زیباسازی؛ به نام اهالی به کام گردشگران
روزهای گرم تابستان، ارتفاعات شمال تهران شلوغ‌تر از همیشه می‌شود.نسیم خنک ارتفاعات درکه، این روزها بیشتر از گذشته گردشگران و کوهنوردان را به طبیعت دل‌انگیز خود فرا می‌خواند اما حضور گردشگران پیامدها و دردسرهایی هم برای ساکنان بافت مسکونی درکه به همراه دارد. کوچه «موسوی مطلق» به عنوان یکی از مسیرهای اصلی دسترسی به ارتفاعات درکه که از دل بافت مسکونی محله می‌گذرد با رنگ‌ها و طرح‌های دلپذیر زیباتر از قبل شده ولی زیر پوسته زیبای آن انبوهی از مشکلات در انتظار ساکنان کوچه است. برخی از گردشگران با خودرو شخصی وارد این کوچه می‌شوند و با توجه به عرض بسیار کم کوچه و نبود جای پارک، مشکلات ترافیکی بسیاری برای ساکنان ایجاد می‌کنند.
معضلات زیست‌محیطی ناشی از انباشت زباله، تجمع سگ‌های ولگرد و… هم از دیگر مشکلات این روزهای اهالی کوچه موسوی مطلق است. سراغ اهالی این کوچه و شورایاران محله رفته و ابعاد این مشکل و راهکارهای رفع آن را بررسی کرده‌ایم.
آخر هفته در کوچه موسوی مطلق جای سوزن انداختن نیست. گردشگران و کوهنوردان کوله‌پشتی بر پشت به دل این کوچه زده‌اند تا اول صبح خود را به ارتفاعات درکه برسانند. اما در میانه کوچه صدای گوشخراش بوق چند خودرو که در راهبندان گرفتار شده‌اند، صدای همسایه‌ها را درآورده است. شماری از گردشگران که بی‌توجه به عرض بسیار کم کوچه موسوی مطلق و نبود جای پارک، تصمیم گرفته‌اند با خودرو تا ابتدای مسیر کوهپیمایی پیش بروند، مسبب ترافیک و راهبندان صبحگاهی شده‌اند.
«فرزانه الله‌وردی» یکی از اهالی کوچه موسوی مطلق می‌گوید: «این قصه تکراری هر روز کوچه موسوی مطلق است. آخر هفته‌ها هم که وضع بدتر می‌شود و گردشگرانی که با خودرو وارد کوچه شده‌اند مشکلات ترافیکی بسیاری ایجاد می‌کنند. عرض کوچه کم است و فضای کافی برای عبور خودروها وجود ندارد. در این شرایط برخی از گردشگران هم می‌خواهند با خودرو تا ابتدای مسیر کوهپیمایی پیش بروند.» اگرچه مدتی پیش شهرداری کارهایی برای زیباسازی و رنگ‌آمیزی کوچه موسوی مطلق انجام داد اما ساکنان کوچه خواستار رسیدگی به مشکلات جدی محل سکونت خود هستند. الله وردی ادامه می‌دهد: «اگر کوچه موسوی مطلق یکی از مسیرهای دسترسی گردشگران و کوهنوردان به ارتفاعات درکه به شمار می‌رود، محل زندگی صدها خانوار محله هم است.
وقتی مشکلات جدی مثل تردد گردشگران با خودرو و معضل جای پارک وجود دارد، زیباسازی کوچه دراولویت اهالی نیست. به نظر می‌رسد زیباسازی کوچه فقط به کام کوهنوردان است تا از این مسیر لذت ببرند اما پیامدهای دردسرساز بی‌توجهی برخی از آنها گریبان اهالی را می‌گیرد.»
- چاره کار نصب راهبند با نظارت مدیریت محله
«تابلوهای راهنما کوچه موسوی مطلق را به عنوان مسیر کوهنوردی به گردشگران نشان می‌دهند. اما دریغ از یک تابلوی رهنما که به گردشگران گوشزد کند کوچه موسوی مطلق محل سکونت اهالی محله است و با توجه به عرض کم کوچه و مشکلات ترافیکی آن بهتر است با خودرو وارد این مسیر نشوند.» این را یکی از اهالی کوچه موسوی مطلق می‌گوید و ادامه می‌دهد: «هر ساعت روز که وارد کوچه شویم جای پارک وجود ندارد.
خودرو گردشگران روی ورودی پارکینگ خانه‌ها پارک شده و از همه مهمتر آلودگی صوتی ناشی از تردد خودروها امان همسایه‌ها را بریده است.» برخی از ساکنان کوچه موسوی مطلق برای حل این مشکل چاره‌ای اندیشیده بودند. آنها به صورت خودجوش در ابتدای کوچه با استخدام یک نگهبان راهبندی نصب کرده بودند تا از ورود خودروهای گردشگران به مسیر کوهنوردی جلوگیری شود. اما این طرح به دلایل مختلف موفق نبود و شهرداری هم به تازگی نگهبانی ورود کوچه را جمع‌آوری کرد. «سید محسن میرزمانی» عضو شورایاری محله درکه می‌گوید: «گردشگرانی که با خودرو وارد کوچه موسوی مطلق می‌شوند، دردسرهای بسیاری برای اهالی ایجاد می‌کنند؛ از راهبندان در این کوچه کم‌عرض تا ماجرای تکراری نبود جای پارک.
