آتشکده١٨٠٠ساله ری در دشت تاریخی چالطرخان
وجود تپه باستانی میل و آتشکده١٨٠٠ساله ری کافی است که گردشگران را به دیدن روستای «چالطرخان» وسوسه کند، اما این‌روستای کهنسال علاوه بر اسم و رسم تاریخی و هویت باستانی خود، کشتزارهای پربرکت و مزارع سرسبزی دارد که آن را به یکی از مقاصد گردشگری جذاب تبدیل کرده است.
همشهری آنلاین – رابعه تیموری:«چالطرخان» به معنی «دشت آباد» است. این‌روستا به دلیل داشتن خاک حاصلخیز، آب کافی و آب‌وهوای خوش «چالطرخان» نامیده شده است. آب‌وهوای پاکیزه و سالم این‌روستا از گذشته زبانزد بوده و در کتاب «ری باستان» به آن اشاره شده است.
روستای چالطرخان در١٢کیلومتری شهر ری واقع شده و هر تازه‌واردی با دیدن ورودی روستا گشت‌وگذار در روستایی آباد را به خود وعده می‌دهد.
ورودی روستا بر خلاف اغلب آبادی‌های ری تابلویی زیبا دارد که تصاویر شهدای روستا نقش پنجره فولاد و محراب داخل آن را زینت داده‌اند. درختان کاج و سرو بلند و تپه‌های بکر حاشیه جاده ابتدای چالطرخان، طبیعت سرسبز و جغرافیای خاص روستا را به خوبی نشان می‌دهد.
به باور اهالی روستا و به گواه کتاب «ری باستان»، «محمدبن زکریای رازی» طبیب و شیمیدان معروف ایرانی بیمارستان معروف خود را در چالطرخان بنا کرده و دلیل این امر آب‌وهوای خوش و سالم این‌روستای کهن بوده است.
آتشکده ری و تپه میل آثار تاریخی چالطرخان هستند که از گزند روزگار در امان مانده‌اند و با وجود بی‌مهری مسئولان به آثار باستانی شهر ری، هنوز پابرجا مانده‌اند.
آتشکده ساسانیان
دورنمای خاص بنای آتشکده ری موجب شده به«تپه میل» یا «آتشکده تپه میل» معروف شود. ظاهراین بنای عهد ساسانی از دور به میل‌های قائم شبیه است، ولی این ستون‌های عمودی بقایای بنای قدیمی آتشکده هستند.
«حسن شهبازی» تهران‌شناس، درباره این اثر تاریخی می‌گوید : «آتشکده ری پیش از ظهور زرتشت وجود داشته و از عبادتگاه‌های مردم ری باستان محسوب می‌شد. ری در دوره‌های مختلف جزو شهرهای مذهبی دنیا به شمار می‌آمد و ادیان مختلف در آن عبادتگاه داشتند.
در زمان فتح ایران به وسیله اعراب، مردم ری با اعراب صلح کردند و این صلح مانع از تخریب آتشکده شد. » تپه میل در زمان حمله اسکندر به ایران تخریب شده، ولی بقایای به جامانده از آن هم که در روستای چالطرخان وجود دارد، پر از شگفتی و جذابیت است.
این عبادتگاه زرتشتیان که به محل عبادت «بهرام گور» شهرت دارد، در شمار آثار تاریخی کشور به ثبت رسیده است. چالطرخان آثار باستانی دیگری هم داشته که از آنها نام و نشانی باقی نمانده است. تپه شغالی و تپه موشی از جمله این آثار بوده که مسطح شده‌اند و شکل و شمایل آنها دیگر به تپه شباهتی ندارد.
باغ‌هایی که دیگر نیستند
اهالی قدیمی روستای چالطرخان از باغ‌های بزرگ و سرسبزی یاد می‌کنند که در گذشته تفرجگاه غیربومی‌ها بوده است.
یکی از این باغ‌ها «زرورق» نام داشت. در باغ زرورق علاوه بر درختان تنومند و پربار، استخر و نهر آبی هم جریان داشته است. اهالی بسیاری از روستاهای اطراف برای لذت بردن از فضای مفرح این باغ به روستای چالطرخان می‌آمدند که البته از این باغ هیچ نشانی باقی نمانده است.
زمین‌های کشاورزی روستا به برکت جوشش آب قنات‌ها و دیگر منابع آبی چالطرخان، حاصلخیز و پربرکت مانده‌اند و زمین‌های کشاورزی بخش قابل توجهی از روستا را تشکیل می‌دهند.
به گفته ریش سپیدان، چالطرخان زمانی محل زندگی زرتشیان بوده، اما ٢٠٠سال قبل جمعی از مهاجران عرب این‌روستا را برای زندگی انتخاب کردند. در سال‌های اخیر ترکیب جمعیتی روستا کاملا دستخوش دگرگونی شده و تعداد افراد غیربومی، به‌ویژه اتباع خارجی در این‌روستا کم‌نیست.
رونق گرفتن کارگاه‌های صنایع دستی در چالطرخان موجب شده بسیاری از بومیان روستا که مهاجرت کرده بودند، دوباره به زادگاه خود بازگردند.
منبع:همشهری