اورامانات با ۲۹۵ اثر ملی در انتظار ثبت جهانی
منطقه اورامانات کرمانشاه در انتظار ثبت جهانی است تا فرهنگ و تاریخ اورامانات در جهان ثبت شود و اکنون نیز این منطقه بکر و دست‌نخورده در چند قدمی ثبت جهانی قرار دارد.
منطقه اورامانات یکی از مناطق زیبای استان کرمانشاه است که به کوه‌ها، جنگل‌ها، قله‌های پر برف، دره‌های سرسبز، خانه‌های سنگی و پلکانی مشهور است. اورامان یا هورامان، نام منطقه‌ای کوهستانی در غرب ایران و شرق عراق است که ساکنان آن به گویش هورامی سخن می‌گویند.
این منطقه بیشتر کوهستانی و دارای دره‌های پر پیچ‌وخم و عمیق و رودبارهای بی‌شمار است، از مجموع آب این چشمه‌ها و رودبارها، دو رودخانه سیروان و لیله پایه‌ریزی می‌شوند که در نقطه‌ای به نام دروله در نزدیکی مرز ایران و عراق به هم می‌پیوندند. بخش بزرگی از اورامان در استان کرمانشاه و بخش کوچک‌تری در حلبچه در خاک عراق قرار دارد.
مردم منطقه معتقدند اورامانات تخت زمانی شهری بزرگ بوده و مرکزیتی خاص داشته و به همین دلیل از آن به‌عنوان تخت یا مرکز حکومت ناحیهٔ اورامان یاد می‌کرده‌اند. به‌غیر از وضعیت خاص روستا از نظر معماری، موقعیت چشمه‌های پرآب، مراسم خاص و آداب و رسوم و وجود مقبره و مسجد پیر شالیار و به ویژه جمعیت و تعداد سکنه قابل توجه آن نشانگر اهمیت منطقه از دوره‌های گذشته است.
محدوده ثبت جهانی منطقه اورامانات شامل یک گستره ۳۰۳ هکتاری با ۷۰۰ روستا، ۳۰۰ سکونتگاه غیردائم، ۳ منطقه حفاظت شده و ۱۱۰۰ محوطه و آثار تاریخی، جشن‌ها و آیین‌های منطقه و ثبت بافت ۳۶ روستا است.
۲۹۵ اثر ثبت شده ملی در این منطقه و در شهرستان‌های ثلاث باباجانی، روانسر، پاوه و جوانرود وجود دارد که بیشترین آثار ثبت شده گردشگری ملی با ۲۰۰ اثر در شهرستان ثلاث باباجانی واقع شده است.
چندی پیش دکتر علی‌اصغر مونسان وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در نشست خبری با اصحاب رسانه با بیان اینکه روند ثبت جهانی اورامانات باید تسریع و برنامه‌ریزی مناسبی برای رونق گردشگری منطقه با توجه به ظرفیتهای کم نظیر آن انجام شود، گفت: «اورامانات یک منطقه بی‌نظیر است که ظرفیت کامل برای ثبت جهانی را دارد.»
او افزود: «توسعه زیرساختهای منطقه نیاز به استفاده از ظرفیت سرمایه‌گذاران بخش خصوصی دارد و باید در دستور کار مسئولان مربوطه قرار بگیرد تا بتوان از ظرفیتهای بزرگ این منطقه به ویژه در حوزه اکوتوریسم بهره برد.»
ثبت جهانی اورامانات مطالبه جدی مردم کرمانشاه از مسئولان است
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی کرمانشاه در این خصوص می‌گوید: «توسعه صنایع‌دستی اورامانات و ثبت ملی صنایع‌دستی شاخص شهرستان، برندسازی و توسعه بازارهای صنایع‌دستی جز برنامه‌ها است.»
امید قادری با اشاره به اینکه ثبت جهانی اورامانات به عنوان یک مطالبه مهم استانی پیگیری می‌شود، می‌افزاید: «استاندار کرمانشاه و مجموعه مدیریت ارشد استان با جدیت ثبت جهانی اورامانات را در دستور کار قرار داده‌اند.»
قادری از اعزام ارزیاب ثبت جهانی اورامانات در اواخر شهریور ماه به منطقه اورامانات خبر می‌دهد و می‌گوید: «این ارزیاب از کشور مصر برای بررسی پرونده ثبت جهانی ۱۲ روستای منظقه اورامانات وارد استان می‌شود.»
او می‌گوید: «میراث فرهنگی کرمانشاه در هشت محور اقدام به اجرایی‌کردن سیاست‌های اقتصاد مقاومتی در استان کرده است و ثبت جهانی اورامانات و ایجاد اشتغال روستایی با معرفی این منطقه به جهانیان یکی از محورهای این سیاست‌ها است.»
مدیرکل میراث‌فرهنگی کرمانشاه مزایای ثبت جهانی اورامانات را جلوگیری از مهاجرت روستاییان به شهرها، ایجاد و توسعه اقامتگاه‌های بوم‌گردی و خانه مسافرها در اکثر روستاها، ایجاد و توسعه بازارچه‌ها و کارگاه‌های صنایع‌دستی در منطقه و فراهم‌کردن بستر مناسب برای تثبیت شغل و حق انتفاع به مردم و روستاییان منطقه با برند شدن اورامانات و معرفی آن به جهان و جذب گردشگران به منطقه می‌داند و خاطرنشان می‌کند: «۲میلیارد تومان اعتبار دولتی برای ثبت جهانی اورامانات در نظر گرفته شده است و بیش از ۵۰۰ میلیون تومان از این میزان اعتبار تخصیص یافته است.»
او با بیان این طرح مطالعاتی منطقه در راستای ثبت جهانی اورامانات تهیه شده، می‌افزاید: «سالانه از هر کشور یک اثر برای ثبت جهانی به یونسکو ارسال می‌شود که امسال با وجود اینکه ما رقبای قوی داشتیم اما با پیگیری‌ها و تلاش‌های استاندار کرمانشاه توانستیم در اولویت اول سازمان میراث فرهنگی برای ارسال پرونده به یونسکو قرار بگیریم.»
نقشه‌های سه‌بعدی روستاهای اورامانات آماده است
مدیر پایگاه منظر فرهنگی اورامانات با اشاره به اینکه جهت تکمیل پرونده ثبت جهانی، همه نقشه‌های سه‌بعدی این روستاها آماده و خروجی آنها از نرم افزار «جی آی اس» تهیه شده است، می‌گوید: «با ثبت یک روستا علاوه بر میراث‌فرهنگی و تاریخی، ابنیه‌ها، آیین‌های کهن، رسوم، فرهنگ منطقه و حتی میراث‌طبیعی نیز ثبت می‌شود.»
طالب نیا با بیان اینکه این اقدام‌ها به میزبانی خوب این استان در رویداد کرمانشاه ۲۰۲۰ کمک می‌کند، تصریح می‌کند: «۶ روستای اورامان در یک سال گذشته به ثبت رسیده و با ثبت این تعداد روستاهای ثبت شده در استان کرمانشاه به ۱۲ روستا خواهد رسید.»
او یادآور می‌شود: «پیش از این، با تلاش‌های پایگاه حریم منظر فرهنگی تاریخی اورامانات و معاونت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کرمانشاه، پرونده ثبت ملی بافت روستاهای هجیج، داریان، شرکان، نجار و نروی شهرستان پاوه و روستای بشی نوخاص شهرستان ثلاث باباجانی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.»
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.