کشف‌‌های مهم باستان‌ شناسی سال

 در سال ۲۰۲۱ به رغم تمامی مشکلات ناشی از شیوع ویروس کرونا، کارشناسان به اکتشاف‌های متعددی دست یافتند که در ادامه با برخی از قابل‌توجه‌ترین این موارد آشنا می‌شوید.

یکی از این موارد تپه‌نگاره عظیمی در «بیابان تار» واقع در هند است که گمان می‌رود با توجه به این‌که منطقه‌ای معادل ۲۰.۸ هکتار را در برگرفته است بزرگ‌ترین تپه‌نگاره جهان باشد. این تپه‌نگاره شامل چندین خط پرپیچ و خم می‌شود.

گمان می‌رود قدمت این تپه‌نگاره تاریخی به حوالی ۱۵۰ سال پیش بازگردد اما هدف از خلق آن هنوز مشخص نیست. تماشای این اثر از روی زمین مشکل است، در نتیجه این تپه‌نگاره نخستین‌بار توسط محققانی که این منطقه را با استفاده از گوگل ارث مورد بررسی قرار می‌دهند کشف شده است.

باستان‌شناسان همچنین امسال به بقایای یک شهر گم‌شده در مصر دست‌یافتند. این شهر که در اقصر قرار دارد توسط فرعون «آمنهوتب سوم» که بین ۱۳۹۱ تا ۱۳۵۱ پیش از میلاد زندگی می‌کرد، ساخته شده است. در این شهر باستانی خانه‌های متعدد، ساختمان‌های اداری و یک نانوایی بزرگ، و یک منطقه برای تولید آجر قبر وجود دارد. شواهد تاریخی نشان می‌دهند «آمنهوتب سوم» سه قصر در این شهر داشته است. کاوش‌های باستان‌شناسی در این شهر همچنان ادامه دارد.

بر اساس اعلام تیم کاوش در این محوطه باستانی، این شهر مهم‌ترین سکونتگاه اداری و صنعتی در منطقه بوده که در کرانه غربی اقصر واقع شده است. «بتسی برایان» استاد مصرشناسی در دانشگاه جان هاپکینز و یکی از اعضای تیم کاوش در بیانیه‌ای اعلام کرده کشف این شهر گم‌شده، مهم‌ترین اکتشاف باستان‌شناسی از زمان پیداشدن قبر «توت عنخ آمون» محسوب می‌شود و به ما کمک می‌کند اطلاعات‌ بیشتری درباره زندگی در مصر باستان در دوران اوج ثروت این امپراتوری کسب کنیم. در این محوطه ابزار مورد استفاده در فعالیت‌های صنعتی چون نخ‌ریسی و بافندگی و همچنین خاکسترهایی حاوی فلز و شیشه نیز یافت شده است. در بخش‌های دیگر شهر نیز گور دو گاو در یک اتاق کشف شده و در مکانی دیگر بقایای انسانی پیدا شده که دست‌هایش به سمت بیرون کاملا باز شده و دور زانوهایش نیز طناب پیچیده شده است. یک گورستان بزرگ در قسمت شمالی شهر و گروهی از قبرها با سنگ‌های تراشیده‌شده از جمله یافته‌هایی هستند که باستان‌شناسان تاکنون در این محوطه به دست آورده‌اند و کاوش در این محوطه باستانی همچنان ادامه دارد.

دیگر مورد این فهرست سنگی است که بر روی آن مجموعه‌ای از حکاکی‌ها نقش بسته است. این تخته سنگ که حدود ۴۰۰۰ سال قدمت دارد و در فرانسه کشف شده است درحقیقت قدیمی‌ترین نقشه اروپا محسوب می‌شود. بر روی این سنگ مجموعه‌ای از خطوط وجود دارد که تصویرگر «رودخانه اوده» و مناطق اطراف آن در غرب فرانسه است.

این تکه سنگ در سال ۱۹۰۰ کشف شده بود اما بررسی و تحقیقات جدید بر روی این تخته سنگ‌ و شبیه‌سازی سه‌بعدی توانست حکاکی‌های روی سنگ را نمایان کند. شاید این تکه سنگ توسط یک شاهزاده یا شاه برای نمایش‌دادن منطقه تحت حکومت‌شان مورد بررسی قرار ‌می‌گرفته است.

