آشنایی با میراث فرهنگی ناملموس ایران در تورهای داخلی

تورگردان هایی که گردشگران را به تورهای داخلی می فرستند، باید فکری هم برای آشنایی آنان با میراث فرهنگی ناملموس ایران در این سفرها بکنند.

دقیقا به همان دلیل که مردم نیاز به سفرها و تجربه های جدید دارند، برقراری روابط انسانی با هموطنان و آگاهی از آداب و رسوم آنها نیز حائز اهمیت است.

بسیاری از تورگردان ها بدون توجه به کلیه نیازهای گردشگران، تنها آنان را به سمت مقصدهای مشخص گردشگری می فرستند. دیدن میراث تاریخی و طبیعی بسیار جالب هستند، اما برقراری روابط انسانی برای درک بهتر میراث فرهنگی ناملموس ایران و آشنایی با خلق و خوی اقوام مختلف ایرانی نیز می تواند بسیار جذاب باشد.

این مقوله خود از نیازهای اصلی گردشگران ایرانی در تورهای داخلی است.

میراث فرهنگی ناملموس ایران شامل چه مواردی می شود؟

تورهای داخلی

آنچه در نظر بسیاری میراث فرهنگی ایران را تشکیل می دهد، آثار به جا مانده از گذشتگان ماست که شامل ساختمان ها، مکان های تاریخی، بناهای یادبود، و آثار هنری می شود.

اما اینها فقط بخش فیزیکی میراث فرهنگی را تشکیل می دهند. منظور از میراث فرهنگی ناملموس، آداب و رسوم، مراسم، مهارت ها، دانش محلی، … است که غیرفیزیکی می باشند. برای آشنایی با این موارد، همیشه نیاز به تعامل با انسان هاست.

از آنجا که بسیاری سفر می کنند تا فرهنگ های مختلف را بشناسند، تورگردان های حرفه ای باید این نیاز را درک کنند و ترتیبی بدهند تا مشتریان آنها بتوانند چنین تجربه هایی با افراد بومی هر منطقه داشته باشند.

ایران کشوری پهناور با فرهنگ های متفاوت است و همین عامل گوناگونی فرهنگی است که آن را برای خود ما ایرانیان هم جذاب تر می کند.

تورهای داخلی

اگر آژانس های تورگردان، در طراحی تورهای داخلی خود این تجربه ها را برای مسافران خود برنامه ریزی کنند، در حقیقت به روابط انسانی آنها نیز اهمیت داده اند.

برای آشنایی گردشگران با این میراث فرهنگی ناملموس می توان گشت های زیر را تدارک دید:

۱) ملاقات با یک هنرمند صنایع دستی در کارگاه او،

۲) شرکت در یک کلاس خوشنویسی،

۳) شرکت در یک جشن قومی یا مذهبی،

۴) صرف یک روز با عشایر و آشنایی با سبک زندگی آنها،

۵) شرکت در کلاس آشپزی محلی یا عشایری با حضور افراد بومی منطقه،

۶) پیک نیک در مناطق محبوب افراد بومی با مردمان همان منطقه،

۷) آشنایی با رقص های اقوام محلی با حضور افراد بومی در لباس های محلی، و

۸) بسیاری از موارد مشابه دیگر.

حفظ تعادل در تورهای داخلی عمومی

شرط جذاب شدن یک بسته تور داخلی برای ایرانگردی آن است که تعادلی در نوع بازدیدها و گشت ها برقرار باشد. بهتر آن است که میراث فرهنگی ملموس و ناملموس ایران را به طور متعادل در برنامه بگنجانند.

توری که اکثر بازدیدهایش از مکان های تاریخی باشد و توجهی به فرهنگ اقوام محلی نداشته باشد، چندان طرفدار نخواهد داشت. به همین ترتیب، توری که پشت سر هم، مسافران را به ملاقات با افراد محلی ببرد نیز مطلوب بسیاری نخواهد شد.

تنها افراد متخصص ایرانی از یک تجربه چند روزه آشنایی با میراث فرهنگی ناملموس ایرانی لذت خواهند برد: دانشجویان مردم شناسی، قوم شناسی، … و تنها همین گونه اشخاص هستند که از دیدن دهها میراث فرهنگی ملموس ایران ظرف یک سفر چند روزه خسته نخواهند شد.

بهتر است در تورهای داخلی غیر تخصصی این تعادل برقرار گردد تا به قول معروف یک سفر چند روزه برای گردشگران هم فال باشد و هم تماشا.

گردشگری آگاهانه و حفظ میراث فرهنگی ناملموس ایران

مسافرت با منظور صرف تعطیلات فصلی یا سالیانه در یک ناحیه از ایران یا جهان قابل درک است، اما پس از مدتی ذهن های جستجوگر روش های بهتر را تکاپو می کنند.

همه ما در قبال محیط زیست و فرهنگ های محلی کشورمان مسئول هستیم. برگزاری سفر با سبک گردشگری آگاهانه باعث ارتقای سطح دانسته های گردشگران و نیز حفظ میراث فرهنگی ناملموس ایران می شود.

