نوشته‌ها

اسفندانه‌ جشنی از جنس نوروز در یزد

یزد یکی از استان‌های تاریخی و دارای جاذبه‌های متعدد گردشگری است اما از خاص‌ترین ویژگی‌های این دیار کهن و کویری، سنت‌ها و مراسم‌های منحصر به فردش مانند آیین اسفندانه است که هر ساله در روستای چاهوک نیر شهرستان تفت برگزار می‌شود.

امروزه پیشرفت تکنولوژی و توسعه شهرنشینی در کنار تمام مزایا و راحتی‌هایی که برای مردم و جوامع داشته، معایب فراوانی را هم به ویژه برای شهرنشین‌ها مانند آلودگی‌های شهری و محیط‌های پراسترس شهری را به همراه داشته است و همین باعث شده تا مردم شهرها به هر بهانه‌ای در روزهای تعطیل و غیرتعطیلی برای فرار از روزمرگی و اندک ساعاتی آرامش به دور از فضای شهر به روستاها و ییلاقات پناه ببرند به ویژه این که همین سفرهای کوتاه، کم خرج و به صرفه‌ای گاهاً با برگزاری آیین‌ها و سنت‌های زیبا و دیدنی روستاها همزمان می‌شود.

این آیین‌ها و سنت‌ها که ریشه در فرهنگ و تاریخ و تمدن مردم محلی دارند در سال‌های اخیر بیشتر مورد توجه گردشگران داخلی و حتی خارجی قرار گرفته و آنها را به شدت متمایل به تماشا و دیدن آن‌ها کرده و ظرفیت‌های این بخش با اهتمام به گردشگری روستا به عنوان محور شعار جدید سازمان جهانی گردشگری بیش از پیش قوت گرفته است.

البته در همین سال‌های اخیر نیز به دنبال رشد استقبال مردم و گردشگران از روستاها و گردشگری این بخش، روستاها به جاذبه‌های پول‌سازی تبدیل شده‌اند و بعضاً در اقتصاد روستاها و حتی شهرهای خود تاثیرگذار بوده‌اند.

اسفندانه جشنی باستانی در روستای چاهوک

چاهوک یکی از روستاهای یزد در فاصله 90 کیلومتری جنوب مرکز استان و از توابع شهرستان ییلاقی تفت به شمار می‌رود که از قدیم‌الایام، مردمانش بر طبق تقویم جلالی که در آن پنج روز آخر اسفند را «پنجه نوروز» می‌گفتند، با لحاظ 30 روزه بودن ماه‌های ایرانیان باستان، روز 25 بهمن ماه هر سال را روز اسفند می‌نامند و آن روز را گرامی می‌دارند.

در این روز تمام مردم از کوچک و بزرگ، زن و مرد، خرد و کلان برای ادای احترام به اموات و گذشتگانشان به مزار روستا رفته و با خواندن فاتحه، اهدای خیرات و مبرات و روضه‌خوانی، برای اموات طلب آمرزش ‌می‎کردند و این مراسم را در این روز گرامی می‌داشتند و حتی روز قبل از آن را صرف پخت آش گندم می‌کردند.

البته این مراسم‌ها در برخی روستاهای دیگر نیز به سبک و سیاق دیگر اما با جاذبه خاصی برگزار می‎شود ولی در رابطه با آیین سنتی اسفندانه که در روستاهای چاهوک و پندر برگزار می‌شود، «احمد فاضلی هامانه» مسئول بخش اقتصادی و توانمندسازی جوامع محلی کمیته گردشگری پایدار استان یزد، نقش مشارکت و تعاون اهالی روستاها را یادآور می‌شود و می‌گوید: این مراسم که با همکاری مسئولان روستا و مشارکت مردم محلی برگزار می‌شود، در سال گذشته توانست در فهرست آثار ملی کشور به ثبت برسد.

وی با بیان این که ثبت ملی یک مراسم یا اثر از مهمترین الزامات ایجاد حق مالکیت به منظور حفظ و بر برجسته شدن آن در بعد ملی و بین‌المللی است، اظهار می‌کند: امروزه جشنواره‌ها و رویدادهای خاص از رو به رشدترین بخش‌های صنعت گردشگری هستند و از منظر توسعه پایدار می‌توانند نقش برجسته‎ای در ترویج برنامه‎های فرهنگی و طبیعت‎گردی و همچنین در حفاظت از جنبه‌های فرهنگی و زیست‌محیطی مقاصد گردشگری نقش قابل توجهی داشته باشند.

مسئول بخش اقتصادی و توانمندسازی جوامع محلی کمیته گردشگری پایدار استان یزد اضافه می‌کند: تقویت اقتصاد محلی، اشتغال‌زایی، توسعه مقاصد گردشگری، ارتقای فرهنگ و تاریخ بومی و فراهم کردن فرصت‌های تفریحی، فرهنگی و آموزشی برای ساکنان از دیگر تاثیرات این رویدادهاست.

وی شعار سال آینده سازمان جهانی گردشگری را با محوریت گردشگری روستایی می‌خواند و می‌گوید: روستای چاهوک دارای پتانسیل مطلوبی در انواع گردشگری از قبیل طبیعت‌گردی، کوهنوردی، گردشگری کشاورزی، سوارکاری و اقامت در خانه‌های محلی، تولید صنایع دستی و تولید گیاهان دارویی و بسته‌بندی و عرضه آن، موقعیت بسیار خوبی جهت توسعه صنعت گردشگری است که می‌توان به پشتوانه این شعار جهانی از آن بهره‌برداری بیشتری داشت.

فاضلی مستندات و داستان‌روایی‎ها و توجه به داستان‌های تاریخی و افسانه‌ها را نیز از دیگر ظرفیت‌های غنی یزد به ویژه در روستاهایش برمی‌شمارد که علاوه بر معرفی روستا و جذب گردشگران می‌توانند اقتصاد روستا را تحت تاثیر قرار دهد.

مراسم چهارشنبه سوری و نورزو باستان

البته یزد یکی از استان‌های نمونه کشور در زمینه برگزاری رویدادهای متعدد گردشگری است که تاکنون رویدادهای متعددی را با محوریت روستاها مانند جشنواره انار، زعفران و بز ندوشن برگزار کرده و از طرفی با توجه به فرهنگ و تاریخ غنی و همچنین زندگی مسالمت آمیز ادیان هرساله میزبان برگزاری جشن‌های ایران‌باستان مانند سده، چهارشنبه سوری و نوروز با فراگیری بین‌المللی است.

