میامی دیار کاروانسراها
یکی از شهرستان‌های تاریخی و منحصر به فرد استان سمنان، میامی است که شباهت نام این شهرستان با شهری معروف در ایالت فلوریدا آمریکا نیز جالب توجه است.
میامی آمریکا که معروف به شهر جادو است، در سواحل اقیانوس اطلس قرار دارد و از شهرهای زیبا و برتر دنیا همراه با آب و هوای استوایی است که گردشگران زیادی را هرساله به خود جذب می‌کند.
اما میامی استان سمنان از بسیاری جهات حائز اهمیت است، پیشینه تاریخی، برخورداری از بیش از ۱۰ کاروانسرا، دشت‌های پرگل، مناطق نمونه گردشگری و کلوت‌ها و… میامی استان سمنان را از جمیع جهات قابل توجه کرده است. این شهرستان مجموعه‌ای از جاذبه‌های گردشگری طبیعی و تاریخی را دل خود جای داده است و با معرفی و جذب سرمایه‌گذار، می‌توان میامی را به مقصدی جذاب برای گردشگران تبدیل کرد.
پیشینه تاریخی و ویژگی‌های جغرافیایی
بر اساس اسناد موجود، قدمت شهر میامی بیش از یک هزار سال است و قبایل مختلفی در این شهرستان زندگی کرده‌اند.
شهرستان میامی، شرقی‌ترین شهرستان استان سمنان در مسیر تهران به مشهد است. این شهرستان از شمال به استان‌های گلستان و خراسان شمالی، از شرق به استان خراسان رضوی و از غرب به شهرستان شاهرود ارتباط دارد.
با توجه به قرار گرفتن این شهرستان در محور ارتباطی تهران – مشهد اهمیت ارتباطی و ترانزیتی آن از گذشته‌های دور مورد توجه بوده است. وجود کاروانسراهای میامی، سپنج (جهان‌آباد)، میاندشت، عباس‌آباد، الحاک، صدرآباد و محمدآباد پل ابریشم خود گواه این مدعاست و این شهرستان را به سرزمین کاروانسراها مبدل کرده است.
شهر میامی به‌عنوان مرکز این شهرستان از آثار تاریخی و گران‌بهای بسیاری برخوردار است که از آن جمله می‌توان به کاروانسرای شاه‌عباسی، مسجد و حمام آقایان اشاره کرد. شهرستان میامی دارای چهار منطقه نمونه گردشگری شامل دشت شقایق و آفتابگردان، جنگل و آبشار نام نیک و جنگل دشت شاد و عباس‌آباد است.
صنایع‌دستی و سوغات
صنایع‌دستی شهرستان میامی شامل جاجیم‌بافی، لاک‌تراشی، تولید البسه محلی، دست‌بافته‌های سنتی، نمدمالی و… بوده و سوغات آن نیز قیسی و برگه زردآلو است.
مفاخر
شهرستان میامی مدفن پاک شهید شیخ حسن جوری رهبر نهضت سربداران در کلاته میر علم روستای فیروزآباد (دهستان فرومد) است. آرامگاه ابن یمین فرومدی شاعر قطعه سرای قرن هفتم نیز در کنار مسجد جامع باشکوه فرومد زینت‌بخش تاریخ و فرهنگ ناب این خطه است. میامی زادگاه شهید سید کاظم موسوی از شهدای والامقام هفتم تیر سال ۱۳۶۰ در دفتر مرکزی حزب جمهوری اسلامی است.
جاذبه‌های تاریخی میامی
مجموعه کاروانسرای میاندشت
مجموعه کاروانسرای میاندشت بزرگ‌ترین مجموعه کاروانسرای ایران است که در ۴۰ کیلومتری شرق میامی در مسیر جاده میامی به مشهد قرار دارد و شامل سه کاروانسرای صفوی و قاجار، چاپارخانه و کبوترخانه است. کاروانسرای غربی مربوط به دوره صفوی و دو کاروانسرای دیگر مربوط به دوره قاجار است.