تورهای داخلی

میراثی که قرن ها طول کشیده است تا شکل بگیرند و حفظ شوند، نباید با بی مبالاتی و بی توجهی گردشگران در تورهای داخلی نابود شوند. به همان اندازه که حفظ آثار تاریخی برای هویت یک کشور اهمیت دارند، رفتار مناسب با محیط زیست و اهالی بومی جامعه میزبان در مقصدهای گردشگری نیز حائز اهمیت هستند.

آشنایی با این حقایق نیاز به آموزش دارند و سفر می تواند موقعیتی ایده آل برای آموختن آنها در عمل باشد.

مسافران حرفه ای فردا کسانی هستند که آگاهانه و مسئولانه سفر می کنند. حفظ میراث فرهنگی ایران برای آنها مهم است و به گردشگری پایدار می اندیشند، چرا که می دانند این سرزمین و فرهنگ آن سرمایه هایی بسیار با ارزش هستند که باید حفظ شوند.

تورگردان های فهیم و مسئول نیز تورهای داخلی خود را با آموزش هایی توام میکنند که روابط انسانی و فرهنگی در آن مورد تقویت و تاکید قرار گیرند.

منبع:ایسنا

آشنایی با روستای طبر – خراسان شمالی

 طبر نام روستایی است از توابع بخش جلگه شوقان شهرستان جاجرم در استان خراسان شمالی.

این روستا در دهستان طبر و در ۵۰ کیلومتری جنوب غربی شهر بجنورد قرار دارد. آثار تاریخی زیادی در این روستا وجود دارد که نشان از قدمت طولانی آن دارد.

در روستای طبر بیشتر مردم به کشاورزی و دامداری مشغول اشتغال دارند و عمده محصول کشاورزی آنها گندم، جو و انگور است.

در این روستا همچنین چند چشمه و قنات وجود دارد که آب کشاورزی روستا را تامین می‌کند. باغ‌های روستای طبر به چند قسمت تقسیم شده‌اند که هر قسمت نام مخصوص به خود را دارد.

یک قسمت از این باغ‌ها که در جنوب روستا و در دامنهٔ رشته کوه سالوک قرار گرفته‌است «لق لق» نامیده می‌شود. باغ‌های لق‌لق از یک چشمه که در بلندترین نقطهٔ باغها قرار گرفته‌است سیراب می‌شوند. بخش دیگر نیز «ترنقی» نامیده می‌شوند و در قسمت شمالی روستا قرار گرفته ‌است.

زبان مردم روستای طبر فارسی است. شغل اکثر ساکنان آن کشاورزی و دامداری است. صنایع نیز از رونق خاصی برخوردارند.

از سایر مناطق دیدنی طبر می‌توان به قلعه سنگینه و چنار خونی اشاره کرد. همچنین گورستان قدیمی واقع در سر کاریز (سر قنات پایین) و آثار خانه‌های مسکونی در مکانی موسوم به کوه خانه دار نشان دهنده قدمت روستا می‌باشد.

روستاهای اطراف طبر عبارتند از: محمدآباد طبر، برزانلوی طبر، گرمک، چهاربید، کلاته طبری، جوشقان، پشت بام و شوقان.

طبر با داشتن باغات فراوان زردالو، گردو، گلابی و انگور بیشترین باغات منطقه را دارا است. این روستا با واقع شدن در وسط این باغات و قرار گرفتن روی تپه از جلوه زیبایی خاصی بهره می برد.

قلعه کمرسفید، قلعه سنگینه، حمام عمومی، چنار و چشمه واقع در مرکز روستا، برج‌های نگهبانی، گورستان قدیمی روستا، آسیاب آبی، چندین بنای مسکونی، بازرا قدیم روستا از جمله آثار تاریخی روستا محسوب می‌شوند.

طبر همچنین یکی از شناخته شده ترین روستاهای خراسان شمالی از نظر فرهنگ و تحصیل است.

منبع:همشهری

آشنایی با قلعه قهقهه – اردبیل

 قلعه قهقهه در بخش ارشق، ما بین روستای گنچویه و قره آغاج کلان از توابه مشگین‌شهر در استان اردبیل قرار دارد و از آثار دوره صفویه به حساب می‌آید

این دژ به دلیل اینکه محل زندانی شدن افراد سیاسی مهمی، مانند شاهزادگان صفوی در زمان گذشته بوده‌است در تاریخ شهرت بسیاری دارد.

 قلعه قهقهه

در زمان جنگ‌های ایرانی و عثمانی خزاین شاهان صفوی در این قلعه نگهداری و حفاظت می‌شده است و اهمیت آن از اواخر دوره صفویه بتدریج کمتر شده و در دوره قاجاریه به یکباره متروکه شده است.

این قلعه در تپه سنگی به ارتفاع تقریبی ۱۰۰۰ هزار متر از زمین‌های اطراف قرار داشته و اطراف آن را با حصار مستحکم و غیر قابل نفوذ احداث نموده‌اند که با گذشت سالیان دراز هم اکنون نیز ورود به آن تقریباً غیر ممکن بوده و فقط در شرایط جوی مناسب امکان‌پذیر است.

