نوشته‌ها

«صنایع فرهنگی» پس‌اندازی جهانی از دل سبک زندگی

سبک زندگی موضوع قابل لمس فرهنگ است و ترویج «صنایع فرهنگی» ایرانی در سبد خرید خانواده، راهی برای توجه به هویت و پس‌اندازی قابل ارائه به جهان با ارزش افزوده اقتصادی و معنوی می‌تواند باشد.

به گزارش ایرنا،  تمرین سبک زندگی ایرانی و توجه به ریشه‌های فرهنگی در کنار زندگی مصرف‌گرا و تجملاتی امروز کار مشکلی نیست؛ می‌توان زندگی امروزی را بر اساس ریشه های فرهنگی ایرانی هدایت کرد و هزینه های تجملات را بر اساس حمایت از «صنایع فرهنگی» خرج کرد زیرا این صنایع بر اساس ریشه‌ها و سبک زندگی ایرانی طراحی و تحقیق شده است و به خودی خود مصرف گرایی زندگی روزمره امروز را پایین می‌آورد و ذهن فرد را به سمت ساده زیستی اسلامی و زیبایی شناسی ایرانی هدایت می‌کند.

افراد خلاقی که ریشه‌های فرهنگی خود را می‌دانند،  صنایع فرهنگی را در قالب محصولاتی به مردم ارائه می‌دهند. کشورهایی که در ارائه این سبک از صنایع  توسعه یافتند، می‌توانند فرهنگ خود را حفظ و تقویت کنند و حتی مطابق اهداف خود به دنیا صادر کنند.  بنابراین اگر هزینه‌های زندگی تجملاتی امروز مردم به صنایع فرهنگی انتقال پیدا کند،  صنایع فرهنگی را تقویت می‌کند و در نهایت این صنایع اهداف فرهنگی کشور را تحقق می‌بخشد.

اصطلاح «صنایع فرهنگی»  با هنر آمیخته است و ابتدا در توصیف صنعت  فیلم‌سازی  آمریکا به وجود آمد و سپس تعاریف یکی پس از دیگری آن را تکمیل کرد تا تبدیل به واژه‌ای مستقل شد.

به طور مثال اگر خرید آثار هنری یا رفتن به موزه، سینما و تئاتر به جای تجمل گرایی در راستای خوراک و پوشاک متنوع و پر زرق و برق،  اولویت رایج زندگی مردم باشد، آن‌گاه انتخاب خوراک و پوشاک روزمره نیز تحت تاثیر این صنایع به «رفتار فرهنگی» تبدیل می‌شود.

سینما، تئاتر، هنرهای تجسمی،  موسیقی و  معماری به عنوان صنعت فرهنگ با موضوع هنر، جشنواره‌ها، تفریحات، موزه‌ها،  اسباب‌بازی و بازهای رایانه‌ای به عنوان صنایع فرهنگی در حوزه سرگرمی،  نشریات و روزنامه ها و کتاب به‌عنوان صنایع فرهنگی مکتوب، تلویزیون و تبلیغات و پایگاه‌های اینترنتی نیز به عنوان مواردی از صنایع فرهنگی چند رسانه‌ای است.

 

خرج های روزانه می تواند فرهنگی باشد 

خوراک، پوشاک و مسکن که از گذشته به عنوان نیازهای اساسی انسان شناخته می‌شود،  امروز تعاریف عمیقی به خود گرفته است و بر رفتارها و سبک زندگی تاثیر گذاشته و آن را متحول کرده است.

اگر به عنوان مخاطب اطراف خود را بنگریم، متوجه می‌شویم هر شهر نسبت به جمعیت خود رستوران‌های بزرگ با مواد غذایی رنگین بسیار زیادی دارد. وجود گلخانه‌ها، روش‌های پیشرفته کشاورزی و کشتار بی رویه حیوانات، با وجود آسیب‌های زیست محیطی فراوان مورد استقبال اکثر مردم است، در کنار آن فروشگاه‌های پوشاک با مدل‌های گوناگون، احداث خانه‌هایی با معماری‌های مختلف که گویا نشانه‌ای از زندگی امروزی است را به راحتی می توان لمس کرد.

