آش سبزی شیرازی‌ ها چگونه میراث ناملموس ملی شد؟

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، دلیل محبوب بودن آش سبزی را در میان شیرازی‌ها می‌توان طعم خاص آن دانست که این غذای سنتی را به یکی از جذابیت‌های گردشگری خوراک در شیراز تبدیل کرده است و هیچ گردشگری نیست که این آش را حداقل یکبار در شیراز به‌عنوان صبحانه نخورده باشد. تاریخچه پخت آش سبزی معلوم نیست اما آنچه شفاهی عنوان شده قدمت این آش را به بیش از ۱۰۰ سال نسبت می‌دهد. آش سبزی در دیگر شهرها هم پخته می‌شود اما به کیفیت شیراز نیست. آش سبزی به دلیل مواد موجود در آن، وعده‌ای کامل و مقوی و از همین رو به ‌عنوان صبحانه بیشتر محبوب است.

از آنجا که این آش افزون بر آداب خاص تهیه آن و محبوبیتش باعنوان یک صبحانه متفاوت در میان شیرازی‌ها شناخته شده و همچنین از آن رو که آش سبزی شیرازی به مناسبت‌های اعتقادی مردم وارد شده، در زمره میراث ناملموس شیراز جای گرفته است. با رونق‌گیری گردشگری و به ثمر رسیدن طرح خیابان غذا در شهر شیراز، آش سبزی می‌تواند به‌مثابه یکی از جاذبه‌های این شهر در حوزه گردشگری خوراک شناخته شود. با آنکه مراحل و شیوه پخت آش سبزی زمان‌بر و دشوار است، پخت آن معمولا در شب صورت می‌گیرد تا برای صبح زود آماده و تازه باشد.

در یکی دو سال اخیر، برخی مغازه‌ها آش را شب هم عرضه می‌کنند تا بتوان آن را برای صبحانه، آماده در منزل داشت. ساعت توزیع آش در صبح معمولاً از ساعت ۶ و نیم تا حدود ۹ است و پس از آن، در کمتر مغازه‌ای موجود است. علاقه اهالی شیراز به آش سبزی چنان است که می‌توان صبح‌ها مغازه‌های آش‌فروشی را با صف طولانی مردم تشخیص داد. از آنجا که پخت آش سبزی پرزحمت، زمان‌بر و نیازمند مهارت است، معمولا در خانه پخته نمی‌شود. این آش در تعطیلات یا مناسبت‌های خاص مذهبی پای ثابت سفره شیرازی‌هاست.

صمد روشن‌ضمیر، رئیس صنف پزندگان استان فارس در این باره گفت: این آش در شیراز و استان فارس به‌ویژه شهرستان داراب پخته می‌شود و در دیگر شهرها با این کیفیت وجود ندارد. بر اساس پرونده‌های کسب موجود در این صنف، به‌تازگی مجوز شهرداری مربوط به فروش آش سبزی در سال ۵۰ شمسی یافت شده اما قطعا پیشینه پخت این آش به پیش از این زمان بازمی‌گردد. در گذشته آش سبزی را شب می‌پختند و صبح به فروش می‌رساندند؛ اما این روزها آش سبزی در ساعات روز هم یافت می‌شود یعنی از صبح تا شب در مغازه‌ها موجود است.

رئیس صنف پزندگان فارس مقوی بودن این آش و لزوم خوردن آن را با نان سنگک دلیل علاقه اصلی مردم به آش سبزی برشمرد و گفت: تخصص تهیه این آش تنها در اختیار شیراز است و بسیاری نمی‌دانند کیفیت اصلی آش سبزی چیست.

آش سبزی بزرگترین نذری جهان

آش سبزی در پیوند با باورهای مذهبی مردم شیراز در زمره نذری‌ها هم جای گرفته است. هر سال در ۲۸ صفر سالروز رحلت پیامبر گرامی اسلام(ص) مردم در بوستان خلد برین شیراز چند تن آش سبزی می‌پزند و پخش می‌کنند که بزرگ‌ترین نذری جهان به شمار می‌رود. آش سبزی ۱۹ شهریور ۹۹ در زمره ۴۷ میراث ناملموس ایران به ثبت رسید.