روستای شال اردبیل با قدمتی بیش از 5 هزار سال

به گزارش خبرگزاری فارس از اردبیل، در حالی که آب و هوای گرم تابستانی در جای جای کشور حاکم است ولی روستای شال در جنوبی‌‌ترین نقطه استان اردبیل با آب و هوای مطبوع و خنک و باغات و درختان مثمر پذیرای گردشگران از مناطق مختلف کشور بوده و در قاب روستایی خود هنوز رنگ و بوی تمدن فرهنگ کهن را جای داده است.

دهستان شال با فاصله 44 کیلومتر از مرکز شهرستان خلخال با قدمتی بیش از پنج هزار سال در بخش شاهرود خلخال واقع شده و در این موقع از سال جاذبه‌های طبیعی و کهن آن واقعاً دیدنی است.

 

 

به گفته افراد مسن و قدیمی در روستای شال بعضی از آثار تاریخی موجود در این دهستان نشان از مذهب و فرهنگ این روستا دارد و خانه‌های ساخته شده با خشت گل هنوز حال و هوای روستاهای قدیم را در این دیار زنده می‌کند.

در لحظه ورود به روستای شال سرسبزی و چتری از باغات میوه در مسیر راه چشم هر بیننده را به خود مجذوب کرده و دل هوای نشستن در خنکای آن را دارد.

از بلندای کوهسار زیبای پلنگا و ارتفاعات قله شاه معلم می‌توان زیبایی این روستا را عین کف دست دید و چه زیبا بافتی که این روستا در میان سرسبزی درختان و باغات قرار گرفته است.

وجود چشمه‌سارهای کهن از جمله شیران چشمه در بالادست روستای شال نعمتی بس زرین از نعمات خدادادی است که باغات پایین دست این چشمه به وسیله آب این چشمه سیراب شده و رشد و نمو داشته‌اند.

گشت ‌و گذار اهالی روستا با لباس محلی و کلاه‌های شال بر سر مردان روستا نشان از رابطه اهالی این دهستان و ارتباط آنان با روستاهای حاشیه شهرهای استان گیلان دارد.

این ارتباطات هم در فرهنگ و هم در پوشش اهالی روستا تاثیر گذاشته و لباس این روستاییان به شکل زیبا و خیره کننده‌ای نظر هر بیننده‌ و تازه واردی را به روستا جلب می‌کند.

زبان اهالی روستای شال تاتی بوده که یکی از اصلی‌ترین مولفه‌های ارتباطی این اهالی با سایر روستاها و به ویژه روستاهای گیلان است.

با وجود اینکه زبان اهالی شهرستان خلخال و استان اردبیل آذری هستند، اما ویژگی بارز و برجسته‌ای که این روستا را نه تنها در خلخال و استان اردبیل بلکه در کشور برجسته می‌کند این است که مردم دهستان شال تات زبان هستند.

به هر جا که می‌نگری آثاری از مذهب و فرهنگ دیرین این روستا به چشم می‌خورد؛ وجود امامزادگان سید خضر، سید ابوالقاسم، سید مازندران پیر مازندران یا پیره پیش، سیدمحمد، امامزاده سید محمود (شاه محمود) و امامزاده سیدعلی حکایت از مردمی دارد که معتقد به ائمه اطهار (ع) هستند.

سیدمحمد جعفر آشتیانی محقق و مولف کتب مذهبی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در اردبیل گفت: وجود برج‌های شال و ابنیه تاریخی در این روستا نشانگر قدمت روستا بوده و اکنون تنها یک برج از سه برج شال باقی مانده که آن هم در زیر حرکت دوار زمان دستخوش تغییرات شده و در حال از بین رفتن بوده، این برج‌ها در قدیم‌الایام برای نگهبانی از روستا مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

وی اظهار کرد: هنرمندی زنان روستای شال در بافت شال و پیراهن‌های پشمی از هنرهای منحصر به فرد روستای شال در استان اردبیل است و گلیم‌ها و مسندهای بافته شده توسط زنان این روستا جایگاهی خاص در قلب صنایع دستی کشور دارد؛ ماشین نخ‌ریسی دستی قدیمی در روستای شال است که به زبان محلی (جهره) نام دارد که پشم گوسفندان بعد از شستشو و خشک شدن توسط زنان مرتب و در آن به صورت نخ برای بافت جوراب، گلیم و شال‌های زیبا درمی‌آیند.

این محقق افزود: علاوه بر هنر شال‌بافی سایر هنرهای دستی از جمله گلیم‌بافی، جاجیم‌بافی، نخ‌ریسی و هنرهای قدیمی نیز در این روستا هنوز رنگ خود را از دست نداده است.

آشتیانی به دیوار‌های ضخیم خانه‌های روستایی اشاره کرد و ادامه داد: این دیوارها در قدیم با ضخامت ساخته‌‌ می‌شده است تا اهالی را در زمستان از سرما و در تابستان از گرما محفوظ کند.

وی در خصوص محصولات این روستا تصریح کرد: محصولات عمده این روستا میوه‌هایی همچون سیب، زرد آلو و گردو است؛ همچنین میوه‌های سردرختی گیلاس و آلبالو که فصل برداشت آن نیز همین روزهاست در بازارهای محلی روستا و در شهر خلخال به فروش می‌رسد.

همراه این محقق تا ارتفاعات شیران چشمه شال رفتیم و از بلندی‌ها سکوت دلنواز زندگی روستایی را مشاهده کردیم؛ در حال حاضر با تلاش مسئولان این شهرستان پروژه گازرسانی در روستای شال در حال اجراست و با اتمام و تکمیل جاده شال ماجولان به ماسوله شهرستان خلخال از طریق عبور از این روستا به شهر ماسوله استان گیلان وصل خواهد شد.

منبع:خبرگزاری فارس