قلعه قهقهه در منطقه قره داغ و با ارتفاع تقریبی 2500 متر از سطح دریا، دیوارهای بلند طبیعی و در میان صخره‌ها واقع شده است و دور تا دور قلعه پرتگاه خطرناک و عمودی شکلی وجود دارد.

طبق تحقیقات باستان شناسی به عمل آمده استقرار در این قلعه به دوران قبل از اسلام می‌رسد. در زمان بابک و صفویه از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و سال‌ها به‌ عنوان خزانه سلطنتی و مهم‌ترین زندان مورد استفاده قرار گرفته است.

این قلعه تبعیدگاه مجرمان سیاسی و به عنوان زندانی مهم در عصر صفویان مورد استفاده قرار می‌گرفته است. از نظر لغوی قهقهه به معنای آواز بلند در خنده‌ و نیز به معنای آواز کبک می‌باشد.

قهقهه‌، احتمالا نام برخی از مکان‌های دیگری نیز بوده است‌، چنان ‌که دهی از دهستان میان ولایت حومه شهر مشهد نیز به همین نام است.

 قلعه قهقهه

در کتاب تاریخ گیلان‌ اثر ملاعبداللّ فومنی گیلانی‌، از این قلعه به‌عنوان قلعه ماران ‌یاد شده است‌. این قلعه را کهن‌دژ (قلعه قدیمی) نیز گفته‌اند.

قلعه قهقهه‌ همچون سایر قلاع ایران‌، دارای خصوصیات و ویژگی‌هایی است که از بسیاری جنبه‌ها چون قرار گرفتن بر ارتفاع کوهی بلند، مصالح به کار برده شده در ساخت‌قلعه و مانند آن‌، مشابهت زیادی با قلعه‌های دیگر دارد.

راه ورودی این قلعه از ضلع شمالی آن می‌باشد که به عنوان یک قلعه نظامی مطرح بوده است. قلعه قهقهه از 3 حصار متداخل و حصارها بر تعیین حدود قلعه جهت تشکیل دیواره‌های سنگی کوه تعبیه شده است. هر حصار دارای دروازه است و حصار اصلی آن دارای 4 برج بوده و دروازه آن دو برج 5 ضلعی با طاق هلالی بعد از دروازه راهروی درازی به اتاق هلالی دارد.

 قلعه قهقهه

مصالح ساختمانی آن عبارتند از سنگ‌های رسوبی به رنگ‌های کرم و آجری با ملاط گچ و آهک‌.

زندان قلعه فضایی است در بدنه بالایی کوه که 3 قسمت آن به پرتگاه و به‌ سوی دره ای 80 متری است. قلعه دارای 5 استخر است و دیده بانی 8 ضلعی در شمال غرب با برج 8 ضلعی دارد.

قلعه قهقهه در سال 1381 توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره 6192 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

منبع:همشهری

آشنایی با گرز لنگر – ایلام

گرز لنگر تخته‌سنگی عظیم و یکی از جاذبه‌های طبیعی عجیب دره‌شهر و استان ایلام است.

همشهری آنلاین – محمدرضا ربیعیان: تخته‌سنگ عظیمی به نام «گرز لنگر» در روستایی به همین نام، از توابع بخش ماژین شهرستان دره‌شهر در استان ایلام قرار دارد که می‌تواند به خودی خود، منطقه را تبدیل به یکی از شگفتی‌ها کند.

مسیر دسترسی به روستای گرز لنگر، از طریق جاده ارتباطی دره‌شهر به پلدختر، جاده فرعی گاومیشان، مرادآباد و مهتابی امکان‌پذیر است که در قسمت‌هایی گردنه‌هایی مرتفع و پرشیب دارد.

نکته عجیب و جالب این است که سنگ عظیم «گرز لنگر» روی سنگ کوچک‌تری به صورت معلق قرار گرفته و حوادث طبیعی مانند زلزله و طوفان تعادلش را بر هم نزده و کاملاً پایدار مانده است.

معلوم نیست گرز لنگر، از چه زمانی به این شکل در روستا دیده شده است. هرچه هست، محلی‌ها می‌گویند از حداقل ۱۵۰ سال پیش در همین وضعیت قرار دارد و بعید است اگر چنین باشد، قصه و افسانه‌ای درباره‌اش موجود نباشد. تاکنون که کسی چیزی در این‌باره نگفته‌ است.

اطلاعات دقیقی درباره مختصات سنگ «گرز لنگر» وجود ندارد و اندازه طول و عرض و ارتفاعش مشخص نیست، اما با شماره ۲۴۰ مورخ ۹۶/۱۲/۲۳ در فهرست میراث طبیعی ملی کشور به ثبت رسیده است.

مشابه خارجی صخره «گرز لنگر» در جهان را می‌توان «صخره طلایی» (Golden Rock) بر بالای تپه‌ای در منطقه یانگون میانمار (برمه) دید که در کناره کوه کیاایک‌تی‌یو قرار دارد و بر فرازش یک معبد بودایی کوچک بنا شده است. طبق افسانه‌ها، یک تار موی مقدس بودا این تخته‌سنگ را پابرجا نگه داشته و مانع غلتیدن آن شده است.

