آشنایی با باغ شوکت‌آباد – خراسان جنوبی

باغ شوکت‌آباد با وسعتی در حدود 5/8 هکتار با شماره 2363 در 23مردادماه سال 1378 هـ . ش در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

این باغ در بستری کوهستانی قرار گرفته است که مربوط به دوره قاجار و از املاک امیر اسماعیل خان شوکت‎الملک بوده و به عنوان سکونتگاهی ییلاقی استفاده می‎شده و به دلیل آنکه وی وارث و فرزندی نداشت اموال او به برادرش محمدابراهیم خان رسید و بعدها توسط اسدالله علم، وزیر دربار وقف گردید.

این باغ دارای ورودی‎ها، عمارت اندرونی، فضاهای خدماتی، اصطبل، یخچال و برجهای نگهبانی می‎باشد.

عمارت اصلی باغ در ضلع جنوبی و با محور شرقی ـ غربی بنا شده است. این عمارت دارای 3 بخش است:

• حوضخانه
• بخش مرکزی
• اتاقهای ضلع شرقی و غربی حوضخانه

بخش اندرونی باغ که جنوبی‎ترین قسمت باغ است از لحاظ طرح و معماری شباهت زیادی به خانه‎های مسکونی بافت بیرجند دارد.

این فضا شامل: حیاط، ایوان، هشتی، فضاهای ارتباطی، راهروها و اتاقهای متعدد در چهار ضلع حیاط می‎باشد.

ایوان در ضلع جنوب دارای دو ستون با مقطع دایره و دو نیم ستون می‎باشد. در مرکز حیاط، حوضی با طرح 8 ضلعی و چهار باغچه کوچک در اطراف به چشم می‎خورد که درختان کاج در آنها کاشته شده است.

فضاهای خدماتی شامل: سرویس بهداشتی، مطبخ، حمام، اتاقهای خدمه و نگهبانان است که در گوشه جنوب شرقی و نیز در ضلع جنوب عمارت اصلی قرار دارد. این باغ در چهار گوشه دارای برجهای نگهبانی است.

درختان موجود در باغ شامل درختان تزیینی، سایه‎دار و میوه‎دار از جمله چنار، کاج، سرو، هلو، انار، توت، زردآلو و تاک می‎باشد. درختان باغ بیشتر از گونه کاج می‎باشند که در میان آنها درختان عرعر، انار و گردو به همراه بوته‎های گل چون شقایق، محمدی به چشم می‌خورد.

از بخشی از این باغ به عنوان موزة تاریخ طبیعی و حیات وحش بیرجند استفاده می‌شود و بخشی دیگر به رستوران سنتی تغییر کاربری داده است.

منبع:همشهری