تبلور رنگ و نقش بر تن سفال لعاب‌دار
گنجینه رنگارنگ اقوام ایرانی در استان البرز نماد اتحاد و انسجام مردمانی است که در ایران کوچک گرد هم آمده‌اند و دست‌آفریده‌ها‌ی خود را در قالب آفرینش‌های هنری به نمایش گذاشته‌اند.
سفال از جمله هنرهای کهن بشری است که علاقمند‌ان بسیاری در سراسر ایران زمین، خاک، آب و آتش را در‌هم آمیخته و اثری بی‌بدیل خلق می‌کنند. سفال سنتی لعاب‌دار یا همان مینا‌کار‌ی روی سفال شاخه‌ای از این رشته است که آثاری از دوران باستان نیز در کاوش‌ها‌ی باستان‌شناسی بدست آمده است.
آزاده گودینی هنرمند جوان البرز‌ی است که در خانواده‌ای کرمانشاهی و هنردوست متولد شده و از کودکی غرق در دنیای هنر بوده و همین موضوع باعث شده تا جذب یک رشته هنری شود. او دارای مدرک کار‌دانی مدیریت بازرگانی و کار‌شناسی آموزش‌و‌پرو‌رش ابتدایی است. اما علاقه او موجب شده تا دوره آموزشی کوتاه‌مدتی را در لالجین همدان مهد سفال ایران و سپس کرج در رشته سفال لعاب‌دار بگذارند، گفت‌وگویی با این هنرمند را در ادامه می‌خوانید.
آیا تحصیلات مرتبط بر رشته هنری تأثیرگذار است؟
گرچه تحصیلات مرتبط و آکادمیک به موازات هم، مسیر موفقیت را هموار می‌کنند اما تجربه تأثیر به‌سزایی در کسب موفقیت دارد.
نقش مربی و دورههای آموزش حرفه‌ای در پیشرفت هنرجو تا چه میزان مؤثر است؟
این مهم بسیار حائز اهمیت و تأثیرگذار است چرا که وقتی مربی دلسوزانه نکات و جزئیات را بیان می‌کند علاوه بر افزایش ذوق هنری موجب بروز استعداد هنرجو و در نتیجه منجر به ارائه اثری متمایز می‌شود. تجربه تلخ مشابهی داشتم زمانی که به واسطه استعداد و علاقه‌ام در کلاس‌های نقاشی شرکت کردم اما شیوه آموزشی نادرست مربی موجب شد تا آن را نیمه‌کاره رها کنم.
ارکان اصلی موفقیت چیست؟
دوره‌هایی که در حضور مربیان با تجربه و کارآزموده برگزار می‌شود در کنار مطالعه و افزایش سطح آگاهی کمک می‌کند تا خلاقیت هنری بروز پیدا کرده و مسیر دستیابی به موفقیت هموار شود.
خلق آثار هنری در زمینه سفال لعاب‌دار نیازمند چه ابزار‌ی است؟
کوره‌برقی مخصوص که می‌توان آن را اجاره کرد، سفال مرغوب، رنگ پودری و شابلون که طرح و نقش مختلفی دارد.
طرح‌های به کار رفته در این رشته هنری شامل چه مواردی می‌شود؟
طرح‌های انتزاعی الهام گرفته از طبیعت از قبیل گلهای ۳، ۵ و ۶ پر در کنار طرح‌های جدید می‌توانند به ارائه کارهای متفاوت کمک کنند. همچنین طرح‌های ذهنی، اسلیمی و ختایی نیز کار‌برد دارند.
دورههای آموزشی با چه شرایطی برگزار می‌شود؟
دورههای آموزشی در ۵ جلسه ۲ ساعته برگزار می‌شود که البته بسته به میزان استعداد، علاقه و مهارت هنرجو متغیر است و طبق تفاهم‌نامه‌ای که با اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی منعقد شده است مدرک پایان دوره اعطا می‌شود. همچنین در تهیه برنامههای تلویزیونی آموزشی با صدا‌و‌سیما‌ی مرکز استان نیز همکاری داشته‌ام.
با توجه به شرایط کنونی بازار فروش محصولات تولید‌ی چگونه است؟
تا قبل از شیوع کرونا در نمایشگاه‌ها حضور فعال داشتم و با وجود هزینه اجاره غرفه و جابه‌جایی وسایل، استقبال خوبی در بخش آموزش می‌شد اما در شرایط موجود در فضای مجاز‌ی فعالیت می‌کنم و با تمام توان خودم را برای بعد از عادی شدن شرایط آماده می‌کنم.
آثار خود را در چه نمایشگاه‌هایی ارائه کرده‌اید؟آیا موفق به کسب عنوانی شده‌اید؟
در نمایشگاههای بسیاری از جمله دانشگاه پیام‌نور، کاروانسرای شاه‌عباسی و تهران که به نفع معلولان و بیماران خاص بود شرکت کرده‌ام. یکی از آثارم در مدرسه هنر کانادا رتبه دوم را در بخش سفال کسب کرد.
چه مشکلاتی بر سر راه کار هنرمند وجود دارد؟
هزینه بالای تهیه مواد اولیه، استقبال کم خرید‌ا‌ر‌ان و عدم حمایت مسئولان از هنرمندان، دغدغه اقتصادی، فکری و اجتماعی را ایجاد می‌کند و این موجب ایجاد دلسرد‌ی و وقفه در تولید اثر می‌شود.