استان یزد با گذشت بهمن ماه و فرارسیدن اسفندماه با رویدادها و جشن‌های متعددی تا نوروز، میزبان مردم و گردشگران خواهد بود و همین جاذبه‌های ارزشمند در تقویت شادی و نشاط جامعه و توسعه گردشگری این خطه موثر خواهند بود.

منبع:ایسنا

آشنایی با کاروانسرای زین الدین

کاروانسرای زین الدین که از شاهکار معماری دوره صفویه محسوب می‌شود تنها بنای مدور ایرانی است.

این کاروانسرا در 60 کیلومتری جاده یزد – کرمان و در فاصله 500 متری از جاده قرار دارد.

این کاروانسرا به دستور زین الدین گنجعلی خان ریگ حکمران کرمان و به امر شاه عباس ماضی در قرن 10 قمری ساخته شد.

کاروانسرای زین الدین در قرن 10 قمری محل استقرار تفنگچیان و مستحفظان بوده و اکنون با حفظ اصالت پیشینش، هتل گردشگران در یزد شده است.

کاروانسرای زین‌الدین؛ عملکرد خوب، نتیجه بدmore

این کاروانسرا از نظر معماری دارای اهمیت خاصی است و نمونه دیگری از آن به جز کاروانسرای بین کاشان و نطنز که ویران شده، وجود ندارد.

نقشه این کاروانسرا به شکل دایره است و دارای 5 برج نیم دایره است که به دیواره 8 متری آن متصل‌اند.

ساختمان این بنا از آجر است. پس از سر در نسبتاً وسیع ضلع جنوبی، هشتی و سپس صحن دوازده ضلعی قرار دارد.

در اطراف صحن، رواق‌های سکوداری وجود دارد و در انتهای هر رواق اتاق‌هایی مشابه دیده می‌شود.

در طرفین هشتی ورودی و پشت اتاق‌ها، راهروهای وسیع و طولانی قرار دارد که اصطبل چهارپایان بود. فضای ضلع شمالی بنا- گویا شاه نشین- دارای سقفی بلند با کاربندی است.

در داخل بنا عمدتاً از تزیینات آجر در نما استفاده شده که تابع طرح 12 ضلعی حیاط یا صحن مرکزی آن است. قسمت شاه‌نشین در بدنه و سقف دارای اندود گچ و کاربندی است.

کنگره‌ها و تیراندازهای لبه بام، ترکیب انحنای برج و دیواره ها و نمای تمام آجر آن، چهره خاصی به این کاروانسرا بخشیده است.

از بارزترین مشخصه این بنا می‌توان به قرینه بودن شرق و غرب آن اشاره کرد و آب آن نیز از چشمه تامین می‌شد که امروزه نیز وجود دارد.

این کاروانسرا در سال 2006 دیپلم افتخار یونسکو به دلیل «احیا و ساماندهی با بهره گیری از مصالح سنتی» دریافت کرد.

این بنای تاریخی بازسازی و به محل مناسبی برای اسکان و پذیرایی گردشگران تبدیل شده است.

کاروانسرای زین الدین با شماره ثبتی 926 و مورخ 28/5/51 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.

منبع:همشهری

چرا یزد روزگاری پایتخت تجاری ایران بود؟

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد از مهمترین ویژگی‌های مردمان این دیار کویری را تساهل، هم‌زیستی و نوع دوستی می‌خواند و می‌گوید: روابط تجاری پایدار یزدی‌ها با سایر کشورها و شهرهای ایران و همچنین ادیان مختلف نمونه‌هایی بارز از این ویژگی‌هاست.

«سید مصطفی فاطمی» در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا با اشاره به این که روزگاری یزد به عنوان پایتخت تجاری ایران محسوب می‌شد، در این رابطه تصریح می‌کند: روزگاری، این شهر منزلگاه و مامن تجار و روابط تجاری کشورهای مختلفی مانند چین و هند در ایران در کنار تجار داخلی بود به طوری که در سراسر ایران، یزد را با تجارتش می‌شناختند.

وی مهاجرپذیری یزد را یکی از ویژگی‌های این شهر جهانی در طول تاریخ عنوان می‌کند و می‌گوید: مهاجرت اقوام ایرانی مانند رشتی‌ها، لاری‌ها، شیرازی‌ها، گرجی‎ها، هراتی‎ها و تهرانی‌ها و عجین شدن آن‌ها با یزد در طول تاریخ منجر به رونق تجاری این دیار کویری و وجود خانه‌های تاریخی این اقوام شده است.

وی به وجود اماکن دیگری از اقوام ایرانی مانند کاروانسرای رشتی‌ها، دربند گرجی‌ها، بازار تبریزی‌ها، گاراژ قمی‌ها، کارخانه هراتی‌ها و دیگر موارد اشاره و بیان می‌کند: علاوه بر قومیت‌ها و اقوام مختلف، ادیان مختلفی مانند زرتشتی، کلیمی و مسلمان نیز در یزد همجوار با هم زندگی و دارای روابط تجاری گسترده‌ای بودند.

وی تساهل، هم‌زیستی و نوع دوستی را از مهمترین ویژگی‎های مردمان این دیار کویری می‌داند و می‌گوید: روابط تجاری پایدار یزد با سایر کشورها و شهرهای ایران و همچنین ادیان مختلف، نمونه‌های بارزی از وجود این خصائص در بین مردمان یزد از گذشته تاکنون بوده است.

این مسئول در رابطه با پیوند تنگاتنگ روابط مسالمت‌آمیز تجاری در بین ادیان و کشورهای مختلف با یزدی‌ها، تصریح می‌کند: در آن زمان پارسیان(زرتشتیان) از یزد به هند مهاجرت و منجر به مراودات اقتصادی، تجاری و فرهنگی بین کشورهای ایران و هند، ایران و چین و ایران با روسیه می‌شدند صاردات و واردات به این کشورها را رقم می‌زدند.

وی این شهر را مشهورترین شهر تجاری ایران پس از تبریز در دوران قاجار عنوان و اضافه می‌کند: در تاریخ این سرزمین تجارت پیشه، شاهد مبادله ارزها و سفته‌ها و سایر اسناد پرداختنی و حتی پول‌ دیگر کشورها بودیم به طوری که روزگاری، یزد جزو معدود شهرهایی بود که در آن لیر ترکیه و روپیه هند توسط کسبه و تجار پذیرفته می‌شد.

فاطمی در پایان نیز یاداور می‌شود: یزد آخرین منزل تجار، قبل از ورود به مناطق کویری بود و از آنجایی که کاروان‌ها مدت زیادی در این دیار اطراق و بعضاً اقامت داشتند، به مرور یزد به پایتخت تجارت در آن زمان تبدیل شده است.