کاروانسرا و بافت تاریخی عباس‌آباد
در فاصله ۸۰ کیلومتری از مرکز شهرستان میامی، روستای تاریخی و هدف گردشگری عباس‌آباد واقع شده است. کاروانسرای عباس‌آباد به‌عنوان بزرگ‌ترین تک کاروانسرای شهرستان در دل بافت تاریخی و پلکانی عباس‌آباد یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های این روستاست که در مرکز روستای عباس‌آباد واقع شده است. بافت تاریخی و پلکانی عباس‌آباد که گون‌هایی زیبا از هنر معماری ایرانی است قابلیت دیگری از جاذبه‌های این روستا است. کاروانسرای عباس‌آباد در دوره صفویه بنا و در دوره قاجار مرمت اساسی شده است.
حمام، عمارت، مسجد و محله تاریخی آقایان
یکی از جاذبه‌های مهم واقع در بافت تاریخی میامی، محله تاریخی آقایان است. محله آقایان دارای حمام، مسجد، آب‌انبار، عمارت و کاروانسرای تاریخی است که همگی ثبت ملی شده‌اند. مسجد آقایان و آب‌انبار میامی نیز در دوره قاجاریه بنا شده‌اند.
مسجد جامع فرومد
این مسجد تاریخی مربوط به دوره خوارزمشاهیان در روستای فرومد در ۱۲۰ کیلومتری شرق میامی واقع شده است. این بنا با گچ‌بری‌های زیبا یکی از ۲ مسجد دو ایوانه کشور محسوب می‌شود و عنصر منحصر به فرد و شاخص هنر معماری ایرانی اسلامی است. از جمله ویژگی‌های منحصر به فرد این بنا تزئینات بسیار دقیق زیبای آن است که چشم هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند.
آرامگاه ابن یمین فرومدی
آرامگاه ابن یمین فرومدی نیز در انتهای روستا قرار دارد. معماری ساختمان زیبا با بافت روستا تطابق ندارد و شش‌گوش است و زوایای زیبایی بنا را در برگرفته است. سنگ قبر دارای شش ضلع کوچک است که روی آن نوشته شده است: «آرامگاه امیر فخرالدین محمد ابن یمین‌الدین متخلص به ابن یمین، شاعری، دانشمند بوده است. دوران زندگی را با کمال مناعت و وارستگی به پایان رسانده است» سال تولدش برابر با ۶۸۵ هجری قمری و سال وفاتش برابر است با ۷۶۹ هجری قمری است.
آرامگاه ارمیای نبی، پیامبری در آغوش درخت
در جهت غربی_شرقی از شاهرود به سمت میامی در کیلومتر حدود ۵۰، یک تابلوی سبزرنگ که بر روی آن نام دو روستای ارمیان و جودانه نوشته شده راهی در جهت شمال-جنوب باز می‌کند که به یک، دو راهی ختم می‌شود که یکی به جودانه می‌رود و دیگری به ارمیان و قدس که روستایی است در شرق ارمیان.
مقبره ارمیای نبی در میان چنار کهنسال این روستا واقع شده است و این بقعه از این نظر که آن را درخت چناری در برگرفته نیز منحصر به فرد است.
بر اساس اسناد تاریخی از جمله صنیع‌الدوله و برخی دیگر در مورد ارمیای نبی می‌نویسند: ارمیای پیامبر در روستای ارمیان (ارمیا) میامی که از منازل بین راه مشهد به شاهرود و تهران و بلوک بسطام بوده و دارای چاپارخانه و تردد قافله‌های مسافرتی و مردم است و اهالی ارمیان و روستاهای آنجا اصالتاً عرب بوده و به عقیده اهالی آنجا سه نفر از انبیاء الهی که یکی از آن‌ها ارمیای پیغمبر (علیه‌السلام) است در آنجا مدفون‌اند. یکی از پیامبران بنی‌اسرائیل حضرت یرمیاشلیکو (علیه‌السلام) یا ارمیا بود که نسب او به بنیامین فرزند یعقوب می‌رسد. وی کتابی داشته که مشتمل بر ۵۰ فصل بود و ظهور نبوتش در سال ۷۶۶ پیش از میلاد بوده است.
