از تفاوت رالی و سافاری تا سفر مسئولانه به طبیعت
شیوع کرونا تب طبیعت‌گردی را بخصوص در میان جوانان افزایش داده اما گردشگران با حضور در طبیعت تا چه اندازه مسئولانه عمل می‌کنند و آیا آموزش‌های لازم را دیده‌اند؟
به گزارش خبرنگار ایلنا، این روزها با شیروع ویروس کرونا تب طبیعت‌گردی در میان جوانان بیشتر شده است و باتوجه به مشکلات شهرنشینی همه دوست دارند با هر نوع وسیله‌ای که شده دل به طبیعت زده و دمی بیاسایند؛ شاید از این بابت است که در خیابان‌ها شاهد افزایش تعداد ماشین‌های دو دیفرانسیل هستیم. در واقع با هر بودجه و با هر قیمتی می‌توان یکی از ماشین‌های دو دیفرانسیل را از ۱۵۰ و ۱۶۰ میلیون تومان گرفته تا چند میلیارد تومان تهیه کرد.
اما این تعداد گردشگر و طبیعت‌گرد که علاقمند به حضور در طبیعت هستند چه دوره‌ها و کلاس‌های آموزشی را برای طبیعت‌گردی پشت سر گذاشته‌اند؟ چه میزان اطلاعات در خصوص چگونگی حضور در طبیعت را دارند؟ آیا طبیعت‌گردی، سافاری، وحش‌گشت و… نیازمند مطالعه و آگاهی از چگونگی حضور در طبیعت است؟ چه تعداد از این طبیعت‌گردان درباره حیوانات اندمیک ایران اطلاع دارند؟ می‌دانند گورخر ایرانی یا یوزپلنگ کجا زندگی می‌کنند؟ آیا می‌دانند با جامعه محلی و بومی چگونه رفتار کنند و کدهای اخلاقی گردشگری چیست؟
تمام این نکات همانند زنجیر به هم پیوسته است. یک گردشگر باید بداند وقتی به عنوان طبیعت‌گرد وارد یک روستا می‌شود چه رفتار و منشی را در پی گیرد. در واقع مسئولانه سفر کردن را باید قبل از حضور در طبیعیت آموخت. شاید از این روست که کانون اتومبیلرانی و جهانگردی به عنوان متولی سافاری در کشور در کلوب ملی سافاری ایران درصدد برگزاری کلاس‌های آموزشی به طبیعت‌گران برآمده است. در این دوره‌های آموزشی، آشنایی با اتومبیل‌های دو دیفرانسیل، مهارت‌های رانندگی، تنوع زیستی ایران، گیاهان و درختچه‌های ایران، استقرار در طبیعت، آداب و رسوم عشایر، مدیریت بحران و کمک‌های اولیه آموزش داده می‌شود.
نورالدین هاشمی (مسئول کلوپ ملی سافاری حوزه اتومبیلرانی کانون جهانگردی و اتومبیلرانی کشور) با اشاره به آنکه امید است با این اطلاع‌رسانی بتوان جنس طبیعت‌گردی در ایران را تغییر داد، در پاسخ به این سوال که چرا کانون اتومبیلرانی و جهانگردی به عنوان متولی کمپرها در ایران تاکنون کتابچه‌ای برای معرفی مکان‌هایی که می‌توان در آنجا کمپ برپا کرد را منتشر نکرده تا علاوه بر گردشگران داخلی، گردشگران خارجی نیز بتوانند از این امکانات بهره‌مند شوند، گفت: متولی این امر یک ارگان یا یک نهاد نیست بدین معنا که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به همراه سازمان محیط زیست و سازمان جنگل‌ها و مراتع باید بتوانند به یک نظر واحد دست پیدا کنند که بتواند زون‌های گردشگری را در مناطق مختلف مشخص و معرفی کند. به زودی شاید تا بهار سال آینده کتابی جامع در خصوص کمپرها منتشر شود.
او ادامه داد: در ایران شاهد آن هستیم که گردشگران می‌توانند در هر بخشی از جاده که دلشان بخواهد توقف کنند و کمپ بزنند در کشورهای اروپایی با وجود وسعت زیاد جنگل‌ها و مراتع چنین امکانی به گردشگران داده نمی‌شود و گردشگران این اجازه را ندارند که در هر جایی که دلشان می‌خواهد با ماشین‌شان از جاده فاصله بگیرند و وارد جنگل بشوند و کمپ بزنند آن‌ها باید در مکان‌هایی مشخص شده کمپ را برپا کنند. مکان‌هایی که کمترین آسیب را به طبیعت می‌رسانند. اگر در آنجا نیز مانند ایران قوانین سفت و سخت رعایت نمی‌شد همانند جاده‌های شمال شاهد آن بودیم که در هر نقطه از جاده آش فروشی، بلال فروشی و… به راه می‌افتاد و حتی در میان آن‌ها افرادی بودند که مراکز اقامتی و ویلا اجاره می‌دادند. تمام اینها از آن جهت در ایران اتفاق می‌افتد که متولیان امر درصدد سازماندهی و تفکیک امور برنیامده‌اند. ضمن آنکه در مدارس نیز آموزش‌های لازم برای چگونگی مواجهه با طبیعت داده نمی‌شود.