منبع:ایسنا

یزد ،پایتخت خشتی ایران

یزد با معماری ارزشمند و سنتی که دارد، گردشگران زیادی را به‌سوی خود جذب می‌کند.

یزد یکی از شهرهای مرکزی ایران است که تیر ماه ۱۳۹۶ در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.

یزد معماری تماشایی دارد و بافت سنتی آن دست نخورده است. بنابراین، تعجبی ندارد که میزبان گردشگران بسیاری باشد.

ما اطلاعاتی را جمع‌آوری کرده‌ایم که برنامه‌ریزی شما را برای سفر به شهر بادگیرها ساده‌تر می‌کند.مجموعه بازارهای قدیمی یزدمجموعه بازارهای قدیمی یزد در دوران پهلوی با احداث خیابان شاه به دو نیم تقسیم شدند که طی این تقسیم برخی بازارها مانند بازار محمدعلی خان، بازار ارسی دوزها، بازار پنجه علی تخریب شد.

در این راسته بازارها می‌توانید کالاهایی چون پارچه، طلا، فرش و شیرینی‌های سنتی تهیه کنید. در این مجموعه بازارها کارگاه‌ مازاری (محل ساییدن حنا)، کارگاه حلوایی (محل تبدیل کنجد به حلوا ارده) و کارگاه رنگرزی وجود دارد.

بازار قیصریه با معماری‌ای بسیار زیبا و دو در چوبی بسیار ارزشمند محل خرید و فروش پارچه های یزدی است.

بازار قنبر که قدیمی‌ترین قسمت بازار را تشکیل می‌دهد متعلق به قرن ۹ هجری است و جزو بخشی از مجموعه تاریخی فرهنگی امیر چخماق به حساب می‌آید. در این بازار یک تکیه بسیار زیبا متعلق به قرن ۱۳ نیز وجود دارد.

بهتر است پس از ورود به یزد، در ابتدا از یکی از قدیمی‌ترین محلات این شهر، یعنی محله فهادان دیدن کنید.

محله فهادان یزد

فهادان در لغت به معنای فرد سرشناس و دانا است. فهادان که تاریخ پیدایش آن به دوران سلجوقی باز می‌گردد، یکی از قدیمی‌ترین محله‌های یزد است و به محله جنگل نیز شهرت دارد.

حتی نقل شده است که سلطان قطب الدین بن عزرالدین، علاقه شدیدی به نگه‌داری از یوزپلنگ داشته است و تعدادی یوز در این محل نگه‌داری می‌کرده است؛ به همین دلیل این محله به محله یوزداران نیز شهرت پیدا کرده است.

از آثار تاریخی این محله می‌توان به امامزاده دوازده امام، زندان اسکندریه یا همان مدرسه ضیائیه، بقعه شیخ احمد فهادان، تعدادی خانه اعیان نشین متعلق به دوران قاجار مانند خانه‌های ملک‌زاده، محمودی و عرب‌‌‌زاده و همچنین تعدادی آب‌انبار، مسجد، بازارچه و کارگاه اشاره کرد.

زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه یزد

در مجاورت بقعه دوازده امام در محله فهادان، بنایی به نام زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه با حدود ۸ قرن قدمت وجود دارد و تاریخ ساخت آن به سال ۶۳۱ بازمی‌گردد؛ اما در سال ۷۰۵ تکمیل شده است.

ظاهرا این بنا با گنبدی ۱۸ متری و دارای تزئینات و گچبری‌های زیبا با رنگ طلایی و لاجوردی، ابتدا زندان بوده و سپس به مدرسه تغییر کاربری داده است.

سه ایوان حیاط این بنا را احاطه کرده و در میان آن نیز چاهی به قطر دو متر وجود دارد. این بنا تنها از خشت خام تهیه شده است.یزد بناهای تاریخی مذهبی بسیار زیادی را در خود جای داده است که بقعه دوازده امام متعلق به قرن پنجم و دوران سلجوقیان یکی از آن‌ها است.

این بنا در ابتدا به صورت چهار ضلعی بوده و سپس با ایجاد تغییراتی در آن، به یک سازه هشت ضلعی تبدیل شده است. در داخل بنا از گچبری‌‌های ساده اسلیمی استفاده شده است. در محراب این مسجد نیز سنگ مرمری وجود دارد که روی آن بر دوازده امام و یکی از مشاهیر یزد صلوات فرستاده شده است.

بقعه سید گل سرخ یزد

طبق اسناد تاریخی، این بقعه آرامگاه سید معز الدین بن شرف الدین علی بن شمس الدین محمد بن تاج الدین است. این بنا متعلق به قرن نهم هجری قمری است.

داخل این بنا کاشی‌کاری شده و عمده مصالح آن خشت و گل است. قسمت داخلی گنبد با کاشی‌‌های نقوش اسلیمی و هندسی پوشیده شده و قسمت خارجی آن آجری و با طرح جدید ساخته شده است.

مسجد جامع یزد

ساختمان اولیه این شاهکار تاریخی یکی از آثار بسیار شاخص یزد است، متعلق به دوران ساسانیان بوده و حتی تا چند سال گذشته هم در حال تکمیل بوده است.

کاشی‌کاری‌ها، سردر رفیع، مناره‌‌ها و کتیبه‌‌های بسیار زیبای آن، شاهکار‌های معماری قرن نهم هستند. کتیبه‌های مسجد که یکی به خط کوفی و دیگری به خط ثلث نوشته شده است، نیز ارزش بسیار زیادی دارند. مسجد جامع یزد با وسعتی در حدود ۱۰ هزار متر مربع، دارای بخش‌‌های متعددی از جمله صحن بسیار بزرگ، شبستان‌های و رواق‌‌های بزرگ مشرف به صحن، شبستان‌های ستون‌دار، ایوان، کتابخانه و تزیینات غنی و زیبا است.

خانه لاری ها یزد

در دوران قاجار خانه‌‌های اعیانی زیادی در یزد ساخته شده است که یکی از آن‌ها خانه لاری‌ها است که از شش باب خانه تشکیل شده و در سال ۱۲۸۶ ساخته شده است.

استفاده از معماری خانه‌های کویری در این بنا کاملا محسوس است و ویژگی‌های جالب این بنا مانند در و پنجره‌‌های منحصر‌به‌فرد آن و اتاق‌های آینه کاری و نقاشی شده آن، توجه هر گردشگری را به سوی خود جلب می‌کند.آب‌‌انبار شش بادگیر

آب انبار شش بادگیر یزد

آب‌‌انبارها جزو بناهایی هستند که در بسیاری از شهرهای ایران دیده می‌شود. آب‌انبار شش بادگیر یکی از آثار معاصر یزد است که دارای شش بادگیر هشت وجهی بسیار زیبا با ارتفاع ۱۰ متر است.

