ایران ؛ رکورددار ثبت جهانی شهرهای صنایع دستی

شورای جهانی صنایع‌دستی به تازگی ۳ شهر و یک روستای ایران را در فهرست شهرها و روستاهای جهانی صنایع‌دستی ثبت کرد، شیراز از استان فارس به عنوان شهر جهانی صنایع‌دستی، زنجان به‌عنوان شهر جهانی ملیله، ملایر از استان همدان به عنوان شهر جهانی مبلمان منبت و روستای قاسم‌آباد از استان گیلان به عنوان روستای جهانی چادرشب‌بافی در فهرست شهرها و روستاهای جهانی صنایع‌دستی قرار گرفتند.

با ثبت این چهار شهر و روستا، تعداد شهرها و روستاهای جهانی ایران در این فهرست از ۱۰ به ۱۴ رسید تا همچنان ایران رتبه اول جهان را از این لحاظ دارا باشد. بر اساس آمار جهانی تاکنون ۴۸ شهر و روستا در دنیا به عنوان شهر یا روستای جهانی صنایع‌دستی به  ثبت رسیده‌اند که ۴۰ شهر در منطقه آسیا و اقیانوسیه، ۶ شهر در آمریکای لاتین و ۲ شهر در اروپا بوده‌اند.

ایران با ثبت ۱۱ شهر و ۳ روستای جهانی، با مجموع ۱۴ عنوان شهر و روستای جهانی صنایع‌دستی، مقام نخست را در میان کشورهای جهان دارد. کشور چین با ثبت ۶ شهر و روستای جهانی صنایع‌دستی مقام دوم را به خود اختصاص داده است.

در نشست خبری امروز پویا محمودیان معاون صنایع دستی و هنرهای سنتی وزیر میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، به پاسداشت این رکوردداری، استانداران فارس و همدان و مدیران کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان و زنجان نیز به تشریح ظرفیت های منطقه خود پرداختند.

فارس ایران کوچک است
عنایت الله رحیمی استاندار فارس، شیراز را به عنوان پایتخت فرهنگ و هنر دانست و گفت: فارس ایران کوچک است. شیراز شهر عرفا و ادبا و مهمان نوازی و فارس میزبان اقوام مختلف آن است. عنوان ثبت جهانی شیراز، جلوه ای از هنر نیاکان و حاصل هنر دست صنعتگران است که روح بیننده را به سمت هنر متمایل می‌کند.
وی افزود: همجواری شیراز با آثار تاریخی و فرهنگی و گردشگرپذیربودن شهر، که علاوه بر مخاطب داخلی برخی موزه های خارجی با نمایش این آثار، به معرفی آن‌ها پرداختند.
وی ثبت شهر آباده به عنوان شهر ملی منبت ۲۰۱۸ و ثبت شیراز را به عنوان شهر جهانی صنایع دستی در سال ۲۰۱۹، از  کثرت داشته های هنری استان فارس دانست که منجر به کسب این مقام شده است.
رحیمی با برشمردن شاخه های هنری فارس گفت: ما در استان فارس ۸۵ رشته هنری و ۵۵ زیر رشته هنری داریم. بیش از ۲۰۰ هزار نفر در استان و ۲۰ هزار نفر در شیراز به کار هنری مشغولند. ۳ هزار بیمه شده هنری نیز در شهر شیراز هستند. صادرات گمرکی و چمدانی بیش از ۵ میلیون دلار در سال ۹۸ بوده است.
وی ادامه داد: بعد از ثبت شهر برنامه‌های ویژه ای داریم و شهرهای دیگر چون دستباف های داری فیروزآباد که قشقایی است را معرفی خواهیم کرد. در راستای حمایت از توسعه صنایع دستی پروژه هایی که در رابطه با گردشگری شیراز باشد بدون نوبت بررسی می شود.
وی در ادامه به معرفی برنامه های آتی شیراز به عنوان پایتخت صنایع دستی در سال ۱۳۹۹ پرداخت.

هنر همدان، ریشه در اصالت تاریخی شهر دارد

سید سعید شاهرخی استاندار همدان نیز با اشاره به تاریخ و تمدن این استان، گفت: مجلس شورای اسلامی، همدان را پایتخت تاریخ و تمدن ایران خوانده است که با نگاهی به این میراث متوجه این حقانیت می شویم. بیش از یک‌هزار و ۸۰۰ اثر تاریخی و طبیعی از همه ادوار تاریخ در این استان وجود دارد و بیش از یک‌هزار و ۱۰۰ اثر ثبت شده است. همچنین در سال آینده، تپه هگمتانه با سه‌هزار و ۲۰۰ سال سابقه تاریخی، ثبت جهانی خواهد شد.

وی افزود: شهر همدان بلندای تاریخش به بلندای همه ادوار ایران است، به برکت این تاریخ، همیشه صنایع دستی رشد و نمو داشته است که نمونه آن را در این ثبت جهانی می بینیم. پیش از این هم شهر لالجین پایتخت سفال شناخته شده و گردشگران را جلب کرده است. امسال با همکاری مدیران توانستیم کار هنرمندان را ثبت جهانی کنیم.

