ارتقای میراث فرهنگی به وزارتخانه در حد عنوان بود
رئیس انجمن علمی طبیعتگردی ایران گفت: از زمان تغییر ساختار سازمان به وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی عملا شاهد هیچ رشدی نبودهایم و باید گفت که تنها عناوین در این حوزه تغییر کرده است.
فرید جواهرزاده در گفتوگو با ایسنا به اولویتهای مورد توجه وزیر جدید میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی پرداخت و اظهار کرد: بخشی از مشکلات گردشگری اصولا ارتباطی با دولت و جناحهای مختلف ندارد. وضعیت گردشگری دنیا متاثر از پاندمی کروناست و اگر بخواهیم برای این فکری کنیم که چطور بتوان از این وضعیت خارج شد، باید در ابتدای امر امنیت خاطر و اطمینان را برای گردشگر به وجود آوریم؛ به عبارتی زمانی گردشگری به رونق گذشته خود باز میگردد که گردشگر هیچ نگرانی برای سفر خود نداشته باشد.
وی ادامه داد: وزارت میراث فرهنگی برای ایجاد اطمینان خاطر ابتدا با همکاری سایر دستگاهها باید بتواند جامعه را در سطحی خوب ایمن کند که در این مرحله تنها فعالیت وزارت گردشگری ملاک نیست بلکه دولت، وزارت بهداشت و دیگر ارگانها نقش دارند؛ برای مثال ارگانهایی که در زمینه واکسیناسیون تصمیمگیرنده هستند، نقش به سزایی در ایجاد اطمینان دارند تا شرایط سلامتی مردم در کشور به حدی مطلوب برسد.
رئیس انجمن علمی طبیعتگردی ایران خاطرنشان کرد: مورد دومی که میتوان به آن اشاره کرد، تبلیغات و اطلاعرسانی است که از دیدگاه من در این مورد ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی، میتواند نقش بسیار مهمی ایفا کند. مورد سومی که باید مورد توجه قرار گیرد، این است که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به تنهایی نمیتواند در حل مشکلات حوزه سیاسی و بینالمللی اثرگذار باشد؛ قطعا تصمیمات وزارت امور خارجه نیز در این مورد نقشی تعیینکننده خواهد داشت.
جواهرزاده ادامه داد: در نهایت اگر بتوانیم شرایط را به یک سه ضلعی تشبیه کنیم، وزارت میراث فرهنگی در یک ضلع آن نقش اصلی و تمامکننده و در ۲ ضلع دیگر علاوه بر نقش مهم این وزارتخانه، اثربخشی سازمانهای دیگر نیز حائز اهمیت خواهد بود.
شخصیت رسانهای ضرغامی به جریان گردشگری کشور کمک خواهد کرد
وی در خصوص موضوع تبلیغات و اطلاعرسانی در صنعت گردشگری عنوان کرد: به عقیده من تنها تفاوت ضرغامی نسبت به وزیر گذشته صرفا موضوع آشنایی او به رسانه است. در واقع شخصیت ضرغامی شخصیتی رسانهای است و از این جهت او میتواند به جریان گردشگری و حل یکی از حلقههای مفقوده توسعه گردشگری کشور که مساله تبلیغات و اطلاعرسانی است، کمک زیادی کند. امیدوارم حداقل در این زمینه با توجه به تجربیات و توانمندیهای ضرغامی خیالمان آسوده باشد و بخش عمدهای از این مسائل توسط او برطرف شود.
رئیس انجمن علمی طبیعتگردی ایران در خصوص تحریمها علیه ایران و اثر آن بر صنعت گردشگری، تصریح کرد: همه ما میدانیم که اثرگذاری مباحثی چون تحریم و واکسیناسیون در توسعه گردشگری بسیار بالاست اما وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به تنهایی نمیتواند برنامه مشخصی برای رفع این نابسامانیها و مشکلات داشته باشد.
جواهرزاده اضافه کرد: مشکلات ساختاری گردشگری در کشور ما حول سه محور میچرخد؛ محور اول نبود یک عزم ملی در زمینه توسعه گردشگری است؛ به این معنی که تمام نهادها و ارگانهایی که در کشور تصمیمگیرنده هستند، به این موضوع اعتقاد داشته باشند و آن را به عنوان یک عزم ملی ببینند.
وی گفت: در برنامههای دولت قبلی و حتی نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری که مدتی قبل شاهد آن بودیم، متاسفانه به موضوع گردشگری به صورت خرد و موضوعی در حاشیه پرداخته شد. اینکه بتوان گردشگری را به یکی از موضوعات ارشد کشور و یک عزم ملی تبدیل کرد، اغراق بزرگی است.