در داخل بنا نیز مخزن آب مدوری با حجم دو هزار متر مکعب و ارتفاع ۶ متر وجود دارد و کف آن با آجر فرش شده است.حمام خان

حمام خان یزد

این بنای تاریخی جذاب در سال ۱۲۱۲ به فرمان محمد تقی خان، حاکم یزد ساخته شد. حمام خان که به گرم‌‌خانه نوری حمامی نیز معروف است، از بخش‌‌های مختلفی همچون شاه‌‌نشین و خزینه تشکیل شده است و امروزه از آن به‌‌عنوان چایخانه و سفره‌‌خانه سنتی استفاده می‌شود.

این بنا در زمینی به مساحت ۱۱۷۰ متر مربع با زیربنای ۹۰۰ متر ساخته شده است.

تکیه امیرچخماق ؛ میدانی گم شده در تاریخ شهری یزد

بازار دروازه مهریز با سی و هشت متر طول، در زمان گورکانیان به دست علی آقا تاسیس شد.

بازار تبریزیان متعلق به دوران قاجار است که در انتهای بازار پنجه علی قرار دارد. معماری این بخش از بازار بسیار دیدنی و زیبا است.

بازار زرگری که قدمتی آن به سده‌های دووازدهم و سیزدهم بازمی‌گردد، امروزه با طول ۹۴ متر در بخش شمالی خیابان قیام قرار گرفته است. معماری این بخش نیست بسیار زیبا است.

آتشکده زرتشتیان یزد

ساختمان اصلی آتشکده با ارتفاعی درحدود ۲۱ متر از زمین ساخته شده است و درختان همیشه سبز سرو و کاج، این ساختمان و حیاط جلوی آن را احاطه کرده‌اند. نگاره فروهر در قسمت مرکزی ساختمان و سرستون‌های سنگی، زیبایی خاصی به این ساختمان بخشیده‌اند.

در داخل آتشکده نیز تابلوهای دربردارنده سخنان کوروش کبیر و زرتشت و همچنین آتش مقدس در پشت دیوار شیشه‌‌ای که از ۱۵۰۰ سال پیش تاکنون خاموش نشده است، توجه گردشگران را به خود جلب می‌کند. در بیرون آتشکده هم حوضی وجود دارد که سکه‌‌های زیادی در درون آن انداخته شده است.

باغ دولت‌آباد یزد

کمتر کسی یزد را بدون دیدن باغ دولت‌آباد ترک می‌کند. این باغ یکی از قدیمی‌ترین باغ‌‌های ایران در کل کشور است و بادگیر آن با ارتفاع ۳۳/۸ متر، بلندترین بادگیر خشتی جهان است. دولت‌آباد که متعلق به دوران افشاریه بوده و در سال ۱۱۶۰ ساخته شده است، هم به ثبت ملی رسیده است و هم در فهرست میراث فرهنگی جهانی یونسکو ثبت شده است.

این باغ دارای حوض‌ها و آبنماهای بسیار زیبایی بوده و از دو بخش اندرونی و بیرونی تشکیل شده است. بخش اندرونی شامل ساختمان هشتی (بادگیر تابستانه)، بادگیر، عمارت طنبی، بهشت آیین و سایر بخش‌ها می‌شود.

در ضمن در این باغ کافی‌شاپی نیز وجود دارد که می‌توانید در محیط سنتی و مفرح آن لحظات خوشی را سپری کنید

از دیگر بازارها این مجموعه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

بازار مسگری (قرن نهم)، بازار محمدعلی خان زندیه، بازار صدری یا شاهزاده فاضل (دوران قاجار)، بازار افشار (دوران قاجار)، بازار خان (دوران قاجار)، بازار کاشیکاری، بازار چیت سای، بازار مسجد ملا اسماعیل، بازار حاجی قنبر، بازار جعفر خان، بازار نخود بریزی.سوغات یزد چیست؟سوغات و صنایع دستی استان یزد کاملا معروف و شناخته‌شده هستند. از انواع صنایع دستی زیبا مثل ترمه، زیلو و پارچه‌های رنگین تا شیرینی‌های لذیذی که بهترین نمونه‌ی آنها را فقط در یزد پیدا خواهید کرد.

سوغات یزد چیست؟

استان یزد و به ویژه شهر یزد مرکز این استان به داشتن شیرینی‌های متعدد مشهور است.

حلوا ارده اردکان یزد

حلوا ارده غذایی بسیار مقوی است که بیشتر در وعده‌ی صبحانه مورد استفاده قرار می‌گیرد. مواد اصلی تشکیل‌دهنده‌ی حلوا ارده عبارت‌اند از کنجد، ارده، شکر، گلوکزمایع، شیرین‌کننده‌های مجاز خوراکی، اسید سیتریک، پودر سفیده‌ی تخم‌مرغ و آب چوبک، ارده، کنجد بدون پوست، بوداده و آسیاب شده‌ای است که روغن‌گیری نشده باشد.

حلوا ارده‌ای که در استان یزد به خصوص در شهرستان اردکان تولید می‌شود به دلیل اینکه فاقد هر گونه افزودنی شیمیایی است و هنوز به روش سنتی و تا حدودی دستی تولید می‌شود، طعم و مزه‌ای طبیعی دارد و نسبت به حلوا ارده‌ای که به روش صنعتی تولید می‌شود طرفداران بیشتری دارد.

کیک یزدی

کیک یزدی یکی از شیرینی‌های اصیل یزدی است که در این استان معمولا برای پذیرایی در مراسم مذهبی از آن استفاده می‌شود.

مواد لازم برای تهیه‌ی این کیک لذیذ تخم‌مرغ، شکر، روغن جامد یا کره، آرد سفید، نمک میوه، جوش شیرین، بیکینگ پودر، ماست یا شیر، هل و در صورت دلخواه مقداری کشمش و خلال پسته است.

قطاب یزدی

یکی از معروف‌ترین و لذیذترین شیرینی‌های سنتی یزد، قطاب است. قطاب یزدی از دو بخش تشکیل شده یکی لایه‌ی خارجی و دیگری مغز داخلی.

لایه‌ی خارجی این شیرینی نوعی نان شیرین سرخ شده در روغن است که خمیر آن از ترکیب آرد گندم، شیر یا ماست و زرده‌ی تخم‌مرغ تهیه شده و در روغن سرخ می‌شود و در نهایت در پودر قند غلطانده می‌شود. مغز داخلی این شیرینی ترکیبی از پودر بادام، پودر قند و هل است.

