خطر فرونشست در کمین بافت تاریخی دزفول

عباس چراغ‌چشم شامگاه سه شنبه در نشست هم‌اندیشی و خبری با اصحاب رسانه در محل اداره میراث فرهنگی، اظهار کرد: پر شدن شوادان‌ها، شکستگی سطحی لوله‌های فاضلاب و ترک برداشتن لوله‌های آبیاری قدیم موجب فرونشست در برخی نقاط بافت تاریخی دزفول شده و اکنون تمام بافت در معرض فرونشست است.

وی با اشاره به ریزش بخشی از مسجد ملاحاجی با قدمت ۷۰۰ سال افزود: چهار ترک عمیق نیز در مسجد جامع رخ داده است؛ بنابراین مرمت‌های جزئی تأثیرگذار نیست و باید برای تمام محوطه بافت چاره اندیشی شود تا این سرمایه گرانبها به ورطه نابودی نرسد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دزفول تصریح کرد: یکی از پایه‌های پل باستانی هر لحظه در معرض ریزش است و ۴ دهانه پل نیز تخریب شده که ضرورت دارد هر چه سریع‌تر چاره اندیشی شود.

چراغ چشم با بیان این‌که ثبت جهانی پل باستانی در دستور کار است، گفت: برخی ارگان‌ها با عناوین مختلف اقدام به ساخت‌وساز در حریم پل باستانی کرده‌اند که این اقدامات کاملاً غیرقانونی بوده و اعتراض‌های اداره میراث فرهنگی نیز نتیجه‌ای نداشته است.

وی با اشاره به حواشی ایجاد شده مبنی بر ورود افراد مرتبط با برخی فرقه‌ها به مرمت پل باستانی توضیح داد: بخشی از مرمت پل با استفاده از اعتبارات ملی و استانی انجام شده و در تلاش هستیم بخش دیگر این پل با همت مجمع خیران میراث فرهنگی که در مدت اخیر شکل گرفته، انجام شود. این انجمن شامل افرادی است که دلسوزانه به دنبال احیای میراث فرهنگی هستند و هیچ فردی از فرقه‌ها و جریانات در این مجمع حضور ندارد و ضمن اینکه اداره میراث فرهنگی گرایش و علاقه‌ای به حضور و ارتباط با این فرقه‌ها ندارد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دزفول از حمایت این اداره برای مرمت منازل واقع در بافت تاریخی خبر داد و اظهار کرد: عده‌ای از ساکنان به دنبال تخریب کامل و ساخت‌وساز خارج از چارچوب و قانون هستند که اداره میراث فرهنگی چنین مجوزی صادر نخواهد کرد اما افرادی که متقاضی مرمت منازل هستند می‌توانند از یک میلیارد ریال وام بلاعوض و سه میلیارد ریال وام بانکی با بهره ۴ درصد بهره مند شوند.

چراغ چشم خواستار ورود سرمایه‌گذاران برای خرید منازل بافت تاریخی به منظور احیا و جلوگیری از تخریب میراث فرهنگی شد و عنوان کرد: ما این قول را به سرمایه گذاران می‌دهیم که بتوانند با نازل‌ترین قیمت منازل با متراژ بالا و مناسب در بافت را خریداری کنند چرا که هدف ما مرمت و حفظ این بناهای با ارزش است؛ همچنین در این مدت تصدی ریاست اداره میراث فرهنگی با تعداد زیادی از سرمایه گذاران شهرستان به منظور خریداری منازل گفت‌وگو کرده‌ام و اکنون چند اقامتگاه بوم‌گردی در حال احداث است.

وی با بیان این‌که میراث فرهنگی به تنهایی نمی‌تواند مانع تخریب بافت شود، اضافه کرد: میراث فرهنگی متعلق به تمام مردم است و همه باید به هر شکلی که قادر هستند دلسوزانه ورود کنند که در این راستا سرمایه گذاران با خرید منازل، مرمت و تبدیل آن‌ها به کاربری‌های مختلف می‌توانند موجب احیا بافت آجری و تاریخی شوند و ضمن اینکه در این زمینه لازم است رسانه‌ها نیز فرهنگ سازی کرده و اقدام به تشویق سرمایه گذاران کنند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دزفول در ادامه با بیان این‌که مراحل معرفی دزفول به عنوان شهر جهانی کپو در حال اجراست، گفت: مرحله اول اجرا شده و مرحله دوم که شامل نامگذاری خیابان و بلوار به نام کپو، احداث میدان و نصب اِلمان کپو و راه اندازی غرفه‌ها و نصب بیلبوردها در سطح شهر است نیز رو به اتمام است و به زودی نماینده‌های یونسکو به دزفول خواهند آمد.

چراغ چشم در خصوص حواشی مربوط به نصب اِلمان کپو که پس از اعتراض مردم و رسانه‌ها به منظور انجام تغییرات برداشته شد، توضیح داد: نصب اِلمان کپو در میدان کپو یکی از زیرساخت‌های لازم برای معرفی دزفول به نام شهر جهانی کپو است و بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته شهردار به عنوان دبیر طرح دزفول شهر جهانی کپو انتخاب شده که وظیفه دبیر تجهیز دبیرخانه، احداث و نصب اِلمان، میدان و اقدامات اجرایی است و همچنین سیاست گذاری‌ها نیز بر عهده رئیس میراث فرهنگی است.