چاپارخانه ارمیان
تعدد بناهای تاریخی و همچون وجود چاپارخانه در روستای ارمیان میامی نشان از اهمیت ارمیان در دوره‌های مختلف و از جمله در عصر صفوی دارد و نشان می‌دهد که این روستا در آن دوره محل تردد بسیاری از مسافران بوده است. چاپارخانه‌ها به‌عنوان یکی از بناهای مهم در دوران پیش و پس از اسلام بوده و معمولاً از چاپارخانه‌ها برای استراحت چاپارها و تعویض اسب‌های خسته با اسب‌های تازه‌نفس استفاده می‌شد.
آرامگاه شیخ حسن جوری
شیخ حسن جوری یکی از رهبران نهضت سربداران بود. آرامگاه شیخ حسن جوری در ۱۰۰ کیلومتری میامی در کلاته میر علم روستای فیروزآباد حوالی روستای فرومد واقع شده است. شیخ حسن جوری از شاگردان شیخ خلیفه و از رهبران سیاسی و مذهبی قرن هفتم هجری بود که به دست وجی‌الدین مسعود در سال ۷۴۵ به شهادت رسید.
کاروانسرای صدرآباد
این بنا از جمله کاروانسراهای دوره صفوی است و در محور تهران – مشهد احداث شده است. فرم این کاروانسرا مستطیل شکل و از نوع کاروانسراهای چهار ایوانی است و مساحت آن بالغ بر سه هزار و ۵۰۰ متر مربع است. ورودی کاروانسرا از ضلع شمالی است. یک دالان، در ورودی را به حیاط مرکزی متصل می‌کند و در طرفین دالان دو راه‌پله مارپیچ امکان دسترسی به پشت‌بام را فراهم می‌کند. حیاط مستطیل شکل کاروانسرا در مرکز واقع شده است. در چهار گوشه کاروانسرا چهار برج وجود دارد و نیز در جداره خارجی دیواره ضلع شمالی ۱۲ رواق جهت اسکان موقت تعبیه شده است. از جمله تزئینات این بنا، آجرکاری‌های سقف دالان ورودی است. شالوده این بنا از آجر ختایی است.
کاروانسرای الحاک
کاروانسرای الحاک مربوط به دوره صفوی است. به علت ناامن بودن مسیر دسترسی به کاروانسرا در گذشته، فرم کاروانسرا حالت دژ دفاعی و قلعه نظامی داشته و این بنا دارای هفت برج مراقبت بوده که هم‌اکنون سه برج آن باقی مانده است. در فاصله حدود ۲۵ متری جنوب و غرب این کاروانسرا، آثار برج و باروی قدیمی مشاهده می‌شود که از گل چینه ساخته شده و به کاروانسرا الحاق شده و به نظر می‌رسد هدف از ساخت این برج، توسعه فضای استحفاظی کاروانسرا بوده است.