این شیرینی به دلیل وجود هل و پودر بادام ارزش غذایی بالایی دارد و طعم بی‌نظیر آن، قطاب را از سایر شیرینی‌های سنتی ایران متمایز می‌کند.

باقلوا یزدی

باقلوا یکی از شیرینی‌های پرطرفداری است که به اشکال گوناگون در کشورهای مختلف از جمله ایران، ترکیه، کشورهای آسیای میانه و قفقاز، برخی کشورهای عربی، یونان، قبرس و برخی مناطق روسیه تهیه می‌شود. مراکز عمده‌ی تولید این شیرینی در ایران شهرهای قزوین، تبریز و یزد هستند.

باقلوای یزد به شکل‌های گوناگون چون لوزی، مربع و لوله‌ای و با طعم‌های متفاوتی از جمله پسته‌ای، بادامی و نارگیلی تولید می‌شود. در تهیه‌ی این شیرینی از گلاب، شکر، هل، آرد، بیکینگ پودر، زرده‌ی تخم‌مرغ، خاک قند، شیر و روغن استفاده می‌کنند.

پشمک یزدی

شیرینی محبوب پشمک یکی دیگر از شیرینی‌های اصیل یزدی است که طرفداران زیادی به خصوص در میان بچه‌ها دارد. پشمک در واقع نوعی شیرینی حجیم است که از شکر تهیه می‌شود.

گاهی به شکر مورد استفاده در فرآیند تولید پشمک، مواد دیگری مانند اسانس‌های میوه‌ها، قهوه، کاکائو و زعفران اضافه می‌کنند.

نقل یزدی

از دیگر سوغاتی‌های شیرین یزد، انواع «نقل» است. نقل در طول تاریخ از عملیات دراژه‌زنی انواع خشکبار با روکش شکر تولید می‌شده است که این کار حدود ۲۵ سال پیش به کمک دستگاه‌های دراژه‌زنی از حالت دستی خارج شد. نقل امروزی در واقع محصول ماشینی همان نقلی است که سال‌ها پیش با زحمت فراوانی به صورت سنتی تهیه می‌شد.

امروزه نقل با طعم‌های متنوع (بهارنارنج، یاس، زعفران و…) و با مغز انواع خشکبار مانند گردو، بادام درختی وبادام زمینی تولید می‌شود.

استان‌های مختلف ایران انواع نقل خاص خود را عرضه می‌کنند اما نقل یزد عطر و طعم متفاوتی دارد. ترکیبات تشکیل‌دهنده‌ی نقل شامل شکر، آب، بیدمشک، مغز گردو (یا هر نوع مغز دیگر)، وانیل و… است.

نقل را می‌توان با طعم و مغزهای متفاوتی تولید کرد که در این میان نقل گردویی محبوبیت و هم شهرت بیشتری دارد. از انواع نقل می‌توان به انواع گردویی، بادامی، پسته‌ای و خلال بادام با طعم‌های وانیلی، زعفرانی، گل محمدی، آلبالویی، گشنیز و بیدمشک اشاره کرد. نقل به خاطر شیرین و نرم بودن می‌تواند جایگزین مناسبی برای قند در نوشیدن چای باشد.

شیرینی حاج بادومی یا حاجی بادام یزد

این شیرینی یکی از شیرینی‌های سنتی ایران است که در استان‌های مختلف ایران به ویژه در یزد تولید می‌شود. در تهیه‌ی این شیرینی از موادی چون مغز بادام، پودر قند، روغن جامد آب ‌کرده، آرد، پودر هل سبز و پودر پسته استفاده می‌کنند.

نان برنجی یزد

نان برنجی یکی دیگر از شیرینی‌های سنتی ایرانی است که علاوه بر یزد در شهرهای مختلفی از جمله کرمانشاه و قزوین نیز تولید می‌شود. در تهیه‌ی این شیرینی که بین گردشگران کاملا شناخته شده است، از آرد برنج، آرد گندم، پودر شکر، روغن جامد، تخم‌مرغ، گلاب و هل استفاده می‌کنند. نان برنجی انواع گوناگونی از جمله نان برنجی ساده و نان برنجی زعفرانی دارد.

نان پنجره‌ای یزد

نان پنجره‌ای یا شیرینی پنجره‌ای یا خاتون پنجره یکی از قدیمی‌ترین شیرینی‌های ایرانی است. مواد تشکیل‌دهنده‌ی آن آرد سفید گندم، تخم‌مرغ، پودر نشاسته، گلاب و روغن است که با خاک قند تزئین می‌شود. در گذشته بسیاری از زنان این شیرینی را خودشان در منزل تهیه می‌کردند.

سوهان‌ آردی و سوهان خانی یزد

سوهان آردی و خانی از انواع سوهان یزدی هستند که هر کدام مزه و طعم خاص خود را دارند و به شکلی متفاوت تهیه می‌شوند.

سوهان خانی از مشهورترین سوهان‌هایی است که در یزد تهیه می‌شود. ترکیبات سوهان یزد آرد جوانه گندم، آردسفید، زرده تخم مرغ شکر، مغز پسته، روغن حیوانی، هل و دارچین است.

سوهان آردی یزد

سوهان آردی نیز از موادی چون آرد، شکر، هل، زعفران، روغن و گلاب تهیه می‌شود.

انواع لوز یزد

لوز یکی از شیرینی‌های سنتی ایران است که در شهرها و استان‌های مختلف با مواد متفاوتی تهیه می‌شود. یزد نیز یکی از شهرهایی است که انواع لوز را به عنوان سوغات عرضه می‌کند. از میان مشهورترین و محبوب‌ترین لوزهای یزدی، لوز بیدمشک، لوز بادامی و لوز نارگیل را می‌توان نام برد.

لوز بادام (بیدمشک) یزد

در تهیه‌ی این لوز از پودر بادام، شکر، سفیده‌ی تخم‌مرغ، عرق بیدمشک و پودر پسته برای تزیین استفاده می‌شود. این لوز به دلیل وجود عرق بیدمشک در ترکیباتش بسیار معطر است.

لوز نارگیل و لوز پسته یزد

اصلی‌ترین ماده‌ی به کار رفته در این نوع شیرینی پودر نارگیل است است. تهیه‌ی این شیرینی در منزل هم بسیار ساده است و نیازی به فر ندارد.

طرز تهیه‌ی این شیرینی درست مثل لوز بادام است با این تفاوت که به جای بادام، پودر نارگیل جایگزین می‌شود. لوز پسته نیز با افزودن پودر پسته به جای پودر بادام به همین شیوه تهیه می‌شود.

