موزه «ملکه سوفیا»، یادمان تاریخ ملی مادرید

موزه «ملکه سوفیا» یا «رِینا سوفیا»، یکی از معروف‌ترین موزه‌های شهر مادرید است که در آن آثار هنرمندان معاصر کشور اسپانیا به نمایش گذاشته می‌شود. ساختمان این موزه قدمت طولانی دارد و به این علت که در زمان «شاه فیلیپ دوم» در سال ۱۵۶۶ به عنوان یک بیمارستان عمومی مورد استفاده قرار می‌گرفت، شهرت دارد.

گفته می‌شود که بین سال‌های ۱۷۷۶ تا ۱۷۸۱ ساختمان جدیدی برای بیمارستان در نظر گرفته شد و بنای بیمارستان قبلی به همان شکل ابتدایی باقی ماند. ساختمان آن البته در دوران فعالیت بارها مورد بازسازی قرار گرفت و تغییراتی در ساختار آن ایجاد شد.

نکته‌ای که در مورد این موزه وجود دارد این است که بارها در این مدت تصمیم به تخریب بنای آن گرفته شده که خوشبختانه این تصمیم عملی نشده است و در سال ۱۹۷۷ طی یک حکم سلطنتی، بنای موزه جزء یادمان‌های تاریخی ملی این کشور به ثبت رسید.

همانطور که گفته شد بنای این موزه در ابتدا بیمارستان بوده است اما در سال‌های ۱۹۸۰ برنامه‌ای برای نوسازی این بنا طراحی شد که «آنتونیو فرناندز آلبا» انجام این کار را برعهده گرفته است. آسانسورهای شیشه‌ای و استیلی از جمله طراحی‌های خاص این معمار به شمار می‌رود که فضایی مدرن را در این موزه قدیمی ایجاد کرده است.

در سال‌هایی که طرح نوسازی در این موزه در حال انجام بود تنها در سالن ملکه سوفیا نمایشگاه‌هایی به صورت موقتی برگزار می‌شد و پس از اتمام پروژه نیز در سال ۱۹۸۸ این بنا با حکم سلطنتی به عنوان موزه ملی برای جایگزینی با موزه هنرهای معاصر اسپانیا نام‌گذاری شد.

ایده اصلی ساخت موزه ملکه سوفیا به منظور گسترش موزه پرادو برای پوشش دادن تاریخ هنر از انتهای قرن بیستم تا به امروز شکل گرفت؛ چراکه آثار تاریخ هنر در این موزه که مختص آثار کلاسیک بود پوشش داده نمی‌شد.

در سال ۱۹۹۵ به دستور حکومت وقت این سرزمین، موزه ملکه سوفیا به مجموعه‌ای شامل آثار هنری از سال ۱۸۸۱ و همزمان با تولد پیکاسو به بعد تبدیل شد و پس از آن آثار نقاشانی مانند «گویا» نیز به این مجموعه پیوستند.

این مرکز هنری، محل نگهداری بهترین آثار قرن بیستم بوده است به گونه‌ای که هنرمندان معاصر اسپانیا مانند «خوان میرو»، «سالوادور دالی» و «پابلو پیکاسو» در این محل به کاوش می‌پرداخته‌اند. یکی از شاخص‌ترین آثار پیکاسو و معروف‌ترین اثر هنری اسپانیا به نام «گِرنیکا» نیز در این مجموعه نگهداری می‌شود و این در حالی است که هنرمند این اثر اصرار داشت که آن در موزه پرادو به نمایش گذاشته شود.

گفتنی است که مجموعه‌ای دائمی در طبقه دوم و چهارم جناح اصلی موزه «رینا سوفیا» برپا و همواره محل تابلوی گرنیکا بدون تغییر بوده است و علاقه‌مندان به بازدید از این موزه می‌توانند اثر گرنیکا که به لحاظ تاریخ هنر ارزش بالایی دارد را در اتاق ۲۰۶ این موزه تماشا کنند.

چیدمان آثار این موزه بر اساس موضوع انجام شده و لذا پراکندگی آثار هنرمندان میان طبقات را به وجود آورده است. در کنار تابلوی گرنیکا، تماشای پیش‌طرح‌های این هنرمند در اتاق‌های حول اتاق ۲۰۶ جذابیت فراوانی دارد؛ به طوری که تماشای این پیش‌طرح‌ها روند خلق اثر را به تصویر می‌کشند.

همچنین علاقه‌مندان به سبک کوبیسم پیکاسو می‌توانند آثار هنرمندان دیگری مانند «خوان‌ گری» و «جرج براک» را نیز که دارای سبکی مشابه با این هنرمند نقاش هستند، تماشا کنند .

در کنار نقاشی‌های «خوان میرو» که اغلب با رنگ‌های اولیه درخشان شناخته می‌شوند، مجموعه مجسمه‌های عجیب او نیز در این موزه به نمایش گذاشته شده که بازدیدکنندگان زیادی را به خود جذب می‌کند.

گفتنی است که نقاشی‌های خوان میرو نمادی برای المپیک بارسلون در سال ۱۹۹۲ شدند و از این رو اثر او تحسین مردم از سرتاسر جهان را برانگیخت، در حالی که این اثر لیاقت و استحقاق چنین تحسینی را داشت.

علاوه بر این آثار، ۲۰ تابلو از شاهکارهای سالوادور دالی نیز در این موزه به نمایش گذاشته شده است؛ همچنین آثار « ماکس ارنْست» از جمله هنرمندان  سبک سورئالیست، در این مجموعه قرار دارد که علاقه‌مندان به این هنرمندان با تماشای آثار آن‌ها در این موزه به وجد خواهند آمد.

آثار هنرمندان دیگری مانند «میکل بارسلو» و «ایگناسیو زولواگا» و چند طرح ساده از «فدریکو گارسیا لورکا» نیز در موزه ملکه سوفیا وجود دارد. با وجود این که هنرمندان این آثار کمتر شناخته ‌شده هستند اما تماشای آثار آن‌ها تجربه‌ای دلچسب برای بازدیدکنندگان به همراه خواهد داشت.

البته به غیر از بخش‌های گفته شده در این موزه کتابخانه‌ای وسیع با مجموعه‌ای  بیش از ۱۰هزار مونوگراف و بروشور، هزار مجله و ویدئو، نوار صوتی و یک مجموعه تاریخی مهم از نسخ خطی، اسلاید و عکس‌ها نیز وجود دارد که توجه علاقه‌مندان را به خود جلب می‌کند.

منبع:ایسنا