از «سیمرغ» برند گردشگری ایران تا حاشیه‌های آن

زاهد شفیعی ـ مدیر کل دفتر آموزش و مطالعات گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و مدیر پروژه برند ملی گردشگری در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: پروژه برند گردشگری ایران از چهارده پانزده ماه پیش در معاونت گردشگری در ذیل شورای راهبری برند ملی گردشگری کشور تشکیل شد. این شورا متشکل از نمایندگان دستگاه‌های دولتی، همچون وزارتخانه‌های کشور، وزارت راه و شهرسازی، گردشگری و سازمان‌های صدا و سیما، توسعه تجارت، تشکل‌ها و متخصصان گردشگری است.

وی ادامه داد: در جریان این پروژه مطالعات و بررسی‌های میدانی‌ای صورت گرفته که آن را قابل دفاع کرده است. رویکرد برند ملی گردشگری صرفا تقاضامحور و محدود به نظر گردشگران محلی نبوده، بلکه نیازهای جامعه محلی، دانسته‌های مقصد و ظرفیت‌های گردشگری جامعه ایرانی را نیز درنظر گرفته است. تحقیقات نشان می‌دهد بیشتر برندهای شکست‌خورده فقط رویکرد تقاضامحور داشتند.

او با بیان این‌که سند استراتژی برند گردشگری جمهوری اسلامی ایران درحال تکمیل است، افزود: پروژه برند ملی گردشگری در سه فاز اجرا می‌شود که فعلا DNA آن بدست آمده است. در این مرحله هویت بصری و کلامی برند تهیه شده و به تایید شورای راهبری برند ملی گردشگری رسیده است که بیست‌وسوم بهمن‌ماه در نمایشگاه گردشگری تهران رونمایی می‌شود.

شفیعی گفت: در فاز دوم، استقرار نظام برندینگ و استانداردسازی زنجیزه ارزش در مصادیق و مقاصد گردشگری اتفاق می‌افتد، مثلا پروژه «شهر گردشگر» در این مرحله پیگیری می‌شود. در این فاز شهرها درجه‌بندی می‌شوند تا از مکانی صرف به مقصدی گردشگری تبدیل شوند، پلت‌فورم این مرحله درحال آماده‌سازی و شهرهای اردبیل، همدان، کرمان، شیراز و یزد به عنوان پایلوت درنظر گرفته شده‌اند.

وی افزود: در فاز سه پروژه، جریان‌سازی، جاری‌سازی، تجاری‌سازی و ایجاد بینش برندینگ در بین ذی‌نفعان اتفاق می‌افتد.

مدیر کل دفتر آموزش و مطالعات گردشگری ادامه داد: هدف از این پروژه، ماموریت‌گرا کردن تصویر گردشگری جمهوری اسلامی ایران است، برای همین تمام عناصر فرهنگی در برند ملی گردشگری به کار برده شده است. بر این باوریم که برند، ابزاری عاطفی، کاربردی و تسهیل‌گر برای بازاریابی است.

او بیان کرد: در نمایشگاه گردشگری تهران، کمپینی برای به قضاوت و رای گذاشتن این برند، ایجاد می‌شود. ما برای تک تک نظرات در ساخت برند گردشگری ایران، ارزش قائلیم و آن را رویدادی مشارکتی می‌دانیم. ما صدها ساعت با نخبگان و متخصصان حوزه برند و بازاریابی مصاحبه داشتیم و نتیجه آن را به قضاوت افکار عمومی می‌گذاریم.

مدیر پروژه برند گردشگری درباره تهیه شعار گردشگری ایران نیز گفت: هنوز شعار به جمع‌بندی نرسیده است.

وی درباره حاشیه‌های مربوط به قرارداد مالی برند گردشگری با افرادی خاص که در آغاز پروژه مطرح شد، اظهار کرد: ما یک جامعه دانشگاهی هستیم، حواسمان هست. در پروژه برند گردشگری اصلا چنین داستانی مطرح نبوده است. پروژه کاملا مشارکتی پیش برده شده است. سرمایه ما مجموعه‌ای از مشاوران صاحب‌نظر و قوی بوده‌اند. از مبالغ سنگینی که گفته شده خبری نیست. البته از ظرفیت مجموعه‌ای از مشاوران استفاده شده که فرایند حقوقی آن‌ها کامل طی شده است و اکنون که فاز مطالعاتی تمام شده مبلغی را به تیم مشاوران پرداخت کرده‌ایم. خوشبختانه همه مستندات مالی موجود است. علاوه‌بر این‌ها سیاست وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کاملا انقباضی است.

شفیعی، برند گردشگری ایران را پروژه های قابل دفاع دانست و به بیانی ساده درباره اهمیت برند گردشکری، گفت: کار برند متمایزسازی محصول گردشگری از سایرین است، مثلا در سطح ملی مشخص می‌کند اصفهان چه تفاوتی با همدن دارد، یعنی ابزار تمایز محسوب می‌شود که بازاریابی و انتخاب محصول را آسان می‌کند و کمکی برای بازار گردشگری است.

به گزارش ایسنا، در منابع تحقیقاتی مکتوب آمده است: برند گردشگری یک مقصد قبل از سفر، اطلاعاتی به بازدیدکننده می‏دهد تا مقصد را شناسایی و تعیین هویت کند، آنرا از رقبایش متمایز سازد و انتظارات خود از سفر پیش روی را شکل دهد. حتی اطلاعات پس از سفر نیز تحت تاثیر برند مقصد قرار می‏گیرد.

برای ساخت برند گردشگری ایران، تا به حال همایش‌های علمی و تخصصی مختلفی در یک دهه گذشته برگزار شده است، اما هیچ یک، نتیجه و دستاورد ملموسی که به تهیه برند گردشگری ایران منجر شود، نداشته است.

منبع:ایسنا