جاری بودن قنات الحاک و نیز درختان انار و بادام اطراف این کاروانسرا در کنار پوشش گیاهی خاص منطقه تفرجگاه مناسبی را برای گردشگران بخصوص در فصول پاییز و زمستان ایجاد کرده و مجاورت این بنا با منطقه حفاظت شده توران و کویر دوشاخ عباس‌آباد، بر اهمیت گردشگری آن افزوده است
کاروانسرای میامی
این بنا در مرکز شهر میامی واقع شده و از کاروانسراهای زیبای عهد صفوی است که تقریباً سالم بر جای مانده است. این بنا به فرم حیاط مرکزی و از نوع چهار ایوانی است بوده که با آجر ساخته شده است. ورودی این بنا که به شکل هشتی و در دو اشکوب است، در ضلع شمالی کاروانسرا قرار دارد. در سردر ورودی کتیبه‌های سنگی حجاری و نصب شده که تاریخ ساخت و بانی آن در روی آن درج شده است و از این حیث منحصر به فرد است. کاروانسرای میامی به شماره ۱۷۱۸ در سال ۱۳۶۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
روستای ابراهیم‌آباد سفلی
روستای ابراهیم‌آباد در ۱۰ کیلومتری شرق میامی قرار دارد. ابراهیم‌آباد یکی از زیباترین روستاهای شهرستان میامی است که بر خرابه‌های شهر تاریخی زیدر که از قدمتی بالغ بر ۵۰۰ سال در زمان صفویه بنا شد. ابراهیم‌آباد بافت تاریخی بسیار زیبایی دارد. خانه‌های این روستا از مصالح بومی و سنتی ساخته شده و از سبک معماری خاصی پیروی می‌کند. کوچه‌های سنگفرش، دیوارهای کاه‌گلی و سیم‌گل با ازاره‌های آجر قزاقی و درختان کهنسال هنگام ورود، نظر هر گردشگری را به خود جلب می‌کند. ابراهیم‌آباد را می‌توان به رستورانی از انواع غذاهای خوشمزه سنتی تشبیه کرد که می‌توان به جوش بره، قروتی، چلکوت، حسود، شیره جوش، آش ترش و آش کما اشاره کرد. مردم این روستا از آئین‌ها و آداب و رسوم متنوعی حفاظت کرده و از نسلی به نسل دیگر منتقل کرده‌اند که از آن جمله می‌توان به مراسم عید و عید گاه اشاره کرد.
کاروانسرای محمدآباد پل ابریشم
کاروانسرای محمدآباد پل ابریشم که قدمت آن مربوط به دوره صفویه است در ۶۰ کیلومتری شمال شرقی میامی روستای محمدآباد واقع شده است.
کاروانسرای سنگی شریف آباد-رباط سنگی
این کاروانسرا که مربوط به دوره صفویه است دارای پلانی از نوع دو ایوانی است و مصالح آن در دیوارها از سنگ و گچ و طاق‌ها را با آجر بنا کرده‌اند، ایوان‌ها در ضلع شمالی و جنوبی بنا قرار دارد در چهار گوشه رباط چهار برج مدور وجود دارد، تعداد ۱۴ اتاق برای اسکان مسافران ساخته‌اند و اصطبل کاروانسرا در گوشه شمال غربی و شمال شرقی در طرفین ورودی قرار دارد. این کاروانسرا در ۴۰ کیلومتری شمال شرقی میامی قرار داد.
کاروانسرای جهان‌آباد (سپنج)
در فاصله ۶۰ کیلومتری شمال شرق شهرستان میامی و در روستای بسیار کوچک جهان‌آباد، کاروانسرای تاریخی وجود دارد که مربوط به دوره ایلخانیان است. ایلخانیان برای آسایش کاروان‌ها در مسیر راه‌ها و جاده‌ها، کاروانسراهای بزرگ و زیبایی با توجه به اقلیم هر منطقه می‌ساختند. کاروانسرای جهان‌آباد به‌صورت چهار ایوانی و مستطیل شکل بنا شده است.
جاذبه‌های طبیعی میامی
دشت شقایق و آفتابگردان کالپوش
این منطقه ازنظر اقلیمی جزء مناطق نیمه مرطوب معتدل است. از نظر پوشش گیاهی، همان‌طور که از نام منطقه هم برمی‌آید غالب پوشش گیاهی آن جنگلی پهن‌برگ خزری هستند. دشت شقایق در نیمه دوم اردیبهشت‌ماه هرسال به‌عنوان یک جاذبه طبیعی پذیرای علاقه‌مندان و دوستداران طبیعت بوده و دشت آفتابگردان همه‌ساله اواخر شهریور ماه به‌عنوان یک جاذبه بالقوه می‌تواند پذیرای گردشگران باشد.