اگر در راستا‌ی معرفی هنر و هنرمند تلاشی صورت نگیرد هنرمندان با امکانات محدود کاری نمی‌توانند انجام دهند.
تأثیر کار هنری در ابعاد مختلف زندگی چگونه است؟
تأثیر هنر به تناسب مسائل روحی، جسمی و اقتصادی کم و زیاد است. به شخصه معتقد‌م انسان تا زمانی که زنده است باید فعال و پویا بوده و احساس خوبی نسبت به خود و دیگران داشته باشد. در‌‌گیر بودن با جزئیات هنری از لحاظ روحی مفید و آرامش‌بخش است.
چه راهکاری برای گسترش رشته‌های هنری در میان اقشار گو‌‌نا‌‌گون جامعه پیشنهاد می‌کنید؟
با توجه به کیفیت، تنوع طرح و رنگ سفال لعاب‌دار که در اشکال کار‌برد‌ی و تزئینی تولید می‌شود، می‌توان با ایجاد زیرساختها و تبلیغات این هنر زیبا را به خانه‌ها‌ی مردم برد و جایگزین ظروف گران‌قیمت خارجی کرد.
اصول کار‌برد رنگ‌ها برای اجرا‌ی نقوش چگونه است؟
برای دیده‌شدن رنگ‌ها قاعده خاصی وجود دارد، بر این اساس رنگ تیره و روشن را به تناسب در کنار هم استفاده می‌کنیم چرا که تضاد رنگ‌ها جلوه بیشتر‌ی به کار می‌دهد.
مینا‌کار‌ی روی سفال بسیار زمان‌بر بوده و به دقت و مهارت بالایی احتیاج دارد. اصالت آثار هنری نقطه قوت جذب مخاطب است. هنر مرز و انتهایی نداشته و دنیای لطیف و زیبای هنر اقشار گو‌‌نا‌‌گون اجتماع را برای فرار از روز‌مرگی‌ها و رسیدن به آرامش و حتی خود‌کفایی و در‌آمد‌زایی به طرف خود سوق می‌دهد. تکرار و تمرین موجب خلق اثری بی‌نقص و با کیفیت می‌شود.
چه خواسته‌ای از مسئولان مربوطه دارید؟
دغدغه اقتصادی مشکل اصلی من و سایر هم‌صنفانم است و تاکنون منابع مالی را از راه دیگری تأمین کرده‌ایم تا پا‌بر‌جا بمانیم. هرچند با حضور معاونت جدید صنایع‌دستی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی البرز کارهای خوبی اخیرا انجام شده است و با ایجاد نمایشگاه دائمی صنایع‌دستی محلی برای عرضه محصولات هنری فراهم شده است، اما به نظر می‌رسد باید ارزش بیشتر‌ی برای هنر و هنرمند قائل شوند تا فکر هنرمند در‌‌گیر هزینه‌های بالای مواد اولیه و بازار فروش نباشد و صرفا دغدغه خلق اثر هنری را داشته باشد.
چه آثاری در حوزه سفال لعاب‌دار تولید می‌کنید؟
اشیا‌ی کار‌برد‌ی و تزئینی بسیاری از قبیل گلد‌ان، تابلو، دیوار‌کوب، لیوان، بشقاب و … در ابعاد مختلف تولید می‌شوند که مقاوم و قابل شستشو هستند و بدون احتساب زمان پخت در کوره و تنها با توجه به تکنیک‌ها‌ی مختلف ممکن است از ۵ تا ۱۲ ساعت زمان ببرد.
آیا با نوآوری موافق هستید؟یک هنرمند چگونه می‌تواند اثری خاص خلق کند؟
نوآوری کمک می‌کند تا هنرمند دیده شده و به روز باشد و برای مخاطب ایجاد انگیزه می‌کند چرا که کار تکرار‌ی و کسالت‌آور دلزدگی به وجود می‌آورد. لازمه موفقیت و پیشرفت صبر و علاقه است اینگونه مسیر راحت‌تر و جذاب‌تر است. اگر صرفا جنبه مالی در نظر گرفته شود تجاری سازی محسوب شده و صنایع‌دستی به حساب نمی‌آید.
بازار فروش جهانی محصولات چگونه است؟
محصولات سفال لعاب‌دار از جایگاه ویژه‌ای در صادرات جهانی بر‌خور‌دار است و علاوه بر آن حضور گردشگران خارجی و خرید آنها نیز ارزشمند است گرچه گاهی اوقات قیمت پایین محصولات آنها را دچار شک می‌کند که اگر صنایع‌دستی است، چرا ارزان است.
اگر به هنرهای سنتی و هنرمندان توجه بیشتر‌ی شود قطعا دغدغهها کمتر می‌شود که این مهم با فرهنگ‌سازی امکان‌پذیر بوده و در این صورت است که خلاقیت شکوفا می‌شود و آثار هنری رواج و رونق پیدا می‌کنند. اجرا‌ی طرح‌های حمایتی و گسترش مراکز دائمی فروش محصولات هنری گامی مؤثر است که در صورت تداوم نویدبخش روزهای خوبی برای هنرمندان حوزه صنایع‌دستی البرز است.