منبع:همشهری

آشنایی با قلعه چالشتر – چهارمحال و بختیاری

قلعه خدا رحم خان یا قلعه چالشتر اثری باشکوه از نظر معماری و هنری حجاری در ایران، در سال 1323 قمری در چالشتر در 5 کیلو‌متری شهرکرد احداث شد.

قلعه چالشتر در استان چهار محال و بختیاری تلفیقی از معماری دوران قاجار ایران با معماری اروپایی است، با ستون‌هایی ایستاده از سنگ خودنمایی می‌کند.

این قلعه در منطقه چالشتر واقع شده که در دوره صفویه مرکز حکمرانی چهارمحالی‌ها بوده که به وسیله کلانتران روستاها و مناطق تحت سیطره خود را کنترل می‌کردند و پس از انتصاب حسین قلی‌خان به عنوان ایلخان بختیاری، در اواسط حکومت ناصرالدین شاه، حکمرانان این منطقه از حاکمیت بر چالشتر خلع و تنها به زمین داران بزرگ تبدیل شدند.

مجموعه تاریخی چالشتر شامل سردر سنگی، خان‌نشین، اندرونی، حمام، انبارها و اصطبل‌ها است.

قلعه عیانی و خان‌نشین این مجموعه تاریخی دارای 38 ستون سنگی با سر در و ایوان است.

این قلعه شامل نقوش افسانه‌ای و اسطوره‌ای، زندگی روزمره، گل و گیاه، گل و گلدان، گل و مرغ، نقوش پیچش گیاهی و نقوش فرشته است.

این نقوش به صورت ماهرانه و زیبا خلق شده و در برخی موارد به صورت برجسته حجاری شده است. در این مجموعه قلعه، اندرونی با یک دالان به ‌قسمت خان‌نشین ارتباط داشته و ایوان آن دارای ‪ ۱۰ستون سنگی است.

اتاق‌های این مجموعه قلعه نیز با نقوشی به سبک نقاشی لندنی که تلفیقی از هنر نقاشی ایرانی و غربی است، مزین است که این سبک نقاشی در دوره قاجار به اوج خود می‌رسد شامل نقوش گل و گلدان، افسانه لیلی ومجنون و نقوش اسلامی شامل یوسف و زلیخا به همراه خط نوشته‌ای از آیات قرآن است.

در بخشی از سر درهای این مجموعه قلعه، معماری  سنتوری که‌ به صورت مثلثی شکل با نقوشی به سبک شیر و شکر است، به چشم می‌خورد.

حمام قلعه تاریخی چالشتر نیز مزین به کاشی‌آبی فیروزه‌ای و سفید سربی بوده است. سقف اندرونی این قلعه به صورت قاب‌هایی از چوب گردو است و درها و پنجره‌های اتاق‌های این مجموعه ‌نیز از جنس چوب گردو به صورت گره چینی شده می‌باشد.

این مجموعه قلعه دارای 5 ایوان است و 5 اتاق نیز در اندرونی آن وجود دارد و در مجموع دارای ‪ ۴۰ستون است.

اندرونی آن به نام قلعه ستوده معروف است. قلعه دارای سر در با هشت ستون سنگی حجاری شده با نقوش شاخه انگوری و هندسی است در دو طرف چوبی آن نگهبانان سنگی برجسته قرار داردند از تزیینات زیبای این بنا ازاره های سنگی سر در با نقوش رنگی است
ازاره های سنگی زیر زمین شامل نقوش گیاهی- خوشه انگوری- درختان انتزاعی- فرشتگان بالدار و گل وگلدان‌های برجسته است که بصورت حیرت‌آوری تزیین شده‌اند.

طبقه دوم قلعه ستوده دارای پنج اتاق است اتاق پنج دری و اتاق‌های جانبی آن با نقاشی‌های (لندی) کتیبه آیات قرانی صحنه نقاشی یوسف و زلیخا سر بخاری گچ بری قاب و تخته سقف‌ها تزیین شده اند.

دو حوض سنگی بیضوی شکل در حیاط دو قلعه وجود دارد. قلعه ستوده با دالانی به قلعه خدارحم خان مرتبط می‌شود حمام خصوصی این مجموعه از دو طرف دالان ارتباطی به دو ساختمان است. موزه  مردم شناسی – موزه آثار سنگی و موزه کار و زندگی در این مجموعه تاریخی قرار دارند.

آشنایی با قلعه فلک‌الافلاک – لرستان

بسیاری از شهرهای ایران با یک اثر باستانی برجسته شناخته می‌شوند. شهر خرم‌آباد را نیز با قلعه فلک‌الافلاک می‌شناسند

این قلعه زیبا و دیدنی با ۵۳۰۰ متر مربع مساحت بر فراز تپه‌ای در مرکز شهر خرم آباد، با چشم اندازهای فوق‌العاده زیبا قرار گرفته است.

