نیازمند شیوه انتقال جذاب مفاهیم در موزه‌ها هستیم
مدیرکل موزه‌ها و اموال منقول تاریخی با اشاره به این که هم اکنون ۷۳۳ موزه در کشور فعال است، گفت: نیازمند شیوه انتقال جذاب مفاهیم در موزه‌ها هستیم.
ناصرالدین‌شاه پس از سفر به اروپا و دیدار از موزه‌های کشورهای روسیه، فرانسه، انگلیس، ایتالیا، سوئیس، آلمان و اتریش، به تقلید از آن‌ها دستور داد گوشه‌ای از کاخ گلستان را به شکل موزه درست کنند؛ البته این موزه مختص شاه و اطرافیانش بود.
این موزه پس از مدتی از بین رفت و جواهرات آن به خزانه بانک ملی و سلاح های موجود در آن، به موزه دانشکده افسری سپرده شد. در دوره مشروطه، به دستور وزیر معارف (صنیع‌الدوله)، دایره‌ای به نام اداره عتیقات به وجود آمد که کارش سر و سامان دادن به وضع نابسامان حفاری‌های غیر مجاز بود.
در همین زمان بود که موزه «ایران معارف» تأسیس شد. این موزه، در برگیرنده اشیای عتیقه، کاشی، سفال، سکه و سلاح بود که به عنوان اولین گام مؤثر در تاریخ موزهداری ایران به شمار می‌رود.
بیشترین جلوه تاریخ موزهداری ایران را، در ایجاد موزه ایران باستان باید جستجو کرد.این موزه، با ۲ هزارو ۷۴۴ متر زیربنا، به دلیل قدمت اشیاء در زمره یکی از موزه‌های مادر دنیا محسوب می‌شود که در سال ۱۳۱۶ هجری شمسی افتتاح شد.
در مجموعه موزه ملی ایران، به عنوان بزرگ‌ترین، مهم‌ترین و قدیم‌ترین موزه کشور، بیشترین یافته‌های باستان‌شناسی حاصل از کاوش‌های علمی از دوران پارینه‌سنگی تا اسلامی در قالب دو موزه «ایران باستان» و «دوران اسلامی» به نمایش درآمده است. موزه ملی ایران در اولین بنای موزه‌ای کشور گشایش یافت.
این بنا را آندره گدار، معمار فرانسوی، با الهام از طاق کسرا طراحی کرد و دو معمار ایرانی، عباسعلی معمار و استاد مراد تبریزی اجرای آن را به عهده گرفتند. «موزه ایران باستان» شامل دو موزه «پیش‌ازتاریخ ایران» با آثاری از دوران پارینه‌سنگی قدیم تا اواخر هزاره چهارم (یعنی از کهن‌ترین دوران تا پیش از ابداع نگارش) و در «موزه دوران تاریخی» آثاری از اواخر هزاره چهارم پیش از میلادی (یعنی آغاز به‌کارگیری نگارش) تا پایان دوران ساسانی به نمایش گذارده شده است.
موزه باستان‌شناسی و هنر اسلامی ایران براساس پلانی الهام‌گرفته از کاخ ساسانی بیشابور، به صورت چلیپایی هشت‌ضلعی، با مساحتی حدود ۴ هزار متر مربع و در سه طبقه ساخته شد.
این بنا به منظور تأسیس موزه باستان‌شناسی و هنر اسلامی ایران تجهیز و در سال ۱۳۷۵ افتتاح شد. در اول تیرماه ۱۳۸۵ با هدف اصلاح و تکمیل تأسیسات، گسترش برخی فضاها و بازنگری در چگونگی نمایش آثار، این موزه برای بازسازی تعطیل شد و بار دیگر در سال ۱۳۹۴ با تغییراتی در فضاهای داخلی و چیدمان بازگشایی شد.
حسن روحانی درآئین افتتاح برخی پروژهای گردشگری و میراثی استان بوشهر گفت: در بخش میراث فرهنگی در این دولت، بیش از ۲۰۰ موزه افتتاح شده که تحول بسیار بزرگی است چرا که وقتی موزه‌ها افتتاح می‌شود، تلاش می‌کنیم اشیای باستانی از لحاظ حقوقی از خارج برگردد و همه اینها شرایط را کاملا مناسب کرده است.
همچنین موزه منطقه‌ای خلیج فارس در بوشهر افتتاح شد؛ این موزه علاوه بر نمایش اشیای تاریخی استان بوشهر آثار تاریخی و باستانی استان‌های خوزستان و هرمزگان نیز جمع‌آوری و به نمایش گذاشته شده‌است.
این موزه منطقه‌ای به دلیل جایگاه گردشگری استان بوشهر با هدف معرفی فرهنگ منطقه جنوب با مساحت ۱۳ هکتار و سه هزار و ۵۰۰ مترمربع زیربنا در عمارت تاریخی کلاه فرنگی بوشهر (کنسول‌گری سابق انگلیس) راه‌اندازی شده‌است.
مدیرکل موزه‌های میراث فرهنگی با اشاره به این که هم اکنون ۷۳۳ موزه در کشور فعال است، گفت: از سال ۱۳۱۶ تا ۱۳۹۲، یعنی ۷۶ سال، ۴۵۵ موزه در کشور فعال شد و در دولت کنونی تاکنون یعنی حدود هفت سال ۲۷۸ موزه تاسیس شده که رکورد بی نظیری و رشد ۶۰ درصدی داشته است.
محمد رضا کارگر با بیان این که تا قبل از سال ۹۲ تنها، ۴۲ موزه خصوصی در کشور وجود داشت: تغییر نگرش مردم و نگاه دولت سبب شده این میزان به ۱۶۸ موزه افزایش یافته است.
کارگر گفت: این رویکرد جدید و علاقمندی به موزه داری از سوی بخش خصوصی سبب شد حتی بخش‌های غیر دولتی همانند شهرداری‌ها و ارگان‌های مانند بنیاد مستضعفان، وزارتخانه نفت، اداره پست، بنیاد شهید نیز علاقمند تاسیس موزه شوند.
وی جهش تاسیس موزه ها را ادامه ارزیابی کرد و گفت: رسیدن به یک هزار موزه در کشور دور از دسترس نیست؛ و سابقه تاریخی کشور این ظرفیت را دارد که همه شهرها دارای یک موزه شوند و باید شهروندان شهرها توقع و درخواست تاسیس ایجاد موزه را از مسئولان داشته باشند؛ زیرا موزه ها هویت مردم را نشان می دهد.
کارگر درباره بازگرداندن آثار تاریخی به کشور گفت: در این مدت ۲ هزارو ۷۲۲ قطعه به کشور بازگردانده شده که به اندازه تمام سال‌های گذشته است.
وی در خصوص موزه منطقه‌ای خلیج فارس در بوشهر که در این روزها تاسیس شده است، گفت: در این موزه بر ارائه مفاهیم تغییر شگرفی انجام شده و از لحاظ کیفی بهبود زیادی یافته و مانیفست موزه داری کشور است.
کارگر با بیان این که به جز افزایش کمیت بدنبال بهبود کیفیت موزه ها هستیم، افزود: در تلاش هستیم موزه‌های کشور را از شی محور به سمت مفهوم محور تغییر دهیم.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.