مصرف گرایی، تجمل گرایی و دوری از هویت‌ها به شکلی هدایت نشده در رفتار و سبک زندگی ما نفوذ کرده و ضربه به فرهنگ‌ ریشه‌دار و ساده‌زیستی مردم زده است و یکی از راهکارها برای لطیف شدن این جریان توجه به صنایع فرهنگی ایرانی اسلامی است.

در گذشته خانواده ها تعداد فرزاندان بیشتری داشتند و سبک میهمان داری نیز به گونه ای بود که حاضران در یک خانه با روحیه همکاری و توقع پایین در کنار یکدیگر جمع می شدند اما خبری از لوازم خانگی گران قیمت و پیشرفته امروزی نبود و وسایل ساده جوابگوی یک میهمانی بزرگ بود.  البته توصیف از سبک و رفتار زندگی در گذشته،  دلیلی بر تعریف و تمجید آن نیست و قرار هم نیست زندگی نوین امروز مورد نقد و سرزنش مستقیم قرار بگیرد اما آنچه گفته شد شکلی از زندگی امروز است؛ چون خواسته یا ناخواسته دنیا به سوی صنعتی شدن و سپس به سمت عصر تکنولوژی یا به قول هانری ژان «نوتکنیکی» رفت  تا سبک زندگی امروز به وجود آید.

اکنون یافتن راهکارهایی هر چند به نظر کوچک برای برون رفت یا جلوگیری از آسیب های وضعیت امروز اهمیت دارد و قطعا آن راهکار چیزی جز توجه به «فرهنگ» نیست؛ به ویژه اینکه در کشور ما فرهنگ غنی،  ریشه دار و صاحب سبک، به تفکیک هر منطقه وجود دارد.

همین گستردگی و انعطاف پذیر بودن فرهنگ این امکان را می‌دهد که به شاخه های کوچکی از آن  نزدیک و در میان تنش جهان امروز از آن یاری آن گرفت.

 

قرآن کریم به شکل کتاب ماندگار شد 

دین،  به تنهایی فرهنگ‌ساز است و به همین دلیل در هر دوره‌ای از تاریخ توانسته بخش زیادی از هر سرزمینی را تحت تاثیر خود قرار دهد. آنچه معجزه پیامبر اکرم (ص) است به صورت یک صنعت فرهنگی مکتوب در قالب کتابی آسمانی مطرح و تا ابد ماندگار شد. آیات قرآن کریم در راستای توجه به صنایع فرهنگی،  علاوه بر کارکرد دینی و هدایت کننده‌ای که دارد توسط هنرمندان که تولیدکنندگان خلاق صنایع فرهنگی به حساب می آیند، به اشکال مختلف در تابلوهای هنری، خوشنویسی، نقاشی خط، هنرهای تجسمی، ادبیات، تئاتر و سینما و دیگر موارد جلوه گری کرده است.

اگر امروز از هنرمندان در هر سبکی حمایت نشوند، ریشه های فرهنگ رفته رفته خواهد پوسید و فرهنگ هایی از جنس دیگر به جامعه و زندگی ما تحمیل می‌شود.  این حمایت صرفا دولتی نمی‌تواند باشد و تک تک اعضای جامعه به شرطی که هزینه برای صنایع فرهنگی در سبد خرید آنان قرار بگیرد در پیشبرد اهداف فرهنگی موثر هستند.