رئیس انجمن علمی طبیعتگردی ایران اظهار کرد: البته بخش بزرگی از این موضوع بر دوش وزیر جدید این وزارتخانه است که امیدوارم ضرغامی بتواند کمک شایانی در این زمینه داشته باشد. ضرغامی به واسطه شناختی که از ساختار نظام و رابطه خوبی که با رسانه دارد، میتواند امید حل مشکلات ساختاری ملی را دوباره زنده کند.
جواهرزاده ادامه داد: من از وزیر میخواهم تکلیف گردشگری کشور را یک بار برای همیشه روشن کند چرا که در بیشتر مواقع وضعیت گردشگری ما روشن نبوده است؛ به این معنی که علاوه بر شعارهایی که داده میشد، در عمل شاهد اقدام خاصی نبودهایم و امیدوارم که این مشکلات در دوره وزارت ضرغامی برطرف شود.
کمترین بودجه میان وزارتخانهها متعلق به وزارت میراث فرهنگی است
وی اظهار کرد: بودجه و منابع انسانی از مباحث دیگری است که باید به آن توجهی ویژه شود. وزارت میراث فرهنگی کمترین بودجه را بین تمام وزارتخانهها دارد. منابع انسانی این وزارتخانه با فقدان جدی مواجه است. طی سالهای گذشته نتوانستیم نیروی زیادی جذب کنیم. ما در زمینه ساختار منابع انسانی و بودجه، آنگونه که باید رشد و تغییر چندانی نداشتیم. موارد گفته شده مشکلاتی است که به عقیده من ضرغامی باید به آن توجه کند و قبل از پرداختن به موضوع کرونا و پساکرونا باید مشکلات بودجه و منابع انسانی این حوزه برطرف شود.
رئیس انجمن علمی طبیعتگردی ایران در خصوص استفاده هر چه بیشتر از بخش خصوصی خاطرنشان کرد: بیتعارف میگویم گردشگری ما آبستن وعدههای کاذب است. در طول ادوار گذشته افراد بسیاری قولهایی دادند که در عمل چه خواسته یا ناخواسته هیچ اتفاقی رخ نداد. از آنجایی که مشکلات ساختاری گردشگری ما بسیار زیاد است، اگر بخواهیم در مورد توسعه گردشگری در کشور صحبت کنیم، نمیتوان از نقش زیاد بخش خصوصی چشمپوشی کرد.
جواهرزاده تصریح کرد: اگر بخواهیم گردشگری را همچون یک انسان فرض کنیم، بخش خصوصی نقش خون در اندامهای این انسان را ایفا میکند؛ یک انسان بدون جریان خون در بدنش نمیتواند زنده بماند. متاسفانه اقداماتی که در دولت قبل از جمله تشکیل جوامع حرفهای گردشگری صورت گرفت، کافی نبود و دولت فعلی باید با شدت بیشتری این جریان را پیگیری کرده و ادامه دهد.
وی ادامه داد: باید مدیران ذیربط صنفی و تخصصی بیشتری پای کار آیند تا بتوان هماهنگی و همدلی را به شکل خوبی در بخش خصوصی ایجاد کرد. از نظر من بخش مهم و قابل اتکای صنعت گردشگری همان منابع انسانی است که باید از آن در تصمیمگیری صحیح و عمل ماهرانه استفاده شود.
توسعه گردشگری راهی برای کاهش تنشهای اجتماعی
رئیس انجمن علمی طبیعتگردی ایران در مورد توسعه گردشگری داخلی با محور خانواده در ایران اسلامی که توسط وزیر مطرح شده بود، تصریح کرد: این یک واقعیت است و من از استراتژی و برنامههای ضرغامی اطلاعی ندارم چرا که هنوز طرحی به معنای طرح علمی و جامع مطرح نشده است و ما نیازمند بررسی طرحها برای اظهار نظر هستیم. البته در شرایط موجود با توجه به پاندمی کرونا و مشکلات اقتصادی مردم طبیعتا گردشگری ورودی و خروجی با ضعفی شدید روبهرو شده است. در همین راستا توسعه گردشگری داخلی میتواند بسیار مهم و ارزشمند باشد.
جواهرزاده ادامه داد: در حوزه گردشگری خانواده محور، واقعیت این است که از منظر نظام اجتماعی خانوادههای ایرانی به شدت نیازمند فعالیتهای مثبت از نظر روانی هستند. به علت مشکلات مضاعفی که در کشور ما به خصوص در مباحث اقتصادی وجود دارد، یکی از بهترین راهکارها برای ایجاد نشاط، شادی و افزایش خلاقیت توسعه گردشگری است. همچنین توسعه گردشگری میتواند جامعه را از آسیبهای روانی و اجتماعی مختلفی که با آن روبهرو است، بر حذر دارد. طبیعتا اگر سفرهای خانوادگی به شکل دستهجمعی صورت گیرد، این موضوع موجب استحکام خانواده شده و میتواند از افزایش آمار نگرانکننده طلاق نیز بکاهد.
