«پریدوت» سنگ باستانی مصریان
گوهرسنگها و سنگهای قیمتی به عنوان جاذبههای گردشگری در یک مقصد و البته به شکل سوغات همواره مورد توجه گردشگران است؛ شناخت ویژگیهای سنگهای قیمتیِ متعلق به مقاصد سفر که اغلب به شکل سوغات نیز مورد توجه گردشگران است، میتواند اطلاعات زیادی در این زمینه به علاقهمندان حوزه گوهرسنگها ارائه دهد.سنگ «پریدوت» که به «زبرجد» نیز شهرت دارد، از سنگهای باستانی خاورمیانه است که بیش از ۴۰۰۰ سال از استخراج آن میگذرد. پریدوت به علت طیف خاص رنگ زیتونی که در خود دارد، در علم معدنشناسی به کانی الوین نیز مشهور است.
در اسناد مکتوب، سنگ «پریدوت» با سابقه بسیار طولانی به ثبت رسیده است و برخی از مورخان احتمال میدهند تعدادی از زمردهای مورد استفاده ملکه مصر «پریدوت» بوده است.
این سنگ در اعماق زمین تشکیل شده و توسط فرایند آتشفشانی به سطح زمین منتقل میشود. البته گفته میشود که برخی از پریدوتها توسط شهاب سنگها تولید میشوند که بسیار کمیاب هستند و در هر جایی نمیتوان آنها را تهیه کرد.
این سنگ البته به نامهای دیگری نیز شهرت دارد، برای مثال مصریان قدیم این کانی را «توپازیان» نیز مینامیدند؛ چراکه در آن زمان تنها منبع شناخته شده این سنگ در جزیره توپازیان که به جزیره زبرجد نیز مشهور بوده، قرار داشته است.
در خصوص موارد مورد استفاده این سنگ میتوان به استفاده صلیبیان برای تزیین کلیساهایشان در قرون وسطی اشاره کرد که بسیار مورد توجه و علاقه عامه مردم نیز بوده است. همانطور که گفته شد، این سنگ نامهای فراوانی دارد که از دیگر عناوین آن میتوان به «گوهر خورشید» اشاره کرد، پریدوت چون در زیر روشنایی روز به حالت شیشهای و نامرئی در میآید مصریان تصور میکردند این سنگ نور خورشید را جذب میکند و به همین دلیل بسیار برایش احترام قائل بودند.
پریدوت در رنگهای سبز زیتونی، سبز مایل به قهوهای یا زرد تا زرد مایل به سبز وجود دارد که رنگ سبز روشن و سبز زیتونی این سنگ بیشتر مورد علاقه طرفدارانش است؛ طیف رنگی از زرد تا زیتونی و سبز متمایل به قهوهای به میزان آهن موجود در ساختمان بلورین بستگی دارد. پریدوت مانند دیگر سنگها دچار پدیده چند رنگی نیست و این به علت ساختار شیمیایی ایدیو کروماتیک است.
از منابع این سنگ میتوان به جزیره سنت جان در دریای سرخ، استرالیا، برمه، چین، مصر، مکزیک، نروژ، سریلانکا، آمریکا، ویتنام و پاکستان اشاره کرد. روسیه نیز ذخایر دیگری از این سنگ را در خود دارد که بلورهای آن از شهابسنگها سقوط کرده و در سال ۱۷۴۹ در شرق سیبری کشف شده است. نکتهای دیگر که میتواند توجهات را به خود جلب کند این است که گفته میشود دانشمندان در سال ۲۰۰۳ سنگ پریدوت را در سیاره مریخ نیز کشف کردهاند.
از بزرگترین نگینهای کشف شده پریدوت میتوان به نگین ۳۱۰ قیراطی اشاره کرد که از معادن سنت جان استخراج شده و در حال حاضر در یکی از موزههای واشنگتن نگهداری میشود.
این سنگ اما داستانها و افسانههایی را نیز با خود همراه دارد که وجود قدرت جادویی در پریدوت یکی از آنها است؛ در افسانهها گفته شده که اگر سنگ زبرجد با طلا همراه شود، طلسمی قدرتمند خواهد شد که قادر است کابوسهای شبانه و ترسها را از فرد دارنده خود دور کند.
همچنین در مورد این سنگ در باورهای قدیمی گفته شده است که دریانوردان قدیمی با همراه داشتن پریدوت در دریا راه خود را گم نمیکردند و سالم به مقصد مورد نظر خود میرسیدند.
در خصوص خواص این سنگ نیز برخی بر این باورند که همراه داشتن زبرجد به قلب نیرو میبخشد، گردش خون را منظم میکند و باعث تقویت استخوانها نیز میشود. همچنین گفته شده است که این سنگ برای درمان آلرژیها، آکنه، فشار خون بالا، اضطراب درونی، اختلالات ستون مهرهها، التهابات گلو، بیماریهای مغز، بیماری روده بزرگ و ضعف اعصاب بسیار کاربرد دارد.
باورهای برخی نیز بر این است که پریدوت باعث روشنبینی، بصیرت، غلبه بر اندوه و ناراحتیهای روزانه خواهد شد و به بازسازی ارزش شخصی و عزت نفس در کسانی که از احساس گناه به ستوه آمده و یا نسبت به عمل گذشته پشیمان شده و تاسف می خورند، کمک میکند.