فلک‌الافلاک از سمت شرق و جنوب‌شرقی به رودخانه خرم‌آباد، از غرب به خیابان و محله دوازده برجی و از سمت شمال به خیابان فلک‌الافلاک محدود می‌شود. وسعت محوطه باستانی قلعه حدود ۴۰۰×۳۰۰ مترمربع است.

قلعه دارای ۸ برج است، محیط کل آن ۶۰/۲۲۸ متر و بلندترین دیوار آن تا سطح تپه ۵/۲۲ متر می‌باشد. همچنین دارای دو صحن، ۱۲۴ اتاق و ۱۱ کفش‌کن در بین اتاق‌ها است.

در شمال شرقی آن راهرویی ساخته شده که با ۷ پله به محوطه‌ای می‌رسد که چاه معروف قلعه در آن واقع شده. عمق این چاه تا انتهای تپه و تا چشمه زیر تپه می‌رسد.

در گذشته آب مورد نیاز ساکنین قلعه از این چاه تامین می‌شده است و از همین راهرو می‌توان به پشت‌بام قلعه رسید و چشم‌انداز زیبای شهر را مشاهده کرد.

دور تا دور قلعه را پرتگاهی مخوف فرا گرفته که دارای پوشش گیاهی ست و راه ورود به فلک‌الافلاک را دشوارتر می‌کند. نام این قلعه به مفهوم آسمان نهم و بالاترین فلک است که به طور مجازی دست نیافتنی بودن آن را می‌رساند.

بنای نخستین فلک الافلاک ظاهراً مربوط به دوره ساسانی است؛ هرچند که برخی منابع، ساخت آن را به ز مان شجاع الدین خورشید؛ سر سلسله اتابکان لر در قرن چهارم هجری نسبت می‌دهند.

به گفته مردم منطقه و مدارک تحقیقی، بر وجود بارویی دولایه و خشتی با دروازه برج پیرامون بنای کنونی دلالت دارد. این باروی گرداگرد بنا بیشتر به سمت غرب گسترش داشته و از بقایای برج‌های دوازدگانه آن، آثار دو برج در شمال غرب و جنوب شرق محوطه، اطراف قلعه قابل مشاهده است.

در ساخت قلعه از مصالحی چون خشت، آجر، سنگ و ملات استفاده شده است.

قلعه فلک الافلاک، پایداری و ماندگاری خود را در دوره‌های مختلف تاریخی، مرهون موقعیت ممتاز سوق الجیشی تپه فلک الافلاک در گلوگاه دره خرم آباد است.

از این رو بنای قلعه، آثار و نشانه‌های زیادی از تحولات معماری دوره های گوناگون را با خود به همراه دارد.

همچنین در بنای فلک الافلاک به راه‌های عبور و مرور شمال به جنوب و شرق به غرب توجه شده است که به نوعی مرکز ثقل مسیرهای دسترسی غرب کشور به شمار می‌آمده است.

قلعه فلک الافلاک پس از ثبت در فهرست آثار ملی کشور، موزه فلک الافلاک نام گرفته و شامل بخش‌های مردم شناسی، هنرهای سنتی و باستانی شناسی می‌شود.

در تالار موزه مردم‌شناسی، عکس‌ها و ماکت‌های کوچک و بزرگ متعددی از شیوه‌ها و رسوم گوناگون زندگی مردان و زنان عشایر و روستایی در منطقه لرستان به نمایش گذاشته شده است.

یکی از دیدنی‌های موزه مردم شناسیی سنگ قبرهای اهالی منطقه است که با دیگر نواحی ایران تفاوت بنیادی دارند.

فلک‌الافلاک

در این نواحی رسم بوده که بالای قبر، سنگی عمودی کار گذاشته و روی آن صحنه‌هایی از زندگی فردمتوفی را حجاری می‌کرده اند. به عنوان مثال اگر متوفی شکارچی بوده، روی سنگ قبر عمودی وی تصاویری از اسلحه، شکار و… حک می‌کردند.

ویژگی‌های تاریخی و معماری قلعه فلک‌الافلاک آن را در میان یادگارهای تاریخی غرب کشور متمایز ساخته و به آن شکوه و جذابیت خاصی بخشیده است.

همچنین آن حوزه جغرافیایی بخش زیادی از حیثیت و اعتبار معنوی و تاریخی خود را مدیون وجود فلک‌الافلاک است.

هرچند این دژ تاریخی در طول تاریخ تحولات بسیاری را به چشم دیده و در برابر آسیب‌ها پایداری کرده ولی در چند دهه اخیر مسائل و مشکلات فراوانی بر آن عارض گردیده است.

از جمله آنها می‌توان به حضور نهادهای غیرمسؤول در حریم قلعه اشاره کرد که در مقوله مدیریت قلعه و جذب گردشگران موجب چالش‌های اساسی شده‌اند و لطمات جبران ناپذیری بدان وارد کرده‌اند.