صنایع دستی استان یزد چیست؟

هر یک از استان‌های ایران به فراخور فرهنگ و شرایط اقلیمی صنایع دستی خاصی دارند. این استان کشور نیز به لحاظ صنایع دستی غنی است. در ادامه با برخی از آن‌ها آشنا می‌شویم که می‌توانید در سفر به یزد برای دوستان خود به عنوان سوغات تهیه کنید.

سفال و سرامیک یزد

یکی از عمده‌ترین تولیدکننگان محصولات سفال و سرامیک ایران، میبد است که در استان یزد قرار دارد. سفال‌های این خطه به شکل‌های سفال ساده‌ی بدون لعاب، سفال لعاب‌دار و کاشی و سرامیک عرضه می‌شوند.

نقوش سفال میبد بسیار دیدنی و البته منحصربه‌فرد هستند. نقش‌های اصیل مرغ و ماهی و خورشید خانم از رایج‌ترین نقوشی هستند که بر سفال‌های میبد نقش می‌بندند.

بخش عمده‌ی صنایع دستی یزد پارچه‌های مختلفی هستند که به سبک‌های گوناگون و با مواد اولیه‌ی متنوعی بافته می‌شوند. در ادامه با چند نمونه از آن‌ها آشنا می‌شویم.

دارایی‌بافی یزد

دارایی‌یافی یکی دیگر از صنایع دستی یزد است که قدمت زیادی در این منطقه دارد و البته امروزه به فراموشی سپرده شده است و به سختی در دل کوچه و بازار یزد می‌توان نشانی از آن پیدا کرد.

دارایی‌بافی یزد که قدمتی ۸۰۰ ساله دارد نوعی پارچه است که از ابریشم و رنگ‌های طبیعی تولید می‌شود. از آنجا که در قدیم فقط کسانی که دارای تمکن مالی بودند می‌توانستند پارچه‌های دارایی‌بافی را تهیه کنند، به این صنعت دارایی‌بافی می‌گویند.

پارچه‌ی دارایی در گذشته برای رولحافی، بقچه، بقچه سوزنی و آستری لحاف بوده است و اکنون بیشتر برای روتختی و رومیزی‌های سنتی استفاده می‌شود.

شاید توجه بیشتر به صنایع دستی و تهیه‌ی آنها به عنوان سوغات بتواند رونق گذشته را به این بافته‌های زیبا برگرداند و کمکی به چرخه‌ی تولید آنها باشد.

ترمه یزد

هنر ترمه‌بافی حدود چهارصد سال سابقه دارد. زردتشتیان آن را در دوخت نوعی شلوار برای جشن‌ها استفاده می‌کردند. ترمه پارچه‌ای است که تار آن ابریشمی و پودش نخ، پشم، کرک الوان و ابریشم است.

بافت ترمه در گذشته با انگشت انجام می‌شد و از این رو به انگشت‌باف هم شهرت داشت ولی بعدها این کار به صورت نیمه‌دستی انجام شد و برای بافت آن از دستگاه‌های مخصوصی استفاده می‌کردند.

بته و جقه، طرح شاه عباسی و شاخ گوزنی طرح‌های رایج مورد استفاده در بافت ترمه‌ها هستند. همچنین انواع مختلف محصولات ترمه عبارت‌اند از شال بندی، شال چارقدی، شال راه‌راه، شال اتابکی، شال محرمات، شال رضایی، شال کشمیری، شال یزدی و… بازار ترمه امروزه در شهر یزد رونق خوبی دارد و این محصول زیبا را می‌توان به عنوان سوغات تهیه کرد.

شعربافی یزد

شعربافی هم یکی دیگر از هنرهای سنتی یزد است که تا سال‌ها قبل رونق زیادی داشته است. در ابتدا این هنر توسط زنان روی دستگاه‌های چوبی انجام می‌شد و کمکی به اقتصاد خانواده بود اما بعد از مدتی به صورت کارگاهی درآمد و مردان هم به این هنر مشغول شدند. این هنر سنتی و زیبا نیز به مرور زمان به دست فراموشی سپرده شده است.

شمد یزد

شمد پارچه‌ای نازک است که در بافت آن از ابریشم مصنوعی (ویسکوز) یا نخ پنبه‌ای استفاده می‌کنند و به عنوان روانداز در فصل تابستان استفاده می‌شود. در بافت شمد از طرح‌های ساده و چهارخانه استفاده می‌کنند.

چادرشب یزد

بافت چادرشب در شهرستان یزد، اردکان و بخش زارچ رایج است. دو نوع چادرشب وجود دارد؛ نوع اول آن نازک و منقوش است و به نام چادرشب رختخواب‌پیچ معروف است و نوع دوم آن ضخامت بیشتری دارد و چادرشب صحرایی نام دارد و برای حمل علوفه و محصولات کشاورزی استفاده می‌شود و دارای نقش‌های راه‌راه است.

زیلو یزد

زیلو یکی از قدیمی‌ترین صنایع دستی یزد است که قدمت آن به دوران پیش از اسلام بر می‌گردد. همچنین زیلو یکی از کالاهای تجاری ایران نیز بوده است. این زیرانداز به علت خنکی، در فصل تابستان بسیار مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

یکی از مهم‌ترین مراکز زیلوبافی شهر میبد یزد است که قدیمی‌ترین زیلو در حال حاضر به این منطقه نسبت داده می‌شود و می‌توان آن را در مسجد جامع شهر میبد دید.

نخ مورد استفاده در بافت زیلو پنبه است و طرح‌های بسیار زیبایی مانند زلفک، رکنه دونی، هشت‌پر بزرگ و کوچک، بند رومی و کلید بر آن زده می‌شود. رنگ آبی و سفید از رنگ‌های غالب در بافت زیلوها هستند و گاهی از رنگ نارنجی، قرمز و سبز هم در بافت آنها استفاده می‌کنند. رنگ‌های به کار رفته در بافت زیلوها رنگ‌های طبیعی هستند که از گیاهانی مانند روناس، پوست گردو و … به دست می‌آیند.

در پایان باید گفت سفر به شهر بادگیرها یا همان یزد خالی از لطف نیست چرا که از آثار و اماکن دیدنی برخوردار است.

منبع:باشگاه خبرنگاران جوان

یزد ، شهری به وسعت تاریخ، شهری به قدمت یک تمدن

«دارالعباده» یا «دارالعلم» دو لقبی است که در گذشته یزد به آن ها شناخته می شد، شهری در دل ایران و بنا نهاده شده در فلات ایران که همواره تاریخ غیر از یکتاپرستی مردم آن، چیز دیگری به یاد ندارد.