حل بخشی از مشکلات ساختاری گردشگری با تجربه رسانهای ضرغامی
وی در پاسخ به این سوال که تجربه حضور ضرغامی در رسانه ملی چه کمکی به حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی میکند، اظهار کرد: اصولا اطلاعرسانی فاصله بین عرضه و تقاضا در گردشگری است و ما به وسیله اطلاعرسانی و تبلیغات میتوانیم این ۲ را به هم متصل کنیم؛ به عبارتی یکی از مشکلات اساسی گردشکری نبود اطلاعرسانی به موقع و درست است. تبلیغات منفی و مسمومی که علیه ایران در خارج از کشور وجود دارد، باید از بین برود. از این جهت حضور ضرغامی را اتفاق بسیار مبارکی میپندارم و به شخصه امیدوارم با کمک همین تجارب خوبی که او در حوزه سینما و رسانه دارد، بتواند بخشی از مشکلات ساختاری حوزه گردشگری را حل و فصل کند.
رئیس انجمن علمی طبیعتگردی ایران یادآور شد: البته باید به ضرغامی برای مستقر شدن زمان داده شود تا به عنوان وزیر بتواند معاونین و دستیاران خود را به کار گرفته و طرحها و برنامههای خود را ارائه دهد. همچنین امیدوارم که با چاشنی مقداری شانس، اقبال و به ویژه همراهی سایر دستگاههای دولتی بتوان به تحقق وعدههای داده شده امیدوار شد.
ادغام میراث فرهنگی، سازمان ایرانگردی و صنایعدستی اقدامی اشتباه بود
جواهرزاده در مورد نظر ضرغامی مبنی بر تقسیم وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی به سه بخش مجزا، تصریح کرد: ۱۰۰ درصد موافق این موضوع هستم. به عقیده من اگر این سه بخش به عنوان سه دستگاه مجزا بتواند به شکل موازی در کنار هم فعالیت کند، این حوزه موفقتر خواهد بود. از آنجایی که در گذشته شاهد عملکرد جداگانه این سه سازمان بودهام و به خوبی واقف هستم که میراث فرهنگی، سازمان ایرانگردی و سازمان صنایع دستی وقت به مراتب حوزه عملکردی قویتری داشتند، ادغام این سه حوزه را اقدامی اشتباه میدانم.
وی با اشاره به توجه ضرغامی بر اهمیت تقویت گردشگری داخلی، صنایع دستی و لزوم توجه به ارزشها، باورها و فرهنگ مبتنی بر انقلاب اسلامی عنوان کرد: این موضوع مفصل و بسیار مهمی است. موضوعی که مطرح شده از اهمیت بالایی برخوردار و نیاز است در این خصوص نشستی توسط متخصصین و صاحب نظران برگزار شود. پیشرفت الگوی اسلامی ایرانی یکی از موضوعاتی است که در بیانیه گام دوم رهبری نیز به آن اشاره شده است. جای تدوین این موضوع در حوزه گردشگری نیز وجود دارد. در حال حاضر هیچ تشکلی به بررسی این موضوع نپرداخته در حالی که این مساله جای طرح و بحث دارد.
نمایش هویت ایرانی اسلامی با استفاده از صنایع دستی و هنرهای سنتی
این استاد دانشگاه اضافه کرد: استفاده از صنایع دستی و هنرهای سنتی میتواند علاوه بر حل بخشی از مشکلات اقتصادی و اشتغالزایی، بخشی از هویت ایرانی اسلامی ما را در دنیا به نمایش بگذارد. لباسهای سنتی اقوام ایرانی فرصتی برای رشد گردشگری و توسعه فرهنگ ایرانی اسلامی است اما متاسفانه گاهی در برخی سخنرانیها و جلسات از آن به عنوان تهدید یاد میشود. البته ظاهرا عزتالله ضرغامی اهمیت این مساله را درک کرده است.
جواهرزاده ادامه داد: نگاه اولیه همه ما در مورد حجاب در کشور همان نگاه متعارف چادر و روسری و از این قبیل مباحث است که در جامعه رواج پیدا کرده اما اگر پوشاک سنتی اقوام مختلف ایرانی از جمله کرد، فارس، عرب، لر، بختیاری و … را کنار یکدیگر قرار دهیم، در تمام آنها عنصر پوشش مناسب وجود دارد. اگر بتوانیم پوشاک ایرانی را در جامعه خود رواج دهیم، این میتواند استحکام خوبی در حوزه حجاب و پوشش ایجاد کند. این یکی از آن نکاتی است که امیدوارم در وزارتخانه جدید مورد توجه جدی قرار گیرد. این مهم میتواند در زمینه توسعه فرهنگ ایرانی اسلامی اثر بالایی داشته باشد.