منبع:همشهری

آشنایی با آرامگاه ابوسعید ابی‌الخیر – ترکمنستان

آرامگاه منسوب به ابوسعید ابی‌الخیر ، عارف بنام قرون چهارم و پنجم هجری قمری در ‪ ۱۳۰‬ کیلومتری جنوب شرقی ترکمنستان، در شهرک مهنه، هم‌مرز با ایران قرار دارد

پس از وفات ابوسعید ابی‌الخیر، اولین‌بار آرامگاهی توسط شاهان سلجوقی در ‪سال ۱۰۴۹‬میلادی بر مزار وی در 5 کیلومتری مهنه احداث شد.

بنای این آرامگاه که مطابق پلان، یک ساختمان واحد مربع شکل با اضلاع ‪ 10/3‬ متر در ‪ 10/5‬ متر است، پس از فوت این عارف ایرانی به سبک بناهای تاریخی دوران سلجوقی و اسلامی احداث شده است.

ضخامت دیوار این عمارت 2/5‬ تا ‪ ۳‬ متر بوده و از درون آنها راهروهایی می‌گذرند. آجرهای به کار رفته در بنای مذکور نیز به ابعاد 22/5‬ در ‪24/5‬ سانتی متر است.

بنای بیرونی آرامگاه ابوسعید ابوالخیر به دلیل گلی بودن در حال فرو ریختن است. مقبره‌های بیرون بنا که اشعاری به زبان فارسی روی سنگ نوشته‌های آن حک شده، بخشی از تاریخ ارزشمند دوران اسلامی به شمار می‌رود.

ابوسعید ابی‌الخیر جایگاهی ویژه در افکار عمومی کشور ترکمنستان داشته و این مسئله به گونه‌ای است که طواف آرامگاه او و زیارت آن از سوی زنان و دختران ترکمن جلوه‌های از اعتقادات و معنویات ترکمن‌ها به منه بابا (ابوسعید) را نشان می‌دهد.

از سوی دیگر، خواندن ادعیه و نماز در کنار آرامگاه این عارف نامدار ایرانی و احترام ویژه به شخصیت او نشانی دیگر از جایگاه والای او نزد مردم این همسایه شمالی کشورمان دارد.

در سال‌های ابتدای استقلال ترکمنستان هیئت‌های باستان‌شناسی از ایران ضمن بازدید از آرامگاه ابوسعید ابوالخیر راه‌های همکاری‌های دو کشور ایران و ترکمنستان را در امور مربوط به حفظ و احیای میراث فرهنگی بررسی کرده‌اند.

در این بازدیدها در زمینه شناخت اثر، آسیب شناسی ضایعات وارده و ارایه برنامه برای مرمت و بازسازی آرامگاه ابوسعید به مقامات ترکمن ارایه شده است.

این بنای تاریخی توسط کارشناسان و باستان‌شناسان آمریکایی در سال ‪ ۱۳۸۴‬ شمسی مرمت و بازسازی شده است.

آرامگاه ابوسعید ابی‌الخیر توسط دولت ترکمنستان به عنوان یک اثر تاریخی و فرهنگی به ثبت رسیده و مورد حفاظت قرار دارد.

آرامگاه دیگری منسوب به ابوسعید ابی‌الخیر، در استان خراسان رضوی، 55 کیلومتری شهرستان تربت حیدریه، شهرستان مه‌ولات، روستای مهنه قرار دارد.

این آرامگاه در سال 1384 توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره 11924 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

منبع:همشهری

آشنایی با آرامگاه خواجه شمس الدین محمد حافظ – فارس

آرامگاه خواجه شمس الدین محمد حافظ در خیابان حافظیه شهر شیراز قرار دارد

نخستین بنای آرامگاه حافظ شیرازی، به دستور میرزا ابوالقاسم گورکانی؛ حکمران فارس در سال 865 قمری ساخته شد.

در آن زمان شمس‌الدین محمد یغمایی وزیر ابوالقاسم گورکانی، بر فراز قبر حافظ عمارت و گنبدی ساخت که جلوی آن نیز حوض آب قرار داشت.

در زمان شاه عباس، این آرامگاه مورد مرمت قرار گرفت. کریم خان زند نیز به علت خرابی‌های این بنا، ساختمان زیبایی به سبک بناهای آن دوره بر مدفن خواجه شیراز ساخت. همچنین در جلو آن تالاری با 4 ستون سنگی یکپارچه و بلند برای آرامگاه حافظ طراحی و اجرا شد.

ستون‌های سنگی بلند با نقش شاخ و برگ و گل رنگی ساخته شد و بخ دستور کریم خان زند سنگ مرمر نفیس برای قبر خواجه تهیه و غزل معروف حافظ با این مطلع با خط خوش نستعلیق بر آن نقر شد:

  • مژده وصل تو کو کز سر جان برخیزم            طایر قدسم و از هر دو جهان برخیزم

پس از کریم‌ خان زند، در سال 1295 معتمد الدوله فرهاد میرزا؛ والی فارس نرده آهنی اطراف قبر خواجه شیراز کشید و این آرامگاه را مرمت کرد.

در سال 1317 قمری ملا شاه جهان زردشتی، تصمیم به تخریب و بازسازی بنای جدیدی برای آرامگاه حافظ می‌گیرد، اما با مخالفت یکی از سادات شیراز مبنی بر این که یک زرتشتی می‌خواهد چنین کاری بکند، آرامگاه حافظ تخریب می‌شود و شکستگی در سنگ قبر خواجه به وجود می‌آید.

