نگاهی به هنر و تاریخ از دریچه موزه «هرمیتاژ»

موزه «هرمیتاژ» سنت‌پترزبورگ مجموعه‌ای بزرگ و بسیار غنی از آثار سلطنتی و هنری کشور روسیه و تزارهای روس است. این موزه به دلیل حضور تعداد زیادی از آثار فرهنگی و هنری مربوط به دوره‌های مختلف از شهرت بالایی بین علاقه‌مندان برخوردار است.

یکی از ویژگی‌های بارز موزه هرمیتاژ روسیه به نمایش گذاشتن آثار هنرمندان و نقاشان معروف و محبوبی چون میکل آنژ، لئوناردو داوینچی، ون گوگ، گوگن و پیکاسو است. البته میزبانی از سه میلیون اثر هنری در شعبه‌های لندن، آمستردام، ایتالیا و لاس‌وگاس این موزه از دیگر خصوصیات هرمیتاژ است.

ساخت و تاسیس این موزه به زمان سلطنت «کاترین کبیر» بازمی‌گردد. وی نقاشی‌های برگزیده اروپایی از جمله «مجموعه‌های برول سیاست‌مدار ایالت زاکسن آلمان»، «کروزا»، و «نگارخانه والپول در انگلستان» را توسط نمایندگانی که به نقاط مختلف اروپا فرستاده بود، در سال ۱۷۶۴ جمع‌آوری کرد و در موزه به نمایش گذاشت.

موزه هرمیتاژ شامل ۶ ساختمان هم‌جوار بوده که بخش اصلی موزه در کاخ زمستانی واقع شده است؛ بخش کاخ زمستانی با ساختمانی به رنگ سبز و سفید، در گذشته محل اقامت رسمی تزارهای روسی بوده است که حال به عنوان بخش اصلی هر ساله بازدیدکنندگان و گردشگران بسیاری را در خود می‌بیند.

این موزه علاوه بر آثار هنری از نقاشان و هنرمندان مختلف میزبان بزرگترین مجموعه طلای باستانی جهان، جواهرات سلطنتی، البسه سلطنتی و عتیقه‌جات است که کاترین کبیر در دورانی علاقه خاصی به جمع‌آوری آن‌ها پیدا کرد بود.

از دیگر آثار موزه هرمیتاژ می‌توان به «گنج‌های تروا» که توسط «هاینریش اشلیمن» کشف و در سال ۱۹۴۵ میلادی از موزه برلین به این موزه آورده شد، اشاره کرد. البته این موزه بخش‌های فراوانی دارد که یکی از بخش‌های مهم آن تالاری است که امیرکبیر برای دیدار تزار و حل مسائل مرزی حکومت قاجار و روس‌های توسعه‌طلب به آنجا رفته بود.

موزه هرمیتاژ از نظر نگهداری مجموعه قابل توجهی از کتیبه‌ها، نقش برجسته‌ها، قطعات کوچک مجسمه و هنرهای کاربردی تمدن و فرهنگ سومر، پایه‌گذاران تمدن بین‌النهرین و جانشینان آن‌ها، اکد و بابل که امپراتوری قدرتمند آشور را به وجود آوردند و همچنین مجموعه‌هایی از سفالینه‌های منقوش شوش به عنوان یکی از مهم‌ترین موزه‌های جهان شناخته می‌شود.

یکی از بخش‌های مورد توجه این موزه بخش ایران هرمیتاژ است که میزبان آثاری چون مجسمه‌ها و ظروفی کشف شده از خوارزم مربوط به قرن اول تا هشتم میلادی، دیوارکوب با زمینه‌ای آبی که صحنه‌هایی از پهلوانان ایرانی را به تصویر کشیده، نقاشی‌های دیواری کاخ پادشاهان و معابد و فرش پازیریک است.

فرش «پازیریک» که در این موزه به نمایش گذاشته شده یکی از شاخص‌ترین آثار هنر ایرانی است که احتمالا در دوران مادها یا پارس‌ها بافته شده و از آن زمان به یادگار مانده است.

هرمیتاژ هر سال میزبان ۳۹ نمایشگاه دائمی است که از مطرح‌ترین این نمایشگاه‌ها می‌توان به «نمایشگاه نقاشی‌های فلامانی»، «هنر و فرهنگ قرن هجدهم روسیه»، «هنر ژاپن»، «فرهنگ مصر باستان»، «فرهنگ مردمان سیبری جنوبی» و «دکوراسیون داخلی روسی» اشاره کرد؛ البته نمایشگاه‌های موقت در کنار این ۳۹ نمایشگاه دائم هر ساله در این موزه نیز برگزار می‌شود.

تمام ویژگی‌های گفته شده در مورد هرمیتاژ باعث شده این موزه در زمره شناخته‌شده‌ترین موزه‌های دنیا در کنار موزه لوور فرانسه، موزه مادام توسوی لندن و… قرار گیرد و به یکی از محبوب‌ترین مکان‌های فرهنگی تاریخی روسیه تبدیل شود.

منبع:ایسنا