راه‌اندازی نخستین موزه سلفی کشور در مشهد
رئیس گروه موزه‌های اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی از راه‌اندازی نخستین موزه سلفی کشور در مشهد با موضوع عکاسی زیارت خبر داد.
محمدرضا پهلوان در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص راه‌اندازی موزه عکاسی سلفی در مشهد اظهار کرد: مجید بندارمقدم، از عکاسان هنرمند مشهدی، ساختمانی قدیمی در اختیار دارد که از آن به عنوان نگارخانه استفاده می‌کند و بنا دارد در ساختمان خود یک موزه سلفی عکاسی راه‌اندازی کند. موزه سلفی در ایران سابقه ندارد؛ شاید در دنیا هم بیش از ۱۰ موزه سلفی نداشته باشیم. هر چند فضای ساختمانی مجید بندارمقدم محدود است اما برای این موزه مناسب به نظر می‌آید.
وی افزود: مطابق مطالعاتی که از موزه‌های سلفی داشته‌ام، عکاسان و تمام علاقه‌مندان با عکس سلفی خاطره‌سازی یا خاطره‌بازی می‌کنند. موزه سلفی که در مشهد ایجاد خواهد شد، موضوعش زیارت و عکاسی زیارتی است. پیش از این در اطراف حرم عکاسی‌ها پرده‌ای از بارگاه و ضریح امام رضا(ع) داشتند که متاسفانه این سنت خوب از بین رفته است.
رئیس گروه موزه‌های اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی اضافه کرد: با توجه به اینکه اکثر گردشگران مشهد مذهبی هستند، در نظر داریم در موزه سلفی موضوع عکاس زیارتی را احیا کنیم تا بازدیده‌کننده و گردشگر از خودش به همراه پرده‌ای از حرم یا ضریح امام رضا(ع) عکسی بگیرد.
آشنایی با تاریخ عکاسی ایران در موزه سلفی
پهلوان با اشاره به اینکه بازدیدکنندگان در کنار عکاسی می‌توانند با تاریخ عکاسی ایران و خراسان نیز آشنا شوند، تصریح کرد: پیوند خوبی بین موزه‌داری و عکاسی وجود دارد. تاریخ ورود موزه‌داری و عکاسی به ایران تقریبا به دوره قاجار باز می‌گردد. مظفرالدین شاه دوربین‌های فانوسی روسی را وارد ایران کرد. اوج واردات دوربین‌های عکاسی به زمان ناصرالدین شاه باز می‌گردد. ناصرالدین شاه به موضوع عکس و عکاسی علاقه زیادی داشت و حتی برای خود در کاخ گلستان آتلیه تشکیل داده بود که می‌توان از او به عنوان اولین حاکم عکاس ایران یاد کرد.
وی خاطرنشان کرد: موزه‌داری نیز پس از قرن ۱۵ میلادی که یک انقلاب فرهنگی در دنیا صورت گرفت، وارد ایران شد. شاه‌های قاجار همانند ناصرالدین شاه که از فرنگ بازدید داشتند، همانطور که برای خود آتلیه عکاسی ایجاد کرده بود، اتاقی را به اشیای عتیقه اختصاص داد. ناصرالدین شاه همانطور که سنگ‌بنای عکاسی در ایران را گذاشت، موزه‌داری در ایران را نیز بنیان‌گذاری کرد.
رئیس گروه موزه‌های اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت: این موزه هنوز تکمیل نشده و فقط پروانه بهره‌برداری آن صادر شده است. مجید بندارمقدم شبانه‌روز در حال تلاش است تا سیر روند عکاسی را در این موزه به نمایش بگذارد. تقریبا نیمی از کار انجام شده و تنها چیدمان و ساماندهی نهایی باقی مانده است. اتاق مخصوص عکس یا استودیو که قرار است در آن پرده زیارتی قرار بگیرد نیز در حال سفارش است.
پهلوان یادآور شد: تلاش ما این است که موزه سلفی پیش از نوروز بازگشایی شود تا در ایام نوروز پذیرایی گردشگران باشد اما اگر زمان بازگشایی آن به ۱۴۰۱ موکول شود، بهترین زمان برای برپایی آن ۲۸ اردیبهشت مصادف با روز جهانی موزه‌هاست. این موزه در جهاد سه، معروف به چهار راه بی‌سیم و در نگارخانه گلستان واقع خواهد شد.
وی در خصوص حمایت اداره‌کل موزه‌ها از راه‌اندازی این موزه سلفی بیان کرد: با توجه به امکانات موجود سعی داریم در حوزه امکانات موزه حمایت کنیم اما اداره‌کل موزه‌های وزارت میراث فرهنگی کشور از بخش خصوصی حمایت می‌کند. در ابتدای سال جاری به پنج موزه‌دار یا کلکسیون‌دار برای تجهیز، وام بلاعوض اختصاص پیدا کرده است. از آنجا که موزه سلفی پروانه رسمی فعالیت گرفته در ردیف اعتباری نیز قرار می‌گیرد اما مشخص نیست چه زمانی اعتبار به آن تخصیص پیدا خواهد کرد.
رئیس گروه موزه‌های اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی افزود: مطابق آخرین آماری که اداره کل موزه‌های وزارت‌خانه داده، ۷۴۲ موزه در ایران فعال است که ۹۸ مورد آن در خراسان رضوی و ۳۶ مورد در مشهد قرار دارد. پس از استان تهران بیشترین تعداد موزه در خراسان رضوی قرار دارد. ۲۴ موزه زیر نظر اداره‌کل میراث فرهنگی استان، ۱۶ موزه تحت نظر آستان قدس رضوی، ۱۴ موزه تحت نظر اداره کل محیط زیست و سایر موزه‌ها زیر نظر سازمان زمین‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، اداره کل اوقاف و آموزش‌وپرورش اداره می‌شود. همچنین ۱۳۰ مجموعه‌دار یا کلکسیون‌دار دارای مجوز در کشور داریم که ۱۸ مورد از آن در خراسان رضوی قرار دارد.
پهلوان گفت: حتی تالاری در کنسول‌گری پاکستان را به موزه اختصاص داده‌اند که از آنان نیز حمایت کرده‌ایم. همچنین شرکت نان مزرعه موزه نان تخصصی ایجاد کرده است. همچنین راه‌اندازی حداقل یک موزه در شهرستان‌ها نیز در دستور کار است. شهرهایی مانند نیشابور، سبزوار، گناباد و تربت حیدریه ظرفیت بیشتری برای موزه دارد.
وی عنوان کرد: چهار موزه به عنوان نخستین موزه‌های کشور در خراسان رضوی مجوز رسمی دریافت کرده‌اند. موزه نفت سبزوار، موزه ریلی مشهد، موزه زعفران تربت حیدریه و موزه سلفی مشهد اولین موزه‌هایی است که مجوز رسمی از اداره کل موزه‌های وزارت‌خانه دریافت کرده‌اند.