نوروز دریا؛ روزی که دریا خواهر می‌شود
به اعتقاد مردم جنوب ایران، عمان، هندوستان و حتی زنگبار آفریقا، نهم تا یازدهم مردادماه هر سال دریا آرام و به اصطلاح خواهر می‌شود. ساکنان این مناطق مراسمی در این روزها برگزار می‌کنند.
به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، شبان میرشکرایی دبیر باشگاه نوروز در نت گپ یونسکو که با عنوان نوروز صیادان و دریا نوردان دیشب (شنبه) برگزار شد، درباره آداب و رسوم و موضوعیت پیدایش این آیین گفت: در این آیین همچون آیین نوروز جریان اصلی، نو شدن است و با مشاغل حوزه دریا مانند صیادی و بازرگانی دریا ارتباط دارد.
وی درباره زمان نوروز دریا گفت: زمان این نوروز پس از پایان یافتن طوفان های دریایی و آرامش دریاست و از روزگاران کهن در میان مردم مناطق جنوبی کشور رواج داشته است. می تواند قدمتی همانند نوروز ملی داشته باشد و نمی توان زمان دقیقی برای سابقه این آیین برآورد کرد.
وی درباره آیین های که در نوروز دریا وجود دارد، گفت: خانه تکانی، رفتن افراد و دام‌هایشان به آب دریا، نخوردن گوشت ماهی در این روز از جمله مناسک نوروز دریا است.
میر شکرایی با بیان این که این مراسم هم اکنون در جزیره های خلیج فارس از جمله کیش، قشم همچنین دیگر روستاهای خلیج فارس و دریای عمان برگزار می شود، گفت: از سواحل غربی خلیج فارس تا سواحل هندوستان و حتی در سواحل شرقی آفریقا در زنگبار این آیین در این روزها برگزار می شود.
در صدد تهیه پرونده جهانی برای این آیین هستیم. این آیین با مشاغل دریایی و هم نشینی انسان با طبیعت مرتبط دارد.
دبیر باشگاه نوروز زمان تقریبی برگزاری این آیین را در تمام نقاط مهم برگزار کننده آن، ۹ تا یازدهم مردادماه اعلام کرد.
در ادامه عبدالرضا دشتی زاده رییس اداره میراث‌فرهنگی سازمان منطقه آزاد قشم با بیان این که سالمندان از این آیین به عنوان نوروز دریا نام می برند، گفت: به گفته قدیمی ترها ماهیت و شکل مراسمی که این روزها برگزار می شود با گذشته تفاوت دارد. امروزه تلاش شده تا به منظور جذب گردشگر، جذابیت های محلی به این مراسم افزوده شود.
وی درباره ماهیت این آیین گفت: قشمی ها معتقدند آیین نوروز دریا روزی است که دریا به اصطلاح خواهر است یعنی آرامش دارد. در این آیین، دریا، موسیقی و مذهب نقش زیادی دارد.
در نوروز دریا، همچون نوروز باستانی زنان نقش تاثر زیادی دارند. خانه تکانی می کنند و گلگ( خاک قرمز) را به در دیوار خانه، شاخ حیوانات و سر صورت افراد می زنند.
دشتی زاده افزود: در ایام این آیین خوردن ماهی ممنوع است، زیرا مردم معتقدند ماهیان در این روزها مشغول تخم ریزی هستند و نباید از گوشت آنها خورد.
وی در ادامه با بیان این که برگزاری این گونه آیین ها توانسته به جذب گردشگر نیز کمک کند، گفت: این آیین همچنین به دور هم جمع شدن اعضای روستا در این روزها در کنار یکدیگر نیز کمک کرده است.
سید احمد محیط طباطبایی پژوهشگر و رییس باشگاه نوروز در ادامه این نشست با اشاره به اشتراک فرهنگ و آیینی در میان مردم سواحیلی گفت: آیین نوروز دریا در مناطقی جنوبی ایران، عمان، هندوستان و آفریقا مشترک است.