نان غینیچه ۱۰۰ ساله ثبت ملی شد

فریبا کاهنی، امروز دوشنبه چهارم اسفندماه به خبرنگاران رسانه‌های گروهی گفت: نان، به عنوان قوت غالب و اصلی مردم در ایران است.

وی افزود: بیش از ۷۰ نوع از انواع محصولاتی که آن را می‌توان نان نامید قبیل نان غینیچه، نان تازه(نان پنجه کش)، پتیر، سیروکی، نان کلوچه، نان شکری (زنجفیلی)، نان گاورسی، کماچ، کماچ پتیری، قلیفی و سمنو و توسط بانوان خلاق و هنرمند بشرویه تولید می‌شود.

کارشناس مردم شناسی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی با بیان اینکه برخی از این نان‌ها به عنوان آیین‌ها و باورهای مردم، نذورات و خیرات نیز کاربری دارند، تصریح کرد: یکی از پرمصرف ترین نان‌ها در بین مردم بشرویه «نان محلی خشک (غینیچه)» است که به جهت دارا بودن کیفیت غذایی بالا و ماندگاری زیاد علاوه بر این که در تنورهای سنتی و خانگی تهیه می‌شود در نانوایی‌های سنتی شهر و روستاهای اطراف همواره تولید می‌شود.

کاهنی ادامه داد: این نان در شهر بشرویه و روستاهای اطراف پخت می‌شود و همچنین مخصوص مراسم خاصی نیست و بیشتر توسط بانوان تهیه می‌شود؛ قدمت آن با توجه به مصاحبه‌ای که از بزرگان و سالمندان انجام شد به بیش از ۱۰۰ سال می‌رسد.

وی بیان کرد: این نان جزء مصارف روزانه است و با غذاهای آبگون و همچنین صبحانه مصرف می‌شود و مواد لازم برای تهیه نان خشک (غینیچه) آب، آرد، نمک، زردچوبه و خمیر بهداشتی برای خمیر کردن است.

کارشناس مردم شناسی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی با اشاره به شیوه پخت، اظهار کرد: در داخل لگن (تشت خمیری) خمیر مایه و نمک، زرد چوبه ریخته و بعد آب ولرم (آبی که درج حرارت آن طوری باشد که دست را نسوزاند) ریخته و بعد آردها را که قبلا الک کرده و آماده کرده می‌ریزند و خمیر می‌کنند؛ باید آنقدر این خمیر را ورز داده شود که یک خمیر یک دست و سفتی در بیاید.

کاهنی ادامه داد: خمیر را پوشانیده و به مدت یک ساعت تا یک و نیم ساعت می‌گذارند که خمیر ترش شود؛ بعد از ترش شدن از روی خمیر گلوله‌های برداشته چانه (چونه کردن یا گنده کردن) به تعداد تقریبا ۱۰ تا ۲۰ عدد می‌کنند و به ردیف روی سفره آردی می‌گذارند.

وی افزود: چانه‌های خمیر را برداشته، در ظرف کنجد و سبزی خشک می‌زنند و بعد خمیر را روی تخته گذاشته و به وسیله وردنه (چوبه) خمیر را پهن کرده و نازک می‌کنند؛ بعد از این که نازک شده روی سبدهای حصیری (سویج) و یا سفره‌های پارچه‌ای گذاشته و لا به لای آن پارچه‌ای نازک انداخته در حدود ۲۰ دقیقه‌ای به همین حالت می‌گذارند و در این فاصله تنور را آتش کرده (با چوب و کنده درختان و هیزم) و می‌گذارند که خوب شعله بزند که تنور داغ شود؛ خمیرها را برروی بالشتک (رفیده) می‌گذارند و به این وسیله به دیواره تنور می‌زنند تا نان خوب پخته و خشک شود.

کارشناس مردم شناسی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی بیان کرد: این نان از کیفیت و ماندگاری خوبی برخوردار است و همچنین گذاشتن خمیر در دو نوبت برای ترش شدن و تخمیر بهتر از شاخص‌های مهم این نان است.

کاهنی یادآور شد: این نان سنتی به شماره ۲۲۳۲ درتاریخ ۱۶ دی ماه ۹۹ در فهرست آثار معنوی کشور(ناملموس) ثبت شد.

منبع:ایسنا