چرا گردشگری انبوه منسوخ شده است؟

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، گردشگری در سال‌های گذشته راهی نسبتا ساده برای جذب درآمدهای ارزی کشورها محسوب می شد. البته حضور انبوه گردشگران معایب زیادی نیز برای آنها به ارمغان آورد. هنگامی که میزان بازدیدکنندگان یک مقصد گردشگری بیشتر از ظرفیت محیط زیست آن باشد، آثار منفی گردشگری غیرمسئولانه نمایان می‌شود. اگر گردشگری به همان شیوه سنتی لجام‌گسیخته در جریان باشد، تهدیدهای بالقوه بسیاری در جهان محیط زیست را هدف می گیرند.

فرسایش خاک، آلودگی فزاینده، دفع زباله در دریا، نابودی زیستگاه های طبیعی، فشار فزاینده بر روی گونه های جانوری در معرض خطر، افزایش آسیب پذیری جنگل ها در مقابل آتش سوزی تنها بخشی از آسیب‌هاست. بخشی دیگر این آسیب‌ ها شامل تعارضات فرهنگی به وجود آمده با جمعیت محلی است.

امروزه بسیاری کشورها به سبب مشاهده برخی آثار در مقاصد پر گردشگری چون نپال، گردشگری  سنتی را مخرب ارزیابی کردند. از این رو بسیاری دولت‌ها به این نتیجه رسیده اند که فقدان برنامه ریزی دقیق و صحیح گردشگری می تواند، سبب ازبین رفتن این صنعت شود. بسیاری کشورهای جهان مباحث زیست محیطی را در خط مشی خود مورد توجه قرار داده و از طریق اقدامات مناسب و روابط صحیح سیاسی، زمینه تحقق اهداف گردشگری را فراهم می کنند.

توسعه پایدار امروزه در حوزه سیاستگذاری، اهمیت بسیار یافته است. انتشار گزارشی در سال ۱۹۸۷ دولت ها را از بحران های زیست محیطی، آگاه کرد. سازمان هایی چون بانک جهانی و بانک توسعه آمریکا به تغییر رویکرد سیاستگذاری های خود پرداخته و بودجه بیشتری را به پروژه های مبتنی بر حفاظت اختصاص دادند و تمام افراد و بخش ها که در سطوح گوناگون سیستم توسعه قرار داشتند، به ترویج گردشگری به عنوان صنعتی پایدار اقدام کردند.

ناصر رضایی رئیس پژوهشکده گردشگری پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در گفت و گو با ایرنا گفت: در تمام شکل‌های گردشگری باید به ظرفیت مقصد، برای پذیرش گردشگر توجه جدی داشت. زیرا در صورت حضور انبوه جمعیت اکوسیستم دچار آسیب می‌شود.

وی با بیان این که کشورهای توسعه یافته برای جلوگیری از گردشگری انبوه سیاست‌های زیادی را تدوین کردند و به صورت جدی در حال اجرا کردن این سیاست‌ها هستند، گفت: حضور جمعیت زیاد در مقاصد گردشگری قابل قبول نیست.

رضایی گفت: حضور انبوه گردشگر به جز این که زیست‌بوم آن منطقه را تخریب می ‌کند، موجب بروز تضادهای فرهنگی با فرهنگ محلی نیز می‌شود؛ اگر تعداد گردشگر محدود باشد امکان این تضادها کمتر است اما اگر انبوهی از گردشگران وارد مناطق محلی شوند انتقال رفتارهای نامناسب بیشتر می‌شود.

وی با اشاره به ضرورت گردشگری محدود گفت: به عنوان مثال علاقه‌مندان برای ورود به پارک‌ها و سایت‌های طبیعی باید از مدت‌ها قبل رزرو کنند و موظف به رعایت تمام قوانین پارک شوند. با این شیوه از حضور انبوه و گردشگر غیرمسئول گرفته می‌شود. همچنین ورود به موزه ها بین المللی و بزرگ نیز با محدودیت تعداد افراد مواجه است.

رئیس پژوهشکده گردشگری افزود: البته جلوگیری از گردشگری انبوه نباید مختص طبیعت گردی باشد و حتی در گردشگری زیارتی و تاریخی نیز باید به آن توجه کرد.

وی با اشاره به این که تا وقتی گردشگری اولویت در ایران قرار نگیرد نمی توان از گردشگری انبوه جلوگیری کرد، گفت: سازو کارهای جلوگیری از این شکل از گردشگری مشخص است و نتایج آن در دیگر کشورها دیده می‌َشود؛ یعنی نیازی نیست خودمان اقدام به تدوین این سیاست‌ها کنیم. می توانیم از برنامه‌های کشورهای موفق در این حوزه بهره ببریم. فقط لازم است گردشگری در اولویت سیاست‌های کشور قرار بگیرد.

منبع:ایرنا