ریشه علاقه‌مندی ایرانیان به طبیعت در سیزدهمین روز فروردین
عضو هیات علمی دانشگاه بینالود گفت: بدون شک سیزده‌بدر پیشینیان ما روزی برای ستایش و دعا برای طلب باران در سال پیش رو، گرامیداشت و پاکیزگی روز طبیعت و مظاهر آن و احترام به زیست‌بوم بوده است.
دکتر سیامک منصوری در گفت‌وگو با ایسنا به ریشه‌های احترام به طبیعت در ایران باستان پرداخت و اظهار کرد: یکی از بارزترین نمونه‌های علاقه و احترام ایرانیان به طبیعت جشن سیزده‌بدر است. سیزده‌بدر سیزدهمین روز فروردین ماه و از جشن‌های نوروزی ایران است. در تقویم‌های رسمی ایران بعد از انقلاب این روز، روز «طبیعت» نامگذاری شده و از تعطیلات رسمی کشور به حساب می‌آید.
وی ادامه داد: به طور کلی در میان جشن‌های ایرانی جشن سیزده بدر کمی مبهم است زیرا مبنا و اساس دیگر جشن‌ها را ندارد. در کتاب‌های تاریخی اشاره مستقیمی به وجود چنین مراسمی نشده است، اما در منابع کهن اشاره‌هایی به روز سیزدهم فروردین شده است.
دبیر انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران اضافه کرد: گفته می‌شود ایرانیان باستان در آغاز سال نو پس از دوازده روز جشن‌گرفتن و شادی‌کردن که به یاد دوازده ماه سال است، روز سیزدهم نوروز را که روز فرخنده‌ای است به باغ و صحرا می‌رفتند و شادی می‌کردند و در حقیقت به این ترتیب رسمی‌بودن دوره نوروز را به پایان می‌رساندند و بدین ترتیب برای طبیعت ارزش و مقامی قائل بودند.
روز طبیعت از ۱۸۰۰ سال قبل در ایران مرسوم بوده است
منصوری خاطرنشان کرد: روز طبیعت در سنت ایرانیان به مناسبت پیروزی ایزد باران بر دیو خشکسالی اپوش برگزار می‌شود و این رسم از چیزی حدود ۱۸۰۰ سال قبل از میلاد مرسوم بوده است.
وی گفت: در راستای آشنایی با این روز باید به افسانه آفرینش در ایران و مسئله نخستین بشر و شاه اشاره کرد؛ در حقیقت دانستن روایاتی در مورد کیومرث برای این روز حائز اهمت است. در اوستا چندین بار از کیومرث سخن به میان آمده و او اولین پادشاه و نیز نخستین بشر نامیده شده است. مشیه و مشیانه که دختر و پسر دوقلوی کیومرث بودند، روز سیزدهم فروردین برای اولین بار در جهان با هم ازدواج کردند.
دبیر انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران بیان کرد: از آنجا که در آن زمان عقد و نکاحی شناخته شده نبود آن دو به وسیله گره‌زدن دو شاخه، پایه ازدواج خود را بنا نهادند و چون ایرانیان باستان از این راز به خوبی آگاهی داشتند این مراسم را به ویژه برای دختران و پسران دم‌بخت انجام می‌دادند. البته امروز نیز دختران و پسران برای بستن پیمان زناشویی نیت می‌کنند و علف گره می‌زنند.
روز ۱۳ فروردین در اعتقادات مردم ایران باستان به هیچ عنوان نحس نبوده است
منصوری افزود: گروهی چنین بیان می‌کنند که روز ۱۳ هر ماه در جدول سی روز ایران باستان به فرشته تیر یا تیشتر که ستاره باران است مربوط می‌شود و بسیار روز خجسته و مبارکی است. در اعتقادات مردم ایران باستان روز سیزده بدر به هیچ وجه نحس نبوده است. در جدول مربوط به سعد و نحس روزها نیز روز سیزدهم مبارک آمده است. مردم ایران باستان در مورد این روز معتقد بودند که جمشید شاه بنیانگذار نوروز، روز سیزدهم را در صحرای سبز و خرم، خیمه و خرگاه برپا می‌کرد و بار عام می‌داد. این کار چندین سال متوالی انجام شد و در نتیجه به صورت سنت و مراسم در آمد.
وی تصریح کرد: تنوع و گوناگونی شیوه‌های برگزاری یک آیین و دامنه گسترش فراخ‌تر یک باور در میان مردمان بر پایه قواعد مردم‌شناسی و فرهنگ عامه، نشان‌دهنده دیرینگی زیاد آن است. بدون شک سیزده بدر پیشینیان ما روزی برای ستایش و دعا برای طلب باران در سال پیش رو، گرامیداشت و پاکیزگی روز طبیعت و مظاهر آن و احترام به زیست‌بوم بوده است و می‌توان ریشه‌های علاقه‌مندی ایرانیان به طبیعت و طبیعت‌گردی را در این روز یافت.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.