به گزارش ایمنا، تمدن این شهر به هزار و 700 سال پیش باز می گردد، اما اوج آبادانی آن، آن هم در کویری بی آب و علف به تعصب قومی اتابکان در قرن هشتم هجری قمری بازمی گردد. علاوه بر دارالعباده و دارالعلم، به این شهر، عروس کویر، شهر دوچرخه ها و شهر بادگیرها هم اطلاق می شود و معماری خاص آن رنگ این شهر را به رنگ کرمی درآورده و به همین منظور از آن به عنوان اولین شهر خشتی و دومین شهر تاریخی جهان بعد از ونیز تلقی می شود و بادگیرهای بلند و کوتاه روی بام های شهر باعث شده تا جاذبه های گردشگری خوبی در این شهر وجود داشته باشد که هرکدام از آن ها بهانه ای برای گردشگری آن هایی است که می خواهند زوایای پنهان جاذبه های گردشگری ایران را بیشتر بشناسند.
اما برای سفر به این شهر تاریخی و تاریخ ساز بهتر است پیش از هرچیزی با آب و هوای آن آشنا شویم. آب و هوایی گرم و خشک در تابستان و سرد و شکننده در زمستان، با پاییز و بهاری کوتاه و زمستان وو تابستانی بلند. به همین منظور وضعیت کشاورزی در این شهر خیلی مطلوب نیست، اما آنچه که به عنوان کشاورزی در این شهر صورت می پذیرد، کشاورزی دیم با محصولاتی همچون انار، پسته، بادام، غلات، آفتابگردان، انگور، پنبه، چغندر قند و کنجد است. اما هرآنچه این استان  به لحاظ کشاورزی فقیر است، به لحاظ منابع معدنی غنی است و همین منابع غنی زمینی باعث شده تا از دیرباز مردمان این شهر ارتباط خیلی خوبی با زمین برقرار کنند و با بنیه ای قوی، مردمانی متفکر، صبور و مقاوم باشند.در زیر به تشریح برخی از اماکن تاریخی و باستانی این شهر کهن می پردازیم.

مسجد جامع یزد
ساخت این بنا که یک بنای مرتفع در دل کویر است، در سه دوره تاریخی و با گذشت حدود یک قرن صورت گرفته و مانند بسیاری از مساجد تاریخی کشور، پایه های آن در زمان ساسانیان بنا نهاده شده است. سردر بلند و گنبد خوابیده آن در نگاه اول انسان را یاد معماری دوره تیموری می اندازد، اما به واقع ساخت این مسجد در زمان آذری شروع، در زمان ایلخانی ادامه یافته و در دوران تیموریان به پایان رسیده است. تماشای کاشیکاری های این مسجد چشم نواز است و گچبری های ویژه، طاق و چشمه ای های درون شبستان، گنبد دو پسته، محراب زیبا و چهارگوش بودن پلان مسجد از خصوصیات ویژه آن است. هرچند این اثر تاریخی در دوره های آۀ مظفر، صفوی و قاجاریه هم توسعه بنایی داشت، اما بیشتر سبک معماری آن به دوران ایلخانی و تیموری باز می گردد.

یزد

مسجد امیر چخماق
کمتر کسی می شود به یزد سفر کند و به این مسجد قدیمی و تاریخی سرکی نکشد. مسجدی که محلی ها آن را مسجد نو یا دهوک هم می گویند.بنایی تاریخی که به دوره تیموریان بازمی گردد و مانند بسیاری از بناهای تاریخی شهرهای کهن ایران که پادشاهان مایل بودند اثری از خود در تاریخ به جا بگذارند، امیرجلال الدین چخماق شامی که در آن دوره حاکم یزد بود، از محمد الحکیم خواست تا این مسجد را بنا نماید. این مسجد در میدان امیرچخماق شهر قرار دارد و چشم نواز ترین ویژگی آن سنگ مرمری است که به اندازه یک متر و 15 سانتیمتر در 3 متر و 38 سانتیمتر در وسط محراب مسجد قرار دارد. همچنین می توان از گنبد این مسجد به عنوان گنبد خمیده نام برد که با رنگ سبز، زیبایی خاصی به آن منطقه داده و با خط کوفی نیز کتیبه ای روی آن به نگارش در آمده است.

بازار خان
این بازار به دوران قاجار باز می گردد، اما باقت زیبا و تاریخی آن از این مجموعه، محلی برای گردش در دل تاریخ ایجاد نموده است.بازاری با طوب 278 متر در مرکز شهر یزد که جمعا 153 باب مغازه در آن فعال می باشد. عمده مصالح این بازار مانند دیگر مصالح غالب شهر یزد خشت است و قدم زدن در این بازار با لهجه شیرین سزدی فروشندگانی همراه است که می خواهند به نوعی مشتریان را جذب کنند. حسینیه، آب انبار و حمامی که در این بازار واقع شده است، حکایت از نوع زندگی مردم آن زمان یزد دارد. آثارمعماری این بازار را بیشتر به میرزا تقی خان بافقی که از معماران دوران ناصرالدین شاه بود نسبت می دهند.

باغ دولت آباد
این باغ در خیابان شهید رجایی شهر قرار دارد. باغ دولت آباد از عناصر ویژه ای تشکیل شده که این عناصر عبارتند از عمارت تالار آیینه، عمارت سردر، عمارت بهشت آیین، عمارت بادگیر، عمارت حرمخانه یا حرمسرا، عمارت تهرانی، عمارت مستخدمین یا خانه خدم و حشم و آشپزخانه ها و دیوان خانه به شکل هشت ضلعی، ساباط، آب انبار، درشکه خانه، اصطبل تابستانه و زمستانه و همچنین دارای قنات، حوض ها و جداول آب متعدد در فضای باغ است. این باغ توسط محمد تقی خان معروف از خوانین بزرگ یزد احداث شد. این بنا اکنون در اختیار سازمان میراث فرهنگی استان یزد قرار دارد.

یزد

مدرسه ضیائیه
این مدرسه به “زندان اسکندر” هم شهرت دارد و در خیابان امام واقع شده است. این بنا از آثار “مولانا ضیاء الدین حسین رضی” است که در سال 631 هجری قمری بنا نهاده شد و با توجه به این که در شبستان مدرسه محرابی تعبیه شده است، از این محل به عنوان مسجد هم استفاده می شده و به همین منظور در اطراف این مدرسه رواق هایی ساخته شده که این فرضیه راقوت می بخشد. معماری این مدرسه بیشتر به معماری مغولی شباهت دارد و با توجه به این که در حیاط مدرسه چاهی با عمق دو متر وجود دارد که فضایی سرداب مانند ایجاد کرده است، می توان کف این چاه حوضی را مشاهده کرد که به نظر می رسد باقیمانده بنای اولیه مدرسه باشد.
برخی از مورخین ساخت اولیه این بنا را به اسکندر مقدونی نسبت داده اند که از آن به عنوان زندان استفاده می شد و بعد از گذشت سال ها به مدرسه تبدیل شد.

