پارک ملی بوجاق با مساحتی بالغ بر3250 هکتار اولین بار در سال 1377 با عنوان منطقه شکار ممنوع تحت حفاظت قرارگرفت و در سال 1381 طی مصوبه‌ای به مجموعه پارک‌های ملی کشور پیوست.

پارک ملی بوجاق که لاگون کیاشهر را به عنوان تالاب بین‌المللی به مجامع جهانی معرفی کرده و دلتای رودخانه سفیدرود را در خود جای داده است، یکی از زیستگاه‌های مهم پرندگان و آبزیان می‌باشد.

از گونه‌های شاخص جانوری این منطقه می‌توان از رود کر و شنگر انواع پرندگان اردک سرحنایی و قوی گنگ، خزندگان و دوزیستان و ماهیان (ماهی سفید و کپور) نام برد. از گونه‌های گیاهی نیز می‌توان به آزولا ‌آلاله، نیلوفر آبی، توسکا، آقسطی اشاره کرد.

پارک ملى بوجاق پناهگاه امن و محیطى طبیعى براى زندگى 239 گونه پرنده مهاجر است که همه ساله با شروع فصل پائیز از نقاط مختلف دنیا ‌به این منطقه مهاجرت کرده و جشنواره زیبای پائیزی را از گونه‌های نادر پرندگان برای گردشگران ترسیم می‌کنند.

روند مهاجرت پرندگان به این زیستگاه طى سال‌هاى اخیر افزایش یافته به گونه‌اى که در این منطقه در زمستان‌ها فرود صدها هزار قطعه پرنده مهاجر از گونه‌هاى مختلف قو، درنا، غاز، گیلار، چنگر، فلامینگو، پرستوى دریایى و انواع پرندگان آبزى و کنارآبزى قابل مشاهده است.

بخشی از تالاب بوجاق به علت اهمیت زیستگاهی به ویژه برای پرندگان مهاجر آبزی در سال 1354 به عنوان «لاگون کیاشهر» در فهرست تالاب‌های کنوانسیون رامسر به ثبت رسید.

این تالاب تا سال 1369 از دو بخش شرق و غربی تشکیل شده بود که حد فاصل بین دو بخش رودخانه سفیدرود جریان داشت و طغیان‌های پی در پی و سیلاب‌های متعدد سبب انحراف رودخانه شد.

بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، این تالاب به عنوان تالاب 22 بهمن نامگذاری شد. در سال 1377 منطقه بوجاق به مدت 5 سال با مساحت 800 هکتار و با تصویب شورای عالی حفاظت محیط زیست به عنوان منطقه شکار ممنوع اعلام شد.

این منطقه از طریق جاده‌های حسن رود به زیباکنار، لشت نشاء به زیباکنار و نیز از طریق جاده خاکی زیباکنار هم که در جوار رودخانه اشمک قرار دارد و مسیرهای خاکی متعدد دیگر قابل دسترسی برای بازدیدکنندگان و محققان می‌باشد.

تالاب بوجاق علاوه بر میزبانى گونه‌هاى مختلف پرنده، زیستگاه بیش از ۵۰ گونه ماهى و آبزیان بومى و مهاجر است و از معدود زیستگاه‌هاى فک خزرى؛ تنها پستاندار دریاى خزر است.

پارک ملى خشکى – دریایى بوجاق پس از تالاب بین المللى انزلى و امیرکلایه لاهیجان یکى دیگر از عرصه‌هاى مهم تالابى و طبیعى استان گیلان به شمار می‌آید.

این محیط طبیعى که در بخش بندر کیاشهر، در 2۰ کیلومترى آستانه اشرفیه در شرق استان گیلان واقع شده است، از نظر کارشناسان و دست اندرکاران علوم طبیعى به دلیل برخوردارى از جاذبه‌هاى گردشگرى و زیست محیطى از عرصه‌هاى طبیعى منحصر به فرد کشور محسوب مى‌شود.

پارک ملی بوجاق با سه هزار و ۲۵۰ هکتار وسعت، تنها پارک ملى خشکى – دریایى ثبت شده در کشور است که از جنوب به بخش‌هاى بندر کیاشهر و زیباکنار، از غرب به رودخانه اوشمک، از شرق به ایستگاه رادیویى امیرکیاسر و از شمال به عمق شش مترى دریاى خزر در منطقه کیاشهر محدود شده است.

پارک ملى بوجاق که به عنوان پارک ملى خشکى دریایى به ثبت رسید در گذشته تنها به منطقه‌اى شکار ممنوع محدود مى‌شد و اکنون به عنوان یکى از مناطق مهم علمى، تحقیقاتى و تفریحى کشور و استان گیلان مطرح است که در صورت سرمایه‌گذارى‌هاى صحیح و ایجاد زیرساخت‌هاى مناسب، زمینه بهره‌ورى از قابلیت‌هاى فراوان این عرصه طبیعى فراهم خواهد شد.

این پارک ملی به لحاظ خشکی و دریایی بودن در نوع خود بی نظیر و منحصر به فرد است و به دلیل ویژگی خشکی و دریایی پرندگان گوناگونی را به سمت خود می‌کشد.

عبور رودخانه سفیدرود از این پارک و قرار گرفتن در حاشیه دریایی خزر، وجود آبندان‌های مختلف در حوزه پارک ملی بوجاق، هوایی معتدل و برنامه‌های حفاظتی محیط زیست پارک ملی خشکی دریایی کیاشهر به محل مناسبی برای زمستان‌گذارانی پرندگان مهاجر تبدیل کرده است.

این پارک به دلیل اکوسیستم وسیع، پرنده‌های آبزی، کنارآبزی و خشک‌زی را در خود جای داده که این امر موجب حضور گردشگران علاقمند به طبیعت در پارک بوجاق و باعث رونق اکوتوریسم گردشگری طبیعی در این منطقه شده است.

پارک ملی بوجاق، سایت مهم پرنده‌ نگری کشور معرفی شده و طبق سرشماری‌های انجام شده بیش از 239 گونه پرنده در این منطقه شناسایی شده است.

منبع:همشهری