بعد از این واقعه، آرامگاه حافظ به شکل نیمه ویران می‌ماند تا سال 1319 قمری. در آن سال منصور میرزا فرمانفرمای فارس به دستور مظفرالدین شاه تعمیراتی در این ارامگاه صورت می‌دهد.

در سال 1311 شمسی فرج الله بهرامی نیز تعمیراتی اساسی در باغ، آرامگاه و دیوارهای اطراف آن انجام می‌دهد.

این اثر تاریخی که قدمت آن به دوره مظفریان برمی‌گردد، در سال 1316 شمسی به دستور رضا پهلوی و با طرح آندره گدار؛ معمار مشهور فرانسوی، با حفظ 4 ستون به شکل امروزی تجدید بنا شد. همچنین در جنوب آن، باغ و نارنجستان زیبایی با 2 حوض مستطیل ساخته شد.

آندره گدار فرانسوی که در آن زمان مدیرکل باستانشناسی بود، دستور داد 4 ستون دوره زندیه در جای خود حفظ شود و 16 ستون در اطراف آن اضافه و ایوان فعلی ساخته شود.

جمع کل بنای حافظیه در آن سال 2200 مترمربع بود و با یک ایوان 20 ستونی به 2 قسمت تقسیم می‌شد. قبر حافظ شیرازی نیز در وسط محوطه شمالی و یک متر بلندتر از اطراف که به وسیله 5 ردیف پله در دسترس است، قرار دارد.

در دوره جمهوری اسلامی و در سال ۱۳۸۶ اولین مرمت جدی و بازسازی، تمیز کردن سطح مسی روی گنبد، مرمت بخش‌های خراب ساختمان‌های اطراف و همچنین متصل کردن مقبره‌ها و باغ‌های اطراف به مجموعه صورت گرفت.

حافظ شیرازی از جمله مشاهیر ایران و استان فارس است و آرامگاه وی نیز یکی از معروف‌ترین جاذبه‌های گردشگری شهر شیراز به حساب می‌آید. به طوری که سالانه گردشگران داخلی و خارجی فراوانی برای دیدن این آرامگاه به شیراز سفر می‌کنند.

آرامگاه خواجه شمس الدین محمد حافظ شیرازی، در سال 1354 توسط وزارت فرهنگ و هنر با شماره 1009 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

منبع:همشهری

بلیط چارتری اشتباه نخرید!

پرواز چارتری شاید برای تمامی مسافران هیجان‌انگیز باشد.

نکات مهمی در مورد پروازهای چارتری وجود دارد که شاید کسی در مورد آن‌ها با شما صحبت نکند! در این مطلب ابتدا در مورد پروازهای چارتری اطلاعاتی به شما ارائه می‌کنیم و سپس، نکات مهم آن در زمان خرید را بازگو می‌کنیم.

پرواز چارتر به چه معناست و چرا پروازها چارتر می‌شود؟

کسب‌وکارهای بزرگ که مدیران یا کارکنان آن‌ها به‌صورت دائم یا تناوبی در مسیر هوایی، زمینی یا دریایی مشخصی رفت‌وآمد دارند، برای کاهش هزینه‌های خود تعدادی صندلی چارتر (seat charter) می‌کنند. در مقیاس بزرگ‌تر، آژانس‌های هواپیمایی یا شرکت‌های گردشگری که در یک مسیر مشخص تور برگزار می‌کنند، برای رزرو بلیط صندلی‌های تمام هوایپما، اتوبوس یا کشتی اقدام می‌کنند.

چه نکاتی را باید در زمان رزرو بلیط چارتر در نظر داشته باشید؟

نکاتی که در مورد رزرو بلیط چارتر در ادامه آماده کرده‌ایم، شاید نکات پیش پا افتاده و ساده‌ای باشد اما کسی به آن‌ها اعتنا نمی‌کند. نکات رزرو بلیط چارتر به شرح زیر است:

۱. تاریخ و زمان پرواز را حتما چک کنید.

با توجه به اینکه بلیط‌های چارتری کنسلی ندارند، بهتر است تاریخ و زمان پرواز را حتما چک کنید. پروازهای چارتری را می‌توانید کنسل کنید اما بدانید که ۱۰۰% هزینه سوخت شده و مبلغی به شما عودت داده نمی‌شود.

۲. مراقب قیمت‌ها باشید!

زمانی که قیمت بلیط‌های سیستمی افزایش می‌یابد، درخواست برای خرید بلیط چارتری نیز بیشتر می‌شود. در این حالت پیشنهاد می‌کنیم سریع تصمیم بگیرید و مراقب قیمت‌ها نیز باشید. همچنین ممکن است بلیط چارتری پرواز با کلاس تجاری باشد اما پرواز سیستمی با کلاس اکونومی و قیمتی بیشتر از آن ارائه شود.

۳. پوشش بیمه هواپیمایی را چک کنید.