شاهرخی ادامه داد: کارگاه‌های مختلفی وجود دارد که کارهای زیبایی با کیفیت بالا ساخته می شود و خوشحالیم که این هنر ارزشمند آوازه جهانی پیدا کرده است. ما در همدان ۱۵۰ صنعت دستی داریم که ریشه در اصالت تاریخی شهر دارد. بیش از ۴۳ هزار و ۵۰۰ نفر مشغول هستند و ۷ درصد اشتغال استان در صنایع دستی است. این استان به همین نسبت در حوزه صادرات هم نقش ایفا می کند و بهترین صادر کنند گان را در استان داریم. نه تنها در همدان در همه کشور این قابلیت وجود دارد که به اتکای آن می‌توان  هر چه بیشتر محصول چینی فاصله گرفت.
وی اضافه کرد: نه تنها صنایع دستی که انگور ملایر ثبت سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) شده و سیر همدان و گردوی تویسرکان هم در برنامه ثبت است.

استاندار همدان با اشاره به سخت کوشی مردم این استان، گفت: ۹ هزار نفر در ملایر مستقیم به تولید مبل می پردازند و ۲۰ هزار نفر مستقیم و غیرمستقیم در این حوزه کار می کنند و ۴۰۰ فروشگاه مبل منبت در این شهر وجود دارد. ۷ تشکل حرفه ای داریم، علاوه بر فروشگاه ها، شهرک های تولیدی نیز داریم.
شاهرخی به ثبت ملی شهر تویسرکان اشاره کرده و گفت: به موازات شهر ملایر، شهر تاریخی تویسرکان را داریم که در آن کار منبت به شکل منبت گل ریز گسترش پیدا کرده و به عنوان شهر ملی منبت ثبت شده است. بیش از هشت‌هزار و ۷۰۰ نفر در این شهر مشغول هستند. امیدوارم که امسال این اتفاق باعث شکوفایی بیشتر شهرهای صنایع دستی شود.

ثبت جهانی به کیفیت صنایع دستی گیلان  کمک کرد
شهرود امیرانتخابی مدیر کل میراث فرهنگی گیلان با تشریح ثبت جهانی قاسم آباد گفت: از اسفند سال گذشته معرفی نامه ثبت جهانی نوشتیم و فکر نمی کردیم در کمتر از یک سال به نتیجه برسیم. همکاری صمیمانه مردم هنرمند قاسم آباد نقش بسیار مهمی در این ثبت جهانی داشته و مسئولان بسیاری با ما همکاری داشتند.
وی اهداف اصلی ثبت جهانی را چنین برشمرد: مهم ترین مساله، حفاظت از صنایع دستی است که از کیفیت لازم برخودار نبودند، اساسا رشته های صنایع دستی گیلان کیفیت لازم را نداشتند و ثبت جهانی به ما کمک کرد، کیفیت را بیشتر کنیم.

انگیزه دادن و تشویق مردم محلی و هویت بخشی به مردم شهر یکی از اساسی ترین اتفاقات این ثبت بود و ارزشمند بودن هدف باعث شد که همکاری صورت بگیرد.

امیرانتخابی گفت: ما در گیلان نتوانسته ایم گردشگران خارجی را به خوبی جذب کنیم، ورودی قابل توجهی نداریم مگر تقویت صنایع دستی و یا ثبت جهانی که در میراث فرهنگی داریم و در شهر ماسوله به دنبال آن هستیم. ما از صنایع دستی شروع کردیم و امیدواریم اتفاق خوبی بیفتد ما فرصت تجارت در منطقه آزاد انزلی داریم و همه عزم داریم که از این موقعیت استفاده کنیم.

گردشگری در کشور ما محدودیت خاصی دارد و ما باید دست بالا داشته باشیم، چون چاره ای جز ثبت شهرها برای دیده شدن آنها را نداریم.

تخصیص یک بنای تاریخی به مرکز آموزش ملیله در زنجان

امیر ارجمند مدیر کل میراث فرهنگی استان زنجان نیز در این نشست، با تعریف ملیله کاری گفت: ملیله ظریف کاری نقره با استفاده مفتول های ظریفی است که نقوش اسلیمی را می سازند. ظریف کاری، شیوه ساخت منحصر به فرد و خلوص نقره ویژگی ملیله زنجان است. ما ۵ اثر ثبت شده با نشان مرغوبیت بین المللی در استان داریم.
وی افزود: پس از ثبت ملی، یکی از بناهای تاریخی خانه ویژه مرکز آموزش، ترویج تولید و فروش انتخاب شده و در ادامه به توسعه آن خواهیم پرداخت.
وی در ادامه برنامه های آتی زنجان پس از این ثبت را شرح داد.

پیش از این، تبریز برای فرش، اصفهان برای صنایع‌دستی خلاق، مشهد برای گوهرسنگ‌ها، لالجین همدان برای سفال، مریوان کردستان برای کلاش‌بافی(گیوه)، سیرجان کرمان برای گلیم شیریکی پیچ، آباده در حوزه منبت، میبد یزد در رشته زیلوبافی و روستاهای خراشاد خراسان جنوبی در حوزه حوله‌بافی و کلپورگان سیستان و بلوچستان برای سفالگری ۷ هزار ساله‌ در فهرست شورای جهانی صنایع‌دستی به ثبت رسیده‌اند.

منبع:ایرنا