چراغ گردشگری سیستان‌وبلوچستان زود خاموش شد
همه‌گیری ویروس کرونا و تورم، گردشگری درحال رونق سیستان‌وبلوچستان را با رکود سنگینی مواجه کرده‌است.
به گزارش همهشری آنلاین، صنعت نوپای گردشگری در سیستان‌وبلوچستان طی یکی‌دو سال اخیر به‌دلیل افزایش قیمت‌ها و به‌ویژه همه‌گیری ویروس کرونا به‌شدت آسیب دید و به تعبیری فلج شد. این درحالی‌است که چند سالی می‌شود این‌استان به یکی از مقاصد گردشگری در کشور تبدیل شده‌است که عوامل متعددی دراین زمینه دخیل بوده‌اند که مهمترین آنها شناساندن ظرفیت‌های فوق‌العاده بکر و دیدنی جاذبه‌های طبیعی این استان در شبکه‌های اجتماعی بوده‌است.
دراین سال‌ها برخی فعالان حوزه‌های اجتماعی، محیط زیست و گردشگری با انتشار تصاویر و مستندهایی از ظرفیت‌های مختلف استان موجب شدند گردشگران و به‌ویژه طبیعت‌گردان، این استان را به‌عنوان یکی از مقاصد گردشگری در نظر بگیرند که دراین میان سواحل مکران توفیق بیشتری در جذب گردشگران داشته‌اند.
با ورود حجم بالای گردشگران به نقاط مختلف استان به‌ویژه جنوب آن و بندر و منطقه آزاد چابهار، نبود زیرساخت‌های مناسب گردشگری مانند اقامتگاه‌ها، هتل‌ها و غذاخوری به‌صورت جدی به چشم آمد و همین موضوع سبب شد سرمایه‌گذاری‌های خوبی دراین حوزه انجام شود. دراین مدت برتعداد هتل‌ها، اقامتگاه‌ها، رستوران‌ها و دیگر مراکز خدمات گردشگری افزوده شد و این استان می‌رفت که درمیان استان‌های برتر در حوزه گردشگرپذیری جایگاه ویژه خود را پیدا کند، اما تورم و همه‌گیری ویروس کرونا شاخ و برگ این نهال نوپا را سوزاند.
کارم را تعطیل کردم
مدیر یک اقامتگاه بوم‌گردی در شهرستان سراوان در گفت‌وگو با خبرنگارهمشهری اظهار می‌کند: نزدیک به 4 سال پیش تصمیم گرفتم در یکی از نخلستان‌های خانوادگی‌مان یک اقامتگاه بوم‌گردی ایجاد کنم که نزدیک به 500 میلیون‌تومان در همان سال برایمان هزینه دربر داشت.
«صادق سیدزاده» می‌افزاید: 3 سال پیش با وجود اینکه دراین زمینه تازه‌کار بودیم و تبلیغات چندانی در معرفی این اقامتگاه نداشتیم، توانستیم پیشرفت خوبی در جذب گردشگر و بهره‌مندی از این اقتصاد داشته باشیم. ایجاد این مجموعه سبب شد برای چند نفر از اعضای خانواده‌مان نیز اشتغال ایجاد شود.
وی ادامه می‌دهد: یکی از مشکلات پیش روی ما در ایجاد این اقامتگاه، بالابودن قیمت انواع مصالح و ملزومات بود که خوبشختانه توانستیم همه آنها را بدون دریافت وام تهیه کنیم، اما گرانی‌ها در زمینه‌های دیگر همچنان مشکل‌ساز بود تا اینکه مشکل بسیار بزرگ‌تری از راه رسید.
سیدزاده بیان می‌کند: هنوز یک‌سال از زمان بهره‌برداری اقامتگاه بوم‌گردی‌مان نگذشته بود که با همه‌گیری ویروس کرونا مواجه شدیم. در چنین شرایطی کسب‌وکارمان از رونق افتاد، حضور مسافران کم‌رنگ و درنهایت اقامتگاه بوم‌گردی ما تعطیل شد. اکنون حدود 18 ماه است این اقامتگاه تعطیل است و منتظریم این بیماری ریشه‌کن شود تا کارخودمان را ازسر بگیریم.