وی افزود: در این راستا اداره میراث فرهنگی خواستار ساخت و نصب یک اِلمان کپو در میدان کپو شد اما طرحی که تصویب شد با طرح اجرایی تفاوت‌های فاحشی داشت و در شأن دزفول نبود به طوری که بنده اولین فردی بودم که با طرح اجرا شده مخالفت کردم و ضمن اینکه در زمان ساخت این اِلمان با وجود اصرار فراوان برای مشاهده این اثر در حین کار، درخواست بنده مورد موافقت قرار نگرفت و در نتیجه از روند ساخت و نصب کاملاً بی اطلاع بودیم.

چراغ چشم با اشاره به کارشکنی عده‌ای در خصوص میدان کپو اضافه کرد: معرفی دزفول به عنوان شهر جهانی کپو قطعا موجب پیشرفت دزفول در حوزه گردشگری و صنایع دستی خواهد شد؛ بنابراین تقاضا دارم عده‌ای با ایجاد حاشیه خدشه به این امر مهم وارد نکنند و آن را به عقب نیاندازند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری دزفول در ادامه کمبود نیروهای یگان حفاظت و کمبود امکانات را از جمله مهم‌ترین معضلات این اداره برشمرد و توضیح داد: حوزه تحت پوشش اداره میراث فرهنگی صرفاً محدود به بافت تاریخی نیست، بخش سردشت و شهیون سه چهارم مساحت دزفول را شامل می‌شوند به عنوان مثال روستای تاریخی لیوس با معضل حفاری‌های غیرمجاز شبانه توسط افراد مسلح مواجه است و نیروهای یگان حفاظت ما به دلیل کمبود امکانات و ناکافی بودن تعداد در معرض خطرات جانی قرار دارند و این در حالی است که مجوز استخدام داده نمی‌شود و اعتباری نیز برای چنین موضوعاتی در اختیار اداره قرار نمی‌گیرد.

چراغ چشم با بیان اینکه دزفول دارای ۵۳ تپه باستانی است که به دلیل نداشتن نیروی یگان حفاظت کافی این تپه‌ها غارت شده‌اند، افزود: شهر باستانی جندی شاپور که در زیر خاک نهفته است نیز با معضل ساخت‌وسازهای غیرمجاز مواجه است در حالی که اگر این شهر حفاری شود حوزه گردشگری و اقتصاد دزفول متحول می‌شود.

وی بیان کرد: دزفول سرشار از ظرفیت و جاذبه‌های گردشگری است که با احیا و سرمایه گذاری در هر یک از بخش‌ها می‌توان به درآمد پایدار و اشتغالزایی قابل توجهی در شهرستان دست یافت که این امر مستلزم ذهن خلاق و تلاش جهادی مدیران است. ما به دنبال این هستیم که در سال ۲۰۲۵ دزفول به پایتخت گردشگری سازمان اِکو تبدیل شود.

چراغ چشم با اشاره به شناسایی ۷۰ نوع صنایع دستی از تلاش و پیگیری برای احیا این صنایع خبر داد و افزود: در حال پیگیری برای ثبت ملی ۱۶ اثر ملموس و ناملموس به ویژه در حوزه دفاع مقدس هستیم.

وی، شناسایی ابنیه‌های بحران زا به منظور جلوگیری از تخریب، اجرای طرح خانه‌های مسافر، ساماندهی باغ ویلاها، ثبت ملی دریاچه تمی، راه اندازی موزه مشاهیر، موزه سبزیجات باغ گودول، موزه آب، موزه آثار خطی و موزه صنایع دستی را از جمله برنامه‌های در دستور کار اداره میراث فرهنگی دزفول عنوان کرد.

چراغ چشم در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه مبنای حرکت و اقدامات ما حفظ، حراست، ترویج و پاسداشت میراث فرهنگی دزفول است، گفت: در این زمینه پذیرای ایده‌ها، پیشنهادات و انتقادات صاحب نظران، علاقه مندان، اصحاب رسانه و سایر افراد هستیم.

وی یادآور شد: دزفول مهد صنایع دستی و دارای جاذبه‌های گردشگری و تاریخی فراوان است که مدیریت این ظرفیت‌ها از عهده یک اداره کوچک خارج است که ضرورت دارد هر فرد به نوبه خود در زمینه پاسداشت و احیای میراث گذشتگان خود تلاش کند.

مهر نوشت، چراغ چشم در پایان رسانه‌ها و خبرنگاران را چشم و گوش مسئولان عنوان کرد و گفت: از انتقاد منصفانه و به دور از حب و بغض رسانه‌ها به منظور بهبود وضعیت استقبال خواهم کرد و اعلام می‌کنم که همه خبرنگاران، مشاوران این اداره هستند و آمادگی داریم که در تمام ابعاد و موضوعات در کنار ما باشند.