ابوالفضل مکرمی‌فر با اعلام این خبر اظهار کرد: بند تاریخی فریمان در فاصله ۹ کیلومتری غرب شهر فریمان قراردارد، درفاصله ۲۵۰متری نرسیده به سازه اصلی سد و در سمت راست مسیر، فضایی مشجر و محصور قراردارد که به باغ آسیاب قدیمی معروف است.

وی ادامه داد: بررسی کلی شواهد معماری و گفته‌های افراد آگاه و بررسی‌های تصاویر هوایی نشان می‌دهد که در حدود سال‌های ۱۳۱۵ قبل از احداث باغ مذکور، یک آسیاب قدیمی در محل وجود داشته و پس از حضور معماران آلمانی در فریمان، این آسیاب باز طراحی شده و با احداث منبع آب موجود، به ‌صورت موثرتر به فعالیت خود ادامه داده است.

مکرمی‌فر بیان کرد: در این دوره با طراحی و احداث این باغ، محل مناسبی برای تفرج اهالی به وجود آمده و ساختمان سنگی موجود نیز برای اقامت افراد در باغ احداث شده است.

مدیرکل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی یادآور شد: مالکیت این اثر خصوصی و در تملک کارخانه قند فریمان  است.

محمود طغرائی، مسئول دفتر ثبت آثار تاریخی اداره‌کل میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی در مورد مشخصات این اثر تاریخی گفت: باغ با طرح کلی ذوزنقه ساخته شده است و ۱۴هزار مترمربع مساحت دارد.

وی ادامه داد: در داخل باغ چند بخش قابل تفکیک است که  پس از ورود و در دو طرف دو ساختمان قراردارد.

مسئول دفتر ثبت آثار تاریخی اداره‌کل میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی عنوان کرد: ساختمان سمت راست شامل یک بنای سنگی و مسقف است .این ساختمان با طرح کلی مستطیلی دارای ۱۷.۸۰مترطول و ۱۵مترعرض ۲۵۰ متر مربع مساحت است.

طغرائی تصریح کرد: در پیرامون این ساختمان چندین پنجره به فواصل مشخص ساخته شده که نشان می‌دهد از آن به منظور اقامت استفاده می‌شده است.

وی گفت: ساختمان سمت چپ شامل یک سازه آجری تخریب‌شده قدیمی‌تر و یک ساختمان دوطبقه است که به نظر افراد آگاه، مربوط به بخش آسیاب قدیمی است.

طغرائی ادامه داد: طرح این ساختمان مستطیلی شکل بوده و ابعاد آن ۱۵.۸متر طول و۱۰مترعرض ۱۴۰ مترمربع مساحت در دو طبقه است، فضای کلی ساختمان شامل یک اتاق بزرگ و ایوانی در جلوی آن و به ‌سوی ورودی باغ است.

مسئول دفتر ثبت آثار تاریخی اداره‌کل میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی اظهار کرد: در ضلع غربی این ساختمان دو فضای مربع شکل کوچک نیز ساخته شده که به نظر مخزن آب می‌آیند، سازه‌های قدیمی تخریب‌شده نیز شامل دو فضای مربع مستطیل شکل هستند که بخش بیشتر آن‌ها از بین رفته و نیاز به خاک‌برداری و شناسایی پلان است.

بر اساس گزارش روابط‌عمومی اداره‌کل میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی، طغرائی اضافه کرد: پس از ورورد به داخل باغ و در مقابل یک پلکان سنگی تراشیده شده قراردارد که با ۱۰ پله به سمت بالا می‌رود، بخش اصلی باغ در این قسمت قرارگرفته و شامل فضایی مشجر با طرح کلی چهارباغ و درختان کاج بلند و قدیمی است که در دو ردیف متقاطع و به علاوه‌ای قراردارند.

وی تصریح کرد: در سمت غرب محدوده مشجر، بقایای یک استخر سنگی بزرگ قراردارد، این مخزن آب از طریق یک جوی سنگی که از جوی آب در سمت غرب باغ عبور می‌کند، منشعب شده و آب را به سمت دو مخزن اصلی و فرعی سنگی قرار گرفته در کنار هم هدایت می‌کند.»

مسئول دفتر ثبت آثار تاریخی اداره‌کل میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی ادامه داد: طراحی باغ چهار بخشی، وجود یک استخر که از سنگ‌های بزرگ تراشیده شده ساخته شده، وجود شبکه انتقال آب این استخر به منظور راه‌اندازی آسیاب آبی و همچنین وجود چندین پل سنگ تراش در این باغ ازجمله داشته‌های ارزشمند این اثر تاریخی است که امیدواریم با توجه بیشتر مالک محترم به نگهداری، حفاظت، مرمت و باززنده‌سازی آن به عنوان یک مجموعه گردشگری تاریخی، در کنار سد تاریخی فریمان، به مکانی برای بازدید گردشگران تبدیل شود.

منبع:ایسنا