گاندوها رفتند
تماشای گاندوها یا همان تمساح‌های پوزه کوتاه دراین چند سال از پرطرفدارترین ظرفیت‌های گردشگری استان است که پای گردشگران بسیاری را به روستای «باهوکلات» در منطقه دشتیاری چابهار باز کرده‌است. دراین روستا شخصی به نام «ملک‌دینار شجره» سال‌هاست که به حفظ محیط زیست و حیات‌وحش علاقه پیدا و با گاندوهای خشمگین و گرسنه سردوستی و مهربانی بازکرده‌است.
ملک‌دینار در ابتدا برای مراقبت از گاندوهای گرسنه که در شرف نابودی و انقراض هستند، با هزینه شخصی غذا تهیه می‌کرد. این کار سبب شد خشن‌ترین جانور منطقه سیستان‌وبلوچستان سر مهربانی پیش گیرد و با ملک‌دینار دوستی برقرار کند. دوستی انسان و گاندو درنهایت پای گردشگران را به روستای باهوکلات باز کرد. ملک دینار هر روز و شب برای سیر کردن شکم گاندوها مرغ تهیه می‌کند.
از زمانی‌که پای گردشگران به باهوکلات باز شد، او صندوقی بر دیوار نصب کرده و به گردشگران می‌گوید که به‌جای ارائه حق ورودی، هر میزان که دوست دارند دراین صندوق پول بریزند و همه این پول‌ها برای تأمین مرغ و غذای گاندوها هزینه می‌شود. ملک‌دینار در کنار این فعالیت عام‌المنفعه، یک واحد تک‌اتاق بوم‌گردی برای امرارمعاش دارد که حالا همه‌گیری ویروس کرونا و تورم، او و گاندوها را با مشکل روبه‌رو کرده‌است.
مشکل تأمین غذای گاندوها
ملک دینار شجره در گفت‌وگو باخبرنگارهمشهری اظهار می‌کند: از زمان همه‌گیری ویروس کرونا این اقامتگاه و واحد گردشگری تعطیل شده و پذیرای گردشگران نیست. به همین دلیل این واحد اصلا دراین مدت درآمدی نداشته است.
وی می‌گوید: تعطیلی اقامتگاه اکنون برایم چندان اولویت ندارد. نگرانی‌ام بابت گاندوهاست که باید شکم‌شان سیر شود. قبل از همه‌گیری ویروس کرونا کمک‌های گردشگران برای تأمین غذای گاندوها بسیار مفید و خوب بود، اما اکنون باید خودم با هزینه شخصی این جانوران را سیر کنم. شجره درباره اینکه چه حمایت‌هایی از او می‌شود، می‌افزاید: هیچ سازمان و اداره دولتی دراین رابطه حمایتی نمی‌کند، اما چند نفر حامی و دوستدار طبیعت که یکی از آنان ساکن آمریکاست، حمایت‌های نقدی خوبی دراین زمینه از من می‌کنند تا بتوانم ازپس هزینه تأمین غذای گاندوها برآیم.
روزنه‌های امیدی که زود بسته شد
یکی از فعالان گردشگری سیستان‌وبلوچستان نیز در گفت‌وگو با خبرنگارهمشهری اظهار می‌کند: تا سال 1396 استان ما شرایط مناسبی در حوزه گردشگری نداشت و تقریبا همه مسافران منطقه آزاد چابهار را به‌عنوان مقصد انتخاب می‌کردند، اما کم‌کم با معرفی ظرفیت‌های طبیعی و بالقوه و بکر سواحل مکران و دیگر نقاط استان، پای گردشگران بیشتری به سیستان‌وبلوچستان باز شد که سابقه نداشت.