دشت شقایق‌های کالپوش در ۱۶۰ کیلومتری شمال شهرستان میامی قرار دارد و مسیر آن بعد از گذر از جاده سمنان – مشهد با رسیدن به شهرستان میامی به سمت شمال تغییر مسیر داده و در نهایت به منطقه کالپوش منتهی می‌شود.
کوه قبله میامی
مجموعه‌ای از کوه‌های پراکنده در جنوب شهر میامی واقع است، بلندترین آن‌ها کوه قبله نام دارد که ارتفاع آن ۲ هزار و ۷۰۰ متر است و در سمت شرق آن، کوه میامی به ارتفاع ۲ هزار و ۴۰۰ متر قرار دارد. در میان این کوه‌ها و در کمرکش صخره‌ها، تخته‌سنگ‌های بزرگی به شکل‌های مختلف دیده می‌شود.
محور گردشگری سد کالپوش
در بخش کالپوش شهرستان میامی جلوه‌های زیبایی از طبیعت در کنار هم قرار گرفته که مناظر چشم‌نوازی ایجاد کرده است. در سال‌های گذشته به دلیل ساخت سد مخزنی کالپوش، دریاچه‌ای زیبا در دل طبیعت این منطقه ایجاد شده که با توجه اقلیم چندگانه کالپوش در فصول مختلف زمینه‌ساز خاطرات زیبا برای گردشگران و علاقه‌مندان به حوزه طبیعت است. این سد در فاصله ۱۲۰ کیلومتری از مرکز شهرستان به سمت شمال در قسمت بالا دست و جنوبی روستای هدف گردشگری حسین‌آباد قرار گرفته است.
آبشار و جنگل نام نیک
روستای نام نیک در ۱۲۰ کیلومتری شمال میامی در بخش کالپوش قرار دارد. این روستا در حاشیه جنگل واقع شده و آبشار آن در ۳ کیلومتری جنوب غربی روستا جاری است. این آبشار فصلی و به‌صورت طبقاتی بوده و ارتفاع برخی از آن‌ها به ۱۰ تا ۱۵ متر می‌رسد. حاشیه آبشار را درختان و درختچه‌های جنگلی پوشانده‌اند. مناظر زیبا و بدیعی که هر بیننده‌ای را مسحور خویش می‌سازد.
اگر تمایل به بازدید از جنگل و آبشار را دارید، سری به روستای نام نیک بزنید. برای بازدید از آبشار نیز باید وارد روستای نام نیک شده از داخل روستا عبور کرده و حدود ۲۰ دقیقه پیاده‌روی کنید. برای دستیابی به روستای نام نیک از میامی جاده‌ای آسفالته به سمت شمال منشعب می‌شود که به سمت بخش کالپوش می‌رود. در مجاورت روستای هدف گردشگری نام نیک علاوه بر جاذبه‌های گفته شده از زیبایی جنگل قشقلاته و منطقه سردار بیک نیز می‌توان بازدید کرد.
درخت چنار کهنسال ارمیان
درخت چنار کهنسال ارمیان نیز جاذبه طبیعی قابل توجهی است. قطر بزرگ‌ترین پاجوش این درخت به بیش از یک متر می‌رسد. مردم روستای ارمیان قدمت چنار را ۸۰۰ تا ۹۰۰ سال می‌دانند.
غار خرطوت ارمیان
غار خرطوت ارمیان با استالاگتیت‌های زیبا و بلورهای سنگی دست نخورده‌اش می‌تواند باعث شگفت‌زدگی شما شود؛ اما این تنها جاذبه غار نیست. این غار با یک حوضچه آبی، پرده‌های سنگی، ستون‌ها و مجسمه استالاگتیتی و استالاگمیتی در اعماق خودش هر لحظه شما را شگفت‌زده‌تر می‌کند.
