توشن، سرمایهای خاموش با آیندهای روشن
گلستان، یکی از استانهای شمالی کشور است که با سفر به آن خطه، از سویی میتوان بنادر گز و ترکمن را در دریای کاسپین و از سویی دیگر مناطق جلگهای و کوهستانی و طبیعت بینظیر جنگل گلستان را به نظاره نشست.
هر شهر و روستا در این استان، ویژگی و جذابیت منحصربهفرد خود را دارد که گردشگران با سفر به آنها علاوه بر بهرهمندی از نعمتهای خدادادی، میتوانند لحظات شاد و مفرحی را در دل طبیعت سپری کنند.
توشن، نام روستایی کوچک در منتهیالیه جنوب شهر گرگان در دهستان “انجیرآب” است که باید برای رسیدن به آن مسیر کوتاهی را از جاده اصلی سپری کرد.
آنچه را که بر معروفیت این روستا افزوده، آبگیر و یا آب بندان کوچکی است که آب آن از چشمه “دوبرار” تأمین میشود و پس از عبور از روستا، به آن میرسیم. آبگیری که بخش وسیعی از آن در میان کوهستان و جنگل واقع شده است و بخش بسیار کوچک آن به اراضی کشاورزی منتهی میشود.
آبگیر توشن، خلوت گاه خانوادههایی است که از شلوغی و ازدحام شهرنشینی خسته شدهاند و لحظاتی را برای فرار از هیاهوهای شهری به آنجا پناه میبرند.
برخلاف سایر اماکن گردشگری استان گلستان، “توشن” تا حدودی از هجوم خوشنشینهای ویلانشین و آپارتمانساز در امان مانده است.
آثار تخریب ساختمانها و ویلاهای غیرمجاز به راحتی در گوشه و کنار این روستا بهخصوص در اطراف آبگیر به چشم میخورد و این مهم مبین این است که دستگاههای قضایی و نظارتی در زمینه برخورد با سودجویان در این منطقه با ظرافت و حساسیت بیشتر پیش میروند.
این روزها عملیات اجرای طرح هادی روستا با جدول کاری، جابجایی تیرهای برق، زیرسازی و آسفالت راههای اصلی و فرعی منطقه مسکونی این دهکده در دستور کار قرار دارد و با سرعت در حال انجام است.
آنچه را که بیش از سایر موارد موجب نگرانی اهالی شده است، در دسترس قرار گرفتن اراضی کشاورزی و طبیعی اطراف روستا برای تبدیل شدن به حیاط خلوت سودجویان است که باید با نظارت کافی و مستمر دستگاههای ذیربط، مانع از این رویداد شد.
در حال حاضر آبگیر توشن، فقط یک آبگیر برای بیتوته موقتی طبیعت دوستان است و آنچه را که برای اهالی روستا بر جای میماند، تخریب طبیعت و بر جای ماندن تل عظیمی از زباله است.
الزام تعریف طرح جامع گردشگری توشن
تعریف یک طرح متناسب با طبیعت و ایجاد زیرساختهای گردشگری متناسب با جنگل و کوهستان و تحویل قانونی آن به مدیریت یک متولی ذیصلاح، میتواند بسترساز درآمدزایی برای روستائیان و اشتغال پایدار جوانان جهت جلوگیری از مهاجرت به شهر باشد.
برای مثال، منابع طبیعی و آبخیزداری در شهرستان آستارا در غرب استان گیلان، احاله پارک جنگلی بی بی یانلو را که ۱۵۱۲ هکتار وسعت دارد، طی قراردادی ۱۵ ساله که قابل تمدید است، به شهرداری این بندر مرزی واگذار کرده و شهرداری آستارا با ایجاد زیرساختها با حفظ بافت طبیعی، علاوه بر جذب گردشگر و ایجاد اشتغال پایدار، شرایطی را برای حفظ کرامت گردشگران و افزایش زیرساختهای گردشگری این شهرستان ایجاد کرده است. بی بی یانلو، هماکنون با جاذبههای طبیعی و تنوع گیاهی و جانوری خود بهعنوان پارک بدون زباله ایران شناخته شده است و سالانه هزاران گردشگر داخلی و خارجی در آن بیتوته میکنند.
حال متولیان آبگیر توشن میتوانند این تجربه را با شرایطی متفاوت و تعریف طرح جامع و جذب سرمایهگذار توانمند دولتی و غیردولتی اجرا نمود که به طور یقین سود ناشی از این اقدام در رأس سفره اهالی منطقه، بهخصوص جوانان را پررنگ میکند و در مرحله بعد، دست سودجویان را از تخریب محیط و بافت طبیعی آبگیر و پیرامون جنگلی آن برای همیشه کوتاه میکند.
تخلیه رسوبات آبگیر را جدی بگیرید
هر چند که با بررسی سوابق به این موضوع خواهیم رسید که پیشتر، طرح گردشگری توشن با تعریف احداث کلبه بوم گردی یک طبقه و گلی، بازارچه صنایعدستی، آتلیه عکس، دوچرخهسواری و قایقسواری در نظر گرفته شده بود، ولی این طرحها هیچ موقع عملی نشد و باید مسئولان بالادست استان گلستان نگاهی ویژه را در تسهیل صدور مجوزها و تغییر در نگرش جزیرهای سازمانهای زیرمجموعه خود داشته باشند.
از سویی دیگر آنچه را که آبگیر را با خطر جدی مواجه کرده است، عدم تخلیه رسوبات است که متولیان مربوطه، سازمان جهاد کشاورزی و آب منطقهای باید تصمیمات مقتضی را در این زمینه اعمال کنند و با توجه به نزدیک شدن به فصل گرما و کاهش حجم آب سطح آبگیر، اقدامات لازم را در این زمینه انجام دهند.