چهره‌ای نمادین و پیک نوروز است که هر سال در آستانه نوروز مردم را با ترانه‌هایش شاد می‌کند. پیک نوروزی «حاجی فیروز»در اصل همان «تموز» و یا «رپیتوین» در فرهنگ ایران کهن است که با دیو سرما ستیز می‌کند و بر او چیره می‌شود، از این روی او را «پیروز» می‌نامند.

وی در ادامه افزود: «پیروز» از دیرباز صفت نوروز و به معنی خوش و خرم وکامیاب بوده است و از این روی پیک بهار را نیز ایرانیان «پیروز»یا «فیروز» نامیده‌اند.حاجی فیروز با چهره سیاه، تن‌پوش سرخ، سازی در دست و ترانه‌های شادمانه بر لب، همچون توز یا دوموزی نویدبخش گرم شدن زمین و بهار است و مردم در کوی و برزن به پیشواز حاجی فیروز و ترانه‌های شادمانه‌اش می‌روند و به پاس شادی‌افزایی، به او «شادباش» و «نورروزانه» می دهند.

منبع:ایرنا