پوشش بیمه هواپیمایی یا همان سفر با هواپیما، شامل حوادثی است که در طول پرواز، تیک‌آف و لندینگ اتفاق می‌افتد. توجه داشته باشید که خسارات خارج از تعهد بیمه در موارد معقول باشد.

۴. سوابق ایمنی را بررسی کنید.

برخی از ایرلاین‌ها به جای ارائه بلیط چارتر، پرواز با ناوگان فرسوده را با قیمت کم ارائه می‌کنند. به این نکته توجه داشته باشید که کیفیت پرواز چارتر با کیفیت پروازهای سیستمی یکسان است و تفاوت آن‌ها فقط در قیمت بلیط است. پرواز با ناوگان‌های فرسوده بازی کردن با جان مسافران است!

۵. چارترها همیشه ارزان نیستند!

واقعیتی که معمولا کسی در رابطه با آن صحبت نمی‌کند این است که پروازهای چارتری همیشه ارزان نیستند. به این مثال توجه داشته باشید: پرواز بیزینس تهران به استانبول در حالت عادی ۵،۰۰۰،۰۰۰ تومان است. قیمت این پرواز در حالت چارتر کمتر از ۳،۰۰۰،۰۰۰ نخواهد بود! پس پروازهای چارتر همیشه ارزان نیستند چرا که ممکن است یک پرواز لوکس چارتر شود.

۶. آماده باشید.

با توجه به اینکه در حال حاضر در هر مسیری امکان چارتر وجود دارد، فقط آماده این باشید که سفر کنید! در چنین حالتی حتما بلیط چارتری برای حداکثر ۳ روز آینده پیدا خواهید کرد.

۷. معایب بلیط چارتری

در مورد معایب پرواز چارتر نیز اطلاعاتی داشته باشید.

الف. در پروازهای چارتری امکان انتقال بلیط به دیگری و تغییر تاریخ وجود ندارد.

ب. نرخ بلیط خردسالان (۲ تا ۱۲ سال) و کودکان در بلیط‌های چارتری هم‌قیمت با بزرگسالان است. نرخ بلیط خردسالان در پروازهای سیستمی نیم‌بها و برای کودکان ۱۰% از مبلغ کل بلیط بزرگسالان است.

پ. در مسیرهای پرتردد بلیط چارتری کمتر در دسترس قرار می‌گیرد. به عنوان مثال در فصل پاییز و زمستان بلیط تهران به کیش کمتر چارتر می‌شود و در مقابل، اکثر بلیط‌های تهران به کیش در تابستان چارتری است.

منبع:ایسنا

آشنایی با کاروانسرای مرنجاب – اصفهان

 کاروانسرای مرنجاب، قلعه‌ای در کویر آران و بیدگل کنار دریاچه نمک آران ‌است که توسط شاه عباس در سال ۱۰۱۲ قمری ساخته شده‌است.

کاروانسرای مرنجاب از جمله آثار تاریخی موجود در منطقه می‌باشد. قلعه مرنجاب، کاروانسرایی است در کویر آران و بیدگل که در مسیر راه ابریشم قرار دارد و کاروان‌ها برای سفر به خراسان، اصفهان، ری و بالعکس از این مسیر می‌گذشتند.

بالای کاروانسرا به شکل سنگرهای دیدبانی است و همیشه ۵۰۰ پاسدار مسلح در قلعه حضور داشتند و امنیت عبور کالا از چین به اروپا و بالعکس را در این منطقه تأمین می‌کردند.

قنات کنار کاروانسرا که برکه بزرگی به وجود آورده است، آب شیرین دارد و این در کویر نمک و شوره زار یک معجزه است.

اصلی‌ترین راه‌های ورود به منطقه مرنجاب مسیر شهر آران به سمت پادگان و سپس جاده خاکی مرنجاب که پس از طی مسافتی در حدود 45 کیلومتر در جاده خاکی کوبیده شده به مرنجاب می‌رسد.

ارتفاع متوسط کویر مرنجاب از سطح آب‌های آزاد در حدود 850 متر می‌باشد. قسمت عمده این کویر پوشیده از تپه‌های شنی و ریگزار است.

کویر مرنجاب از نظر پوشش گیاهی بسیار غنی است. عمده پوشش گیاهی منطقه شامل گیاهان شور پسند از جمله درخت‌های گز و تاق و بوته‌های قیچ  است.

پوشش جانوری منطقه به دلیل وجود آب و غذای فراوان بسیار غنی است. از جمله حیوانات موجود می‌توان به گرگ، شغال، کفتار، روباه شنی، گربه شنی، بزمجه، آفتاب پرست، انواع مارمولکT مار، عقرب، تیهو، عقاب، شاهین و … اشاره کرد.

در منطقه کویری آران و بیدگل، باد مثل هر منطقه کویری دیگر، یک عامل تعیین کننده اقلیمی است. باد، هم در شکل دهی به وضعیت طبیعی کویر و هم در شیوه زندگی انسان بیابان نشین تأثیر تعیین کننده دارد.

بادهای نامطلوب بزرگترین آفت کویر و باد مطلوب، نسیمی از بهشت است که کویر تفتیده را شاداب و با طراوت می‌کند.