نگرانی «جامعه باستانشناسی ایران» از وضعیت حفاظت از آثار تاریخی
“جامعه باستانشناسی ایران” درخصوص مشکلات موجود در حوزه میراث فرهنگی کشور هشدار داد و مصرانه خواهان رسیدگی از سوی نهادهای نظارتی شد.
به گزارش ایلنا، سالهاست که میراث فرهنگی ایران چوب بیتدبیری، ناکارآمدی و سیاستهای غلط مدیران کمدانش، ناآزموده و سیاستزده خود را در دورههای قبل خورده و روزی نبوده که در گوشه و کنار کشور شاهد مرگ و تخریب یک اثر باستانی نباشیم. تجربه دهههای گذشته نشان داده که با آمد و رفت دولتها نه تنها دردهای میراث فرهنگی التیام نیافته، بلکه سبب بیجان شدنِ امید و آرزوی حداقلیِ کارشناسان، پژوهشگران، دلسوزان و دوستداران میراث شده است. برخلاف انتظار، هر کجا که میراثی گرانبارتر دارد، پردرد و رنجتر بوده است! برای نمونه کافی است به وضعیت استان خوزستان نظری بیفکنیم. آنچه در خوزستان بر مجموعه میراث جهانی شوش و محوطههای شاخصی چون چگاسفلی، جوبجی، ایوان کرخه، جندی شاپور، نگارکندهای ایذه و صدها محوطه باستانی دیگر گذشته، مایوسکننده و دلهرهآور است. وضعیت سایر استانها هم بهتر نبوده. امروز هم محوطه میراث جهانی فیروزآباد، برم دلک، کاروانسرای خانخوره و صدها محوطه دیگر در فارس وضعیتی بغرنج و بحرانی دارند. خبر فروش قرآن نفیس به سرقت رفته از موزه پارس شیراز در حراجیهای بینالمللی و پاسخگو نبودن مدیران و مسئولان مربوطه، هم انفعال برخی مدیران در ادارت استانی را نشان میدهد.
متجاوزین به حدود و حریم آثار تاریخی در سایه تنبلی و پیگیر نبودن بخشهای حقوقی، بیش از پیش احساس امنیت میکنند. قاچاقچیان آثار تاریخی در سکوت و بی اعتنایی بخشهای مسئول و ادارات، آزادانه فعالیت میکنند و قانون را به ریشخند میگیرند. یگان حفاظت میراث فرهنگی از کمبود امکانات به شدت رنج میبرد و بدون ابتداییترین ابزارها و دست خالی به نبرد با قاچاقچیان مسلح و پشتوانهدار میرود. این نیروها در برخی استانها برخلاف ماموریت سازمانی به کارهای اداری گمارده میشوند! در چنین شرایطی، محوطههای باستانی بیپناه مانده و به یغما میروند.
به موازات شرایط ناگوار داخلی، میراث فرهنگی ایران در بیرون از مرزها نیز از هرگونه حمایتی بینصیب مانده است. سالهاست کارشناسان از شرایط نامناسب حفاظتی تاق کسری در کشور عراق سخن گفتهاند و از مدیران تنها وعده و مصاحبه شنیدند. براستی آیا مسئولان، توان بهره بردن از ظرفیتهای دیپلماسی خارجی یا امکانات نهادهای بینالمللی و سایر سازمانهای فعال در کشور عراق را نداشتند تا از تخریب بیشتر این میراث بزرگ معماری بشری جلوگیری کنند؟
“جامعه باستانشناسی ایران” بار دیگر شرایط نامناسب میراث فرهنگی کشور را هشدار میدهد و مصرانه خواهان رسیدگی به چنین شرایطی از سوی نهادهای نظارتی است. از مدیران و مسئولان وزارتخانه و ادارات استانی میخواهد در برابر سرنوشت آثار ارزشمند تاریخی و فرهنگی بویژه محوطههای باستانی در خطر همچون چگاسفلی، جوبجی، شوش، فیروزآباد، تاق بستان، ایوان مداین و … پاسخگو بوده و مسئولانه رفتار کنند.