مجسمه معروف میدان سربند کیست؟
شاید برای شما هم این سئوال پیش آمده باشد که مجسمه کوهنورد میدان سربند با آن شمایل خاص و شباهتی که به سربازها و کوهنوردها دارد از روی چه کسی ساخته شده.
همشهری آنلاین – حسن حسن زاده: سال ۱۳۳۷ بود که گروهی از کوهنوردان زبده، پیشنهاد ساخت مسجمهای از یک کوهنورد را به فدراسیون کوهنوردی ارائه کردند. پس از موافقت فدراسیون، شهرداری وقت تهران هم برای ساخت مجسمه پای کارآمد و مبلغ حدود ۱۰ هزار تومان به ساخت این مجسمه شهری اختصاص داد. شهرداری برای ساخت مجسمه سراغ استاد «رضا لعل ریاحی» از اساتید برجسته دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه رفت. لعل ریاحی از «سرهنگ بیات» رئیس وقت فدراسیون کوهنوردی که ارتشی بود کمک گرفت تا یکی از کوهنوردان زبده را به عنوان مدل به او معرفی کند.
سرهنگ بیات هم گروهبان «قربانعلی شاهقدمی» معروف به امیر شاهقدمی را که از چتربازان و مربیان کوهنوردی مرکز آموزشها تکاوری ارتش بود برای ساخت مجسمه پیشنهاد کرد. مجسمه سال ۱۳۳۸ ساخته و در میدان سربند نصب شد. اما شرایط آب و هوایی شمال تهران خیلی زود به مجسمه گچی آسیب جدی وارد کرد. استاد ریاحی یک بار دیگر دست به کار شد و این بار مجسمه ۳ متری کوهنورد را از جنس سیمان ساخت. همان مجسمه از سال ۱۳۴۱ تا امروز در میدان سربند خودنمایی میکند.
سرباز شجاع میدان سربند
اگرچه شاهقدمی در زمان ساخت مجسمه هم کوهنوردی زبده و یک ارتشی کارکشته بود، اما حادثهای که بیش از پیش نامش را سر زبانها انداخت، ۲ سال بعد از انتخاب او به عنوان مدل ساخت مجسمه رخ داد. همان حادثهای که باعث شد مجسمه سربند هم بیشتر میان تهرانیها شناخته شود.
سال ۱۳۴۰ یعنی ۲ سال پس از ساخت و نصب مجسمه کوهنورد در میدان سربند، یک فروند هواپیمای آمریکایی اطراف قله زردکوه سقوط کرد. ابتدا یک گروه نجات آلمانی به محل حادثه اعزام شدند اما چتر یکی از نجاتگران آلمانی به صخرهها گیر کرد و تلاشهای بعدی نجاتگران این گروه آلمانی هم بینتیجه ماند.
پس از این اتفاق، ارتش ایران وارد عمل شد و گروهی از نظامیان ایرانی که امیر شاه قدمی هم عضوی از این گروه بود به محل سقوط هواپیما در ارتفاع ۳ هزار و ۷۸۰ متری زردکوه با دمای منفی ۳۰ درجه اعزام شدند. شاه قدمی در این عملیات سنگ تمام گذاشت و علاوه بر نجات جان ۲ نفر از حادثهدیدگان، پیکر جانباختگان را نیز بازگرداند.
امیر شاه قدمی، کوهنورد، چترباز و یکی از زبدهترین نیروهای ارتش جمهوری اسلامی ایران با درجه استوار یکمی بازنشسته شد و سال ۱۳۹۱ به دلیل کهولت سن درگذشت.