دهانه ورودی غار آن‌قدر تنگ است که فقط یک نفر آن‌هم به‌صورت سینه‌خیز می‌تواند از آن عبور کند. از این به بعد هر چه پیش‌تر بروید، می‌توانید تالارها، چاه‌ها، دهلیزها و دالان‌های زیادی را ببینید که گشت‌وگذار در آن‌ها لذت یک سفر ماجراجویانه را برایتان به ارمغان می‌آورد. در غار هرچه پیش‌تر روید، با افزایش ارتفاع رو به رو می‌شوید. تا جایی که ارتفاع بعضی از تالارهای داخل غار به ۳ متر می‌رسد.
غار سم (خواجه قنبر)
این غار در ۲ کیلومتری غرب روستای نام نیک از توابع شهرستان میامی قرار دارد. این غار ساختاری آهکی داشته و مربوط به دوره سوم زمین‌شناسی با قدمتی حدود ۹۰ میلیون سال است. دهانه اصلی غار در ارتفاع حدود ۲ هزار متری درون جنگل‌های روستا است که عبور و پیمایش آن نیازمند تجهیزات و تخصص غارنوردی است. این غار مهم از ۲۳ چاه تشکیل شده که با ۹۳۲ متر طول به عمق ۴۰۳ متری زمین نفوذ می‌کند. غار دارای چکیده‌ها و ساختارهای سوزنی و گل‌کلمی است و تا چاه چهارم خفاش‌ها و گونه خاصی پروانه در آن زیست می‌کند.
آبشار طلوبین
روستای طلوبین یکی از روستاهای شهرستان میامی است که زیر نظر بخش کالپوش قرار دارد. این روستا در فاصله ۱۲۰ کیلومتری میامی قرار دارد. در شمال روستا آبشار فصلی قرار دارد که در کنار منظر پلکانی روستا در خور توجه است.
کلوت‌های اعجاب‌انگیز ری‌آباد
چشم‌اندازشان در روز پر ابهت است و در شب رعب‌آور؛ کلوت‌ها؛ کوه‌هایی از خاک و گل که حتی تا ارتفاع ۲۰ متری سر بلند کرده‌اند و اقلیم متفاوت کویر، وزش باد و جریان تند ماسه‌های روان از آن‌ها اشکال عجیبی پدید آورده است. صحبت کلوت که می‌شود، کویرهای لوت و منطقه شهداد کرمان برای بسیاری تداعی می‌شود، اما در حاشیه کویر مرکزی ایران و همسایگی شهر میامی نیز می‌توان این پدیده‌های منحصربه فرد طبیعی را مشاهده کرد برای رسیدن به کلوت‌ها باید ابتدا به شهر میامی بروید، بعد از رسیدن به میامی وارد جاده جاجرم شوید و پس از حدود ۴۵ کیلومتر به روستای «ری‌آباد» می‌رسید. در ابتدای روستا و پس از عبور از اولین مزرعه در سمت چپ وارد جاده شنی می‌شوید. در این جاده باید حدود ۱۵ کیلومتر رانندگی کنید تا پس از طی کردن یک مسیر بیابانی و گنبدهای نمکی به کلوت‌های ری‌آباد (در سمت راست جاده) برسید.
جنگل دشت شاد
جنگل دشت شاد در ۱۴۰ کیلومتر شمال میامی در روستایی به همین نام در منطقه کالپوش قرار دارد. جنگل دشت شاد در نزدیکی نقطه تلاقی ۳ استان سمنان، گلستان و خراسان شمالی واقع شده و به دلیل آب و هوای غیر شرجی و خنک پذیرای گردشگران بسیاری از ۳ استان مذکور است و در بین اهالی به «سر دکل» مشهور است.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.