کرونا مانع برگزاری آیین سمنوپزان آشتیان شد

علیرضا امیری هشتم اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص برگزاری آیین پخت سمنو در شهرستان آشتیان اظهار کرد: مراسم آئینی سنتی پخت سمنو در شهرستان آشتیان هرساله در سومین پنجشنبه اردیبهشت ماه برگزار می‌شود که امسال به جهت جلوگیری از تجمعات و مقابله با شیوع بیماری کووید ۱۹ این مراسم برگزار نخواهد شد.

وی گفت: مراسم سمنوپزان یکی از دیرینه‌ترین آداب و سنن مردمان این شهرستان است، که نسل به نسل منتقل شده است و هر ساله در اردیبهشت ماه به صورت جشنواره در شهر  آشتیان برگزار می‌شود.

امیری افزود: این مراسم ریشه در فرهنگ و اعتقادات عمیق مردمان این دیار دارد و در واقع آیین پخت سمنو در ایران از سابقه بالایی برخوردار است.

وی بیان کرد: این شیرینی مورد احترام و مقدس، در مدت زمان ۱۰ تا ۱۵ روزه آماده می‌شود؛ اما پختن سمنو در شهر آشتیان دارای سنن و رسوم خاصی است. بر اساس عقیده عامه مردم، پخت سمنو به احترام حضرت زهرای مرضیه(س) انجام می‌گیرد. بنا بر اعتقاد دیرینه مردم آشتیان، زمانی امام حسن و امام حسین(ع)، فرزندان حضرت زهرا(س)، دچار بیماری و کسالت شدند و ایشان نذر می‌کنند که به میمنت بهبود فرزندان، سمنو تهیه کنند.

رییس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آشتیان در خصوص روش پخت سمنو در این شهرستان اظهار کرد: برای پخت سمنو ابتدا گندم را خیس می‌کنند تا ریشه و جوانه بزند. پس از آن گندم‌ها را در سینی می ریزند تا جوانه قد بکشد و سفیدی دنباله جوانه پیدا شود. سپس آن را شسته و قبل از خشک شدن در هاون می‌کوبند. پس از کوبش، جوانه‌ها را در پارچه‌ای تمیز ریخته و آن را می‌پیچند و شیره آن را می‌گیرند و در دیگ ریخته و  مانند پلو آن را دم می‌کنند و در این زمان بادام نیز به آن اضافه می‌شود و بعد از دم کشیدن، سمنو آماده و قابل توزیع و تناول است.

وی با تاکید بر اینکه بر اساس اعتقادات مردم آشتیان هنگام عمل آوردن ریشه، انسان ناپاک نباید حتی چشمش به ریشه و دیگ پخت سمنو بیفتد؛ زیرا اعتقاد دارند در چنین حالتی سمنو ترش شده و سر می‌رود، افزود: مردم آشتیان نذر می‌کنند، حاجاتشان برآورده شود و به میمنت آن و به احترام حضرت زهرا(س) و حسنین(ع) سمنو می پزند و در بین مردم توزیع می کند.

امیری با بیان اینکه معمولا این آئین از اسفند ماه تا آخر اردیبهشت برگزار می‌شود، گفت: اجرای مراسم پخت سمنو و ادای نذر با دعوت از میهمانان و قرائت قرآن و ادعیه بویژه دعای ظهور امام زمان(عج) و نیز حدیث کساء همراه است، علاوه بر برگزاری مناسک مذهبی به لحاظ اجتماعی نیز مراسم سمنو پزان موجبات دید و بازدید و صله رحم را فراهم می‌کند و در واقع در کنار ایجاد شور و نشاط اجتماعی به یکی از جاذبه‌های فرهنگی این شهر بدل شده است؛ به طوری که افراد از استان‌های همجوار برای شرکت در این آیین به آشتیان سفر می‌کنند.

رییس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آشتیان اضافه کرد: در سال‌های اخیر به همت سازمان‌های خیریه و مردم نهاد، مراسم عمومی سمنوپزان با پخت حدود ۷ تن سمنو در ۲۰ دیگ برگزار می‌شود و در کنار آن محصولات فرهنگی، هنرهای و غذاهای سنتی آشتیان عرضه می‌شود.

گفتنی است، آیین سمنوپزان آشتیان در تاریخ ۳۰ دیماه ۱۳۹۰ به شماره ۱۷۳۴ در فهرست میراث ناملموس معنوی کشور به ثبت رسید.

منبع:ایسنا