وقتی اتریشی‌ها هم عاشق “هاز” کرتویج می‌شوند
“هاز” آشی محلی است که زنان خوش سلیقه روستای کرتویج بخش دینور کرمانشاه هرساله در فصل بهار از گیاهی تلخ به همین نام آن را درست می کنند و طعم بسیار دلنشینی دارد.
یاور عبیری فعال گردشگری و مدیراقامتگاه بوم گردی آرتین روستای کرتویج در گفت و گو با ایسنا، با بیان اینکه این روزها پخت انواع آش ها و نان های محلی از گیاهان بهاری در کرمانشاه رواج یافته، اظهار کرد: باتوجه به اقلیم و شرایط آب و هوایی مناسب کرمانشاه، هرساله در فصل بهار رویش انواع گیاهان خوراکی را در دشت ها و کوه های استان داریم که زنان این دیار غذاها، آش ها و نان های خوشمزه ای را با آنها درست می کنند.
وی افزود: بورانی کنگر، خورشت کنگر، کوکوی کنگر، بورانی پاغازه(غازیاخه)، نان کلانه، آش سورانه، آش گیلاخه، خورشت ریواس، خورشت چغاله بادام،خورشت گنور، خورشت ونوشک و ونوشک پلو از جمله خوارک هایی است که در فصل بهار در مناطق مختلف کرمانشاه پخت آنها با گیاهان بهاری رواج دارد.
این فعال گردشگری افزود: البته معمولا در هر منطقه از استان هم برخی غذاها و یا آش های خاص پخت می شود که مخصوص همان منطقه است، برای نمونه در روستای کرتویج دینور نوعی آش به نام “هاز” وجود دارد که خاص این منطقه است.
وی افزود: “هاز” گیاهی بسیار تلخ است که در هفته های ابتدایی فصل بهار در منطقه دینور رشد می کند و زنان محلی این منطقه برای اینکه از آن آشی درست کنند، گیاه را داخل آب درحال جوش می ریزند و پس از اینکه کمی پخته شد، آن را از آب جدا می کنند و اینگونه تلخی این گیاه گرفته می شود.
عبیری اضافه کرد: برای درست کردن آش هاز، گیاه هاز، بلغور گندم، نخود، عدس، کشمش، گوشت قرمز، قیسی یا آلوچه را با هم پخت می کنند و آشی که از آن بدست می آید طعمی بسیار لذید دارد.
مدیراقامتگاه بوم گردی کرتویج اضافه کرد: در ایام نوروز خانواده یکی از کارکنان سفارت اتریش در تهران چند روزی را میهمان اقامتگاه بوم گردی ما بودند که برای آنها آش هاز درست کردیم که عاشق طعم مطبوع این آش شدند و از ما خواستند که در سفر بعدی خود به این منطقه بازهم از این آش برای آنها درست کنیم.
وی اضافه کرد: باتوجه به قدمت پخت این آش در منطقه و خاص بودن آن، بارها تلاش کردیم تا آن را به ثبت ملی برسانیم و حتی اقدامات اولیه را نیز خودمان انجام دادیم، اما متاسفانه همکاری لازم را از میراث فرهنگی استان ندیدیم.
عبیری در ادامه با بیان اینکه در کرتویج آش های خاص دیگری هم با گیاهان بهاری پخت می شود، گفت: نوعی گیاه کوهی به نام “خوژه” در کرتویج وجود دارد که همانند پیازچه است و زنان روستا آن را با برنج یا بلغور گندم پخت می کنند.
وی از خورشت “بَرزا” به عنوان یک غذای مخصوص دیگر از مردم روستای کرتویج یاد کرد و گفت: برای پخت این خورشت هم از گیاه برزا استفاده می شود، گیاهی بهاری که در دل صخره ها رشد می کند و بدست آوردن آن کمی سخت است، اما خورشت آن بسیار خوشمزه است.
این فعال گردشگری اضافه کرد: علاوه بر گیاهانی که دراین فصل برای پخت آش، خورشت و نان ها استفاده می شود، برخی از گیاهان بهاری هم مانند آویشن کوهی، پونه کوهی، چای کوهی و … هستند که در فصل بهار آنها را از کوه جمع آوری می کنیم و پس از خشک کردن دمنوش های با عطر دل انگیز از آنها تهیه می شود که خاصیت درمانی هم دارند.