سرو ابرکوه
از شهر یزد که خارج شویم، شهرهای اطراف نیز دارای جاذبه های متعددی اهستند که در استان یزد واقع شده اند و می توانند برای گردشگران جذابیت های ویژه ای داشته باشند، یکی از این جاذبه ها سرو ابرکوه است که در جنوب غربی این شهر قرار دارد. حداقل عمر این درخت زیبا 4 هزار سال تخمین زده شده و دارای تنه ای با قطر حدود 4 و نیم متر و شاخه هایی با قطر یک متر و نیم و ارتفاع 35 متری می باشد. چانا دیلی قدمت این درخت را 4 هزار و 800 سال و یا حتی بیشتر تخمین زده و گفته است که سرو ابرکوه می تواند به عنوان دومین درخت کهنسال در جهان شناخته شود. برخی از مورخین معتقدند نهال این سرو را “یافث”، پسر نوح نبی(ع) کاشته است. سال گذشته برخی منابع غیر رسمی خبری از آتش گرفتن این درخت کهن و تاریخی خبر دادند که فرماندار ابرکوه شبانه با حضور در کنار این سرو تنومند این خبر را تکذیب کرد.

زیارتگاه چک چک
چک چک یا چک چکو از زیارتگاه های قدیمی و به نام و مشهور استان یزد در شهر اردکان است. این زیراتگاه ویژه زرتشتیان بوده و آنان هر ساله از روز 24 خرداد به مدت 4 روز در این زیارتگاه دور هم جمع شده و به زیارت می پردازند. کف آن را سنگ مرمر پوشانده و از سقف این زیارتگاه به طور مدام آب چکه می کند که به نظر می رسد نامگذاری این بنا به نام چک چکه نیز همین مسئله باشد.

کاروانسرای شاه عباس
میبد نیز یکی دیگر از شهرهای استان یزد است که بخشی از تاریخ ایران را در خود جای داده است. یکی از این آثار، کاروانسرای شاه عباسی است که به سبک معماری صفوی بنا نهاده شده است. این بنا با شیوه معروف چهار ایوانی و با آجر ساخته شده است. ساختمان کاروانسرا شامل ساباط، ایوان های بیرونی، هشتی ورودی، حیاط مرکزی، حوضخانه و مهتابی و چهار هشتی زیبا و فضاهای سرپوشیده  شرقی وغربی و یکصد ایوان و اتاق و اجاق  برای استفاده کاروانیان بوده است. کاروانسرای شاه عباسی از جمله کاروانسراهای بین راهی عصر صفویه به شمار می آید و از لحاظ فضایی، سبک معماری و موقعیت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این بنا بر پلان مربع شکل و با شیوه حیاط مرکزی احداث شده است. حیاط کاروانسرا دارای 24 حجره می باشد که در مجموع تعداد حجره های داخلی و خارجی این بنا به 100 حجره می رسد. در میانه حیاط کاروانسرا حوضچه کوچکی ( حوضخانه و مهتابی ) واقع است که آب قنات در آن جاری است. یکی دیگر از اجزای این مجموعه آب انبار بزرگی است که در جوار آن بنا شده. این آب انبار دارای یک گنبد آجری و چهار بادگیر بلند است.

سوغات عروس کویر
اما گردشگری بدون توجه به صنایع دستی و خرید سوغات یک شهر مسئله ای بی نتیجه بوده که همانطور که شناخت مناطق جذاب و گردشگری یک شهر از اهمیت ویژه ای برخوردار است، شناخت صنایع دستی آن شهر هم اهمیت دارد. صنایعی که بسته به اقلیم یک شهر تولید می شود و به شناسنامه یک شهر تبدیل می شود. یزد نیز به فرش بافی و ترمه بافی معروف است. ترمه و پارچه های نخی و زیلو … نیز بخشی دیگر از فعالیت های هنری یزدی ها بوده و خوش رنگ و لعابی این مصنوعات یکی از ویژگی های خاص این نوع صنایع است. اما در بین دستبافی های یزدی، شعربافی اهمیت زیادی دارد. هنر شعربافی با رشته‌های مختلف خود به وسیله دستگاه‌های چوبی انجام می شود که به اقتضای نوع تولید در ابعاد مختلف طراحی و ساخته می‌شود. محصولات شعربافی متنوع و گوناگون هستند که بخشی از آن ها عبارتند از: ترمه بافی، زری بافی، مخمل، شمد، چادر شب، دارایی بافی، اما غیر از مصنوعات نساجی و بافتنی در یزد، کاشی و سرامیک نیز جایگاه ویژه ای دارد و یزدی ها در اصطلاح به این هنر “کواره” می گویند. این نوع کاشیکاری بیشتر با نقش های اصیل مرغ و خورشید به بازار ارایه می شود ومی توان به جرات گفت کمترین تغییری از ابتدای پیدایش چنین هنری در یزد تاکنون در آن ایجاد شده است.

یزد

یزدی ها در پخت شیرینی و قطاب و کیک هم سابقه طولانی دارند و باقلوا ( لوز پسته ، لوز بادامی یا بیدمشک ، لوز نارگیلی ، لوز مخلوط دورنگ ، لوز ترحیمی )، کیک یزدی، کیک تخته‌ای، حاجی بادام، نان برنجی ، نان پنجره‌ای ، قطاب ، پشمک ، سوهان‌ آردی ، حلوا ارده و…از این استان به سایر شهرهای کشور ارسال می شود. همچنین زنان یزدی به پخت غذاهای متنوع سنتی معروف هستند و یکی از غذاهای قدیمی و سنتی آنان قیمه نخود است که بیشتر گردشگران به عنوان ناهار آن را یکبار هم که شده سفارش می دهند. البته در سفر به یزد نمی توان از کنار باغ های انار به سادگی گذشت و بوی عطر بهار در این شهر همراه با پاشیدن مقداری آب بر روی دیوارهای خشتی و کاهگلی آنچنان حسی به هر رهگذر می دهد که در کمتر شهری می توان آن را تجربه کرد. یزدی ها با گویشی زیبا و دلنشین و مهربانی زاید الوصفی که دارند، روزهای خوبی را برای میهمانان و گردشگران در این شهر رقم می زنند و می توان از با سفر به این شهر به ویژه در بهار که هوای گرم تابستانی آنچنان بر شهر یزد مستولی نشده، روزهای خوب و خاطرات شیرینی را رقم زد.

منبع:ایمنا