همه افراد مخارج ثابتی برای مایحتاج مانند خرید خوراک و پوشاک، در زندگی روزمره خود دارند، اما به چه میزان به صورت یک عادت روزمره به سمت کتاب‌فروشی و یا خرید صنایع دستی تولیدی از یک همشهری هنرمند یا صنعتگر می‌روند؟

اگر روزی اکثر مردم جامعه به این نتیجه برسند که پول خود را به جای هزینه‌های زیاده‌خواهانه روزمره، برای  صنایع دستی، کتاب، بلیت تئاتر و سینما و کنسرت در شهر خود هزینه کنند و چیدمان و ظروف خانه خود را با محصولات ایرانی مزین سازند،  می‌توانیم با تکیه  بر صنایع فرهنگی در مقابل تهاجم‌های فرهنگی ایستادگی کنیم و حتی فرهنگ خود را به دیگران صادر کنیم.

منبع:ایرنا

صادرات صنایع فرهنگی یکی از راه‌های جلوگیری از ایران‌هراسی است

رئیس پارک علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی جهاددانشگاهی، از تاسیس خانه صادرات فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی خبر داد و گفت: صادرات صنایع فرهنگی یکی از راه‌های معرفی ایران و جلوگیری از ایران‌هراسی است.

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، اختتامیه دومین جایزه ملی طراحی بسته‌بندی در صنایع فرهنگی، سه‌شنبه شب (۱۸ آبان ماه)، در پارک فناوری دانشگاه علم و فرهنگ با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و جمعی از فعالان فرهنگی برگزار شد. در این مراسم برگزیدگان در بخش های گوناگون معرفی شدند.

رئیس پارک علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی جهاددانشگاهی، در این مراسم با اشاره به اهمیت توجه به مزیت‌های فرهنگی در کشور گفت:  ما مزیت مطلق کم داریم، مثلا تخت جمشید مزیت مطلق است و در هر دوره ای و در هر جای دنیا، مزیت ایرانی به حساب می‌آید، به طور کلی مزیت مطلق را در حوزه فرهنگ می توانیم جست و جو کنیم.
 

محمد حسین ایمانی‌خوشخو، افزود: اما مزیت‌های نسبی زیادی داریم و صنایع فرهنگی، دنیای مزیت هاست که به آن توجه نکرده ایم و به آسانی می توانند برای ما اعتبار و ثروت آفرینی کنند. اگر توجه کرده بودیم تحریم ها ما را این قدر اذیت نمی کرد، امروز فناوری در فرهنگ در دنیا قابل عرضه است و دنیا به صنایع فرهنگی توجه می کند.
این استاد دانشگاه با اشاره به فناوری های نرم در جهاد دانشگاهی، اظهار داشت: در پارک های علوم، فناوری های نرم، دانش را به فرهنگ نزدیک کردند. در کشور ما به فرهنگ می گویند حوزه کمک بگیر اما در کشورهای دیگر این گونه نیست در کشورهای پیشرفته از شرق دور تا غرب، فرهنگ تولید درآمد می کند و صنعت مولد است. بخش عمده ای از صادرات کشور چین صنایع دستی است.
ایمانی خوشخو با بیان این که ما ابتدای راه در صنعتی شدن صنایع دستی هستیم، اضافه کرد: مجلس شورای اسلامی رسیدگی به موضوع صنایع خلاق فرهنگی را پیش گرفته است و در وزارتخانه های گوناگون نیز این موضوع پیگیری می شود. کشور ما در فقدان مدیریت واحد مشکل دارد، در فرهنگ و سیاست تفاوتی ندارد، دستگاه های ما هیچ هماهنگی ندارند. در این باره وزیر فرهنگ و ارشاد در یک سخنرانی گفتند رئیس جمهوری، مدیریت فرهنگی کشور را به وزارت ارشاد می سپارد و من فکر می کنم صنایع فرهنگی هم از آن سود خواهد برد.

 فناوری های نرم شامل همین است که بخش عمده ای از ایده ها و علومی که در علوم انسانی و هنر هست را در یک قالب کاری تجمیع کنیم. ما در برخی مواقع استاد صادرات فله ای هستیم، می خواهیم برای بسته بندی فرهنگی محصولات، فکر جدی کنیم و با لزوم استفاده از فناوری بتوانیم مواد را خام نفروشیم.

