گورستان تاریخی دنا و سد خرسان؛ از شایعه تا واقعیت

به گزارش ایرنا، گورستان تاریخی مربوطه به ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح در دهستان سادات محمودی (روستای لهسواره) شهرستان دنا در عملیات کاوش باستان شناسی کشف شده است.

دهستان سادات محمودی از توابع بخش پاتاوه شهرستان دنا در استان کهگیلویه و بویراحمد بوده که بخش زیادی از روستاهای این دهستان میان ۲ رودخانه خروشان بشار و خرسان واقع شده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کهگیلویه و بویراحمد گفت: چهارمین مرحله نجات بخشی آثار تاریخی در دهستان سادات محمودی انجام شده است.

مجید صفایی افزود: در چهارمین کاوش، تاکنون پنج گورستان تاریخی کشف شده که ساختار گورها به صورت سنگ‌چین و با سقف خرپشته‌ ای بوده است.

وی تاکید کرد: تاکنون سه عملیات نجات‌بخشی آثار تاریخی در روستای ده‌پایین سادات محمودی انجام گرفته و مرحله آخر آن نیز در مرداد ماه امسال، برای نخستین بار در روستای له‌سواره این دهستان انجام شد.

صفایی ابراز داشت: اشیا کشف شده در این کاوش شامل ظروف سفالی لوله‌دار، ظروف مفرغی و دستبند با نقش شیر و پیاله‌های پایه‌دار بوده اند.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: بررسی اولیه کارشناسان این سازمان، از اشیای کشف شده مربوط به هزاره نخست قبل از میلاد و فرهنگ ایلامی بوده و تخمین زده می شود که مربوط به ۲ هزار و ۵۰۰ تا سه هزار سال پیش است.

وی عنوان کرد: کشف این آثار نشان دهنده اهمیت تاریخی این گورستان است.

وی مهم‌ترین هدف کاوش در دهستان سادات محمودی را نجات‌بخشی آثار تاریخی و ثبت و ضبط اطلاعات تاریخی استان تا پیش از اجرای سد آبی خراسان ۳ دانست؛ ساخت این سد در حوزه روستاهای سادات محمودی از توابع کهگیلویه و بویراحمد و بخشی از آن نیز در استان چهارمحال و بختیاری است.

گورستان تاریخی در دهستان سادات محمودی واقع در روستای لهسواره شهرستان دنا  این روزها سوژه بحث های مختلف در فضای مجازی شده است.

در یکی از این پست ها در فضای مجازی آمده که «این گورستان تاریخی در مخزن سد خرسان واقع شده و پژوهشکده میراث فرهنگی از پاسخگویی به افکار عمومی خودداری می‌کند و انتقال آب سرشاخه‌های کارون از سد خرسان برای مصارف صنعت در اصفهان، یزد و کرمان انجام می‌شود.»

کارشناس باستان شناسی معاونت میراث فرهنگی کهگیلویه و بویراحمد در رابطه با این شایعات در فضای مجازی گفت: در واقع انتقال آب از این مخزن صحت ندارد و بیشتر برای بحث کشاورزی و تولید برق استفاده خواهد شد.

علی اصغر آتش فراز افزود: این گورستان در محدوده آبگیری سد خرسان ۳ واقع شده و تا زمانی که کار کاوش کامل آن به پایان نرسیده باشد، پژوهشکده باستان شناسی کشور و وزارت میراث فرهنگی از دادن هرگونه مجوز برای آبگیری سد خودداری خواهد کرد.

وی تاکید کرد: سد خرسان ۳ هم اینک در حال ساخت بوده و حداقل تا ۵ سال آینده آبگیری نخواهد شد.

سد خرسان ۳ یک سد مخزنی بتنی دو قوسی نازک با ارتفاع ۱۹۵ متر در فاصله ۵۰ کیلومتری جنوب شهرستان لردگان در دست اجراست و مجری طرح ملی سد خرسان سه وزارت نیرو و مکان ساخت آن نیز استان چهارمحال و بختیاری است.

۳ هزار و ۷۰۹ شی‌ تاریخی در کهگیلویه و بویراحمد وجود دارد که از این تعداد تاکنون ۴۲۰ قلم مرمت شده است.

تاکنون ۷۳۱ اثر تاریخی، فرهنگی و طبیعی این استان شامل ۶۱ آسیاب، ۵۰خانه تاریخی،۴۰ قلعه،۴۰ آب‌انبار،۲۳۳ بقعه متبرکه، ۱۹گورستان، ۱۷ استودان، ۱۳ پل، ۱۳ بافت تاریخی، پنج حمام، پنج مسجد و سه کاروانسرای این استان در فهرست آثار ملی قرار گرفته است.

قدیمی‌ترین شی تاریخی ثبت‌شده در کهگیلویه و بویراحمد ابزارهایی مربوط به تپه روستای بی‌بی زلیخا در شهرستان کهگیلویه و دوران نوسنگی است.

یکی از شاخص‌ترین آثار تاریخی این استان تابوت سفالی مربوط به هزاره اول قبل از میلاد بوده که در کشور منحصربه‌فرد است.

سکه‌ها، ظروف سفال و فلزی مربوط به دوره‌های ایلامی، هخامنشی، اشکانی و ساسانی ازجمله اشیای تاریخی کهگیلویه و بویراحمد است.

نقش برجسته‌های تنگ سولک در سال ۱۳۱۶ نخستین اثر ملی ثبت ملی شده در کهگیلویه و بویراحمد است.

استان کهگیلویه و بویراحمد با ۷۲۳ هزار نفر جمعیت در جنوب غربی ایران قرار دارد. این استان بیش از ۱۶۶ هزار کیلومترمربع مساحت دارد.

منبع:ایرنا