آجرهای “قلایچی” با تکمیل موزه بوکان به خاستگاه خود منتقل می‌شوند
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بوکان گفت: با تکمیل موزه در حال ساخت این شهرستان، ۴۹ قطعه آجر تپه باستانی قلایچی که به تازگی از سوئیس به کشور بازگردانده شده‌اند، در خاستگاه اصلی خود به نمایش در می‌آیند.
«شورش محمدپور» روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، اظهار داشت: ۴۹ قطعه آجر تپه باستانی قلایچی این شهرستان هفته گذشته با تلاش مسوولان دستگاه دیپلماسی و مسوولان وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، از اروپا به ایران بازگردانده شد.
وی با اشاره به اینکه تصاویر نقش بسته روی آجرها اساتیری به شکل پرنده بالدار با سر انسان، بدن بز با سر انسان و دیگر اشکال دیده می‌شود، اضافه کرد: هم اینک این تعداد از آجرهای لعابدار در موزه ملی در تهران نگهداری می‌شوند که پس از تکمیل موزه بوکان به این موزه انتقال می یابد.
وی اظهار داشت: این تعداد از آجرهای لعابدار با قدمت ۲ هزار و ۸۰۰ سال قبل از میلاد مسیح به‌شکل غیرمجاز از کشور خارج شده بود که پس از پیگیری‌های چندساله معاونت میراث فرهنگی، اداره‌کل حقوقی و امور بین‌الملل این وزارتخانه و دستگاه دیپلماسی کشور در اروپا به ایران بازگردانده شد.
وی با بیان اینکه این آجرها در سال‌های اوایل انقلاب توسط فردی که در کشور سوئیس زندگی می‌کرد از کشور خارج شده بود، افزود: این مجموعه نفیس از آجرهای لعابدار تپه باستانی قلایچی بوکان متعلق به سده هفتم و هشتم پیش از میلاد است.
رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بوکان ادامه داد: در سال ۱۳۹۱ پس از وصول خبری مبنی بر در اختیار داشتن تعداد ۴۹ قطعه آجر لعابدار متعلق به تپه قلایچی بوکان توسط خانواده‌ای ایرانی ساکن سوئیس و تمایل آن‌ها برای فروش، معاونت میراث‌فرهنگی، اداره‌کل موزه‌ها و اداره‌کل حقوقی وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نسبت به تشکیل پرونده استرداد آجرهای لعابدار قلایچی توسط وزارتخانه تشکیل شد.
وی گفت: پس از تشکیل پرونده توسط مسوولان جمهوری اسلامی و با ادله کارشناسی و طرح دعوی در مراجع ذیصلاح بین‌المللی، سرانجام با همکاری دیپلماسی کشور در اروپا این مجموعه پس از سال‌ها پیگیری به کشور بازگردانده شد.
“محمدپور” با اشاره به اینکه تصاویر نقش بسته بر روی آجرها اساتیری به شکل پرنده بالدار با سر انسان، بدن بز با سر انسان و دیگر اشکال دیده می‌شود، اضافه کرد: هم اینک این تعداد از آجرهای لعابدار در موزه ملی در تهران نگهداری می‌شوند.
وی بیان کرد: پس از تکمیل موزه بوکان که در حال ساخت است این اشیاء به موزه این شهرستان که خاستگاه اصلی آن است بازگردانده خواهد شد.
تپه قلایچی بوکان دارای یک لایه فرهنگی مربوط به مانایی‌ها است و تاکنون سه ساختمان از این دوره حفاری شده است که ساختمان اول در مرکز تپه واقع شده و دارای اتاق‌های متعدد است که در کف و دیوار نقاشی‌های گیاهه هندسی و انسانی داشته است.
این ساختمان توسط کاوشگران عتیقه تخریب شده است و از ساختمان دوم بقایای سنگفرش هنوز باقی است.
این ساختمان دارای واحد های مستقل بوده و در سه لایه پی سنگی داشته است و دیوارها با سنگ بزرگ ساخته شده اند و سوراخ‌های دیوار با سنگ های کوچک و ملات گل پر شده است.
یکی از واحدهای این ساختمان تالاری ستوندار بوده که به دروازه ای با ۲ پله ختم می‌شود و بالای تپه یک ساختمان ستوندار دیگری قرار دارد که از نظر باستان شناسان معبد بوده است نشان دهنده احتمال وجود یک شهر بزرگ مانایی در این منطقه است.
تپه قلایچی مربوط به عصر آهن است و در شهرستان بوکان و در روستای قالایچی واقع شده است؛ این اثر در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۳۸۲۳ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
حدود ۴۰۰ آجر لعابدار در این منطقه تاکنون کشف شده است که نشان از اهمیت بالای قلایچی و به احتمال زیاد این منطقه همان شهر “زیرتو” یا “ایزیرتو” پایتخت مانایی‌ها است.
بوکان در جنوب آذربایجان غربی واقع شده و دارای ۹۸ اثر ثبت شده ملی است.