ایمانی خوشخو گفت: صادرات صنایع فرهنگی یکی از راه های معرفی ایران و جلوگیری از ایران هراسی است. در حال کار و پژوهش در این زمینه هستیم و خانه صادرات فناوری های نرم و صنایع فرهنگی تأسیس خواهد شد. پارک فناوری به عنوان حامی، عرصه را باز می کند و ما نزدیک به ۸۰ مجموعه را شناسایی کردیم که آمادگی برای صادرات دارند. در اکسپوی دوبی هم ملاقات هایی با پارک های فناوری در سراسر جهان خواهیم داشت، جام جهانی قطر هم فرصتی برای حضور مردم علاقه مند است که می توانیم این اهداف را پیش ببریم.

صنعت بسته بندی محصولات فرهنگی هم یک صنعت فرهنگی است

رئیس مرکز شوراهای حل اختلاف قوه قضائیه نیز با اشاره به اهمیت معرفی فرهنگی صنایع دستی، گفت: خود صنعت بسته بندی محصولات فرهنگی هم یک صنعت فرهنگی است، صنایعی که از مقولات فکر و هنر هستند و از آن ارزش آفرینی و تولید ثروت کنند، می توانند خدمت بزرگی به فرهنگ باشد.
حجت الاسلام هادی صادقی، اظهار داشت: در گذشته بسیار عقب بودیم، اکنون شرایط بهتر شده اما همچنان بدترین شکل بسته بندی محصول را داریم. ما رتبه دوم تا چهارم دنیا را در تولید خرما را به دست آورده ایم اما خرمای ما در کشورهای دیگر که دیده می شود با قیمت نازل تری به فروش می رود، چون در بخش بسته بندی ضعیف بودیم.

وی جایزه طراحی بسته بندی را جهشی در تولید دانست و افزود: جهشی در سال‌های اخیر  روی داده و این جایزه نشان می دهد که به قدری این موضوع ارزشمند شده که جایزه ای برای آن وجوددارد و زمینه سازی برای توسعه محصول آن فراهم می شود. ما نباید لبه فناوری بمانیم باید از آن جلو بزنیم، زیرا هم توانایی آن را داریم و هم جوانان با استعدادی که کار خود را پیش می برند.
حجت الاسلام صادقی با ابراز امیدواری نسبت به این که دانشگاه و مدارس زمینه رشد خلاقیت و استعداد کودکان و نوجوانان باشند، گفت: اکنون مدارس کشنده خلاقیت است و ظرفیت های کودک را از بین می برد، آموزش و پرورش باید انسان محور شود و از این قالب صنعتی بودن بیرون بیاید،  دانشگاه برای توجه به خلاقیت دیر است اما ارزشمند هم هست، پارک های ملی فناوری هم فرصت خوبی را فراهم می کنند. در عرصه حقوق هم نباید تنها به رشته های سنتی توجه کرد، پیشنهاد می کنم رشته های داوری هم ایجاد شود و ما در قوه قضاییه از آن حمایت می کنیم، باید روش های توسعه علمی در حوزه داوری هم داشته باشیم.

در بخشی از این برنامه، کمیسیون ملی یونسکو-ایران گواهی صنایع خلاق فرهنگی را به محمد حسین ایمانی خوشخو تقدیم کرد.

به گزارش ایرنا، جایزه ملی طراحی بسته‌بندی در صنایع فرهنگی، از سال ۱۳۹۸ کار خود را در راستای رشد و بالندگی اقتصاد فرهنگی کشور آغاز کرد، این جایزه به مدیریت پارک ملی علوم و فناوری‌های نرم و صنایع فرهنگی، با همکاری نهادهای فرهنگی چون وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، دانشگاه‌ها و… برگزار می‌شود.

منبع:ایرنا