شماری از اهالی کوچه با هزینه خود یک گیت نگهبانی در ورودی کوچه نصب کردند تا از ورود خودرو گردشگران جلوگیری شود. اما متأسفانه برخی از گردشگران با پرداخت مبلغی به نگهبان از گیت رد می‌شدند. از شهرداری خواسته‌ایم این بار شهرداری بخشی از درآمد حاصل از پارکینگ‌های عمومی محله را صرف اجرای دوباره این طرح کند. از طرفی مدیریت محله درکه هم برای فعالیت نگهبانی نظارت داشته باشد تا بخشی از مشکلات ساکنان کوچه حل شود.»
- زیرساخت توسعه گردشگری مهیا نیست
با وجود مشکلات ترافیکی فراوان محله درکه و به ویژه دردسرهایی که خودروهای گردشگران در مسیرهای مسکونی برای اهالی ایجاد می‌کنند، درکه تنها ۳ پارکینگ عمومی با ظرفیت حدود ۲۰۰ خودرو دارد. معضل کمبود جای پارک در روزهای آخر هفته به اوج خود می‌رسد و رفت و آمد برای ساکنان کوچه‌های موسوی مطلق و میراسماعیلی دشوارتر می‌شود. اهالی و شورایاران ریشه اصلی این مشکلات را علاوه بر گنجایش کم پارکینگ‌های عمومی، در محدودیت‌های نوسازی بافت فرسوده می‌دانند.
میرزمانی می‌گوید: «ظرفیت پارکینگ‌های عمومی درکه پاسخگوی نیاز محله نیست. در برخی از کوچه‌ها امکان ورود خودرو وجود ندارد و خانه‌های قدیمی هم پارکینگ ندارند. این معضل را که کنار حجم انبوه خودروهای گردشگران قرار دهیم عمق مشکلات ترافیکی محله روشن می‌شود. محله ما در طرح تفصیلی در پهنه گردشگری-روستایی قرار دارد اما سؤال اینجاست که کدام زیرساخت گردشگری برای درکه تأمین شده است؟ پارکینگ‌های عمومی محله پاسخگوی نیاز اهالی و گردشگران نیست. با توجه شمار زیاد گردشگران حتی سرویس بهداشتی عمومی هم در این محدوده وجود ندارد.»
- لزوم مناسب‌سازی مسیر جدید کوهپیمایی
با توجه به اینکه نوسازی بافت فرسوده و تأمین پارکینگ به تعداد واحدهای مسکونی در کوتاه مدت امکان‌پذیر نیست، شورایاران درکه ایجاد مسیرهای جایگزین یا مسیرهای جدید برای دسترسی کوهنوردان و گردشگران به ارتفاعات درکه راه حل مناسبی برای کاهش بار ترافیکی کوچه موسوی مطلق می‌دانند.
اکنون معابر موسوی مطلق، شهید میراسماعیلی و فروردین تنها مسیرهای دسترسی گردشگران به ارتفاعات درکه محسوب می‌شوند و همین مسئله هم زمینه‌ساز ترافیک بالای این مسیرها و نارضایتی ساکنان این کوچه‌ها شده است.
میرزمانی از مسیر پیشنهادی شورایاران و کاهش مشکلات در صورت تجهیز و مناسب‌سازی این مسیر به عنوان مسیر چهارم دسترسی به ارتفاعات درکه می‌گوید: «بیشتر گردشگران از کوچه موسوی مطلق، خود را به ارتفاعات درکه می‌رسانند. همین مسئله علاوه بر اینجا مشکلات ترافیکی معضلاتی دیگری هم برای اهالی به همراه داشته است. برخی از گردشگران با بی‌توجهی زباله‌های خود را در این کوچه رها می‌کنند و اهالی مجبور به جمع‌آوری زباله می‌شوند.
از طرفی زباله‌ها زمینه‌ساز تجمع سگ‌های ولگرد در این کوچه‌ها شده که این مورد به یک نگرانی جدی برای ساکنان تبدیل شده است. یکی از راهکارهای اصلی حل این معضل، افزایش مسیرهای دسترسی به ارتفاعات درکه و کاهش بار ترافیکی مسیرهای موجود است. در بالادست درکه مسیری وجود دارد که از محدوده باغ‌گیلاس عبور می کند و به محدوده دوکمرون در آغاز مسیر کوهپیمایی، متصل می‌شود. لازم است شهرداری اقدماتی مثل مناسب‌سازی این مسیر برای پیاده‌روی انجام دهد تا کمی از بار مشکلات ترافیکی مسیرهای موجود کمتر شود.»