گورستان ۲۰۰۰ ساله حیوانات خانگی که در بندر «برنیس» کشف شد شاید قدیمی‌ترین گورستان جهان در نوع خود باشد. در هیچ‌یک از حیواناتی که در این گورستان دفن شده‌اند اثری از مرگ به دست انسان دیده نمی‌شود، در عوض بقایای به‌جای‌مانده نشان می‌دهند این‌ها حیوانات پیر و بیماری بوده‌اند که توسط فردی نگهداری می‌شده‌اند. تقریبا تمامی این حیوانات با دقت دفن شده‌اند. حیوانات در حالتی شبیه به خوابیدن در قبر قرار داده شده‌اند و در برخی موارد پتویی به دور آن‌ها پیچیده شده و یا ظرفی بر روی آن‌ها قرار داده شده است.

در یکی از موارد، یک میمون در کنار سه بچه گربه، یک سبد حصیری، لباس، تکه‌های ظرف و دو صدف بسیار زیبا دفن شده بود.

بنابراین کارشناسان معتقدند حیوانات در «برنیس» برای هدیه شدن به خدایان قربانی نمی‌شدند و به عنوان حیوانات خانگی نگهداری می‌شدند.

باستان‌شناسان این گورستان متعلق به قرن اول و دوم میلادی را به طور اتفاقی کشف کرده‌اند. سال‌ها است که باستان‌شناسان مشغول کاوش در حوالی «برنیس» هستند چراکه این منطقه خانه بقایای تاریخی است.

از ۵۸۵ مورد بقایای کشف‌شده، ۵۳۶ مورد گربه، ۳۲ مورد سگ، ۱۵ مورد میمون، یک مورد روباه و یک مورد شاهین بوده است. هیچ‌کدام از حیوانات مومیایی نشده بودند اما برخی از آن‌ها در تابوت‌های موقتی قرار داده شده بودند. برای مثال مجموعه‌ای از برگ نخل دور یک سگ بزرگ پیچیده شده بود و یک نفر با دقت دو تکه کوزه را دور جسد سگ قرار داده بود.

باستان‌شناسان معتقدند تپه‌ای که در «تل بنات» واقع در شمال سوریه قرار دارد احتمالا قدیمی‌ترین بنای یادبود جنگ در جهان است. این تپه  ۴۳۰۰ سال قدمت دارد و بقایای دست کم  ۳۰ مبارز را در خود جای داده است. این مکان که با نام بنای سفید شناخته می‌شود پیش‌تر به عنوان گور عظیم سربازان دشمن در نظر گرفته شده بود، اما تحقیقاتی که نتایج آن در ژونال « Antiquity» به چاپ رسیده است نشان می‌دهد این بنا درحقیقت یادبودی برای کشته‌شدگان ارتش در یک نبرد است. پروفسور «آن پورتر» (Anne Poerter) از دانشگاه تورنتو و نویسنده اصلی این پژوهش می‌گوید: «مردم دوران باستان، درست مثل ما، به کشته‌شدگان جنگی احترام می‌گذاشتند. ما نمی‌دانیم که آن‌ها در آن نبرد پیروز شده بودند یا نه. اما می‌دانیم که شاید مدت‌ها پس از این رویداد، اجساد این افراد را از جایی دیگر آورده‌اند و سپس آنان را در این تپه باستانی که از چندین مایل آن طرف‌تر نیز قابل رویت بود، دفن کرده‌اند.»