«مسلم بارکزهی» می‌افزاید: استقبال مناسب گردشگران سبب شد برای افراد بومی شغل و درآمد ایجاد شود. دراین مدت شاهد افزایش تعداد زیادی اقامتگاههای بوم‌گردی در جنوب استان و سایر نقاط بودیم که تأثیر به‌سزایی درایجاد اشتغال و درآمدزایی برای خانواده‌ها داشت.
وی ادامه می‌دهد: هنوز چابهار هدف اصلی گردشگرانی است که به استان می‌آیند، اما با این تفاوت که در گذشته چابهار تنها مقصد همه مسافران بود و این درحالی‌است که بیشتر آنان وقتی به استان می‌آیند، دوست دارند نقاط دیگر استان را نیز ببینند.
ازبین رفتن انگیزه فعالیت
این فعال حوزه گردشگری سیستان‌وبلوچستان درباره تأثیر همه‌گیری ویروس کرونا بر اقتصاد گردشگری استان بیان می‌کند: نخست همه‌گیری ویروس کرونا بعد تورم، زمینه‌ساز از بین رفتن انگیزه برای فعالیت و سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری شدند.
باکزهی ادامه می‌دهد: قبل از همه‌گیری ویروس کرونا، آمار ورودی گردشگران روبه افزایش بود. این موضوع سبب شده بود افراد بیشتری برای ایجاد زیرساخت‌هایی مانند هتل، رستوران، اقامتگاههای بوم‌گردی و… سرمایه‌گذاری کنند و همه‌چیز روند خوبی داشت.
وی می‌افزاید: اما همه گیری ویروس کرونا منجر به کاهش ورود مسافران، کاهش درآمدها و در نتیجه کاهش اجرای پروژه‌های کوچک و بزرگ گردشگری شد. این درحالی‌است که با وجود این کاهش‌ها، با افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها به‌ویژه در زمینه مصالح ساختمانی مواجه هستیم. یعنی اگر درحال‌حاضر شخصی بخواهد یک واحد گردشگری بسازد، باید چند برابر زمان قبل از همه‌گیری ویروس کرونا هزینه کند.
زخم کرونا بر پیکر گردشگری سیستان‌وبلوچستان
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیستان‌وبلوچستان می‌گوید: با همه‌گیری ویروس کرونا، بعد از صنعت حمل‌ونقل دریایی، زمینی، ریلی و هوایی، صنعت گردشگری بیشترین خسارت را متحمل شده‌است. «علیرضا جلالزایی» می‌افزاید: دراین مدت بسیاری از گردشگران سفرهای خود را به سیستان‌وبلوچستان لغو کردند و خیلی از صنعتگران صنایع‌دستی استان نتوانستند در نمایشگاه‌های صنایع دستی شرکت کنند.
بسیاری از پیمانکارانی که در عرصه‌های مختلف میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری کار می‌کردند هم نتوانستند کارهای خود را در موعد مقرر ارائه دهند که سبب واردآمدن خسارت‌های زیادی شد. وی ادامه می‌دهد: از ابتدای همه‌گیری ویروس کرونا در کشور، ۲رویداد بزرگ گردشگری دراین استان لغو شد که یکی از آنها، نخستین همایش گردشگری ساحل‌نشینان کشور با محوریت سیستان‌وبلوچستان و با حضور 7 استان ساحلی کشور، یعنی سیستان‌وبلوچستان، گیلان، مازندران، گلستان، هرمزگان، بوشهر و خوزستان بود. جلالزایی با بیان اینکه از آغاز همه‌گیری ویروس کرونا تا پایان دی‌ماه سال‌گذشته بیش‌از ۱۴۴میلیارد تومان به تأسیسات گردشگری استان خسارت وارد شده‌است، اضافه‌کرد: نخستین اجلاس گردشگری وزرای کشورهای حاشیه اقیانوس هند نیز قرار بود باحضور ۲۰کشور ازجمله مالزی، هند و اندونزی در چابهار برگزار شود، اما این برنامه مهم نیز لغو شد.