به گفته هاشمی، در گذشته اردوهای پیشاهنگی و حتی فعالیت مدارس پیشاهنگی و مدارس طبیعت سبب می‌شد بخشی از نسل جدید با طبیعت و چگونگی مواجهه با آن آشنا شوند اما از زمانی که این مدارس از سیستم آموزشی ما حذف شدند و جایگزینی برای آن‌ها در نظر گرفته نشد تنها کورسوهای امید برای آشنایی نسل جدید با طبیعت نیز برچیده شد برای آنکه بتوانیم خروجی درستی از دوستداران طبیعت در میان نسل جدید داشته باشیم باید آموزش‌های لازم را به آن‌ها بدهیم این در حالی است که نسل جدید تبدیل به تخریب‌گران طبیعت شده‌اند چراکه یاد نگرفته‌اند چه باید بکنند و آموزش‌های لازم به آن‌ها داده نشده.
او تصریح کرد: متولی تمام امور از دوچرخه گرفته تا اتومبیل، کانون اتومبیلرانی و جهانگردی ایران است با این وجود به موازات فعالیت این کانون، ده‌ها مرکز دیگر در این حوزه‌ها ورود می‌کنند و کسی نیز جلوی کار آن‌ها رانمی‌گیرد سعی ما بر آن است تا با برگزاری مسابقات در قالب تورهای مختلف آموزش‌های لازم را به شرکت‌کنندگان بدهیم.
هاشمی با تاکید بر آنکه هنوز تفاوت بین رالی و سافاری را نمی‌دانیم، گفت: فرق پیک نیک با کمپ یا رالی با سافاری و اورلندینگ و… را نمی‌دانیم. بعد تاکید داریم که طبیعت‌گرد هستیم. ایران موقعی دیدنی‌تر می‌شود که بدانیم جنگل هیرکانی کجاست و چیست یا آنکه بدانیم کویر لوت که ثبت جهانی شده چه جذابیت‌هایی دارد و چرا ثبت جهانی شد؟ در این خصوص باید اطلاع‌رسانی شود تا زیبایی‌ها را به طبیعت دوستان نشان دهیم.
او با تاکید برآنکه سافاری و رالی دو چیز کاملا متفاوت هستند، در توضیح آن گفت: در تعریف «رالی» می‌توان گفت هر زمان گروهی با یکدیگر حرکت کنند و هماهنگی‌ها و قوانین خاصی را رعایت کنند رالی برگزار می‌شود. رالی می‌تواند در قالب مسابقه یا غیررقابتی برگزار شود. حتی یک راهپیمایی ساده که افراد در آن مشترکا یک مسیر را می‌پیماند می‌تواند رالی باشد. اگر منظور مسابقات رالی باشد می‌توان گفت تنوع زیادی دارند. از برگزاری رالی ماشین‌های کلاسیک گرفته تا رالی خانوادگی و… حتی رالی‌ها می‌توانند در مسیرهای مختلف تعریف شوند از مسیرهای داخلی گرفته تا خارجی و می‌توانند قوانین خاص خود را داشته باشند.
این فعال طبیعت‌گردی تصریح کرد: سافاری، وحش‌گشت است و برای طبیعت‌گردی انجام می‌شود. شاید در تصور اولیه اینگونه به نظر بیاید که سافاری به معنای آن است که در میان شیرها و گرازها حرکت کنیم اما اکنون وقتی از طبیعت نام برده می‌شود از یک کرم خاکی گرفته تا تمام گونه‌های گیاهی را دربرمی‌گیرد و حضور با ماشین در این طبیعت سافاری نامیده می‌شود.
به گفته هاشمی، کلوپ ملی سافاری در طول سال‌هایی که با کرونا دست و پنجه نرم می‌کردیم شاهد افزایش تعداد مخاطبان خود بود و اعضای این کلوپ افزایش یافت. در حال حاضر ۷۰۰ عضو داریم و رغبت مردم برای عضویت در این کلوپ بیشتر شده است. هر چند برخی به دنبال دریافت گواهینامه‌های متعدد هستند اما باید بیاموزیم که با حضور در کلوپ‌ها و اشتراک‌های مختلف چه چیزی می‌آموزیم و تا چه اندازه به آموزه‌هایمان افزوده می‌شود.