باستان‌شناسان امسال در یکی از محوطه‌های باستانی مصر یک مومیایی ۲۰۰۰ ساله‌ کشف کرده‌اند که زبانی از جنس طلا در دهانش قرار داشت. بر اساس بیانیه‌ای که توسط وزارت آثار باستانی مصر منتشر شد، احتمالا این زبان طلایی با هدف این‌که مومیایی در زندگی پس از مرگ هم بتواند صحبت کند در دهانش قرار داده شده است و اگر این مومیایی قرار بوده با «اوزیریس» ایزد جهان پس از مرگ مصریان باستان مواجه شود باید می‌توانست با او صحبت کند. هنوز  مشخص نیست آیا این مومیایی در زمان حیات دچار لکنت زبان بوده است یا خیر و همچنین مشخص نیست چرا برای ساخت این زبان از طلا استفاده شده است. باستان‌شناسان این مومیایی را در یکی از ۱۶ قبری که در نزدیکی معبدهای «اوزیریس» و «ایزیس» قرار داشتند کشف کرده‌اند. چندی پیش همچنین باستان‌شناسان  بقایای یک مرد، زن و کودک متعلق به مصر باستان را که در دهان‌شان زبان‌هایی از جنس طلا قرار داشت در دو مقبره نزدیک هم کشف کردند.

امسال همچنین خبر  کشف بقایای آن‌چه گمان می‌رود یکی از معبدهای گم‌شده خورشید مصر باستان باشد، اعلام شد. این معبد که گمان می‌رود به اواسط قرن بیست و پنجم پیش از میلاد تعلق داشته باشد درحالی کشف شد که زیر معبدی دیگر واقع در «ابوغراب» در ۱۲ کیلومتری جنوب قاهره دفن شده بود. در سال ۱۸۹۸، باستان‌شناسانی که در این مکان مشغول فعالیت بودند، معبد خورشید «نیوسررع»‌، ششمین فرعون از دودمان پنجم مصر باستان را که در مصر بین سال‌های ۲۴۰۰ تا ۲۳۷۰  پیش از میلاد حکومت می‌کرد پیدا کردند. اکتشافات جدید اما نشان می‌دهد معبد خورشید «نیوسررع»‌  بر روی بقایای یک معبد خورشید دیگر ساخته شده بود.

به گفته سرپرست پروژه باستان‌شناسی اخیر،‌ باستان‌شناسان در قرن نوزدهم فقط بخش کوچکی از ساختمان زیر معبد را کشف و گمان کردند این فقط بخشی از ساختمان‌های قدیمی‌تر متعلق به همان معبد «نیوسررع»‌ است. اما اکتشافات جدید نشان می‌دهد ساختمانی کاملا متفاوت از معبد «نیوسررع» پیش از آن در همان محل ساخته شده است.

در جریان این پروژه اکتشافی اخیر، مُهرهایی که نام فرمانروایان پیش از «نیوسررع» روی آن‌ها حک شده به همراه بقایای ستون‌های سنگی کشف شده است.

معبد خورشید اولیه، وسعت زیادی داشته اما «نیوسررع» به منظور ساخت معبد خورشید جدیدی این بنای اولیه را از بین برده است.
به گفته باستان‌شناسان، با این‌که این معبدها برای «رع» خدای خورشید ساخته می‌شدند اما فرمانرواها از طریق این معبدها برای مشروعیت بخشیدن به قدرت‌شان و معرفی خودشان به عنوان تنها پسر خدای آفتاب در زمین استفاده می‌کردند.

باستان‌شناسانی که در شهر تاریخی «پمپئی» مشغول کاوش بودند با یک ارابه ۲۰۰۰ ساله که هنوز نقش و نگارهای ایجادشده بر آن قابل مشاهده است مواجه شدند. کارشناسان معتقدند، این نخستین ارابه تشریفاتی است که در زمان اکتشاف تا این حد سالم باقی مانده است. «پمپئی» در سال ۷۹ میلادی زیر خاکستر ناشی از فوران کوه «وزوو» مدفون شد. از زمانی که بقایای این شهر در قرن هجدهم میلادی کشف شد این منطقه محل وقوع اکتشافات حیرت‌آوری بوده است. سال گذشته نیز باستان‌شناسان پیشخان یک اغذیه‌فروشی خیابانی را در همین شهر کشف کردند.

ایسنا نوشت، شواهد نشان می‌دهد پیش‌تر سارقان آثار تاریخی با ایجاد یک تونل سعی کرده بودند این ارابه تاریخی را غارت کنند. کارشناسان معتقدند این ارابه در جشن‌ها و رژه‌ها و شاید برای حمل عروس‌ها به خانه جدیدشان مورد استفاده قرار می‌گرفته است.